Скачать презентацию Маъруза мавзуси Ревматизм Маъруза мавзуси Ревматизм Маърузачи Скачать презентацию Маъруза мавзуси Ревматизм Маъруза мавзуси Ревматизм Маърузачи

89226a5e1af79177b55c92a99dc36829.ppt

  • Количество слайдов: 28

Маъруза мавзуси: Ревматизм Маъруза мавзуси: Ревматизм

Маъруза мавзуси: Ревматизм Маърузачи «Болалар касалликлари, неонатология ва шошилинч педиатрия» кафедраси доценти Нуритдинова Г. Маъруза мавзуси: Ревматизм Маърузачи «Болалар касалликлари, неонатология ва шошилинч педиатрия» кафедраси доценти Нуритдинова Г. Т.

Маъруза режаси § § § § § Ревматизм хакида тушунча. Ревматизм этиологияси Ревматизм патогенези Маъруза режаси § § § § § Ревматизм хакида тушунча. Ревматизм этиологияси Ревматизм патогенези Ревматизмда патоморфологик узгаришлар Ревматизм классификацияси Ревматизм клиник манзараси. Ревматизм диагностикаси, дифференциал диагностикаси. Ревматизм касаллигини даволаш, профилактика чора-тадбирлари. Ревматизм касаллигини профилактика чоратадбирлари.

Ревматизм хакида тушунча. § РЕВМАТИЗМ - организмнинг умумий инфекцион-аллергик касаллиги булиб, асосан юрак ва Ревматизм хакида тушунча. § РЕВМАТИЗМ - организмнинг умумий инфекцион-аллергик касаллиги булиб, асосан юрак ва кон томирлар сохасидаги бириктирувчи тукимани системали равишда зарарланиши билан белгиланади. § Ревматизм – коллаген касалликлар каторига кириб, инфекцион – аллергик, клиник – иммун муомма сифатида куздан кечириляпти. § Ревматизм хар хил номлар билан аталади: “ревматик иситма”, “уткир бугим ревматизми”, “Буйо касаллиги”, “Сокольского Буйо” касаллиги. Ревматизм билан касалланиш хамма ерда бир хил булсада, иссик иклим шароитларида шимолий минтакаларга караганда активлиги минимал даражада, касаллик сусткашлик билан, латент шаклда кечади. Шунинг учун хам беморлар тиббий ёрдамга кеч, яъни пороклар вужудга келгандагина мурожаат килишади. § Ревматизм купинча болалик ва усмирлик давридан бошланади. Ёшига тулмаган болаларда ревматизм деярли учрамайди, купрок мактабгача булган ва мактаб ёшидаги, айникса 7 -15 ёшдаги болаларда кузатилади. Мактаб укувчилари орасида ревматизм билан огриш холлари 1% дан 3% гача булади.

Ревматизм этиологияси § Ревматизмнинг келиб чикиши “А” гурухига мансуб βгемолитик стрептококкларига боглик булиб хисобланади. Ревматизм этиологияси § Ревматизмнинг келиб чикиши “А” гурухига мансуб βгемолитик стрептококкларига боглик булиб хисобланади. Бунга далил булиб, беморлар конида, стрептококга карши булган антителолар - антистрептогиалуронидаза (АСГ), антистрептокиназа (АСК) ва антистрептолизин-О, S (АСЛ-О, АСЛ-S), топилиши хамда стрептококк антигенларининг пайдо булиши хисобланади. Касаллик купинча бошидан кечирган ангина, сурункали тонзиллит, скарлатина, фарингитлар сингари стрептококкли касалликлардан сунг бошланади. Хал килувчи омиллардан булиб, ута совкотиш, шикастланишлар, жисмоний ва асабий зурикиш, ионловчи радиация таъсири ва бошкалар хисобланади. § Ревматизм келиб чикишида ирсий мойиллик хам алохида урин тутади. Шундай оилалар мавжудки, улар аъзоларининг купчилигида бирданига ревматизм бир пайтда кузатилади. Иммун танкислиги булганда хам касаллик хосил булади.

