Mikroekonomia ćwiczenia 6 dr Joanna Leśniowska

Mikroekonomia – ćwiczenia 6 dr Joanna Leśniowska

Liniowa funkcja popytu • Analizując rynek dobra X, posługujemy się przykładem liniowej funkcji popytu o wzorze ogólnym QD = a +b*P, • gdzie QD to zapotrzebowanie; • P - cena; • b - stały współczynnik kierunkowy linii popytu, który mierzy jej nachylenie; • a - współczynnik wskazujący, w jakiej odległości od początku układu współrzędnych linia popytu przetnie oś poziomą

Liniowa funkcja podaży • Analizując rynek dobra X, posługujemy się przykładem liniowej funkcji popytu o wzorze ogólnym QS = c +d*P, • gdzie QS to podaż; • P - cena; • d - stały współczynnik kierunkowy linii podaży, który mierzy jej nachylenie; • c - współczynnik wskazujący, w jakiej odległości od początku układu współrzędnych linia podaży przetnie oś poziomą

Warunek równowagi • • • QD = QS QD = a +b*P, QS = c +d*P, a +b*P = c +d*P a-c = P * (d-b) P = (a-c)/(d-b)

Warunek równowagi cd. • • QD = Q S QD = a +b*P, QS = c +d*P, a +b*P = c +d*P a-c = P * (d-b) PE = (a-c)/(d-b) QE = (d*a – b*c)/d-b

Warunek równowagi cd. • • QD = 10 – 0, 05 P QS = -2 + 0, 1 P PE = (10+2)/(0, 1+0, 05) = 12/0, 15 = 80 QE = [(0, 1*10 + 0, 05*(-2)]/0, 1+0, 05 = 0, 9/0, 15 = 6

Warunek równowagi cd. QD = 10 – 0, 05 P QS = -2 + 0, 1 P QD = Q S 10 -0, 05 PE = -2+0, 1 PE 12 = 0, 15 PE • • PE = 12/0, 15 = 80 QE = 10 – 0, 05 * 80 = 10 – 4 = 6 • • •

Elastyczność cenowa popytu • Epd = b * P/QD • Załóżmy, że funkcja popytu pewnego dobra opisana jest równaniem QD = 50 – 5 P. Oblicz elastyczność cenową dla P = 3 • Dla P = 3, QD = 50 – 3*5 = 50 -15 = 35 • Epd = -5 * 3/35 = -0, 43

Elastyczność cenowa podaży • Eps = d * P/QS • Załóżmy, że funkcja podaży pewnego dobra opisana jest równaniem QD = -10+ 8 P. Oblicz elastyczność cenową dla P = 2 • Dla P = 2, QS = -10 +8*2 = 6 • Epd = 8 * 2/6 = 2, 67

Teoria wyboru konsumenta ØW gospodarce rynkowej zachowaniami producentów i konsumentów rządzi ten sam motyw: maksymalizacja korzyści materialnych: • u producentów - zysk; • u konsumentów – użyteczność

Teoria wyboru konsumenta ØTeoria wyboru konsumentów stara się udzielać odpowiedzi na pytania: • w jaki sposób konsumenci wybierają określone produkty i jaką ich ilość są skłonni kupić? • jaki jest wpływ zmian cen lub innych warunków na zakupy konsumentów?

Model zachowania się konsumentów ØModel zachowania się konsumentów składa się z 4 elementów: • Dochodu konsumenta • Cen poszczególnych dóbr • Gustów i preferencji pozwalających uszeregować różne kombinacje dóbr wg stopnia satysfakcji dostarczanej konsumentowi • Dążenia konsumentów do maksymalnego zaspokajania swoich potrzeb (spośród odstępnych kombinacji dóbr wybiera zestaw dający największą satysfakcję)

Model zachowania się konsumentów ØModel ten używając kategorii preferencje i gusty konsumentów, opisuje i objaśnia: • zachowanie nabywców; • jak rynek określa co nabywcy mogą osiągnąć przy swoich dochodach i danych cenach; • pozwala przewidywać reakcje konsumentów na zmianę warunków rynkowych

