ОСӨЖ Фуран және 5 -нитрофуран Туындыларының дәрілік заттарын

ОСӨЖ Фуран және 5 -нитрофуран Туындыларының дәрілік заттарын талдау. Фураген , ерігіш фурагин Орындаған Купен Б. Б Сарыбай А. Т Фармация факультеті 401 Б тобы Тексерген: профессор Тегісбаев Е. Т. Алматы 2015 ж

Жоспар 1. Табиғи және синтетикалық гетероциклді қосылыстар. Құрамында оттегі бар гетероциклдер. Фуран және 5 нитрофуран туындылары дәрілік препараттарының жалпы қасиеттері 2. Құрамында оттегі бар гетероциклдер. Фуран және 5 -нитрофуран туындылары дәрілік препараттарының сапалық реакциялары 3. Табиғи және синтетикалық гетероциклді қосылыстар. Құрамында оттегі бар гетероциклдер. Фуран және 5 нитрофуран туындылары дәрілік препараттарының сандық мөлшерін анықтау 4. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

• Гетероциклды қосылыстардың биологиялық активтілігін зерттеу нәтижесінде әртүрлі фармакологиялық қасиеті бар дәрілік заттар жасалды. Олардың синтетикалық аналогтарын зерттеу барысында көптеген жаңа дәрілік заттар синтезделді. Соңғы кездері дәрілік заттарды компьютерлік модельдеу программасы кең қолданылады.

• Қышқылдық негіздік қасиеттері • 5 нитрофуран туындылары қышқылдық қасиет көрсететін заттар. Фурациллиннің қышқылдық қасиеті семикарбозид қалдығындағы амид тобының жылжымалы сутегіне байланысты. • Фурадониннің қышқылдық қасиетін гидантоин фрагментіндегі кето енолды және лактим – лактам таутомериясына байланысты көрсетеді:

• Лактим лактамды таутомерия сонымен қатар фурагиннің екі түрлі формада – қышқылдық (лактамды) және тұз (лкатимді) түрінде екендігін дәлелдейді. • Фуразолидонның қышқылдық қасиеті басқа дәрілік түрлермен салыстырғанда аз байқалады. • 5 нитрофуран туындыларының дәрілік препараттарының қышқылдық қасиеті төмендегіше көрсетіледі: • сілтінің сулы ерітінділері бойынша; • протофильді еріткіштермен (пиридин, диметилформамид); • ауыр металл тұздарымен.

• Бұл топтың барлық дәрілік препараттары натрий гидроксиді ерітіндісімен реакцияға оңай түсіп, түсті реакция береді. Сондықтан сілтімен реакция бұл топ үшін жалпы реакция болып табылады. Фурациллин 10% натрий гидроксиді ерітіндісімен сарғыш қызыл түске боялады. Бұл кезде NH қышқылдық ортаның депратондануы электрондық тығыздықты өзгертіп, заттарды ионизациялап, жаңа қабысқан қос байланыстың пайда болуына әсер етіп, түстің пайда болуын көрсетеді :

• Фурадонинге натрий гидроксидімен әсер еткенде жоғарыда көрсетілгендей гидантоин ядросында таутомерлі өзгеріске ұшырап, онда да қабысқан қос байланыс пайда болып, ионизацияға ұшырайды. Фуразолидонды 30% натрий гидроксидімен қыздырғанда, лактон сақинасы ашылып, ионизацияланған тұз түзіледі:

• 5 нитрофуран туындыларының дәрілік препараттарының жалпы реагенті натрий гидроксидімен реакциясы олардың сандық мөлшерін фотометриялық әдіспен анықтауда қолданылады. • 5 нитрофуран туындыларының қышқылдық қасиетіне байланысты олар протофильді еріткіштерде (пиримидин, диметилформамид) еріп, боялған аниондар түзеді, ал олар сілтілік металл катиондаоымен түрлі түсті тұздар түзеді.

• Бұл реакция олардың бірінен диференцациялау үшін қолданылады. • 5 нитрофуран туындыларының қышқылдық қасиеті олардың ауыр металл тұздарымен (Cu 2+, Co 2, Ag+) комплексті тұздар түзуіне мүмкін береді. Бұл реакциялар спецификалық реакцияларға жатпайды.

• Гидролиздік ыдырау реакциялары • 5 нитрофуран туындыларының бұл қасиеті олардың құрылысындағы азометин, амид тобы және күрделі эфир тобына байланысты. Осы қасиеті фурациллинді басқа дәрілік түрлерден ажырату үшін қолданылады. Фурациллин семикарбазон болғандықтан, ол қышқыл және сілтілі ортада қыздыру кезінде гидролизге ұшырап, төмендегі өнімдерді береді:

• Сандық мөлшерін анықтау әдістері • 1) Сусуз ортадағы қышқылдық негіздік титрлеу. 5 нитрофуран туындыларының қышқылдық қасиетіне байланыстыоларды протофильді еріткіштер ортасында (диметилформамид, пиридин, бутиламин) натрий метоксидінің немесе литий метоксидінің стандарты ерітінділерімен титрлейді. ХФ (3 томында 111) фурадонин препараты үшін осы әдіс қолданылады (ортасы диметилформамид, титрант 0. 1 н. литий метосид ерітіндісі), ол бір негізді қышқыл ретінде титрленеді.

