Naar een sterker lokaal sociaal beleid Organisatie van

Naar een sterker lokaal sociaal beleid Organisatie van het sociaal beleid na integratie gemeente-OCMW Hoorzitting Vlaams parlement 12 mei 2015 Mark Suykens, Piet Van Schuylenbergh

Inhoud 1. VVSG neemt akte van Vlaamse keuzes 2. VVSG principieel standpunt 3. Waarborgen m. b. t. regelgeving, financiering en inhoudelijk VVSG - integratie gemeente-OCMW

1. VVSG neemt akte van Vlaamse keuzes • Vlaams regeerakkoord 2014 -2019 • Resolutie Vlaams parlement 8/1/15 • Conceptnota Vlaamse regering 16/1/15 • Maar: • Geen overleg met VVSG over conceptnota! • Wij vragen systematisch structureel overleg over de verdere uitwerking VVSG - integratie gemeente-OCMW

2. VVSG principieel standpunt • Besprekingen in directiecomités en raad van bestuur van VVSG (januari/februari) • VVSG-Ronde van Vlaanderen (28/1 – 12/2/15) met de lokale besturen • • 1200 deelnemers Van gemeenten en OCMW’s Politieke mandatarissen én topambtenaren Bevraging over conceptnota VR en VVSG-modellen • Standpunt raad van bestuur VVSG 4 maart jl. VVSG - integratie gemeente-OCMW

Naar een sterker lokaal sociaal beleid • Conceptnota: vooral bestuurlijk, weinig inhoudelijk • VVSG-Ronde van Vlaanderen: • Inhoud is belangrijker! • Belang van de kwetsbare burger • Zal de sociale hulpverlening gegarandeerd blijven? “Een dossier kan je in de kast zetten, een cliënt niet” • Vrees voor afbouw van de publieke zorg • Nood aan sterk en geïntegreerd lokaal sociaal beleid • Waarborgen (inhoudelijk, regelgevend en financieel)! • Veel vragen m. b. t. timing en uitvoering op het terrein (1. 1. 2019) • Lokale autonomie keuze uitvoeringsmodellen VVSG - integratie gemeente-OCMW

VVSG-standpunt • Akkoord met de politieke meerderheid Vlaams parlement: • Bipolair model behoort vanaf 1/1/2019 tot het verleden • OCMW en gemeente gaan samen in één gemeentelijke organisatie • Constructieve opstelling, vanuit 2 krachtlijnen: • Sluitende waarborgen voor een sterk lokaal sociaal beleid • Waarborgen voor specifieke context van hulpverlening VVSG - integratie gemeente-OCMW

VVSG: 5 elementen • • • Geïntegreerd lokaal sociaal beleid Waarborgen voor hulpverlening Gemeenteraad beslist over uitvoering Beslissingen over hulpverlening Intergemeentelijke samenwerking VVSG - integratie gemeente-OCMW

Geïntegreerd lokaal sociaal beleid • Lokaal sociaal beleid is geen nichebeleid • Uit zich in alle beleidsdomeinen: wonen, werk, inkomen, zorg, cultuur, vrije tijd, onderwijs, participatie, publieke ruimte, … • Vergt globale visie als basis voor strategische politieke keuzes • Verantwoordelijkheid gemeenteraad VVSG - integratie gemeente-OCMW

Waarborgen voor hulpverlening • Individuele sociale interventies; • zijn ingrijpender in het leven van de burgers • vergen afgeschermd kader (is niet hetzelfde als andere gemeentelijke dienstverlening) • vergen globale aanpak met andere sociale actoren die aanwezig zijn op het gemeentelijke grondgebied • in nauwe samenwerking met de doelgroepen zelf VVSG - integratie gemeente-OCMW

Hulpverleningscontext • Gericht op het realiseren van de missie: menselijke waardigheid • Vertrekken van de kracht van mensen, autonomie versterken • Cliënt en zijn omgeving is het uitgangspunt (blik naar buiten i. p. v. naar binnen) • Goed samenspel bestuur – management – hulpverleners • Deontologie van hulpverleners – beroepsgeheim VVSG - integratie gemeente-OCMW

Gemeenteraad beslist over uitvoering • Drie modellen: • Gemeentelijke welzijnsdienst • Intern verzelfstandigd agentschap (IVA) • Extern verzelfstandigd agentschap (EVA) • Maar: absoluut behoud van de politiek-strategische opdracht voor de gemeenteraad (kan niet verzelfstandigd worden) • Wat kan voor alle gemeentelijke beleidsdomeinen moet in aangepaste vorm ook kunnen voor uitvoering sociaal beleid • Voor het geheel of voor onderdelen (combinaties mogelijk) (b. v. zorgbedrijven) VVSG - integratie gemeente-OCMW

Beslissingen over hulpverlening • Bijzonder comité voor beslissingen over individuele maatschappelijke dienstverlening • Aangeduid door gemeenteraad (gemeenteraadsleden, externe experten uit de gemeente) • Taakstelling moet uitgeklaard worden: • Beslissingen in individuele dossiers waar sociaal onderzoek aan voorafgaat; • Dringende steunverlening (met mogelijkheid tot delegatie); • Advies en uitvoering gemeentelijke reglementen VVSG - integratie gemeente-OCMW