Zachowania nabywcze konsumenta uwarunkowania i preferencje zachowań nabywczych konsumenta Założenia dotyczące konsumentów Økonsumenci wiedzą czego chcą Ødysponują ograniczonymi środkami (budżetami) Ønapotykają na ceny, na które nie mają żadnego wpływu, lub tylko ograniczony wpływ

Zachowania nabywcze konsumenta uwarunkowania i preferencje zachowań nabywczych konsumenta Założenia dotyczące wyborów konsumentów Øekonomiczna racjonalność konsumenta - wybory konsumenta są zgodne z jego własnym interesem, Øodpowiednia informacja wybory między alternatywami konsumpcji dokonują się w oparciu o dostępne informacje, Øsubstytucyjności dóbr - (konsument uwzględnia substytucyjność między dobrami i decyduje o wyborze struktury konsumpcji zgodnie ze swoimi preferencjami, dochodami oraz cenami dóbr)

Kategorie teorii wyboru konsumentów Øpotrzeby Øużyteczność Øpreferencje Øobojętność konsumenta Øwybór

Potrzeby konsumentów Øpotrzeba - to brak odczuwany przez jednostkę lub społeczeństwo Øw dziedzinie ekonomii chodzi o brak określonego dobra i usługi Øpotrzeby mają określoną hierarchię ważności

Potrzeby konsumentów Hierarchia potrzeb Kategorie Rodzaje egzystencji, bezpieczeństwa, np: głód (żywność), utrzymanie temperatury (odzież), mieszkanie, . . . podstawowe wyższego rzędu Popyt przymusowy społeczne, uznania np. rozwój, prestiż, dominacja oraz samorealizacji np. rozrywka, oświata, wygoda, zainteresowania popyt wolny

Potrzeby konsumentów Øpotrzeby są zaspokajane poprzez konsumpcję dóbr i usług Økonsument dąży do zaspokojenia swoich potrzeb kierując się: • zasadami racjonalnego gospodarowania • wyobrażeniami dotyczącymi prestiżu i dobrobytu grupy społecznej, której jest członkiem

Preferencje konsumenta a użyteczność i substytucja konsumpcji ØUżyteczność dobra - wynika z jego wartości użytkowej, czyli zdolności dóbr do zaspokojenia pewnych potrzeb ØUżyteczność - określenie subiektywnej przyjemności, pożytku lub zadowolenia płynącego z posiadania (konsumpcji) dóbr i usług Øw swoich wyborach konsument dąży do maksymalizacji użyteczności, czyli do wybrania takiej kombinacji konsumowanych dóbr, które daje mu możliwie największe zadowolenie

Użyteczność całkowita (UC) Øsuma użyteczności konsumowanej ilości produktu lub usługi, albo inaczej określając, to suma satysfakcji osiągniętej przez konsumenta Øsuma zadowolenia jaką daje konsumentowi posiadanie danego dobra Øsatysfakcja czerpana z konsumpcji danej masy dóbr Ørośnie ona wraz ze wzrostem konsumpcji aż do pełnego zaspokojenia potrzeby ( im więcej konsument nabywa dóbr, tym więcej potrzeb zaspokaja za ich pomocą)

Użyteczność całkowita (UC) Ø dobro jest tym użyteczniejsze, im intensywniej zaspokaja określoną potrzebę, Ø w miarę zaspokajania potrzeb tracą one na intensywności. Ø wyraża ją formuła: gdzie: Q - ilość konsumowanego dobra „i”, i = 0, . . , n

Użyteczność krańcowa (UM) i prawo malejących korzyści Użyteczność krańcowa (marginalna) (Uk lub UM) Øoznacza dodatkową satysfakcję uzyskaną przez konsumenta ze spożycia każdego kolejnego towaru lub usługi Øoznacza wyraz zadowolenia konsumenta ze zwiększenia (zmniejszenia) konsumpcji danego dobra o kolejną dodatkową jednostkę Øjest stosunkiem przyrostu użyteczności całkowitej do minimalnego przyrostu zapasu dobra (o jednostkę)

