МЕNADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA Prof. dr Slobodan Lukić Msc Nikola Skobo, visi asistent MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 1
BROKERSKE KUĆE MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 2
SADRŽAJ Þ Organizacija brokerske kuće Þ Osnovne funkcije brokerske kuće ÞProcedura izdavanja izvršenja naloga ÞSaldiranje i kliring MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 3
ORGANIZACIONA STRUKTURA BROKERSKIH KUĆA KLIJENT ODELJENJE PRODAJE ANALIZA ODELJENJE ZA DIVIDENDU ODELJENJE ZA ZASTUPANJE INVESTICIONO ODELJENJE ZA NALOGE IZDAVALAC VANBERZANSKO TRGOVANJE BROKER NA BERZI ODELJENJE ZA OBRADU NALOGA • OBRAČUN • KREDIT • BLAGAJNA • EVIDENCIJA HARTIJA KNJIGOVODSTVO MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 4
NALOZI Þ Pojam naloga Þ TRŽIŠNI, LIMIT U STOP NALOG VRSTA TRANSAKCIJE PRODATI KUPITI Nepotrebno precrtati PREDMET TRGOVANJA KOLIČINA CENA sa limitiranom cenom _____ pod najpovoljnijim uslovima VREMENSKO OGRANIČENJE do opoziva dnevni nalog SPECIJALNA VRSTA NALOGA sve ili ništa MESTO IZVRŠENJA NALOGA Vanberzansko trgovanje Beogradska Berza Montenegro Berza NALOG PRIMIO: ________ DATUM PRIJEMA: _______ NALOG BROJ: _____ VREME PRIJEMA: ______ MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 5
BROKERSKE KUĆE I BERZA Þ Berza i brokeri: osnovna realcija Þ Finansijski aspekt poslovanja brokerskih kuća: osnovni prihod brokera Þ Pravila ponašanja na berzi: suverenitet klijenta Þ Nadzor nad poslovanjem brokerskih kuća: berza i komisija za Ho. V MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 6
SEKUNDARNO TRGOVANJE AKCIJAMA Þ Procesi trgovanja: aukcioni i neaukcioni (dilerski) Þ Metod preovlađujuće cene (fixing) Þ Metod minimalne cene i minimalne količine (klasična aukcija) Þ Metod višestruke cene ÞDilerska tržišta MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 7
SEKUNDARNO TRGOVANJE OBVEZNICAMA Þ Klasični proces trgovanja i kumuliranja ponude i tražnje u knjizi naloga Þ Metod preovlađujuće cene Þ Metod kontinuiranog trgovanja i intervali cena MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 8
• U Evropi i Njemačkoj velike komercijalne banke su ujedno i brokerske kuće. - Deutsche Bank (vodeća u prometu euro obveznica) • Poznate brokerske kuće a ujedno i investicione banke su: - Merrill Lynch - Salomon Brothers - Dow Jones - Pierce - Nikko securities - Daiwa securities MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 9
FAZA 1. OTVARANJE RAČUNA KUPCA Broker K (custodian) 1 a 1 b Beokliring 1 b Rač. novca Kupac NBJ Broker P Banka K Broker K Beokliring Banka P Računi novca Broker K Računi emisija Banka K Rač. Ho. V Banka K Ino korespodentna banka 1 c Ino kores. bank a 1. a) Kupac potpisuje ugovor o zastupanju i custody ugovor sa brokerom. 1. b) Na osnovu tog ugovora broker otvara račun HOV u Beokliringu i račun novca u banci kao svoje podračune. 1. c) Prema kupčevom nalogu za prenos sredstava, broker vrši uplatu novca na svoj novčani podračun. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 10
FAZA 1. OTVARANJE RAČUNA PRODAVCA Prodavac Beokliring Rač. novca Banka K Broker K 1 b Računi novca Beokliring Ino koresp. banka Banka K 1 c Banka P (custodian) Broker K Broker P Banka P Računi emisija Ino korespodent na banka NBJ 1 a Rač. Ho. V 1 b 1. a) Prodavac potpisuje custody ugovor sa Custody bankom. 1. b) Na osnovu tog ugovora prodavac otvara račun novca kod banke, a banka otvara račun HOV u Beokliringu, kao svoj podračun. 1. c) Prema nalogu za prenos HOV vrši se prenos HOV na podračun Custody banke u Beokliringu. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 11
FAZA 2. IZDAVANJE KUPOVNOG I PRODAJNOG NALOGA Broker K 1 b Berza 2 c Broker P 1 a Kupac 2 a 2 b Prodavac Banka P (custodian) 1. a) Prema ugovoru sa brokerom, kupac njemu izdaje kupovni nalog. 1. b) Prema elektronskom zapisu kupovnog naloga, broker unosi kupovni nalog u računarski sistem berze, a berza potvrđuje brokeru prijem naloga. 2. a)Prema ugovoru sa brokerom, prodavac njemu izdaje prodajni nalog. 2. b)Broker šalje upit Custody banci, a Custody banka potvrđuje da će izvršiti saldiranje. 2. c) Prema elektronskom zapisu prodajnog naloga, broker unosi prodajni nalog u računarski sistem berze, a berza potvrđuje brokeru prijem naloga. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 12