Ревматизм патогенези § Стрептококк этиологик омил булгани билан узи ревматизмни чакирмайди. Бу ерда гомеостазни Ревматизм патогенези § Стрептококк этиологик омил булгани билан узи ревматизмни чакирмайди. Бу ерда гомеостазни бузилиши катта ахамиятга эга, яъни ревматизм клиникиммун касалликдир. § Организмга стрептококк узининг токсинлари (стрептолизин O, S, DHK-за, протеин, гиалуронидаза, стрептокиназа) билан таъсир этиб, антиген хосил килади ва бу антигенларга карши антитело ишлаб чикаради (антистрептолизин О, S, DHK-аза, антигиалуронидаза ва б. ). Сурункали тонзилити бор болалар аввалдан сенсибилизацияланган булиб, яна касаллик кайталаниши билан организмда иммун комплекслар ортади (антиген+антитело+комплемент). § Бу иммун комплекслар томирлар системасида айланиб юриб, майда капилляр томирларга утиради ва уларни парчалайди. Зарарланган томирлардан оксил ва антигенлар бириктирувчи тукималарга осон утиб уларни емиради (тезкор турдаги аллергик реакциялар). Ангина касаллигидан сунг 10 -14 кун уткач, ревматизм атакасининг бошланиши ревматизм патогенезида аллергия реакция мухим эканлигини тасдиклайди. § Юрак бириктирувчи тукимаси ва стрептококкнингтузилиши бир-бирларига ухшаб кетганлиги боис, юрак каватларида иммун реакциялар вужудга келиб уларни шикастлайди ва аутоантигенлар, аутоантителолар хосил килади. Ёлгиз стрептококк антигенига нисбатан аутоантигенлар юкори специфик активлик билан эндомиокардни шикастлаш кобилиятига эга.

Ревматизм патогенези § Ревматизмда аутоантителолар антикардиал антителолар дейилади. Антикардиал антителолар касаллик бошида химоя ролида Ревматизм патогенези § Ревматизмда аутоантителолар антикардиал антителолар дейилади. Антикардиал антителолар касаллик бошида химоя ролида булади, кейин антителолар титри ортиб кетганда эндомиокардни шикастлайди. § Ревматизмда факат гуморал иммунитет бузилмай балки, хужайра иммунитети хам бузилади, яъни гуморал ва хужайра иммунитети мувозанати бузилади. Бунда сенсибилизацияланган лимфоцит-киллер сафлари хосил булиб, узида урнашган антигенларни эндокард ва юрак мускулларига олиб боради ва уларни шикастлайди (секин турдаги аллергик реакциялар). § Шундай килиб, бирламчи ревматизм патогенезида стрептококк инфекцияси, тезкор ва секин турдаги аллергик реакциялар мухим рол уйнайди. Шунинг учун бирламчи ревматик атакада яллигланишга карши воситалар яхши самара беради.

Ревматизмда патоморфологик узгаришлар § Бириктирувчи тукиманинг деструктив узгаришлари узига хос патоморфологик узгаришларни келтириб чикаради. Ревматизмда патоморфологик узгаришлар § Бириктирувчи тукиманинг деструктив узгаришлари узига хос патоморфологик узгаришларни келтириб чикаради. Бу узгаришлар маълум бир боскичлар куринишда ривожланиб боради. § 1. мукоид шишиш § 2. фибриноид букиш § 3. Ашофф-Талалаев тугунчаларини пайдо булиши § 4. склероз ва гиалиноз. § Касалликни дастлабки икки боскичида диагнозни аниклаш катта ахамиятга эга. Уз вактида ва етарлича даволаш чоралари натижасида касаллик белгилари из колдирмасдан йуколиши мумкин.

Ревматизм классификацияси Фазаси буйи ча. Актив, I, III Даража Ноактив Зарарланишнинг клиник-морфологик характеристикаси. Юрак. Ревматизм классификацияси Фазаси буйи ча. Актив, I, III Даража Ноактив Зарарланишнинг клиник-морфологик характеристикаси. Юрак. Бошка орган ва тукималарда. Бирламчи ревмокарди т Кайталанувчи ревмокарди т Юракда узгаришлар сиз кечадиган ревмокарди т Ревматик миокардиосклероз Юрак пороклари Полиартрит, серозит, хорея, энцефалит, церебрал васкулит, нерв-рухий бузилишлар, васкулит, пиелонефрит, гепатит, пневмония, тиреоидит, иридоциклит, дерматитлар. Юракдан ташкари келиб чикадиган касалликларнинг асоратлари. Касаллик нингкечиш и. Кон Айланишинин Функционал характеристикаси. Уткир. Ним уткир. Чузилган суст Узлуксиз, Латент. Н 0 –кон айланиши бузилмаган Н 1 - кон айланиши бузилиши I дар Н 2 - кон айланиши бузилиши II дар. Н 3 - кон айланиши бузилиши III дар