Użyteczność krańcowa (UM) i prawo malejących korzyści Użyteczność krańcowa (marginalna) (Uk lub UM) Ømiarą użyteczności krańcowej jest przyrost zadowolenia (użyteczności), jaka powstaje w wyniku zwiększania (zmniejszania) spożycia dobra o jednostkę Øwyraża ją formuła

Użyteczność krańcowa (UM) i prawo malejących korzyści Prawo (zasada) malejących korzyści (użyteczności krańcowej) Øw miarę wzrostu ilości konsumowanego dobra (zapasu), jego użyteczność krańcowa maleje lub Øwraz ze wzrostem konsumpcji maleją korzyści osiągane ze zwiększenia konsumpcji o dodatkową jednostkę

Użyteczność krańcowa (UM) i prawo malejących korzyści Ilość konsumowanego dobra a użyteczność całkowita Øużyteczność całkowita wzrasta w miarę zwiększania ilości konsumowanego dobra, jednak coraz wolniej a po osiągnięciu znacznej ilości konsumowanego dobra może wystąpić spadek użyteczności całkowitej Øwynika to faktu, iż w miarę zwiększania konsumpcji użyteczność każdej dodatkowo konsumowanej jednostki dobra jest coraz mniejsza

Użyteczność krańcowa (UM) i prawo malejących korzyści Ilość konsumowanego dobra a użyteczność marginalna Øprzyrosty zadowolenia z konsumpcji zmniejszają się wraz ze wzrostem ilości konsumowanego dobra

Użyteczność krańcowa (UM) i prawo malejących korzyści Ilość konsumowanego dobra a użyteczność całkowita i marginalna Przykład zaspokajanie głodu lub pragnienia Øw czasie jedzenia przechodzimy od poczucia głodu do sytości, co daje określone zadowolenie - postępujące wraz z ilością spożytego posiłku. Po zaspokojeniu głodu dalsze spożywanie może zaszkodzić (co odzwierciedla krzywa przerywana). Øspożycie pierwszego kęsa, porcji, przynosi najwięcej zadowolenia, drugiej i następnych coraz mniejsze

Użyteczność krańcowa (UM) i prawo malejących korzyści ØZ uwagi na to, że przyrosty użyteczności całkowitej maleją (spada użyteczność krańcowa) wraz z ilością konsumowanego dobra, popyt na dane dobro będzie malał (bo zaspokojona będzie potrzeba)

Gusty konsumenta a obojętność konsumenta Økonsument dokonuje wyboru nabywanych dóbr na podstawie swoich preferencji, które układa hierarchicznie wg użyteczności każdego z nich Ø konsument stoi przed koniecznością wyboru pewnej kombinacji rodzaju i ilości dóbr, jakie pragnie posiąść, aby przy danych środkach zapewnić sobie maksimum użyteczności z posiadania tych dóbr Øistotę wyboru konsumenta opisuje kategoria krzywej obojętności konsumenta, dokonującego wyboru kombinacji konsumowanych dóbr Øwybór może mieć wiele wariantów proporcji różnych dóbr, które jednakowo będą zaspokajały potrzeby, a więc będą obojętne dla konsumenta

Gusty konsumenta a obojętność konsumenta ØSystem preferencji konsumenta opiera się na założeniach o: • kompletności preferencji (konsument jest zdolny do określenia wszystkich kombinacji dóbr wg tego, które preferuje, a które dają mu takie samo zadowolenie - są mu obojętne) • przechodniości preferencji (np. jeśli woli A od B i B od C to woli również A od C) • nienasyconości zadowolenia konsumenta (woli zawsze więcej niż mniej)

Krzywa obojętności konsumenta Øwykres wariantów wyboru proporcji różnych dóbr, które jednakowo będą zaspokajały potrzeby, a więc będą obojętne dla konsumenta Øprzedstawia wszystkie kombinacje konsumpcji dwóch dóbr, które są dla konsumenta obojętne. Każda z tych kombinacji daje konsumentowi takie samo zadowolenie