TRGOVANJE NA BERZI Broker K (custodian) 1 d Berza 1 b Broker P 1 a 1 b 1 d 1 b Kupac Prodavac Beokliring Rač. novca 1 c Rač. Ho. V 1. a) Elektronski zapisi prodajnih i kupovnih naloga se susreću na berzi, putem diskontinuirane aukcije, na kojoj se utvrđuje preovlađujuća cena i sastavljaju se zaključnice po brokerima. 1. b) Zaključnice po brokerima se dostavljaju Beokliringu i brokerima, koji su zaključili transakciju. 1. c) Beokliring prema zaključnicama izračunava novčane obaveze članova i obaveze u HOV klijenata. 1. d) Brokeri šalju svojim klijentima obaveštenje o izvršenoj trgovini, a klijenti potvrđuju obaveštenje. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 13
SALDIRANJE 1 e Broker K (custodian) Broker P 1 a 1 a Beokliring 1 a Kupac 1 a Rač. novca 1 c Banka P 1 e Banka P (custodian) Računi novca Beokliring 1 c Ino koresp. banka Ino kores banka Banka K 1 d Broker K Broker P Banka P NBJ Banka K 1 c Broker K Računi emisija Broker K Beokliring Ino korespodentna banka Računi novca 1 a Rač. Ho. V Banka K Prodavac 1 a 1 b 1. a) Prema zaključnicama brokeri šalju Beokliringu instrukcije za saldiranja, u kojima su sadržani spiskovi računa HOV koje treba odobriti/zadužiti, kao i spiskovi računa novca koje treba odobriti/zadužiti. 1. b) Prema dobijenim instrukcijama Beokliring izračunava nove neto novčane obaveze po članovima. 1. c) Sledi prenos neto novčanih obaveza po članovima, kroz zaduženje računa člana neto dužnika i odobrenje računa člana neto poverioca. 1. d) Nakon novčanog prenosa Beokliring vrši preknjižavanje HOV, kroz odobrenje podračuna HOV kupca i zaduženje podračuna HOV prodavca. 1. e) Kad je saldiranje sprovedeno, broker kupca i Custody banka obaveštavaju klijente o završenom saldiranju. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 14
PROBLEMI • • • Sigurnost: Kapitalni cenzus Lojalnost klijentu Etički kodeksi Licenciranje/ Delicenciranje Bankrotstvo Kapitalna adekvatnost brokera i dilera MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 15
SISTEMI ZA PRENOS PODATAKA SA BERZE MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 16
• Elektronski način trgovanja jeftiniji je i fleksibilniji od dosadašnjeg načina trgovanja akcijama i idealna je solucija za rastuće potrebe korisnika za trgovanjem bez vremenskog ograničenja. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 17
U domenu elektronske revolucije u obavljanju poslova hartijama od vrednosti postoje dva tehnološka standarda: • otvoreni i • zatvoreni. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 18
Prelaskom na informacioni sistem otvorenog tipa berze evoluiraju u pravcu povezivanja širokog spektra učesnika na tržištu, koji su istovremeno članovi većeg broja berzi, nezavisnih klirinških organizacija, međuposrednika i različitih sistema plaćanja. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 19
Suština primene informacionih tehnologija u obavljanju poslova na finansijskom tržištu odnosi se na obezbeđenje nove logističke ponude koja omogućava direktno povezivanje izdavaoca i primaoca naloga, kao i finansijskih tržišta više zemalja. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 20
Internet je uneo veliki napredak u izmeni poslovnog modela trgovanja akcijama posebno u pristupu informacijama o akcijama, što je izuzetno važno. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 21
• Ranije su informacije o akcijama bile dostupne preko javnih medija: novina i televizije i putem brokerskih kuća. • Međutim te informacije su bile mnogo korisnije stručnjacima, a manje malim investitorima. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 22
• Ono što je nekada bila privilegija samo nekima, a koji su to skupo plaćali, kao što je npr. praćenje cena akcija u realnom vremenu i praćenje ili analiziranje podataka o kompaniji, sada je dostupno svima i to gotovo besplatno. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 23
