Motywacja motywowanie 1 Motywacja motywowanie

Motywacja, motywowanie 1

Motywacja = motywowanie ? Motywacja • stan gotowości istoty rozumnej do podjęcia określonego działania, • wzbudzony potrzebą zespół procesów psychicznych i fizjologicznych określający podłoże zachowań i ich zmian, • wewnętrzny stan człowieka mający wymiar atrybutowy. Definicje Motywowanie • element zarządzania, polega na takim wykorzystywaniu mechanizmów motywacji, by zapewniały zaangażowanie pracowników na rzecz sukcesu organizacji, zachęcały do podnoszenia kwalifikacji i dawały satysfakcję z pracy. • wywieranie wpływu na postawy i zachowania człowieka za pośrednictwem określonych bodźców. Motywacja = Motywowanie 2

Model motywacji Jeżeli jednostka odczuwa niezrealizowane potrzeby, podejmuje określone dążenia w celu ich zaspokojenia. Zanim jednak jednostka zdecyduje się na konkretne działanie , pozostaje pod wpływem takich czynników, jak: • wcześniejsze doświadczenia własne, • wpływ otoczenia, • przewidywanie wysiłku, który należy włożyć w osiągnięcie sukcesu oraz prawdopodobieństwo jego osiągnięcia. Niezrealizowane potrzeby jednostki Oddziaływanie czynników zewnętrznych i wewnętrznych: - Doświadczenia własne - Wpływ otoczenia - Kalkulacja wysiłku i prawdopodobieństwa sukcesu Dążenie do zaspokojenia potrzeb 3

Teorie motywacji Od strony treści (skoncentrowane na potrzebach jednostki) Od strony procesu (skoncentrowane na zachowaniach jednostki) Hierarchia potrzeb Maslowa Teoria oczekiwań Vrooma Teoria ERG Teoria wzmocnienia Teoria dwuczynnikowa Herzberga Teoria sprawiedliwości Adamsa Teoria potrzeby osiągnięć Mc. Clellanda Teoria równowagi Teoria wymiany społecznej Homansa Teoria dysonansu poznawczego Festingera 4

Teorie motywacji (od strony treści) Hierarchia potrzeb Maslowa • Abraham Maslow koncentruje uwagę na człowieku. • Zdaniem Maslowa zachowanie się człowieka wynika z jego dążenia do zaspokojenia potrzeb, a nie chwilowych stanów emocjonalnych. • Człowiek ma określone potrzeby, które można sklasyfikować • Jednostka zaspokaja je w określonej kolejności według hierarchii ważności. rozwój zawodowy „prestiżowe” stanowisko koledzy w pracy system emerytalny, zabezpieczenie na przyszłość płaca, mieszkanie 5

Teorie motywacji (od strony treści) Teoria ERG • Clayton Alderfer uważa, że potrzeby ludzkie ułożone są w 3 nakładające się kategorie: o E - potrzeby egzystencji - fizjologicznne i materialne warunki życia. Odpowiadają potrzebom fizjologicznym i potrzebom bezpieczeństwa u Maslowa. o R - potrzeby kontaktu/integrujące- potrzeby kontaktów społecznych z ludźmi. Odpowiednik potrzeb przynależności i szacunku w hierarchii Maslowa. o G - potrzeby rozwoju- wzbogacanie osobowości człowieka, samorealizacji oraz szacunku do samego siebie. Obejmują one potrzeby znaczenia i samorealizacji w ujęciu Maslowa. • Zaspokajaniu potrzeb wyższych kategorii towarzyszy frustracja spowodowana niezaspokajaniem innych potrzeb. • W konsekwencji utrzymującej się frustracji jednostka zaczynana szukać sposobów realizacji potrzeb niższego rzędu. • Frustracja zanika tylko po zaspokojeniu potrzeb niższego rzędu. Źródło: http: //www. exporter. pl [03. 12. 2012] 6

Teorie motywacji (od strony treści) Teoria dwuczynnikowa Herzberga • F. Herzberga opiera się, podobnie jak Masow, na hierarchii potrzeb. • Na zachowanie człowieka wpływają dwie grupy potrze: • Czynniki zewnętrzne (niezadowolenia lub higieny) - czynniki niezbędne, ale niewystarczające dla zachowania równowagi człowieka), odnoszą się do kontekstu pracy (środowisko pracy). Czynniki wewnętrzne(zadowolenia) - odnoszą się do treści pracy (np. zainteresowanie pracą, możliwości awansu), przyczyniają się do zwiększania satysfakcji związanej z wykonywaniem pracy, a w konsekwencji do wyższej wydajności pracowników. • Pracownicy motywowani tylko przez czynniki higieniczne ograniczają wysiłek w pracę do minimum. • Jeśli dodatkowo będą poddawani czynnikom zadowolenia (np. uznanie) osiągną wyższy poziom zadowolenia i motywacji. Źródło: http: //mfiles. pl [03. 12. 2012] 7

Teorie motywacji (od strony treści) Teoria potrzeby osiągnięć Mc. Clellanda • Mc. Clelland wyodrębnił trzy podstawowe potrzeby człowieka o potrzebę osiągnięć – chęć wyróżnienia się w sytuacji konkurencyjnej, o potrzebę przynależności - pragnienie ludzkiego towarzystwa i akceptacji o potrzebę władzy - pragnienie wywierania wpływu na grupę i kontrolowania zachowań innych. Potrzeby człowieka Potrzeba osiągnięć Potrzeba przynależności Potrzeba władzy • Potrzeby są wyuczone – jednostki uczą się ich w wyniku doświadczeń życiowych. • Każdy człowiek odczuwa wszystkie trzy potrzeby, jednakże u każdego występują one w różnych 8 konfiguracjach.

