Leki w fizjoterapii IV Barbara Szczegielniak Niesterydowe

Leki w fizjoterapii IV Barbara Szczegielniak

Niesterydowe leki przeciwzapalne NLPZ

u u u Mechanizm działania tych leków polega na hamowaniu aktywności enzymu cyclooxygenazy, enzymu który aktywuje jeden ze szlaków przemian kwasu arachidonowego , którego końcowym produktem są prostaglandyny , prostacycliny , tromboksany. W toku dalszych badań stwierdzono istnienie dwóch izoenzymow cyclooxygenazy. -konstytutywnej zawsze obecnej w komórce COX-1 -oraz aktywowanej czynnikami pozapalnymi – cytokininami – COX-2

u u u Oba te enzymy choć podobnie się nazywają, występują w rożnych komórkach i mają odmienne działanie fizjologiczne COX-1 stoi na straży homeostazy krążeniowej, cytoprotekcji w obrębie przewodu pokarmowego i nerek. Odpowiada za wytwarzanie PGE-2 , PGJ-2, które działają ochronnie na błony śluzowe przewodu pokarmowego , wywierają również wpływ na nerki, ponieważ są odpowiedzialne za prawidłowe przepływy nerkowe. COX-2 odpowiada za podtrzymywanie procesów zapalnych

Schemat procesu zapalnego FOSFOLIPIDY BŁONY KOMÓRKOWEJ -PLA-2 enzym fosfolipaza (aktywowana przez kalmodulinę, bradykininę, jony wapnia, adrenalinę i inne) AA –kwas arachidonowy LOX-lipooxygenaza COX –cyclooxygenaza (NLPZ) HPETE-kwas hydroxyperoxyeikozatetraenowy LTC-4 LTD-4 leukotrieny LTE-4 TXA-2 tromboxany TXB-2 PGG-2 cykliczne nadtlenki prostaglandyn PGJ 2 PGE 2

Hamując aktywność enzymu COX-2 działamy przeciwzapalnie , a wszelkie działania niepożądane związane są z hamowaniem aktywności COX-1 a dotyczą działania uszkadzającego przewód pokarmowy i upośledzają czynność nerek. u NLPZ- hamują syntezę prostaglandyn, fagocytozę i uwalnianie mediatorów zapalenia. u Zapalenie to biologiczny odczyn tkanek organizmu na bodźce chorobotwórcze. u

u Czynnikami powodującymi powstawania stanów zapalnych mogą być bodźce pochodzące z zewnątrz – czynniki fizyczne, chemiczne , biologiczne lub wewnętrzne takie jak zawały , zatory, krwotoki, zaburzenia nowotworowe. Sam proces zapalny związany jest ze zwiększoną przepuszczalnością ścian naczyń , migracją krwinek białych , wzrastającą przepuszczalnością podstawowej tkanki łącznej , zaburzeniami przemian materii tej tkanki oraz jej rozpadem i wzrostem.

u Ból towarzyszący stanom zapalnym jest objawem wtórnym. Stany zapalne występują w tkance łącznej a największą grupę chorób stanowią choroby reumatyczne — gościec, zapalenie i zwyrodnienia stawów , choroba artretyczna , wszelkie zapalenia skórno-mięśniowe. Hamując produkcję prostaglandyn , zmniejszają ich stężenie w tkance objętej procesem chorobowym, działają łagodząco na przebieg procesu zapalnego, pośrednio także na ból.

Działanie przeciwbólowe NLPZ NLZP wykazują działanie przeciwbólowe przez hamowanie wytwarzania prostaglandyn i zmniejszenie wrażliwości receptorów bólowych u Działanie przeciwbólowe NLPZ zależy od rodzaju bólu. W zależności od przyczyny wyróżniamy : bóle nocyceptywne, neurogenne i psychogenne u

Bóle u Nocyceptywne Pobudzenie receptorów bólowych bez uszkodzenia tkanek u Neurogenne Uszkodzenie tkanek, neuronów u Psychogenne Bez przyczyny

Rodzaje bólu W zależności od nasilenia mogą być mocne i słabe u W zależności od natężenia mogą być tępe lub ostre u W zależności od czasu trwania mogą być krótkotrwałe i przewlekłe u

u NLPZ wykazują działanie przeciwbólowe w słabych bólach nocyceptywnych i w bólach neurogennych wywołanych stanami zapalnymi lub innymi uszkodzeniami w których szkodliwe bodźce pobudzaja aktywność cyklooksygenazy a tym samym zwiększają wytwarzanie nadlenków prostaglandyn i samych prostaglandyn