• 2) Фотометрия әдісі 5 -нитрофуран туындыларының протофильді еріткіштерде (боялған қосылыстарының бос хромофорлы топтары бар қосылыстар үшін) көрінетін аймақтағы спектрлері бойынша жарықты жұтуына негізделген. Кейбір жағдайларда ионизацияның дұрыс жүруі үшін сілтінің спирттегі немесе судағы ерітінділері қолданылады.

• 3) Йодометриялық титрлеу. Кері иодометрия әдіс фурациллиннің сандық мөлшерін анықтауда қолданылады, яғни фурациллиндегі гидразин қалдығының сілтілі ортады иодпен тотығуына негізделген. Сілті фурациллиндегі гидразин қалдығын гидролизге ұшыратады. Бұл кезде натрий гипоиодиді пайда болып, ол фурациллинді тотықтырады :

• C 6 H 6 N 4 Oo 4 + 6 OH 4 e → C 5 H 3 NOo 4 + CO 2 3 +No 2+NHo 3+3 H 2 Oo • Ol + H 2 Oo + 2 e → l + 2 OH • C 6 H 6 N 4 Oo 4 + 2 OH Ol → C 5 H 3 NOo 4 + CO 2 3 + No 2+NHo 3+H 2 Oo+2 l • Гипоиодидке күкіртқышқылын қосқанда төмендегі реакция жүреді: • Na. OІ(қалдық) + Nal + H 2 SO 4 → I 2 + Na 2 SO 4 + H 2 O • Бөлінген иодты натрий тиосульфатының стандарты ерітіндісімен титрлейді: • I 2+2 Na 2 S 2 O 3 → 2 Nal + Na 2 S 4 O 6

• Фурацилиннің М (1/z) берілген әдіс бойынша z= 4. • Әдістің жүру шарты (сілтінің аз мөлшері жұмсалып, аз уақытта 1 -2 мин. реактив тез әсер етіп, гидразинді тотықтыруы тиіс, мұнда фурфуролдағы альдегид тотықпауы керек). • Тиофен бес мүшелді құрамында бірінші жағдайда күкірт гетероатомы бар гетроциклды жүйе. Тиофен туындысына тиклопидин препараты жатады, ол сонымен қатар пиридин туындысынада жатады.

• Ticlopidine • 5 -[(2 -Хлорфенил) метил-4, 5, 6, 7 -тетрагидротиено [3, 2 -с] пиридин:

• Тиклопидин «таза» (таңдаулы) антиагрегант, антитромботикалық активтігі бойынша ацетилсалицил қышқылынан асып түседі, өзінің әсері жәй болғанымен (пик – 7 -8 тәуілктен соң пайда болады, ал ацетилсалицил қышқылының әсері 1 сағат аралығында жүреді.

• Тиклопидинді тромбоздарды емдеуде, ишимиялық цереброваскулярлы ауруларды емдеуде, жүректің ишимиялық ауруларын емдеуде, инфаркт миокардінен кейінгі кездерде, буындардың атеросклеротикалық өзгерулері кезінде, қант диабетінің ретинопатиясы кезінде, қан тамырларында тромб пайда болулары кезінде қолданылады. • Тиклопидиннің химиялық құрылысының ерекшеліктері оның фармацевтикалық талдауында қолданылады. Бұл кезде оның қышқылдық-негіздік қасиеттері және ковалентті байланысқан хлор атомына тән реакциялары бойынша анықталады.

• Пиррол, фуран ж/е тиофен туындылары бір бастапқы 1, 4 -дикарбонильді қосылыстан алынады. Бұл Пааль-Кнорр әдісі болып табылады. Сонымен, фуран туындылары 1, 4 -дикетон дегидрлеуші заттар (P 2 O 5, H 2 SO 4, Zn. Cl 2) аммиакпен немесе біріншілік аминдермен әрекеттескенде пиррол туындылары пайда болады. Пиррол, фуран ж/е тиофен туындылары бір бастапқы 1, 4 -дикарбонильді қосылыстан алынатындықтан, сәйкес жағдайларға байланысты олардың өзара айналысуы да болуы мүмкін. Бұл реакция Юрьев деп аталады. Реакция 4000 C-та алюминий тотығы қатысында катализатор ретінде h 2 s, nh 3 немесе h 2 o пайдаланыпгетероциклді қыздыру арқылы жүреді. Егер бастапқы қосылыс-фуран болған жағдайда өнім жоғары сапалы болады.

• Фурфурол негізіндегі биологиялық активті заттар, алу жолы. Фурфурол (фурфураль, 2 фуранкарбальдегид) ауада түсін тез өзгертетін, нан (ржаной хлеб) иісті сұйықтық. Ф. негізінен альдопентозаның қышқыл қатысында циклденуі нәтижесінде алынады:

• Фурфурол негізіндегі биологиялық активті заттарға фурацилин, фурозолидон, фуразидин сияқты микробтарға қарсы қоланылатын дәрілік заттар жатады. Оларды 5 нитрофурфуролды амин тобы бар әр түрлі заттармен әрекеттестіріп алады.