Ревматизм клиник манзараси § Бирламчи ревмокардит бу юракнинг хамма каватларини зарарланиши булиб, ревматизм касаллигининг Ревматизм клиник манзараси § Бирламчи ревмокардит бу юракнинг хамма каватларини зарарланиши булиб, ревматизм касаллигининг огир даражасини ва окибатини аниклайди. § Болаларда эрта пайдо буладиган клиник белгиларидан бири булиб тана хароратининг кутарилиши ва холсизланишидир. Юрак сохасида огрик ёки нохуш сезги аникланилади. Миокард, эндокард ва перикард шикастланишлари натижасида объектив симптомлар вужудга келади. Болаларда асосан миокард зарарлаши кузатилади. 75 -80% болалар орасида клиник белгиси уртача ва енгил намоён буладиган ревмокардит учраса, 20 -25 % холатларда клиник белгиси кескин ифодаланган ревмокардитлар учрайди. § Объектив курилганда тахи-брадикардиялар аникланади. 1/3 кисм болалар орасида эса, юрак кискариши миёрида булиши мумкин (клиник ва рентгенологик). Юрак тонлари сустлашган булади, чегараси чапга кенгайган, тонлари бугиклашган булади. Юрак чукки турткисида ёки V нуктада систолик шовкинлар эшитилади ва бу шовкинлар юрак сохасидан четга чикмайди. § Миокардитнинг клиник белгилари яккол ифодаланганда миокард оралик тукимасида яллигланишнинг хамма компонентлари диффуз намоён булади. Бунда беморнинг умумий ахволи огирлашади, ранги окаради, хансирайди, пульс сустлашади, А/Д пасаяди, юрак ритми бузилади, чегаралари сезиларли кенгаяди, тонлари кескин сустлашади. Шу билан бирга юрак етишмовчилик белгилари ривожланади. ЭКГ да юрак ритми бузилган, булмача – коринча утказувчанлиги секинлашган, Т тишчанинг пасайиши ва деформацияси, ST сегментининг пастга тушиши, электрик систоланинг узайганлиги курилади.

Ревматизм клиник манзараси § Эндокардит – доимо миокардит билан бирга келиб, 50 -55% бемор Ревматизм клиник манзараси § Эндокардит – доимо миокардит билан бирга келиб, 50 -55% бемор болаларда кузатилади. Купинча митрал клапани вальвулити ривожланиб, клиник белгилари касалликнинг биринчи кунлари намоён булади. Асосий клиник белгилари митрал клапан проекцияси буйлаб пуфловчи характерга эга булган систолик шовкинлар эшитилади (юрак чукки турткиси, V нукта), вакт утиши билан шовкинлар бемор чап ёни билан ётганда, чап ён бикинида эшитилади. Жисмоний зурикишда шовкинниг интенсивлиги ортади, шовкин култик ости сохаларига таркалади. ФКГ да эпицентри юрак чуккисида жойлашган уртача ва юкори амплитудали пансистолик ёки протосистолик шовкинлар ёзилади. Рентгенограммада чап юрак чегараси кенгайиб, юракнинг митрал конфигураяси аникланади. Тахминан 10% беморларда аортал клапани зарарланади - чап туш суяги буйлаб диастолик шовкинларнинг пайдо булиши, диастолик босимнинг пасайиши буни исботлайди. Эхокардиография митрал клапанининг калинлашганлигини, митрал ва аортал регургитация (кайта окими) белгиларини, юракнинг чап булимларининг дилятациясини курсатади.

Ревматизм клиник манзараси § Перикардит – эндо ва миокардит билан бирга келиб ревматик полисерозитнинг Ревматизм клиник манзараси § Перикардит – эндо ва миокардит билан бирга келиб ревматик полисерозитнинг бир кисми хисобланади. Клиник белгиларига асосланиб диагноз куйиш кийин (1 -1, 5%), рентгенологик белгиларга асосланиб 40%холларда куйиш мумкин. Перикардит узининг характери буйича: курук, фибринозли, экссудатли (серозфибриноз) булиши мумкин. § Фибринозли перикардитда огрик синдроми кузатилиши мумкин ва туш суягининг чап киргоги буйлаб перикарднинг ишкаланиш шовкини эшитилади. ЭКГ да Р тишчаси уткирлашган, ST интервали узайган. Эхо. КГда эпи-перикард каватлари бир-бирига ёпишган ва калинлашганлиги аникланилади. § Сероз-фибриноз перикардитда боланинг умумий ахволи кескин ёмонлашади, тери копламлари окаради, агар суюклик купрок йигилган булса юзлари шишинкираган, буйин веналари буртган, хансираш, бемор мажбурий холатни эгаллаган булади (ярим утирган холат), бемор холатини узгартирса туш суяги оркасида огрик сезилади, гемодинамика бузилиши белгилари тез ривожланади. Баъзан юрак сохаси буртиб чикади ва юрак чукки турткиси аникланмайди. Пульс тез, яхши тулмайди, А/Б паст, юрак чегараси анча кенгайган, тонлари бугик. ЭКГ да миокард электрик фаоллиги пасайган булади. Рентгенограммада юрак чегаралари кенгайиши билан бир каторда юрак контури яссилашган, унинг сояси пуфак ёки трапеция шаклида булади. § Кайталанувчи ревмокардит – агар уй шароити ёмон булса, бемор охиригача яхши даволанмаса, жараён кайталаниб кечса, янги атака берганда кайталанувчи ревмокардит деб аталади. Кайталанувчи ревмокардитда яллигланишнинг экссудатли компонентлари жараёни суст кечади, миокардит кайталаниб, клапанлар янаям купрок зарарланади ва пороклар шаклланади. Клиникасида юрак тонлари овози узгаради, янги тонлар интенсивлиги ортади, юрак етишмовчилик белгилари ривожланиб, юрак ритми бузилишига олиб келади.

