ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ Кафедрасы: Гигиена-1. Тақырыбы: Санитарлық-гигиеналық зертхана жұмысындағы қауіпсіздік техникасы және еңбекті ұйымдастыру. Орындаған: Аманбаева П. Н. Тобы: 503 «Б» ҚДС Қабылдаған: Тажиева Ж. А. Пәні: Еңбек Гигиенасы.
Жоспар I. Кіріспе. II. Негізгі бөлім. v Санитариялық-гигиеналық зертханасынаның негізгі міндеттері. v Зертханалық зерттеулер келесі нормативтік құжаттарға сәйкес орындалады. v Санитариялық-гигиеналық зертханасынада жұмыс істеу тәртібі. III. Қорытынды. IV. Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе v Санитариялық-гигиеналық зертханасына: еңбек гигиенасы, тағам гигиенасы, коммуналдық гигиена, полимерлі материалдар токсикологиясы, пестицидтер мен улы химикаттар және ЭМӨ мен басқа да физикалық факторлар бөлімшелері кіреді. v Зертхана өз жұмысында Қазақстан Республикасының заңнамаларын, ҚР Президентінің актілерін, ҚР Үкіметінің актілерін, өкілетті мемлекеттік органның нормативтікқұқықтық актілерін, Орталық директорының басқарушылық құжаттары мен нұсқауларын, орталықтық Жарғысын және оның негізінде құрылған регламентін, сапа менеджменті жүйесінің нормативті құжаттарын және зертхана ережесін басшылыққа алады.
Зертханада кезекті жұмыс тоқсанында атқарылған жұмыстарға талдау жасалады. Санитарлық эпидемиологиялық қадағалау департаменті және басқармасы мамандарымен бірге үлгілерді алу ережесі Зерттеулер номенклатурасы на сәйкес зертханалық зерттеулер жүргізеді; Санитариялықгигиеналық зертханасынаның негізгі міндеттері: Аудандар көлеміндегі мамандарға әдістемелік басшылық жасайды; Санитарлық эпидемиологиялық қадағалау департаменті және басқармасы мамандарымен бірге зертхананың атқарған жұмыстары туралы мәліметтер дайындайды; Нормативтік құжаттардың талаптарына сәйкес зерттеу нәтижелерінің дұрыстығын, дәлдігін аныңтайды;
Санитариялық-гигиеналық зертханасындағы негізгі зертханасындағы атқаратын қызметтер: ¢ 1. Зертханалық зерттеулерге және сыртқы ортаның ¢ ¢ физикалық өлшемдерін өлшеулерге санитарлық эпидемиологиялық сараптама жасау; 2. Санитарлық-химиялық, токсикологиялық зерттеулерді; шу, діріл, электр магниттік өрісті және де басқа физикалық өлшемдерді сыртқы қоршаған ортада анықтау; 3. Санитарлық эпидемиологиялық және қоғамдық гигиеналық мониторингке қатысу; 4. Келісім-шарттар негізінде заңды және жеке тұлғаларға өтініштері бойынша сертификациялық зерттеулер мен сараптама жасау; 5. Жаңа құрал-жабдықтарды, өлшеу құралдарын, зерттеулер әдістерін зертхана тәжірибесіне енгізу;
¢ 1. Санитарлық гигиеналық зертхананың бөлімшелері жоғарыда көрсетілген және ¢ ¢ ¢ ¢ төменде келтірілген функциялардың барлығын жүргізеді; 2. Нормативтік құжаттардың талаптарын түгел, уақытылы және сапалы орындау жұмыстарын жүргізу; 3. Жаңа Мем. СТ, НҚ, әдістемелерді меңгеру, жұмыс тәжірибесіне енгізу; 4. Зертханаға қойылатын метрологиялық талаптарды (температура, жарықтану, ауаның қозғалыс жылдамдығы, ылғалдық және т. б. ) қамтамасыз ету, ауытқулар болған жағдайда талаптарға сәйкес реттеу шараларын жасау; 5. өлшеу құралдарының метрологиялық сынақтан уақытылы өткізілуін, зертхананы аттестацияға дайындауға және кезекті аттестацияға дайындауды қамтамасыз ету; 6. Зерттеулердің дұрыс жүргізілу мақсатында мамандардың әр бес жылда білімі мен біліктілігін жоғарлату; 7. Зерттеу нәтижелерінің дәлдігін, сапасын тексеру үшін әрдайым ішкі зертханалық және сыртқы бақылау жұмыстарын қамтамасыз ету; 8. Ішкі жұмыс ережелер талабын, еңбек және өндірістік тәртіп талабын, техникалық қауіпсіздік талабын, жұмыс орнында өндірістік тазалықты сақтауға және қызметкерлердің орындауын қамтамасыз ету.