Przykłdy NLPZ

Ibuprofen u u u u u Działanie –przeciwzapalne -przeciwbólowe Zastosowanie – łagodzi ból, zmniejsza obrzęk , zmniejsza odczyn zapalny Stosowany w RZS, zapaleniu stawów kręgosłupa, bólach mięśniowych , stanach zapalnych tkanek miękkich, stanach pourazowych stawów, ścięgien i pochewek ścięgnistych, w obrzękach pourazowych Preparaty IBUTOP żel 5% DOLGIT krem 5% NUROFEN żel 5% IBUPROFEN żel preparat złożony DIP RILIF żel 5% (+mentol)

Benzydamine hydrochloride u u u Działanie –przeciwzapalne -przeciwbólowe -przeciwobrzękowe Zastosowanie- stosowany zewnętrznie działa znieczulająco , przeciwwysiękowo, obniża napięcie mięśni poprzecznie prążkowanych, stosuje się w zapaleniu korzeni nerwowych, w zapaleniu mięsni, w obrzękach na tle stanów zapalnych. Przeciwwskazania – nie stosujemy preparatu w przypadku wybroczyn, krwiaków, urazów ze złamaniami Preparaty BENALGIN krem 3% TANTUM krem 5% żel 5%

Indometacin u u u u Działanie –przeciwzapalne -przeciwbólowe Zastosowanie –bóle i stany zapalne towarzyszące zmianom reumatycznym tkanek miękkich, zapalenie scięgien, pochewek ścięgnistych, zapalenie mięśni i torebek stawowych, zesztywnienie stawów, w zaostrzeniu choroby zwyrodnieniowej stawów, w tępych urazach sportowych i powypadkowych – stłuczenia, zwichnięcia, skręcenia Preparaty INDOVASIN żel METINDOL maść 5% Rp. ELMETACIN aerosol 1% INDOMEI –Ratiopharm żel 1%

Ketoprofen u u u Działanie –przeciwzapalne -przeciwbólowe Zastosowanie – bóle mięśniowo-szkieletowe spowodowane urazami, np. kontuzje, urazy stawów z naderwaniem więzadeł, uszkodzenie ścięgien mięśni. Ostre bóle w przebiegu dyskopatii, pomocniczo w leczeniu stanów zapalnych w chorobie zwyrodnieniowej stawów obwodowych. Działania niepożądane – u osób wrażliwych może wywołać atak astmy oskrzelowej Preparaty Rp FASTUM żel 2, 5% PROFENID żel 2, 5% KETOPROM żel 2, 5% KETOPRONIL żel 2, 5% KETONAL żel 2, 5% KETO SPRAY FORTE FEBROFEN żel 2, 5% ULTRAFASTIN żel 2, 5%

Piroxicam u Działanie –przeciwbólowe -przeciwzapalne u Zastosowanie –przewlekłe bóle mięśniowo –powięziowe, RZS, ZZSK, zwyrodnienia stawów, artrozy u Preparaty FELDENE żel 0, 5% u PIROXICAM żel 5% u Pi. ROXICAM maść 5%

Phenylobutazon - przeciwbólowe u - przeciwzapalne u Zastosowanie – jako lek przeciwbólowy i przeciwzapalny w chorobach tkanki łącznej i układu ruchu, zwyrodnienia stawu biodrowego, kolanowego, rwie kulszowej, zapaleniu torebek stawowych kaletek maziowych, dyskopatiach zapaleniach okołostawowych u Preparaty BUTAPIRAZOL maść 5% Rp. u Działanie

Diclofenac sodium u u u u u u Działanie –przeciwzapalne -przeciwbólowe Zastosowanie – leczenie umiejscowionych zmian gośćcowych, stosowany w chorobach reumatoidalnych, zwyrodnieniowych , bólach korzeniowych , zapaleniu nerwów i nerwobólach. Preparaty OLFEN żel 1% OLFEN roll on 1% VERAL żel 1% VOLTAREN emulgel 1% Voltaren Max 2% NAKLOFEN żel 1 % DICLAC żel 1% DICLORATIO żel 1% DICLAC Lipo. Gel żel 1% DICLOZIAJA żel 1% VERAL żel 1% FELORAN żel 1% VOLTENAC żel 1% FELOGEL żel 1% RATIOGEL żel 1% DICLONAT P żel 1% Diky 4 % aerozol natryskowy Preparat złożony VENOŻEL żel 1, 2% (tribenosidum + Escinum)