Ревматизм клиник манзараси § Ревматик полиартрит – йирик бугимлар зарарланиб огрик синдроми билан кечади. Ревматизм клиник манзараси § Ревматик полиартрит – йирик бугимлар зарарланиб огрик синдроми билан кечади. Бугимлар симметрик зарарланади, асосан йирик ва урта бугимлар зарарланади. Бугимлар яллигланиб уткир ёки ним уткир синовит шаклида кечади. § Полиартрит белгилари - бугимларда огрик, шиш, кизариш, махаллий температура, харакат функцияси бузилиши кузатилади. § Огрик кучиб юрувчи хусусиятга эга. § Хозирги вактга келиб яккол полиартрит – огрик, шиш, кизариш, харакат функцияси бузилиши билан кечадиган шакллар деярли учрамайди. § Бугим синдроми полиартралгия симптомлари билан кечади. Бу симптомлар 1 -2 хафта, баъзида 2 -3 хафта давом этади, рецидив бериши хам мумкин.

Ревматизм клиник манзараси § Ревматик хорея (кичик хорея) – бу холат бош мия пустлок Ревматизм клиник манзараси § Ревматик хорея (кичик хорея) – бу холат бош мия пустлок ости марказларининг танлаб зарарланиши хисобига юзага келади. Клиник жихатдан грипп ёки ангинадан кейин аста-секин белгилари ривожланиши билан бошланади. Бемор асабий, инжик ва куп йиглайдиган булиб колади. Харакат безовталиги пайдо булади. Кадам ташлаши нотургун булади (маст одам юришидек), харакат координацияси бузилади, хуснихати узгаради, кулидаги нарсаларни (ручка, калам, пиёла ва х. к. ) тушириб юборади, пала-партиш булиб колади. Сунг гиперкинезлар бошланади. Кул-оёкларнинг, юзнинг мимик мускулларининг беихтиёр ва хар-хил харакатлари пайдо булади. § Кичик хорея учун энг характерлик белги булиб мускуллар гипотонияси хисобланади. Бунинг натижасида бола фаол харакат кила олмайди. Мустакил утира олмайди, холатини узгартира олмайди. Бемор узок муддат тилини чикарган холатда тура олмайди. “Бармок-бурун”, “тизза-товон” «Ромберг» синамасини тугри бажара олмайди. Кафт ва товонларини кучли терлаши, тургун кизил дермографизм, пульс лабиллиги, гипотония ёки гипертония сингари вегетатив томир дистонияси белгилари пайдо булади. Кичик хорея одатда 2 -3 ой давом этиб, кайталаниб туришга мойиллиги билан характерланади.

Ревматизм клиник манзараси § Ревматизмнинг бошка куринишлари – тери ости тугунчалари, ануляр эритема каби Ревматизм клиник манзараси § Ревматизмнинг бошка куринишлари – тери ости тугунчалари, ануляр эритема каби куринишлари хозирги пайтларда деярли учрамайди. § Теридаги узгаришлар кон томирларининг зарарланиши ва улар девор утказувчанлиги ортиб кетиши натижасида юзага келади. Терида ануляр тошмалар (эритема) булиши мумкин. Одатда бу тошма касалликнинг биринчи кунлари пайдо булади. § Бугимлар сохасида тери остида кам холларда ревматик тугунларни топиш мумкин. Бу тугунлар майда, каттик огриксиз булади. § Ревматизмда бошка органларнинг зарарланиши: плеврит кам учрайди, купинча перикардит билан бирга келади. Клиникасида бикинда огрик пайдо булади, перкуссияда перкутор товушлар калта тортиб колганлигини курамиз. Аускультацияда плевраларнинг ишкалиниш шовкини эшитилади. Экссудат тез сурилиб кетади, касалликнинг кечиши юракдаги узгаришларга боглик. § Уткир ревматизмда пневмония ва гломерулонефрит кузатилиши мумкин. Пневмонияларда жараён купрок упканинг пастки кисмларида жойлашиб, учогли ёки бир-бирига кушилган (сливная) формасида кечади. Клиникаси узгарувчан, доимий эмас. § Гломерулонефрит буйрак димланиши яъни кон айланишининг яхши эмаслигидан вужудга келади. § Уткир ревматизмда жигар катталашади, функцияси деярли бузилмайди. § Кон томирларнинг системали бузилиши туфайли терида петихиал кон куйилишлар, бурундан кон окиш юзага келади.

