Менеджменттегі жоспарлау • Мақсаты : Басқарудың

Менеджменттегі жоспарлау

• Мақсаты : Басқарудың жоспарлау қызметінің мазмұнын ашу, жоспарлау түрлері мен кезеңдерін анықтау және негізгі принциптерін жіктеу • Фирма ішіндегі жоспарлаудың мазмұны мен міндеттері • Стратегиялық жоспарлау мәні • Тактикалық жоспарлау мәні

Жоспарлау ж йеге ы пал ететін белсенді бас ару процесі ү қ қ болып табылады, сол ар ылы белгіленген ма сат а жету қ қ қ шін ндірісті даму ар ыны, материалды к здері мен ү ө ң қ қ қ ө оны жетілдіру дістері аны талады. ә қ Бас аруды басты функциясы ретінде жоспарлау қ ң Ұйымның болашақтағы дамуын анықтайды Алға қойылған мақсатқа жетудің жолдары мен әдістерін белгілейді ; Міндетті орындауда болуы ықтимал зардаптарды көре білуді қамтиды.

Жоспарлау мынадай с ра тар а жауап береді. ұ қ ғ • Бізді азіргі б гінгі к нгі жа дайымыз андай? ң қ ү ү ғ қ • Болаша та біз андай болуымыз керек? қ қ • Осы жолда нендей кедергілер орын ал ан? ғ • Ма сат а жетуге андай рекеттер жаса анымыз қ қ қ ә ғ орынды?

Жосп арлауды йымны даму ба ытын белгілейтін ұ ң ғ кешенді жиынты ретінде арастыра отырып, қ қ бір атар бастап ы кезе дерді атап туге болады. қ қ ң ө йымны ұ ң на тылы жа дайы қ ғ мен м мкіндіктерін, ү нары та ы алар қ ғ орнын ба алау ғ ж не б секелестер ә ә мен ызмет жасау қ ортасын зерттеу орындалады. жалпы йымны ұ ң ж не оны рбір ә ң ә б лімшелеріні ө ң на тылы қ міндеттері ай ындалынып, қ оларды ң орындалу мерзімі белгіленеді. аны тал ан қ ғ міндеттерді оындау а ажетті ғ қ іс- рекеттер ә жиынты ын ғ йымны ішкі ж не ұ ң ә сырт ы қ жа дайларын ескере ғ отырып алыптастыру орын қ алады. өткізілген зерттеулер мен болжамдар негізінде қажетті баламаны таңдап алу арқылы жоспарды жасап шығару көзделеді. жоспарды ж зеге ү асыру мен ажет қ бол ан жа дайда ғ ғ т зетулер ж не ү ә згерістер енгізу ө рекеттері ә орындалады.

Жоспарлау барысында ұйым деңгейінде жүзеге асырылатын төмандегідей міндеттерді атап өтуге болады : • 1. Нақтылы мерзім ауқымында белгіленген мақсаттар мен оны орындаудағы іс-әрекеттер; • 2. қажет етілетін адамдық, материалдық, ақпараттық басқа да ресурстарды іздестіру; • 3. басқару жүйесі мен ұйымдық құрылымды қалыптастыру және ақпараттар тасқының реттеу; • 4. еңбек өнімділігі мен пайда деңгейін арттыру, өндіріс барысы мен құрал-жабдықтарды ұтымды пайдалану және жақсарту жолдарын қарастыру; • 5. сенімді бақылау жүйесін қамтамасыз ету арқылы міндеттерді орындауға қол жеткізу.

Жоспарлау принциптерін қарастырайық: • Әлеуметтік бағыттылығы; • Жоспарлау обьектісін саралау; • Адекваттылығы: • Келісімділігі; • Нұсқаулығы; • Тепе-теңдігі; • Экономикалық негізделуі; • Жоспарлау жүйесін автоматтандыру; • Кері байланысты қамтамасыз ету.

Жоспарлаудың бір-біріне бағыныштылығына байланысты келесі түрлерін көрсетуге болады: мақсатқа бағытталған стратегиялық жоспарлау , мысалы, өндірісті, өткізу саласын, қаржыландыруды, персоналды дамытуды бес не он жылдық жоспарлау; оперативті жоспарлау – ақшалар мен істердің нақты бағдарламасы н жоспарлау. тактикалық жоспарлау – шаруашылық операциялардың жағдайын жоспарлау; жалпы жоспарлау — ұзақ мерзімді негізін қалаушы жоспарлау, кәсіпорын концепциясы;

Стратегиялық жоспарлау Ұйым алдындағы мақсатқа жетудегі басшылықтың қабылдаған кешенді, жан-жақты шешімдер жиынтығын береді. Басқару қызметін жүзеге асыруда стратегиялық жоспарлау шеңберінде шектеулі ресурстарды бөлу, сыртық ортаға бейімделу, ішкі үйлесімдікті орындау және ұйымдық стратегияны ұғыну әрекетттері орындалады.

Тактикалық жоспарлау Стратегиялық мақсаттарды ұтымды орындау үшін ұйым мүмкіндіктері, ресурстары қалай бөлінуі, ұйымдастырылуы керек екендігін білдіреді. Тактикалық жоспарлау қысқа және орта кезеңдерді қамтиды, яғни орта және төменгі деңгейдегі басқару буындарының іс — әрекет жағдайларын. Тактика – ұзақ мерзімді, кешенді стратегияны орындаудағы нақтылы іс-қимылдың қысқа мерзімді үйлестірілуі.

• Тактикалық жоспарлау — ұйымның дамуын бейнелейтін кешенді стратегиялық жоспарды орындауда басшылық қысқа мерзімге есептелінген, егжей-тегжейлі тактикалық жоспарға сүйенеді. Тактиканың сипатты белгілері: • Стратегиның дамуында әзірленуі; • Орта буындағы басшылықтың қабылдауы; • Стратегияға қарағанда, қысқа мерзімге есептелінуі; • Нәтижені бағалау тез уақытта нақтылы іс-әрекеттің орындалуына қарай жүргізілуі.