Naproxen natrium u Działanie –przeciwzapalne -przeciwbólowe u Zastosowanie -urazy tkanek miękkich, stany pourazowe stawów, ścięgien, pochewek ścięgnistych, zwyrodnienia stawów u u u Preparaty NAPROXEN żel 1%, 1, 2%, 10% EMOCHOL żel 10% DIFORTAN ACTI ŻEL 10%

Etofenamat Działanie –przeciwzapalne -przeciwbólowe u Zastosowanie – tępe urazy –stłuczenia, skręcenia naciągnięcia, choroby reumatyczne, reumatyczne choroby pozastawowe (zapalenie ścięgien, pochewek ścięgnistych, kaletek maziowych, torebek stawowych), bóle dolnego odcinka kręgosłupa. u Preparaty TRAUMON żel 10% u u u THERMO-RHEUMON krem 10%

Tolmetydyna u Działanie -przeciwzapalne -przeciwbólowe u Zastosowanie – RZS, ZZSK, zmiany zwyrodnieniowe stawów u Preparaty TELECTIN żel 5%

Kwas salicylowy i jego pochodne u Działanie: u przeciwzapalne (antiphlogisticum) u przeciwbólowe (analgeticum) u Przeciwreumatyczne (antirheumaticum)

u Zastosowanie: stosowane są w bólach stawów w reumatoidalnym zapaleniu stawów oraz w zmianach zwyrodnieniowych, bólach i sztywności stawów kręgosłupa, bólach okolicy lędźwiowo-krzyżowej spowodowanej naprężeniem mięśni, neuralgiach (rwa kulszowa). Znajdują zastosowanie w bólach stawów pourazowych (stłuczenia, krwiaki, naderwania mięśni i ścięgien) z wyjątkiem otwartych, połączonych ze zmianami skóry urazach.

Preparaty: u ABC-Salbe – maść 1 op. 50, 0 u Algesal- krem 1 op. 50, 0 u Aloe Vera Tea Tree Linimentmaść 1 op. 100, u Ben-Gay- maść 1 op. 35, 0

u Lumbolin- maść 1 op. 35, 0 u Mobilat – maść 1 op. 50, 0 u Mobilat – żel 1 op. 50, 0 u Saldiam- krem 10% 1 op. 40, 0 u Saldiam- żel 1 O% 1 op. 4 O, O u ABC- plaster 14 cm x 22 cm 1 szt. u Viprosal B- maść 1 op. 50, 0 u Viprosal - maść 1 op. 50, 0

u NLPZ mają ograniczone zastosowanie , ich działanie przeciwbólowe wykorzystujemy w bólach łagodnych i umiarkowanych , natomiast nie znoszą one bólów silnych i ostrych. Stosunkowo silnie działają preparaty z grupy diclofenac, naproxen, ibuprofen, ketoprom. Natomiast skuteczność w reumatoidalnym zapaleniu stawów wszystkich NLPZ jest mniej więcej równa toteż ich przydatność kliniczna jest mierzona częstością wywoływania działań ubocznych.

u u Przeciwwskazaniem do stosowania NLPZ mogą być - nadwrażliwość na lek lub substancje pomocnicze - nie stosujemy na przerwane powłoki skórne - nie stosujemy w ciąży (bezwzględnym przeciwwskazaniem jest stosowanie NLPZ w III trymestrze ciąży) - w okresie karmienia piersią - u dzieci poniżej 12 roku życia Działania niepożądane z jakimi możemy się spotkać stosując u pacjentów NLPZ - zaczerwienienia skóry, świąd skóry, pieczenie, rumień, wyprysk, wysypka jako miejscowe odczyny skórne - mogą wystąpić reakcje bronchospastyczne - mogą wystąpić reakcje dotyczące przewodu pokarmowego i nerek z powodu przekraczania dawek dobowych oraz czasu stosowania leku

u Dziękuję za uwagę