Krzywa obojętności konsumenta Wariant Żywność Odzież A 1 8 B 2 5 C 3 3, 5 D 4 2, 5 E 5 2

Krzywa obojętności konsumenta Øszereg obojętności konsumenta pokazuje warianty rezygnacji z posiadania jednego dobra w pewnej skali po to, aby wejść w posiadanie dobra innego, zaspokajającego inne potrzeby. W tym wypadku ubytek dodatkowej ilości jednego dobra jest kompensowany pozyskaniem innych. Øtaka rezygnacja z jednego dobra na rzecz innego nosi nazwę kosztu alternatywnego

Krzywa obojętności konsumenta Kombinacji (krzywych) może być bardzo wiele, które naniesione na wykres tworzą mapę obojętności konsumenta

Cechy krzywych obojętności konsumenta Ømają nachylenie negatywne Ønie mogą się przecinać Øsą wypukłe w stosunku współrzędnych Øjest ich nieskończenie wiele do początku układu

Interpretacja krzywej obojętności konsumenta Økażda kombinacja daje konsumentowi takie same zadowolenie, Ødana krzywa obojętności charakteryzuje się stałym poziomem zadowolenia, Øposiada ona nachylenie ujemne, które zmniejsza się w miarę zwiększania konsumpcji dobra odłożonego na osi rzędnych, Økrzywych obojętnych może być nieskończenie wiele, a ich wzajemne położenie wskazuje na różnice w poziomach zadowolenia konsumenta, Øpoziom zadowolenia wzrasta w miarę przesuwania się konsumenta z krzywej obojętności położonej niżej, na położoną wyżej

Wnioski dla oceny preferencji konsumenta Øukłady krzywych obojętności konsumenta pozwalają na ocenę znaczenia dóbr zawartych w koszyku Øukłady krzywych obojętności wskazują, że: • wszystkie dobra i usługi będące przedmiotem zachowań nabywczych konsumentów tworzą swego rodzaju kosze konsumpcji i jako takie podlegają z ich strony ocenie, • wzrost ilości jednego z dóbr lub usług w koszu konsumpcji powoduje wzrost jego rangi, powodując jednocześnie zmniejszenie ilości drugiego dobra lub usługi,

Wnioski dla oceny preferencji konsumenta Øukłady krzywych obojętności wskazują, że: • kosze konsumpcji umiejscowione na krzywych obojętności bardziej oddalonych od początku układu współrzędnych są koszami bardziej zasobnymi, w których jest: üwięcej przynajmniej jednego dobra, ünie mniej niż poprzednio dobra drugiego, • kosze konsumpcji są różne, nie ma dwóch takich samych koszy - jeśli ilość jednego dobra lub usługi na jednej z krzywych obojętności jest równa ich ilości z kosza umiejscowionego na innej krzywej obojętności, to kosze te różnią się ilością drugiego dobra lub usługi, • konsument względnie wysoko ceni te dobra, których jest mało, nisko zaś ceni te dobra, których jest dużo

Efekt substytucyjny i dochodowy Øzmiana ceny dobra wywołuje określone zmiany w popycie konsumentów, przy założeniu stałego dochodu konsumenta ØKonsument musi dostosować się do nowej sytuacji, a sposób dostosowania nazywa się efektem substytucyjnym i dochodowym

Efekt substytucyjny Øzastępowanie dobra droższego dobrem tańszym, które podobnie może zaspokoić określona potrzebę Økonsumenci dążą do uzyskiwania zadowolenia (satysfakcji) po jak najniższym koszcie

Efekt dochodowy Øwzrost cen dóbr, przy stałym dochodzie konsumentów powoduje, że mogą oni kupować mniejszą ich ilość Øwzrost cen dóbr przy stałym dochodzie konsumentów powoduje, że spada siła nabywcza tego dochodu (spada dochód realny)