¢ Су көздері, шаруашылық – ауыз сумен жабдықтау, мәдени- тұрмыстық пайдалану орындары мен су нысандарының қауіпсіздігінің санитариялық – эпидемиологиялық талаптары. 28. 07. 2010 жыл № 554 бұйрығы. ¢ Санитариялық – эпидемиологиялық қадағалауға жататын тауарлардың бірыңғай санитариялық¬ – эпидемиологиялық және гигиеналық талаптары. 28. 05. 2010 ж. № 299 ТС комиссия шешімі. ¢ Өнеркәсіп нысандарына тағайындалған санитариялық – эпидемиологиялық талаптары. ҚР ДСМ 28. 07. 2010 ж. № 555 бұйрығымен бекітілген.
¢ УКР- 1 Мц және РА- 915 газ сынапты анализаторында жабық жайлардағы ауа және атмосфера ауасындағы сынап буын талдау жүргізіледі. ¢ ГАНК – 4 А газоанализаторында 22 көрсеткіш бойынша қоныстанған орындағы атмосфера ауасындағы зиянды заттардың концентрациясын үздіксіз бақылау. ¢ Флюорат -02 - 3 М, атомдық – абсорбиондық спектрофотометр, вольтамперметриялық СТА, фотоэлектроколометр заманауи аспаптарында су сынамасын талдау жүргізіледі.
РА- 915 газоанализатор ГАНК – 4 А газоанализатор Флюорат -02 - 3 М фотоэлектроколометр
v Санитарлық - гигиеналық талаптың жобалануы үшін, сондай - ақ кәсіпорындарды санитарлық - эпидемиологиялық талаптарға сәйкестендіріліп ескеріледі «СЭТ өндірістік объектілерді жобалау» (ҚР ДСМ № 334, 08. 07. 05 ж. бұйрығында). v Құрылғыға гигиеналық талаптардың және өндірістік кәсіпорындардың өзіне келесі кезеңдерді қосады: құрылыс алаңын талдау; кәсіпорынды аумақтық сәулелендіру; өндіріс және қосалқы ғимараттардың орналасуы; канализация және сумен жабдықтау; отын жүйелерінің құрылысы, желдету және жарықтандыру, қосалқы бөлмелермен жабдықтау.
Вирусологиялық зертхана ¢ Көлік байланысының дамуы мен мегаполис өсімі, қазіргі экологиялық жағдай, қоршаған ортаның ластануы барлық жұқпалы аурулардың қарқынды таралуына әсер етеді. ¢ Вирус ауруы 21 ғасырда арта түсті, ол жұқпалы аурулар құрылымында бірінші орында және бактериялдық жұқпалардан басымырақ. Бірегей қасиеті генетикалық деңгейі тез өзгереді және вирустардың басты «қаруы» - жаңа сипатқа ие болады.
¢ СЭСО вирусология зертханасы өз жұмысында тәжірибелік зертханада пайдаланылатын барлық әдістерді қолданады. Бүгінде классикалық әдістен басқа жедел зерттеу әдісі: иммунофлуоресцентті әдіс, ИФТ – иммуноферментті талдау, ПТР – полимеразалық тізбек реакция әдісі кеңінен қолданылады. ¢ Заманауи құрал-жабдықтар пайда болғалы бері зертханаға түскен сынамалардың нәтижесі зерттеу әдісі мен түріне байланысты 2, 5 -5 сағат аралығында беріледі. Тест – бұл әдіс жоғары сезімталдығы және өзгешелігімен ерекшеленеді
Иммуноферментті талдау ( ИФТ) бойынша зертханалық диагностикасы • Балалардағы қызылша, эпид. паротит вирустардың иммунитетін анықтайды. • Қызылша вирусының диагностикасы (M, G иммуноглобулинді класс). • Қызамық вирусының диагностикасы (M, G иммуноглобулинді класс). Цитомегало вирусты жұқпалар диагностикасы ( M, G иммуноглобулинді класс). А, В, С, Д, Е гепатит вирусының диагностикасы. • Ротавирусты жұқпалар диагностикасы.