Ревматизмнинг кечиши § § § Ревматизм актив ва ноактив фазада кечиб 3 активлик даражага Ревматизмнинг кечиши § § § Ревматизм актив ва ноактив фазада кечиб 3 активлик даражага булинади. I - минимал II - уртача минимал III- максимал даража Хар бир активлик даражаси узига хос клиник белгилари ва лаборатор курсаткичлари билан намоён булади. III-чи даражали активлик фазада яллигланишнинг экссудатив компоненти устун туради, бу фазада юкори харорат кузатилади, ревмокардит, полисерозит, бугим синдромларининг клиникаси яккол куринади. Кардитнинг белгилари ФКГ, ЭКГ ва рентгенограммада аник куринади. Лабораторияда нейтрофил лейкоцитоз 10 х 109 /л, ЭЧТ 40 мм/с ортик булади, С – реактив оксил кескин мусбат, зардоб глобулинлари 25% дан ортик, антистрептококк антителоларнинг микдори 2 – 3 марта ортади. II- даражали активлик фазада клиник, рентгенологик, ЭКГ белгилари уртача ифодаланган булади, харорат кутарилмаслиги хам мумкин. Лаборатория курсаткичлари уртача ортади – лейкоцитлар 8 -109 /л, ЭЧТ 20 -40 мм/с, антистрептококкли антителалар 1, 5 -2 марта кутарилади. I–активлик даражада касалликнинг активлик белгилари булмайди, клиник, инструментал-лаборатор белгилари суст ифодаланган булади. Ноактив фаза (атакадан кейинги давр) купчилик беморларда шикоятлар ва клиник белгилари булмайди. Факат баъзи бир беморларда субфебрил харорат булиши, секин асталик билан кардит белгилари ривожланиб сурункали турига утади, кейинчалик эса клапанлар пороги ва кардиосклероз ривожланади. Ноактив фаза бир неча ойдан бир неча йилларгача давом этиши мумкин.

Ревматизмнинг кечиши § § § Ревматизм касаллиги кечиши буйича 5 та вариантга булинади. Уткир Ревматизмнинг кечиши § § § Ревматизм касаллиги кечиши буйича 5 та вариантга булинади. Уткир кечиши – касалликнинг симптомлари тез авжига чикиб тез кайтади ва III – II даража активлик белгилари 2 – 3 ой давомида сакланади, даволаш муолажалари яхши самара беради. Ним уткир кечиши – симптомлар аста–секин ривожланиб, уртача активлик клиник белгилари узок сакланади (3 -6 ойгача). Чузилувчан кечиши клиник симптомлари узок вакт сакланиб колиб (6 ойдан купрок) тула ремисия бермайди, антиревматик терапиядан суст ва нотургун самара беради. Тухтовсиз-кайталанувчи кечиши – тез- тез кайталаниб туради, тула ремиссия бермайди, касаллик белгилари бир йил ва ундан купрок давом этади. Латент – касаллик яширин кечади, активлик даражаси булмайди, диагноз факат порок хосил булгандан кейингина куйилади.

Ревматизмнинг диагностик мезонлари Ревматизм диагнози А. А. Кисель, кейинчалик А. Н. Джонсон, Нестеровлар томонидан Ревматизмнинг диагностик мезонлари Ревматизм диагнози А. А. Кисель, кейинчалик А. Н. Джонсон, Нестеровлар томонидан тулдирган диагностик мезонлар ёрдамида куйилади. Унга кура диагностик мезонлар асосий, кушимча мезонларга булинади. Кушимча мезонлар уз навбатида умумий ва лаборатор ме 6 зонларга булинади. § Асосий диагностик мезонлар уз ичига олади: кардит, полиартрит, хорея, ревматик тугунлар, ануляр тошмалар, ревматик анамнез (касалликнинг стрептококклар билан богланиши), ревматизмга карши даво-чоралар утказганда самара хосил булиши. § Кушимча диагностик белгилар: тана хароратининг кутарилиши, артралгия, лейкоцитоз, ЭЧТ нинг ортиши, Среактив оксил хосил булиши, ЭКГ да PQ интервалининг узайиши, бошидан стрептококк инфекциясини утказганлиги, конда антистрептококкк антителолар титри ортиши ва хок. § Асосий мезонларнинг 3 тасидан 1 таси, кушимча мезонлардан 2 -3 таси мавжуд булса ревматизм диагнози куйилади. §