• Na primer, za on-line praćenje cena akcija na Londonskoj berzi putem Web-a treba platiti 5 funti mesečno za kašnjenje od 15 minuta i 20 funti za praćenje cena u realnom vremenu. • London Stock Exchange - Home. htm MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 24
• Tu su i servisne informacije o kompaniji kao npr. o kupovini akcija od strane svojih menadžera, detaljni poslovni rezultati, praćenje cene u nekoliko prethodnih godina, preporuke brokera i sl. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 25
• Jedna od najpropulzivnijih kompanija na ovom području je E*Trade. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 26
MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 27
• Brokerske kuće koje nude on-line trgovanje akcijama imale su teškoća, što je dovelo i do reakcije komisije koja nadgleda izdavanje i trgovanje akcijama u Americi (Securitites and Exchange Commisions), te do nekih tužbi protiv brokerskih kuća kod kojih se zastoj dogodio. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 28
• Berzanske kuće uglavnom ne razvijaju sopstvene informacione sisteme, već koriste usluge računarsko-informacionih kuća koje omogućavaju pristup ostalim berzama u svetu, kao i generisanje svih potrebnih informacija i izveštaja, ali i obavljanje platnog prometa. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 29
• Dnevno se na Njujorškoj berzi razmeni 527 miliona akcija (rekord je 1 milijarda akcija u jednom danu) vrednosti od oko 23 milijarde dolara. • NYSE Group, Inc. htm • TOKYO STOCK EXCHANGE. htm • Gruppe Deutsche Börse. htm • NASD Home Page. htm MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 30
• Putem sistema za prenos podataka i programa za njihovu analizu, trgovci širom sveta imaju pristup bazama podataka, analizama, istraživanjima, i svim drugim informacijama vezanim za određeno tržište. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 31
• Uzevši u obzir broj učesnika na tržištu kao i njihovu geografsku lociranost, sistemi za prenos podataka sa berze omogućavaju ovim učesnicima da njihovo okruženje ima bar približno iste karakteristike kao i okruženje onih učesnika koji su direktno locirani u samoj zgradi berze. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 32
• Osnovni preduslov za to je pravovremeni prenos podataka o ceni, obimu i tržišnom materijalu kojim trguju i dr. • Ta vrsta prenosa podataka se naziva Real Time Data Feed. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 33
• Postoji oko 250 različitih programa za analizu. • Neke od poznatijih kompanija koje pružaju te usluge su: S&P Comstock, DBC Signal, Bloomberg, Future Source, Dow Jones Telerate, Knight Ridder i dr. • Bloomberg_com. htm MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 34
• Programi za tehničku analizu podataka (Telerate, Trade Station, Super Charts, Option Station i dr. ). • Telerate. htm • Trade. Station — Online stock, options, futures and forex brokerage and Leader in Rule-Based Trading. htm MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 35
• Reuters je sistem koji je najviše zastupljen u trgovini valutama i prenosu vesti i kao takav najviše je zastupljen kod centralnih i velikih banaka učesnika na tržištu. • Breaking News, World, U_S_, Video, Investing and Business News & More Reuters_com. htm Stock Overview Reuters_com. htm MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 36
• Brokerske kuće, investicioni fondovi, zajednički fondovi i ostale kompanije koje se bave trgovinom i posredovanjem su više okrenute ka provajderima kao što su S&P Comstock i Bloomberg, i to pre svega kao korisnici nekog od programa za analizu. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 37
Beogradska berza • Beogradska berza je osnovana 21. novembra 1894. godine, dok su prve transakcije obavljene u januaru 1895. • Poslednje transakcije zaključene su u aprilu 1941. • Formalno, Berza prestaje sa radom 1953. godine, kao nepotrebna institucija. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 38