• Фурацилин синтезі үшін 5 – нитрофурфуролға семикарбазидагидрохлоридін қосады

• Фуразолидонды5 – нитрофурфурол мен 3 аминооксозолидон– 2 конденсациясы арқылы алады:

• Фуразидинді синтездеу үшін алдымен 5 нитрофурфуролды альдегидпен кондинсирлейді де, кейін L – аминогидантоинмен қосады.

• Фуран және оның туындылары негізіндегі дәрілік заттар медицина саласында өте кең қолданыс табады. Фуран туындыларының маңызды өкілдерінің бірі – фурфурол (5 нитрофуран) болып табылады. Оны пентозага сұйытылған Н 2 SO 4 қосу арқылы алады және оларды антибактериалды препараттар ретінде қолданады: Медицинада препараттардың екі тобын қолданады: 1) фуран туындылары амиодарон, фуросемид, гризеофульвин; 2) нитрофуран қатарындағы туындылар нитрофурал (фурацилин), фуразолидон, нитрофурантоин (фурадонин), фуразидин (фурагин), фуральтадон (фуразолин).

• Фуросемид – жүрек және бауыр ауруларын емдеуде қолданылады. Амиодарон – жоғары эффективті антиритмдік препарат, тамақ ауруларын емдеуге қолданады. Фурациллин – микробтарга карсы антибактериалды дәрілік зат, қабыну процестерін емдеуге және іштегі бактерияларды тазалауға қолданады. Фурадонин – несеп жолдарындағы инфекционды ауруларды емдеуге арналған дәрілік зат. Фуразолидон – дизентерия, лямбиоз кезінде, іш ауруларын емдеуге арналған дәрілік зат. Фурагин – оперциядан кейінгі период кезінде ішуге және ішек ауруларын емдеуде қолданылатын дәрілік зат.

• Cоломон Гиллер Аронович 14 қантарда 1915 жылы дүниеге келген Кеңес одағының химимк-органигі. Латвийской ССР-дің академигі.

• Химия ғылымы аймағындағы пиримидинмен азиридиннің авторы, сонымен қатар физиологиялық активті препараттарды алуға үлкен үлесін қосқан ғалым. • Фторафур, Фурацилин, PASK және фурагиннің авторы.

• Қорытынды • Фуран бес мүшелді құрамында бір гетероатом оттегісі бар гетероциклды жүйе. Ол бензолға ұқсас ароматтық қасиеттер көрсетеді. Бұл топтағы дәрілік заттар антибактериалдық қасиет көрсетеді. Қышқылдық негіздік қасиеттері көрсетілді. • 5 -нитрофуран туындылары қышқылдық қасиет көрсететін заттар. Гидролиздік ыдырау реакциялары, Сандық мөлшерін анықтау әдістері жазылды.

Заключение • Фуран(оксол-2, 4 -диен) — органическое соединение с формулой C 4 H 4 O. Пятичленный гетероцикл с одним атомом кислорода. Представляет собой бесцветную жидкость с характерным запахом. Родоначальник большой группы органических соединений, многие из которых имеют практическое значение, например фурфурол, тетрагидрофуран, α-метилфуран (сильван). Фуран можно получить декарбоксилированием пирослизевой кислоты или декарбонилированием фурфурола в газовой фазе.

Conclusion • Furan is a heterocyclic organic compound, consisting of a five-membered aromatic ring with four carbon atoms and one oxygen. The class of compounds containing such rings are also referred to as furans. • Furan is a colorless, flammable, highly volatile liquid with a boiling point close to room temperature. It is soluble in common organic solvents, including alcohol, ether, and acetone, but is slightly soluble in water. [2] It is toxic and may be carcinogenic in humans. Furan is used as a starting point to other specialty chemicals. Industrially, furan is manufactured by the palladium-catalyzed decarbonylation of furfural, or by the copper-catalyzed oxidation of 1, 3 -butadiene • • Manufacture of furan. png In the laboratory, furan can be obtained from furfural by oxidation to furan-2 carboxylic acid, followed by decarboxylation. [7] It can also be prepared directly by thermal decomposition of pentose-containing materials, cellulosic solids especially pine-wood.

Пайдаланылған әдебиеттер 1. Беликов В. Г. Фармацевтическая химия. В 2 ч. : Ч. 1. Общая фармацевтическая химия; Ч. 2. Специальная фармацевтическая химия: Учеб. для вузов. – Пятигорск, 2003. 2. Руководство к лабораторным занятиям по фармацевтической химии: Учеб. пособие/Аксенова Э. Н. , Андрианова О. П. , Арзамасцев А. П. и др. /Под ред. А. П. Арзамасцева. – 3 -е изд. , перераб. и доп. – М. : Медицина, 20 3. Ғаламтор желісі. 4. Фармацевтикалық химия пәніне арналған силлабус 5. Казақстан Республикасының Мемлекеттік Фармакопеясы 6. Фармацеытикалық химия пәніне арналған дәрістер жиыны