Ревматизмнинг лаборатор диагностикаси § Актив ревматизмда ЭЧТ 30 мм/с дан юкори, нейтрофилли лейкоцитоз, лейкоцитар Ревматизмнинг лаборатор диагностикаси § Актив ревматизмда ЭЧТ 30 мм/с дан юкори, нейтрофилли лейкоцитоз, лейкоцитар формула чапга силжиган булади (таёкча ядроли нейтрофиллар хисобига), лейкоцитоз, гемоглобин ва эритроцитлар сони пасайган. § Иммунобиохимик курсаткичлар: АСЛ – 0 титри, АСГ, АСК (нормада 1: 250 -500) титрлари нормадан юкори булади. § Биохимик текширувларда - С реактив оксил пайдо булади (нормада булмайди), Фибриноген (N - 9, 2 мк моль/л) кутарилади, оксил фракциясида альбуминлар пасайиб, глобулинлар ( 2 - , - глобулинлар) купаяди, ДФА синамаси (нормада 0, 210 гача), серомукоид (N – 180 ед гача) кутарилади. § Сийдик тахлилида эритроцитлар сони 10 – 12, баъзан 5080 куриниш майдонида булиши мумкин (гломерулонефритда), оксил кам булади, лейкоцитурия кузатилади. § Диагноз куйишда ЭКГ, Эхо. КГ, рентгенограмма ва бошк. Текширувлар утказилади.

Ревматизмнинг дифференциал диагностикаси § Ревматизмни: сурункали тонзилоген, туберкулез интоксикациялари, норевматик кардитлар, инфекцион эндокардит, системали Ревматизмнинг дифференциал диагностикаси § Ревматизмни: сурункали тонзилоген, туберкулез интоксикациялари, норевматик кардитлар, инфекцион эндокардит, системали кизил волчанка ва бошка бириктирувчи тукималар касалликлари билан дифференциация килинади. § Булар билан фарк килиш учун ревмокардитнинг асосий белгиларини билиш – юрак сохасида огрик, юрак уриши, тахикардия, I – чи тоннинг бугиклашуви, юрак катталашуви, экстрасистолиялар, тугун ритми, кон айланиш етишмовчилиги симптомлари аниклаш керак. § Кисель-Джонсон-Нестеровнинг катта ва кичик мезонларини билиш, лаборатория курсаткичлари, рентгенограмма, ЭКГ, ФКГ курсатмалари тугри диагноз куйишга ёрдам беради.

Ревматизмни даволаш § Ревматизм касаллигини даволаш эрта, комплекс, узок давом этувчи булиши (3 -4 Ревматизмни даволаш § Ревматизм касаллигини даволаш эрта, комплекс, узок давом этувчи булиши (3 -4 ойдан кам булмаслиги) керак. § Даволаш боскичма-боскич (шифохона, ревматологик санатория, поликлиникада диспансер кузатиш) олиб борилади. § 1 -боскич – шифохонада даволаш. § 2 боскич - ревматологик санаторий § 3 боскич - поликлиникада диспансер кузатиш § Даволашнинг асосий боскичи булиб, беморга мос келувчи харакат режими тайинланади. Шифохонада II-III активлик даражали ревмокардитга чалинган болаларга 1 -2 хафтага катъиян ётиш режими урнатилади. Ахволи яхшилангач кейинги режимларга контрол функционал синамалардан (Шалков синамалари) кейин утказилади. Беморларга 2 -3 хафта даволашдан сунг даволовчи гимнастика машкларини куллаш мумкин. Ревматизмга чалинган беморлар узок вакт шифохонада ётганлиги боис болаларнинг кун тартибидаги буш вактларини кизикарли (китоблар укиш, утириб уйнайдиган уйинлар ва х. к. ) утказиш керак. § Пархез терапия – беморларга тавсия этилаётган овкатлар тулаконли, оксил, ёглар, углеводлар, витаминларга, микроэлементларга, айникса калий моддарига (картошка, ошковок, карам, мевалар, майиз, урик, сулу ва гречкали буткалар, творог ва х. к. ) бой булишлари керак.

Ревматизмни медикаментоз даволаш § Медикаментоз даволаш касалликнинг иккита асосий звеносига йуналтирилган булади. § а/ Ревматизмни медикаментоз даволаш § Медикаментоз даволаш касалликнинг иккита асосий звеносига йуналтирилган булади. § а/ инфекцион омилга карши § б/ аллергик реакцияларга карши. § Этиологик даволашга каратилган холда 2 хафта давомида пенициллин кунига 600000 ХБ дан 2000000 ХБ гача берилади. Сурункали учок инфекцияси бор болаларга яна 10 кун давомида антибиотикотерапия (ампициллин, эритромицин ва бошк. ) утказилиши тавсия этилади. Сунг бициллинотерапия утказилади. Шифохонада Бициллин – 1ёки Бициллин - 3 600000 – 1200000 ХБ да мушак орасига 1 хафтада бир марта килинади. Шифохонадан чикиш арафасида ёки чиккандан сунг Бициллин – 5 дан 800000 – 1500000 ХБ да мушак орасига 1 ойда бир марта килинади.