Intergemeentelijke samenwerking • Heel wat (schaal)voordelen • Mogelijkheden van huidige vormen van samenwerking (OCMW-verenigingen, IGS) behouden en opwaarderen • Wat met integratie decreet intergemeentelijke samenwerking (DIS) en formules OCMW-decreet: • participatie van private sociale actoren • problematiek van ‘in house’ VVSG - integratie gemeente-OCMW

3. Waarborgen Regelgeving, financiering en inhoudelijk Toepassing BELFORT-model (cf. regeerakkoord) • Sluitende analyse van alle gevolgen van aanpassing van Vlaamse én federale regels en wegwerken negatieve effecten • Behoud en versterking huidige financiële stromen • Inhoudelijke waarborgen voor een sterk lokaal sociaal beleid Lokale besturen mogen er niet op achteruit gaan qua mogelijkheden en middelen VVSG - integratie gemeente-OCMW

3. 1. Waarborgen m. b. t. regelgeving • Optie zonder rechtspersoonlijkheid vergt aanpassing federale regelgeving: • OCMW-wet • BWHI? • OCMW is, naast een gemeentelijke instelling, ook een instelling van sociale zekerheid! • 3 gewesten willen onderdeel van sociale zekerheid op verschillende wijze organiseren: bevoegdheid • Waterdichte garantie dat verlies van rechtspersoonlijkheid niet leidt tot ‘collateral damage’ VVSG - integratie gemeente-OCMW

Federale regelgeving • • • OCMW-wet RMI-wet Machtiging gebruik KSZ Handvest sociaal verzekerde Regeling giften en legaten … VVSG - integratie gemeente-OCMW

Vlaamse regelgeving • Lokale Adviescommissies energie (LAC) • Overdracht patrimonium (o. a. bodemattesten, …) • Regeling doelgroepenbeleid (activeringsinstrumenten) • … Vlaanderen moet op korte termijn een exhaustieve lijst maken van de aan te passen federale en Vlaamse regelgeving VVSG - integratie gemeente-OCMW

3. 2. Financiering OCMW ’s 2015 • • Ontvangsten uit eigen werking: Vlaamse en federale subsidies: Gemeentelijke bijdrage: Gemeentefonds: Recuperatie kosten sociale dienst: Andere ontvangsten: Financiële ontvangsten: 32, 8% 23, 8% 27, 1% 4, 2% 4, 1% 6, 9% 1, 1% Bron: ABB, Meerjarenplannen 2014 -2019 van de Vlaamse OCMW’s VVSG - integratie gemeente-OCMW

Waarborgen federale financieringsstromen • Financiering Leefloon – Wet 2 april ’ 65 • Betoelaging kosten OCMW’s in het kader van wet van 26 mei 2002 m. b. t. recht op maatschappelijke integratie • Betoelaging OCMW’s: installatiepremies personen die hun hoedanigheid als dakloze verliezen • Subsidies aan OCMW’s uit Sociaal Fonds voor gas en elektriciteit • Subsidies aan OCMW’s uit Sociaal Stookoliefonds VVSG - integratie gemeente-OCMW

Waarborgen federale financieringsstromen • Korting op patronale bijdragen via sociale maribel • Subsidies sociale en culturele participatie (Fonds sociale activering) • Verhoogde staatstoelage grote steden en OCMWclusters voor sociale activering • Enz. , enz. , … VVSG - integratie gemeente-OCMW

3. 3. Inhoudelijke waarborgen • Recht op menswaardig bestaan als uitgangspunt van decreet lokaal bestuur • Echte regie voor lokaal bestuur mét doorzettingsmacht • Vrijwaring actorrol lokale besturen in publieke zorg • Waarborg voor behoud van de huidige hulpverleningscontext • Inzetten op toegankelijke, laagdrempelige en gebundelde dienstverlening via sociaal huis • OCMW-patrimonium en roerende middelen moeten blijvend ingezet worden voor hulpverlening en armoedebestrijding VVSG - integratie gemeente-OCMW

Sociaal huis • Burgernabij toegangsloket in elke gemeente • Info • Aanvragen en openen / opvolgen van lokale, Vlaamse en federale rechten • Versterkt toegankelijkheid van hulpverlening • Vorm van automatische rechtentoekenning • Voor iedereen • Gebundelde dienstverlening • 1 frontoffice voor de burger • Keuze van modellen (welzijnsdienst, IVA, EVA) is een backoffice-kwestie VVSG - integratie gemeente-OCMW

Besluit 1. Individuele hulpverlening Deontologie hulpverlening! 2. Collectieve dienstverlening Actor-regisseur! 3. Geïntegreerd lokaal sociaal beleid Verantwoordelijkheid gemeentebestuurders VVSG - integratie gemeente-OCMW