ПТР – полимеразалық тізбек реакция әдісі бойынша зертханалық диагностика ¢ ДНК және РНК деңгейі бойынша қоздырғыштарды тікелей анықтау; ¢ Жоғары ерекшелігі; ¢ Иммунологиялық және микроскопиялық тестердің жоғары сезімталдығы; ¢ Табылған әр түрлі қоздырғыштардың әмбебап процедурасы; ¢ Талдау нәтижесін алудың жоғары жылдамдығы, толық талдауды 4 -4, 5 сағатта алуға болады.
Бактериалогиялық зертхана ¢ Жұқпалы аурулардың алдын алу және диагноз қою мақсатында бактериология зертханасы базасында төмендегідей зерттеу түрлері жүргізіледі: ¢ Микро ағзалардың әр түрлі топтарын сәйкестендіру; ¢ Бак. егу: жіті ішек ауруларының бактериялы негізі ішек тұқымдас патогенді бактериялар: сальмонелла, шигеллама, эшерихия арқылы таралады. Әр түрлі жағдайларда қоздырғыштың бөлінуі арқылы диагноз расталады, сондықтан барлық ұқсас ауруларды зерттеу үшін бактериялық әдістер қолданылады; ішек дисбактериоз түсінігі микрофлора мен микро ағза түрлерінің өзара қатынасы арқылы құрамының сапалық және сандық өзгеруі.
¢ Этиологиялық ауруларды анықтау үшін биоматериалдардағы ( зәр, өт, тыныс алу ¢ ¢ ¢ жолдары, жара, көз, құлақ, әйелдердің жыныс мүшелері) микроағзаларды анықтау; Бөлінген микрофлораның антибиотик сезімталдығын анықтау. Тәжірибеде антибиотиктер мен басқа да химиялық дәрі-дәрмектерді қолданғанда микро ағзалардың клиникалық маңызды штаммдарының сезімталдығын анықтау қажет. Жұқпа табылған жағдайда және әр кезеңдік емдеу қабылдаған кезде микро ағзалардың сезімталдығын анықтау қажет; Дисбактериозды микрофлора құрамының сапалық және сандық өзгеруі мен микро ағза түрлерінің өзара қатынасы арқылы зерттейді; Биоматериалдар– мұрындағы сілемей, жұтқыншақ, аңқа, қақырық және кеңірдек тарамдарын (бронха) жуатын су, мойнақтық каналдан жағынды алу, құлақтан алынған жағынды, көз, жарадан ажырататын микро ағзаларды анықтау. Бөлінген микрофлораның антибиотиктерге сезімталдығын анықтау; Менингококк жұқпасын, дифтерия, стафилококк, көкжөтел қоздырушыларды анықтау; Талдау нәтижесі 2 -5 күннен кейін беріледі.
Бактериалогиялық зертхана
Паразиталогиялық зертхана Зертхана мынадай білікті қызметті көрсетеді: ¢ Жұмыртқа және балапан құрт гельминттерін анықтауда патологиялық материалдарды зерттейді: º Безгек қоздырғыштарын анықтауда препараттың көмегімен қанды зерттейді; º Эхиноккокоз, лямблиоз, токсоплазмоз қандағы сарысуды ИФА әдісімен зерттейді. ¢ Қоршаған орта нысандарындағы қарапайым циста және жұмыртқа гельминттерінің ұрықтануын зерттейді: º Ауыз су, ашық су қоймаларын, өзенді, су бурқағыштарды зерттеу; º Көкөніс және жеміс-жидектерді зерттеу; º Топырақты зертеу
Аса қауіпті жұқпалы аурулар зертханасы ¢ Зоонозды жұқпалар ауруларының таралуы кез келген жұқпалар мен көптеген соматикалық аурулардан пайда болады, бірақ диагноз тек зертханалық зерттеу кезінде белгілі болады. Антибиотикограммдардан бөлінген өсіндіден, әр уақытта бір аурудан таралатын жұқпалардың емдеу түрлерін анықтайды. ¢ Зоонозды және аса қауіпті жұқпалы аурулардың диагностикасын зерттеу үшін зертхана, қысқа уақыт ішінде жұқпалы аурулардың қоздырғыштарының көптеген түрін теңестіріп беретін бірегей жабдықтармен жабдықталған.