§ § § Ревматизмни медикаментоз даволаш Антибиотиклар билан бир каторда аспирин (ацетилсалицил кислота) тавсия § § § Ревматизмни медикаментоз даволаш Антибиотиклар билан бир каторда аспирин (ацетилсалицил кислота) тавсия этилади. Аспирин огрик колдирувчи, яллигланишга карши, харорат туширувчи, десенсибилловчи, енгил антикоагулант булиб хисобланади. Аспирин 0, 2 г/ёшига берилади (кунлик дозаси 3 г. дан ошмаслиги лозим). Суткалик дозани 3 -4 мартадан 34 хафта давомида берилади. Сунг суткалик дозани 0, 15 г/ёшига кискартиб ва яна икки хафта берилади, ундан кейин 0, 1 г/ёшига олиб 1, 5 ой мабойида берилади. Аспириннинг даволаш курси касалликнинг клиник манзарасига боглик булиб, уртача 2, 5 - 3 ойни ташкил килади. Препаратни овкатдан кейин сут билан ичиш тавсия этилади. Салбий таъсири – бурундан, меъда-ичак трактидан кон кетиш, тери остига кон куйилашлар кузатилиши мумкин. Пиразолон каторидаги препаратлар (анальгин, амидопирин) 0, 15 -0, 2 г/ёшига берилади. Будадион ревматизмда анча яхши самара беради, лекин кон билан кайд килиш, гематурия каби салбий таъсирга эга. Шунинг учун хам киска курслар тавсия этилади (2 -3 хафта). 5 -7 ёшдаги болаларга 0, 05 г дан 3 марта, 8 -10 ёшда - 0, 05 дан 4 марта, 11 ёшдан катта болаларга эса 0, 1 г. дан 3 махал ичирилади. Бундан ташкари бруфен ёки ибупрофен суткасига 400 -800 мг. дан берилиши мумкин. Унинг яллигланишга карши, огрик колдирувчи, ва хароратни пасайтирувчи хусусиятлари аспиринга нисбатан камрок булишлиги билан биргаликда салбий таъсирлари деярли кузатилмайди. Хозирги пайтда яллигланишга карши таъсирга эга булган ностероид яллигланишга карши препаратлардан вольтарен, ортофен, индометацин ва х. к. кенг кулланилмокда. Вольтарен 3– 6 ёшгача булган болаларга суткасига 75 мг дан; 7 -12 ёшлиларга – 100 мг; 12 ёшдан катталарга эса 100, 150 мг. дан берилади (2, 8 - 3, 5 мг/кг хисобидан). Индометацин 3 -6 ёшлиларга 50 -75 мг, 7 -12 ёшлиларга- 75 - 100 мг; 12 ёшдан катталарга эса 100 -125 мг (суткасига 2, 5 -3 мг/кг). Уларнинг салбий таъсирлари кориндаги огриклар, кунгил айниши, кусиш ва теридаги тошмалар куринишида булади.

Ревматизмни медикаментоз даволаш § Ревматизмни юкори активлик даражасида, юракнинг зарарланишида (кардиомегалия, юрак клапанларининг зарарланишида) Ревматизмни медикаментоз даволаш § Ревматизмни юкори активлик даражасида, юракнинг зарарланишида (кардиомегалия, юрак клапанларининг зарарланишида) стероид гормонал препаратлар тавсия этилади. § Глюкокортикоидлар (преднизолон беморнинг хар кг вазнига 1, 0 -1, 5 мг хисобидан) буюрилади. Кортикостероидларнинг оптимал дозада берилиши 10 -14 кун давом эттирилиб, сунг аста-секин (хафтасига 2, 5 -5 мг дан) камайтирилади. Ревматизмнинг узликсиз кайталаниб турувчи шаклида преднизолоннинг суткалик дозаси 1, 5 -2 мг/кг гача орттирилиб, 2 -3 ойгача бериш тавсия килинади. § Касаллик узок муддат давом этиб, сурункали шаклда кетса, хинолин катори препаратларидан булган резохин, делагил ва плаквениллар буюрилади. Уларнинг иммуносупрессив хусусиятлари яллигланишга карши хоссаларига нисбатан устунрок туради. Секин таъсир этади ва шу боис улар гормон препаратлари билан бир пайтда берилади. Хинолин катори дорилари 3 -7 ёшли болаларга суткасига 1/3 таблеткадан; 7 -10 ёшда ½ таб ва 10 ёшдан кейин 1 таблеткадан 1 мартадан (кечкурунга) берилади. Салбий таъсирлари: лейкопения, куриш кобилиятининг сусайиши. Шунинг учун хар 3 -6 ойда окулист куруви талаб килинади. § Иммунодепрессантлар: 6 -меркаптопурин, циклофосфан, лейкеранлар хам кулланилади. Юрак етишмовчилиги белгилари мавжуд булганда юрак гликозидларидан дигоксин буюрилади.

