Орындаған: 507 а топ студенті Қуатбекова Т. М
Бассүйек-ми жарақаты (БМЖ) – бұл құрамына бассүйек терісінің, бұлшықеттің, сүйектің, мидың, қантамырларының, ми қарыншықтары мен бассүйек – ми нервтерінің механикалық зақымданулары және сіңір тартылуы кіретін ұғым.
БМЖ-ның жабық және ашық түрлері болады. Жабық түріне бастың тері қабатының бұзылмаған зақымдануы жатады. Ашық түріне бассүйектің, оның негізінің зақымданып сынуы, қан және ми сұйықтығының ағуымен жүретін зақымданулар тән.
Жалпы милық симптомдар: естің сандық және сапалық өзгерістері, бас ішілік гипертензия мен гипотензия, бас ауыруы, жүрек айну, бас айналу, церебральдық астения және көз түбіндегі өзгерістер. Бас ауыруы көпшілігінде байқалады. Ол жайылмалы сипатты болады, дәрежесі мен ұзақтығы зақымдалу ауырлығына байланысты. Жүрек айну тамақ қабылдаумен өзара байланысы жоқ құсу байқалады. Жарақаттан кейін алғашқы тәуліктерде бұлшықеттер тонусының өзгеруі, ойлаудың бұзылуы жоғары дәрежеге жеткен кезде церебральді астения дамиды.
Ошақтық симптомдар: парездер мен салданулар, сөйлеу, сезу, көру, есту бұзылыстары, эпилепсиялық ұстамалар, психопатологиялық бұзылыстар. Апатико-абулиялық синдром жиі маңдай бөліктерінің зақымдануында байқалады. Ошақты неврологиялық бұзылыстар – моторлы және сенсорлы афазия, гемипарез, апраксия және т. б зақымдалу аймағын көрсетеді. Қарашықтық реакциялардың бұзылысыжеңіл БМЖ-да қарашық реакциялары әлсіз болады. Тұрақты анизокория гематоманың белгісіне жатады.
МИДЫҢ ШАЙҚАЛУЫ Бірнеше сек- мин дейін есін жоғалту ü есіне келгенде бас ауыруы, бас айналуы, кейде құсу, әлсіздік, тершеңдік, құлақта шу, шуға, жарыққа реакция беру ü Ромберг позасындатәлтіректеу ü Ауруханадан бас тарту üОшақты неврологиялық симптомдар болмайды ü
- Жеңіл дәрежесі: -Бірнеше минут-10 минутқа дейін есін жоғалту; есеңгіреу не сопор байқалады -- есіне келгенде қайта құсу, тілі күрмелену, сіңір мен тері рефлекстерінің ассиметриясы, мимика бұлшықеттерінің салдануы. --миненгалды симптомдар -- брадикардия
-Есі бірнеше сағатқа жойылады -- Есіне келгенде жоғарыдағы симтомдар қосылады: көп ретті құсу, қарашықтың жарыққа реакциясының болуы -- нистагм, анизокория -- айқын қабықтық симптом -- тыныс және қанайналым қызметінің бұзылысы -- субарахноидалды қан кету
-Есі бірнеше тәулікке созылады -- Диэнцефальдікатаболикалык синдромдар -- тыныс және қанайналым қызметінің бұзылыстары -- субарохноидалды қан кетулер
МИДЫҢ ШАЙҚАЛУЫ v. Жедел жәрдемді қажет етпейді v. Науқаста қозу болса: - 2 мл 0, 5% седуксен ерітіндісі енгізіледі. v. Аурухананың неврологиялық бөліміне тасымалдау.
Мидың жаншылуы мен соғылуы Көктамырды табу v Терминальды жағдайда жүрек реанимациясын жүргізу v Қанайналым декомпенсациясында: реополиглюкин, кристалды ерітінділерді к/т тамшылату, АҚҚ 120 -140 мм с. б ұстап тұру v ГКС дексаметазон 8 -12 мг не преднизалон 90150 мг к/т v Ес түссіз күйлерде: - Ауыз қуысын қарап, тазалау - - мойын омыртқасын қатты шалқайтпау - - кеңірдек интубациясы - Тасымалдағанда тынысын бақылау v
Бассүйек ішілік қысым көтерілу синдромында: v 2 -4 мл 1% фурасемид к/т vӨЖЖ v. Ауыру синдромында 2 -4 мл 50% анальгин енгізу Бас жарақаттанғанда және сыртқа қан аққанда q жарақаттың шетін антисептиктермен жуып, өңдеу керек q. Ауруханаға тасымалдау
Жедел медициналық жәрдем Қ. М Тұрланов Алматы, 2010 ж Скорая медицинская помощь Сумин Москва, 2008 ж