Аса қауіпті жұқпалы аурулар зертханасы
Радиология зертханасы v Радиациялық бақылау – ұйымдардағы, қоршаған ортадағы және адамдарға сәулелендіру деңгейіне радиациялық жағдай туралы ақпараттарды алу.
Радиология зертханасы радиациялық бақылау жүргізеді: ¢ Құрылыс және жол-құрылыс материалдары; ¢ Дәрі-дәрмек заттары; ¢ Ағаш өңдейтін өнім; ¢ Жанармай; ¢ Зергерлік бұйым; ¢ Темекі өнімі; ¢ Минералды тыңайтқыштар ¢ Қара және түрлі түсті металды сүймен; ¢ Радиоактивті өндірістік қалдық; ¢ Құрал-жабдық пен арнайы көліктердің радиоактивті ластануы; ¢ Топырақ және судағы 222 радонды анықтау; ¢ Судағы 210 полонияны анықтау.
Гамма сәулелену мөлшерінің қуаттылығын өлшейміз: • Тұрғын үй және өнеркәсіп аймағы; • Өндірістік, қоғамдық және тұрғын үй жайлары.
Еңбек гигиенасы гигиена бөлімшісі мынандай зерттеулер жүргізеді: Қаладағы өнеркәсіп кәсіпорындарынан тысқары қоныстану аймағының және қаладағы автомагистралдарды ң атмосфералық ауасын зерттеу; ; Жабық жайлардағы ауаны зерттеу (түрлі өндіріс орындары, кен өндіру, металлургия өнеркәсібінде); Өндіріс орындарының орталықтандырылға н және орталықтандырылма ған сумен жабдықтау суларын зерттеу; Өндірісте шоғырланған әр түрлі ерітінділердің дайындалу дұрыстығына зарарсыздандыру құралдарын зерттеу.
Қорытынды v Зертхана өз жұмысында Қазақстан Республикасының заңнамаларын, ҚР Президентінің актілерін, ҚР Үкіметінің актілерін, өкілетті мемлекеттік органның нормативтік-құқықтық актілерін, Орталық директорының басқарушылық құжаттары мен нұсқауларын, орталықтық Жарғысын және оның негізінде құрылған регламентін, сапа менеджменті жүйесінің нормативті құжаттарын және зертхана ережесін басшылыққа алады. v Санитарлық - гигиеналық талаптың жобалануы үшін, сондай - ақ кәсіпорындарды санитарлық - эпидемиологиялық талаптарға сәйкестендіріліп ескеріледі «СЭТ өндірістік объектілерді жобалау» (ҚР ДСМ № 334, 08. 07. 05 ж. бұйрығында).
Пайдаланылған әдебиеттер v 1. Е. Н. Сраубаев “Еңбек гигиенасы саласындағы санитарлық сараптама” жөніндегі нұсқаулық. Қарағанды 2014 ж. 34 -63 бет. v 2. Қ. Қ. Тоғызбаева “Бейнематериалдармен жұмыс істеу кезіндегі еңбек гигиенасы”. Алматы 2015 ж. v 3. С. В. Алексеев, В. Р. Усенко “Гигиена труда” Медицина 2009 ж. v 4. http: //referat 911. ru/Ekologiya/sanitarly-gigienaly-zerthana-zhmysyn- jymdastyru/47698 -1426659 -place 1. html v 5. http: //adilet. zan. kz/kaz/docs/V 050003610_
НАЗАР АУДАРҒАНДАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ!!!
Скачать презентацию ОҢТҮСТІК ҚАЗАҚСТАН МЕМЛЕКЕТТІК ФАРМАЦЕВТИКА АКАДЕМИЯСЫ Кафедрасы Гигиена-1 Тақырыбы
Презентация ЕГ 2- копия.pptx