Beogradska berza • Beogradska berza je ponovo osnovana 1989. godine, prvobitno kao Jugoslovensko tržište kapitala, u skladu sa Zakonom o tržištu novca i tržištu kapitala, da bi 1992. godine promenila ime u Beogradsku berzu nastavljajući tradiciju nekadašnje, jedne od najvećih evropskih berzi. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 39
Najznačajniji događaji u novijoj istoriji Beogradske berze su: • septembar 2002 – otpočelo trgovanje obveznicama RS • decembar 2002 – održana je Prva međunarodna konferencija Beogradske berze • mart 2003 – uveden metod kontinuiranog trgovanja za obveznice RS • oktobar 2003 – otpočela testiranja sistema daljinskog trgovanja. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 40
Najznačajniji događaji u novijoj istoriji Beogradske berze su: • mart 2004 – sistem za daljinsko trgovanje pušten u rad • septembar 2004 – Beogradska berza primljena je u punopravno članstvo Federacije evro-azijskih berzi - FEAS • oktobar 2004 – prva trgovanja akcijama po metodu kontinuiranog trgovanja MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 41
Najznačajniji događaji u novijoj istoriji Beogradske berze su: • decembar 2004 – prvi put je objavljen BELEXfm , indeks na akcije kojima se trguje na slobodnom berzanskom tržištu • februar 2005 – Beogradska berza postala je pridruženi član Federacije evropskih berzi - FESE MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 42
Najznačajniji događaji u novijoj istoriji Beogradske berze su: • mart 2005 – pušten je u rad servis za on-line praćenje trgovanja na Berzi – BELEX. info, kao i dobijanje podataka o trgovanju putem mobilne telefonije – SMS i WAP servisi • maj 2005 – otpočela distribucija podataka putem data feed-a • oktobar 2005 – objavljen je indeks BELEX 15 – za akcije preduzeća koje se nalaze na metodu kontinuiranog trgovanja MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 43
Najznačajniji događaji u novijoj istoriji Beogradske berze su: • Članovi Beogradske berze su berzanski posrednici, brokeri i dileri, čija se sedišta nalaze u svim većim gradovima Srbije. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 44
Beogradska berza • Na Beogradskoj berzi za trgovanje akcijama predviđeni su metodi preovlađujuće cene, kontinuiranog trgovanja i metod minimalne cene, rezervisan za akcije iz portfelja Akcijskog fonda. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 45
Beogradska berza • Celokupan put od početka do kraja trgovanja akcijama prolazi kroz Beogrdsku berzu. • Pre svega, Berza je tu da prikupi i obradi dokumentaciju koju preduzeća dostavljaju da bi se zakazalo trgovanje njihovim akcijama. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 46
Beogradska berza • Trgovanja akcijama su svakodnevna, a trgovanje se obavlja po strogim pravilima, u okviru elektronskog sistema za trgovanje BELEX. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 47
Beogradska berza • Od početka trgovanja Obveznicama stare devizne štednje, krajem 2001. godine, pa do danas, Beogradska berza je brokerima, članovima berze predstavila nekoliko proizvoda koji su im omogućili efikasnije trgovanje, unos naloga i pregled tržišta. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 48
Beogradska berza • Najvažniji proizvod je svakako aplikacija za trgovanje BELEX, pomoću koje brokeri trguju sa svojih radnih stanica, sa udaljene lokacije, odnosno iz svojih matičnih kancelarija. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 49
• Ova aplikacija omogućava trgovanje skoro svim tržišnim materijalima i metodama koji su definisani u pravilnicima berze. • Praćenje trgovanja olakšano je novom glavnom tablom koja omogućava brokerima da prate hartije koje žele, ali i da podese izgled table i kolone kako to njima odgovara. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 50
• Pored samog trgovanja, na glavnoj tabli, brokeri mogu da prate i kretanje indeksa Berze, a kroz knjigu naloga mogu da prate svoje naloge tokom samog trgovanja. MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 51
Informacije koje sadrži kupoprodajni nalog MENADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA 52
Скачать презентацию МЕNADŽMENT FINANSIJSKIH INSTITUCIJA Prof dr Slobodan Lukić Msc
6b20c8370a49bfafa5350813d606c1fe.ppt