Металдар мен электролиттердегі электр тогы Үй тапсырмасын

Металдар мен электролиттердегі электр тогы

Үй тапсырмасын тексеру: • 1. Өткізгіштердің диэлектриктерден айырмашылығы неде? • 2. Зарядталған бөлшектердің бағытталған қозғалысының себебі неде? • 3. Ток көзі қандай роль атқарады? Электр тогы дегеніміз не? • 4. Ток көзінің қандай түрлерін білесіздер? • 5. Аккумуляторды зарядтағанда және разрядтағанда қандай процесс жүреді?

Әртүрлі ортадағы электр тоғы Заттар Өткізгіштер Шалаөткізгіштер Диэлектриктер Металдар Электролиттер Меншікті өткізгіштік Қоспалық өткізгіштік Газ Вакуум Кемтіктік қоспалық өткізгіштік Электрондық қоспалық өткізгіштік Газ

Натрий ионының түзілу процесі 0 Na – 1 e- → +1 Na

МЕТАЛДЫҚ КРИСТАЛДЫҚ ТОР Металдар мен олардың балқымалары металдық тор түрінде кристалданады. Металдық тор түйінінде оң зарядты металл иондары орналасады. Металл атомдарынан және кристалдық тор түйінінде қалған иондардан алыстаған электрондар катиондар арасында біршама еркін қозғалуға мүмкіндік алады. Осылайша металдардың электрөткізгіштігін қамтамасыз етеді. Иондар мен бос электрондардың арасында электростатикалық әсерлесу пайда болады да, металдық байланыстың түзілуіне себеп болады.

Электр тогын тек металдар емес, сонымен қатар ерітінділерде өткізеді. • Суда еритін заттар (негіз, тұз, қышқыл) электр тогын өткізеді және оларды электролиттер деп атайды, ал суда ерімейтін заттар электр тогын өткізбейді және оларды бейэлектролиттер деп атайды.

Электролиттік диссоциация • Электролиттік диссоциация – электролиттердің суда еріген кезде немесе балқығанда аниондар мен катиондарға ыдырау процесі (1887 г) Сванте Аррениус (1859 -1927)

• • • Na. Cl ↔ Na+ + Cl. HCl ↔ H+ + Cl. Cu. Cl 2 ↔ Cu+2 + 2 Cl-

МЕТАЛДАР ТАБИҒАТТА БЕЛСЕНДІЛІГІ ОРТАША АСЫЛ БЕЛСЕНДІ Метал белсенділігі қатары/ ЭЛЕКТРОХИМИЯЛЫҚ КЕРНЕУ ҚАТАРЫ Li Rb K Ba Sr Ca Na Mg Al Mn Zn Cr Fe Cd Co Ni Sn Pb (H) Bi Cu Hg Ag Pt Au АЛЫНУЫ Na. Cl –ас (тас) тұзы Na 2 SO 4 * 10 H 2 O – глаубер тұзы Na. Cl*KCl – → Na+ + Na. Cl сильвинит ТҰЗ БАЛҚЫМАЛАРЫНЫҢ ЭЛЕКТРОЛИЗ І Cl- KCl * Mg. Cl 2*6 H 2 O – карналлит 2 Na. Cl → 2 Na + Cl 2 Na+ Cl. Cl- Тас тұз Глаубер тұз сильвинит карналлит Na+ Cl. Na+

Электролиз - ерітінділердің электр тогы әсерінен оң және теріс зарядталған бөлшектерге ыдырау процессі

Cu. Cl 2 Катодтағы процестер нәтижесі ↑ Cu+² + 2 eˉ → Cu 0 → Cu+² + 2 Clˉ Анодтағы процестер нәтижесі ↑ 2 Clˉ - 2 eˉ → 2 Cl↑

Нәтиже • Металдардығы электр тоғы - еркін электрондардың реттелген қозғалысы. • Электролиттердегі электр тогы электр өрісінің әсерінен оң және теріс иондардың бағытталған қозғалысын туғызады.

1)электр тогын өткізетін зат қалай аталады? 2) электр тогын өткізбейтін зат қалай аталады? 3) оң зарядталған бөлшектер қалай аталады?

4) электролиттік диссоциация деп қандай процесті айтады? 5) теріс зарядтталған бөлшектер қалай аталады? 6)электролиттік диссоциация теориясын ұсынған ғалым кім?

7) оң және теріс зарядтар қалай әрекеттеседі? 8) электр тогы дегеніміз не? 9)металда қандай бөлшектер электр тогын туғызады?

10) ерітінділер мен құймаларда қандай бөлшектер электр тогын туғызады?

Сабақты қорытындылау • • Венн диаграммасы: Металдарда қандай бөлшектер арқылы электр тогы жүреді? Электролиттерде қандай бөлшектер арқылы электр тогы жүреді? Электр тогын өткізетін бөлшектер қалай аталады?

Үйге тапсырма Химиядан : § 35, 162 бет № 5 Физикадан : өткізгіштерді паралель және тізбектей жалғау тақырыбын қайталау