Teorie motywacji (od strony procesu) Teoria oczekiwań Vrooma • Motywacja jednostki zależy od: • jej siły pragnienia • prawdopodobieństwa zaspokojenia tego pragnienia. • Ludzie mają wybór w jaki sposób mogą się zachować i dokonują go w zależności od oczekiwanych wyników. • Dana osoba jest skłonna działać w pewien sposób na podstawie oczekiwania, że praca ta przyniesie określony skutek, który będzie dla niej atrakcyjny. 9

Teorie motywacji (od strony procesu) Teoria wzmocnienia • Teorie wzmocnienia zwane są też teoriami wzmocnienia pozytywnego lub modyfikacji zachowań. • Zakładamy, że ludzie postępują tak, jak nauczyli się w przeszłości, i jedne zachowania kojarzą się im z przyjemnymi, a niektóre z negatywnymi efektami. • Zachowanie wywołujące nagrody będzie prawdopodobnie powtarzane, a prawdopodobieństwo powtórzenia się zachowań pociągających za sobą karę jest mniejsze Łańcuch modyfikacji zachowań wg Skinera 10

Teorie motywacji (od strony procesu) Teoria sprawiedliwości Adamsa • Ludzie poszukują równowagi (sprawiedliwości społecznej) pomiędzy nagrodami, które otrzymują, a osiągniętym wynikiem pracy. • Sprawiedliwość jest przez każdą jednostkę postrzegana indywidualnie. • W procesie „poszukiwania” sprawiedliwości biorą udział: - Osoba – jednostka, która oczekuje sprawiedliwego nagradzania; - inni porównywani – jakakolwiek grupa lub jednostka, która służy osobie za punkt odniesienia; - wkład osobisty – cechy indywidualne, naturalne, które jednostka wnosi sobą podejmując pracę (np. płeć, wiek) lub nabyte (np. doświadczenie, wykształcenie); oceniane są subiektywnie; - ekwiwalent – wszystko to, co osoba otrzymuje za swą pracę (np. wynagrodzenie, awanse); oceniane subiektywnie. 11

Teorie motywacji (od strony procesu) Teoria równowagi • Zachowanie człowieka jest efektem kalkulacji. • Ludzie dążą do tego, aby w pracy być traktowanym sprawiedliwie. • Jednostki oceniają własny wkład i wysiłek włożony w wykonywanie określonej pracy pod kątem uzyskanych w zamian efektów 12

Teorie motywacji (od strony procesu) Teoria wymiany społecznej Homansa • Wszystkie organizacje społeczne powstały na zasadzie działania sieci wymian między jednostkami. • W organizacji potrzeby danej jednostki są spełniane przez inne jednostki. • Homans stworzył szereg twierdzeń m. in. o: • sukcesie: im częściej działanie jednostki jest nagradzane, tym bardziej prawdopodobne jest podjęcie przez nią tego działania. • o bodźcu: jeżeli w przeszłości wystąpienie określonego bodźca lub zespołu bodźców było okolicznością, w której działanie jednostki zostało nagrodzone, to im bardziej prawdopodobne jest, że jednostka podejmie to lub podobne działanie. • o wartości: im bardziej działanie jest dla jednostki wartościowe, tym jest prawdopodobne, że będzie ona przejawiała to działanie. • o deprywacji-nasyceniu: im częściej w niedawnej przeszłości jednostka otrzymała określoną nagrodę, tym mniej wartościowa staje się dla niej każda następna jednostka tej nagrody. • frustracji-agresji: jeżeli działanie jednostki nie doprowadza do otrzymania nagrody lub jednostka otrzymała karę, której się nie spodziewała, zareaguje gniewem, a w gniewie rezultaty zachowania agresywnego będą miały wartości wynagradzające. • Twierdzenie wieńczące teorię twierdzenie o racjonalności, które mówi, że jednostka z dwóch alternatywnych działań wybierze to, które daje jej największe prawdopodobieństwo osiągnięcia większej korzyści. 13

Teorie motywacji (od strony treści) Teoria dysonansu poznawczego Festingera • Nieprzyjemnego napięcie psychiczne pojawia się wtedy, gdy u danej osoby występują lub dotrą do niej sprzeczne elementy poznawcze (np. przemyślenia, postawy, informacje) • Dysonans poznawczy działa, jak popęd człowieka (np. głodu , bólu) tzn. motywuje do zachowań, których celem jest zmniejszenia napięcia, oraz wywołuje antycypacyjne unikanie (czyli uczenie się reakcji na bodźce skojarzone z pojawieniem się dysonansu). 14

Motywowanie w organizacji • Jedna z podstawowych funkcji zarządzania (obok planowania, organizowania i kontroli). • Funkcja ta jest realizowana bezpośrednio przez oddziaływania na postawy i zachowania. • Motywowanie ma przyczyniać się do sprawnego funkcjonowania całości organizacji i umożliwiać realizację jej celów poprzez wykorzystanie potencjału pracowników. • Motywatory te ująć można w trzy grupy: o płacowe, o pozapłacowe materialne o pozapłacowe niematerialne. 15

Motywowanie w organizacji System motywacyjny działanie Działanie systemu motywacyjnego można podzielić na 3 grupy: • indywidualna motywacja pracownika – zaspokajanie indywidualnych potrzeb, na które firma nie ma większego wpływu (marzenia, hobby, rodzina), • wzajemna motywacja pracowników - praca w grupach wpływająca na pozytywne relacje między pracownikami, oparte na wzajemnym wsparciu, odpowiedzialności itp. • motywacja firmy – kadra zarządzająca wywiera wpływ na pracowników poprzez odpowiednie kształtowanie systemów nagradzania, system awansów itp. 16

Dziękuję za uwagę. 17