LOGO Кафедра хирургия анестезиология және реанимация Тақырыбы Орталық

LOGO Кафедра: хирургия, анестезиология және реанимация Тақырыбы: Орталық және шеткі жүйке жүйесінің клиникалық физиологиясы бен биохимиясы. Орындаған: Амалбекова С. Ж. Тобы: ТҚ-603

Жоспар Кіріспе Негізгі бөлім А) Орталық және шеткі жүйке жүйесі анотомофизиологиясы Б) Басми жарақаты және бас ми ісінуі кезінде қарқынды терапия жүргізу ерекшеліктері. В) Апоплексиялық кома кезінде қарқынды терапия жүргізу Қорытынды Пайдаланылған әдебиеттер тізімі

Жүйке жүйесі Орталық Жұлын мен ми Шеткі Жұлын түйіндері мен түбіршіктері, өрімд ер, бас ми жүйкелері

. Орталық жүйке жүйесі Бас ми 4 бөліктен тұрады: үлкен ми, аралық ми, ми бағаны, мишық. Үлкен ми жарты шары ми тінінің негізгі массасын құрайды.

. Перифериялық жүйке жүйесі Из черепа выходит 12 пар черепных нервов (ЧН). ЧН, начиная со II пары (см. рисунок на с. 494), отходят от промежуточного мозга и ствола мозга. ЧН I и II фактически являются веществом головного мозга. Некоторые ЧН выполняют двигательную и/или чувствительную функции, в то время как другие специализированные функции: обоняния, зрительного и слухового восприятия (ЧН I, II, VIII).

.

| Бассүйек ми жарақаты Барлық жарақаттың ішінде Көлік жарақатының ішінде 20 -30% 60 -70%

Бассүйек ми жарақаты Бағаналы зақымдану Жарақаттық кома Орталық ми зақымдануы кома Жалпы милық симптомдар • Сала тамыр қысымы түсіп кетеді, тыныс ырғағы бұзылады, рефлекстер тежеледі • Науқасты өлімге ұшыратуы ықтимал • Тыныстың жиіленуі, сала тамыр қысымының көтерілуі, дене қызуының жоғарылауымен сипатталады. • Бас ауруы, бас айналуы, естен тану, рефлекс тежелуі, ми ісінуі, • Бассұйекішілік қанды ісік: гемиплегия, клоникотоникалықтырыспалар дамиды.

Мидың жарақатты ісінуі Мидың кенеттен қозғалып кетуі тамырларының созылып көк тамырлық іркілуге, қан тамыры өткізгіштігінің жоғарылауына әкеліп соқтырады. Соғылған ошақтың зақымданған тіндер кинин жүйесін белсендендіретін заттарды шығарыптамыр өткізгіштігін жоғарылатады, мида сұйықтықтың көлемі көбейеді. Гемипарез, бұлшы қеттердің айқын тырысуы, ақыл –ес бұзылуы-кома дамиды, тамыр соғысы жиілейді, гипертер мия

Бассүйек ми жарақаты мен мидың ісінуі кезінде қарқынды ем жүргізу кезеңдері 1. Ауруханаға дейінгі кезеңде тез арада реанимациялық шараларды қолдану 2. Алғашқы ауруханалық және реанимациялық кезең, біріккен хирургиялық және хирургиялық емес қарқынды ем жүргізу кезеңі 3. Кейінгі ауруханалық кезең, нейрохирургиялық қарқынды ем жүргізу кезеңі 4. Реабилитация, ауруханадан кейінгі кезеңі

1. Ауруханаға дейінгі кезең v Тыныс реанимациясы кіреді. Аспирациялық асқынуды алдын-алу үшін науқасқа глюкозановакаин қоспасын(10% глюкозанаың 100 мл ерітіндісіне 100 мл 0, 25% новакаин), 5%-10 мл аскорбин қышқылын енгізеді. v Сыртқы қан кетуде оны уақытша қысып тұратын байлау салып тоқтатқан соң, 450 мл реополиглюкин ерітіндісін құяды. v Тыныс жеткіліксіздігінде өкпені жасанды желдендіру жүргізеді.