Ревматизмни медикаментоз даволаш § Юрак етишмовчилиги белгилари мавжуд булганда юрак гликозидларидан дигоксин буюрилади. § Ревматизмни медикаментоз даволаш § Юрак етишмовчилиги белгилари мавжуд булганда юрак гликозидларидан дигоксин буюрилади. § Кичик хореяда седатив дорилардан 1% натрий бром эритмаси, фенобарбитал хамда седуксен, валериана, пустырник дамламалари тавсия килинади. § Шу билан биргаликда С, В гурух витаминлари, аскорутин, калий препаратларидан – панангин, аспаркам, калий оротат тавсия этилади. § Антигистамин препаратлардан – пипольфен, димедрол, тавегил, аналергин, кларитин ва х. к 2 -3 хавта давомида хар 7 -10 кунда бир-бири билан алмаштириб бериб турилади. § Модда алмашинувларини яхшилаш, носпецифик яллигланишга карши, юрак метаболизмини тиклаш максадларида анаболик гормонлар тавсия этилади. Булардан ретаболил 1 мг/кг га 3 -4 хафтада 1 марта, нераболил 0, 1 мг/кг га 1 хафтада 1 марта ёки метандростенолон 1 таблеткадан (0, 025) кунига 1 марта берилади.

Ревматизмни медикаментоз даволаш § Ревматизмни даволашда физиотерапевтик муолажалар хам кенг кулланилади. Физик омиллар организмни Ревматизмни медикаментоз даволаш § Ревматизмни даволашда физиотерапевтик муолажалар хам кенг кулланилади. Физик омиллар организмни умумий каршилигини оширади, десенсибилловчи, яллигланишга карши (жараёнларни сурилишини тезлаштиради), кон айланишини яхшилайди, огрик колдирувчи таъсир курсатади. § Булардан бугимлар сохасига УБН, буйрак усти безининг фаолиятини ошириш учун индуктотермия § Хореяда - электроуйку, доривор электрофорез, УВЧ, парафинли аппликациялар, массаж, даволовчи гимнастика хамда игнатерапия, игнабаргли шохлардан (хвойная) ванналар, § В 1, В 6 витаминлар билан диатермия ва бошка муолажалар хам утказилади. § Ревматизмни 2 боскич даволаш – санаторияда утказилади. Бунда боланинг ёшига 0, 1 г дан аспирин 1 -2 ой давомида, бициллинтерапия давом этади. Кенг куламда физиотерапевтик, чиниктирувчи муолажалар олиб борилади. § 3 боскич – поликлиникада диспансер кузатув. Бемор болалар кардиоревматолог ва педиатр назоратида булади. Бунда педиатр хар 3 ойда 1 марта, кардиоревматолог 1 йилда 2 марта курувдан утказади ва профилактик чора-тадбирлар олиб борилади.

Ревматизмни профилактикаси § Ревматизмни профилактикаси бирламчи ва иккиламчи профилактига булинади. § Бирламчи профилактикага ревматизм Ревматизмни профилактикаси § Ревматизмни профилактикаси бирламчи ва иккиламчи профилактига булинади. § Бирламчи профилактикага ревматизм касаллигини олдини олиш учун утказиладиган комплекс чора-тадбирлардан организмини реактивлигини ошириш максадида чиниктириш, жисмоний тарбия машклари билан шугулланиш, рационал овкатлантириш киради. Стрептококк инфекция учокларини (ангина, сурункали тонзиллит, гайморит, аденоидлар ва х. к. ) санация килиш. Бунинг учун инфекцияни кузголиш даврида 10 кун давомида антибактериал терапия утказилади. Сурункали тонзилитларда мавсумий бициллинотерапия ва салицилатлар 10 -14 кун давомида берилади. § Иккиламчи профилактика ревматизм билан огриган беморларда касалликни кайталанишини олдини олиш учун утказилади. Бу максадда бемор шифохонадан чиккандан сунг бициллинопрофилактика утказилади (Бициллин-5 7500001500000 ТБ 1 ойда 1 марта) юрак пороги ривожланмаганда 3 йил давомида, юрак пороги ривожланганда, хорея такрорланганда – 5 йил давомида олиб борилади. Куз ва бахор фаслларида 2 хафта аспиринтерапия, комплексли витаминотерапия утказилади. Сурункали стрептококк инфекция учоклари санация килинади.

ЭЪТ ИБО РИН РАХ ГИЗ МАТ УЧУ Н ЭЪТ ИБО РИН РАХ ГИЗ МАТ УЧУ Н