2. Алғашқы ауруханалық және реанимациялық кезең v Науқасты ауруханаға жеткіземіз. Жолда инфузионды ем жүргізіп, өкпені жасанды тыныс алдыру әдістерін қолданады. Хирургиялық ауруханадағы реанимация және қарқынды емдеу бөлімінде тынысты жақсартуға бағытталған шараларды жалғастырамыз. Мойын омыртқасының сынып не тайып кетуі байқалса трахеостома салынады. v Гиповолемиялық шокта жоғалтқан қанның орнын толтырады, венаға 1 -2 мл 0, 25% дроперидол ерітіндісін, 0, 3 -0, 5 мл 5% пентамин ерітіндісін б/е енгізіп, сала тамыр қысымын өлшеп отырады. v Науқасқа тексеру әдістерін жүргіземіз: екі жақты рентгенокраниография , эхоэнцефалография, ангиография, компьютерлі томография. v Бассүйек ішілік қанды ісікке күмән туса, люмбальді пункция жасаймыз.

3. Кейінгі ауруханалық кезең, нейрохирургиялық қарқынды ем жүргізу кезеңі v. Бұл кезде қарқынды бақылау мен емдеу үнемі дайын тұрады және кез келген уақытта құралдар арқылы тексеруді жүргізуге болады. Бассүйекішілік қысымды төмендету үшін маннит 10% 150 мл , KCL 50 мл 4% енгізеді. v. Гипертермия кезде 10 мл 4 % амидопирин ерітіндісін енгізеді. Науқасты зонд арқылы тамақтандырады. Тырыспа кезде диазепам енгізеді.

4. Реабилитация, ауруханадан кейінгі кезеңі v 1. Нейропсихологиялық коррекция/есте сақтау қабілетін жақсарту, эмоция тұрақтандыру/ v 2. медикоментозды терапия v 3. логопедпен жұмыс v 4. психотерапия v 5. акватерапия v 6. физиотерапия v 7. диета, режим

|| Мидың ісінуі Негізгі симптомдарына: -Ми қан ағысы мен суэлектролит алмасуы бұзылуының нәтижесінде п/б ми көлемінің ұлғаюы. Негізгі себептеріне: гипоксия, ток сикоздар, пневмония жатады. Бас ауруы, құсу, ақыл естің өзгеруі, әлсіздік, шаршау, ұ йқышылдық, ісіну ми сабауына таралғанда: құрысу ұстамасы, жүрек қантамыр қысылып, тыныс алу жүйесі бұзылады, патологиялық рефлекстер п/б.

Ми ісінуі кезінде қарқынды емдеу v 1. Дегидратациялық терапия v а) Гипертониялық ерітінділер: 10% Na. CL, Ca. CL 25%. v б)Диуретиктер v -осмо: мочевина ерітіндісі 30% 1 кг салмаққа 1 г мөлшерде v -сал: лазикс 1 кг салмаққа 3 -5 мг v в)плазмадағы осмотикалық қысымды жоғарылату үшін гипертониялық ақуызды ерітінді: 20%альбумин

Ми ісінуі кезде нысана мүшелерді бақылау v 1. Жүрек қан тамыр жүйесі жеткіліксіздігі: жүрек гликозидтері коргликон, кордиамин 0, 06 % 1 мл в/в v 2. Тыныс жеткіліксіздігі цититон, лобелин 1 % 1 мл, ӨЖЖ, интубация v 3. Гипотермия: мұз қою, аминазин, дроперидол v 4. Ми тіні барьер қалпына келтіру үшін: кортикостероидтар преднизалон 1 кг салмаққа 2 мг

||| Апоплексиялық кома v-Мидың қанайналымының жедел бұзылуы: v 1. Миға қан кету v 2. Мидың эмболиялық инфаркті v 3. Мидың эмболиялық емес инфаркті v 4. Жедел гипертониялық энцефалопатия

Апоплексиялық кома дифференцияцияланбаған Тынысты реттеу Жүрек қантамыр қызметін реттеу дифференцияцияланған 1. Геморрагиялық инсульт 2. Ишемиялық инсульт

Қорытынды vҚазіргі реаниматологияның дамуы реанимациядан кейінгі ми патологиясына ерекше көңіл бөлуді қажет етеді, себебі ми патологиясынан кейін өмірге қажетті қызметтердің қайтып орнына келуі қиынға түседі.

Әдебиеттер v 1. Интенсивная терапия. национальное рукаводство в 2 х. т. /под. ред. Б. р. Гельфанда, А. И. Салтанова – М. 2011 v 2. medinfa. net v 3. Черепно мозговая травма: практическое руководство/под. ред. О. Н. Древаля-М. 2010 v 4. www. medicum. v 5. Реаниматология және қарқынды емдеу А. А. Тоғайбаев Алматы 2003 ж

Назар салып тыңдағандарыңызға рахмет