Лекция 8 Гербифагтар - арам шөптердің табиғи жаулары
• 1. Гербифагтарға сипаттама • 2. Гербифагтарды таңдау және интродукциялау жолдары • 3. Биологиялық қорғауда гербифагтарды қолдануы
• ГЕРБИФАГТАР • Арам шөптер – ауыл шаруашылық өсімдіктердің арасында, немесе егінбеген өнеденген жерлерде өсетін шөптер. • Арам шөптерге улы, зиянды өсімдіктер жатады. • Арам шөптер ауыл шаруашылыққа қатты зиян әкеледі. • Олар топырақтың құнарлығын бұзады, , өсімдіктерден су мен қоректі заттарды алады, өнімді жинауға кедергі жасайды. • .
• Басқа елден әкелінген арам шөптер өте қауіпті. • Карантинге қарамастан халықаралық байланыстар дамығанымен байланысты шет елдерде өсетін арам шөптер көбейіп жатыр. • Бсқа елден келген арам шөптер жаңа жерде табиғи жаулары жоқ болғандықтан қатты дамып өседі. • Мысалы Австралияда кактус опунциялар (Opuntia stricta Haw. ) қатты өсіп кеткен. • Олар Америка континенттен әкелінген, оларды тірі изгородь ретінде өсірген. • Бірақ олар көп жерде өсіп кеткен. • Ол 1920 ж. , — 24 млн. га алған. • Ол жерде адам да , жануарларда өте алмаған. • Бұрын құнрарлы жерлер пайдасынан қалған.
• Басқа мысал — зверобой өсімдігі. • Зверобой обыкновенный, или продырявленный (Hype ricum per. Foratum L. ), — кәдімгі шөп өсімдігі. , дәрілік өсімдік. • Бірінші рет США Калифорнияда табылған 1900 гж. , • Ол тез көбейіп кеткен, бір жылдық жем өсімдіктерді басып кеткен. • 800 мың. га жақсы құнарлы жерлерді басқан. • 1953 ж. - 1, 8 млн. га, 933 тыс. га штат Калифорния. • Ол жануарлаға зиян әсер еткен. Пигменті жоқ жануарлар жарыққа сезімтал болған.
• Және жануарлардың ас қорыту органдары зақымданған. Ол шөппен күресу үшін көп жұмыс жасалған. • Әдетте арам шөптерге қарсы агротехникалық және химиялық әдістер қолданған. Бірақ ол әдіс барлық жердет қолданылмайды. Себебі санитралық және гигиеналық жағынан гербицидтерді қолдануға кейбір жерде болмайды. • Онда биологиялық әдісті қолданады.
• ГЕРБИФАГТАРДЫ ИНТРОДУКЦИЯЛАУЫНА ОЛАРДЫ ТАҢДАУ ПРИНЦИПТЕРІ • Опунция кактустар Австралияда арам шөп болып саналады. • Бірақ— США, Мексикада олар жем ретінде қолданады. • Сондықтан олардың жалураын — кактусовая огневканы егуге асықпайды • Лантана — Австралиядағы егіннің жаулары. Бірақ банан өсетін жерлерде ол пайдалы, себебі топырақты эрозиядан қорғайды. • Және лантананы жойған жағдайда басқа арм шөп посконник басып кетуі мүмкүн
• Гербифагтарды басқа елге және ареалдың арасында индродукциялағанда қатты сұраныстар қажет. • Олар ауыл шаруашылық өсімдіктерге зиян әкелмеу керек.
• ЮАРда червец Dnctylopius tomentosus Lam. , тікенек опунцияға қарсы индтодукцияланған олар жем опунцияға зиян келтірген. Сондықтан оған қарсы химиялық ідңстер қолданған. • Гавайские острова— гербифагтармен бірге көбелек хохлатка (Thecla echion L. ) әкелінген, олардың құрттары баклажанды зақымдаған.
• Гербифагтарды өз елінде сынақтан өту керек. • Олар ауыл шаруашылық өсімдіктерге зиян әкелмеу керек. • Жәндіктерге өсімдіктермен қоректенуге мүмкіндік береді. • Олар личинка және басқа даму кезеңдер бойы сыналады.
• Пайдалы өсімдіктерге жақын арам шөптергдің гербифагтарды таңдағанда. Олар көбінесе олардың тамырларымен, дәндерімен немесе өнімдерімен қоректену керек. Олар жаңа жағдайда • басқа өсімдіктерге көшпейді. • Мысалы, арам шөп пири-пири (Acaena sanguisorbae Vahl. ) земляникаға жақын өсімдік. • Жапырақтары ұқсас, бірақ жемісі ұқсамайды. • Бүрге /блоха/ Haltica pagana Blkb. , Австралияда • пири-пиримен қоректенеді, земляникаға әсер етуі мүмкүн, • Сондықтан арам шөптерге қарсы жемістермен және дәндермен қоректенетін жәндіктиерді қолданады. •
• Әкелеген гербифагтардың жаңа жерде табиғи жаулары болмау керек. • • • Браконид Opius tryoni Cam. , ранее завезенный на Гавайские острова для подавления размножения средиземноморской плодовой мухи, паразитировал также на пестрокрылке — гербифаге Procec idochares utilis St. , интродуцнрованной для борьбы с посконником, снижая ее эффективность. • • • Ннзкой оказалась и эффективность червецов, интродуцированных в некоторых странах для борьбы с сорными кактусами, из-за завоза хищной кокцинеллиды криптолемуса (Cryptolaemus montrousieri Muls. ) с целью подавить размножение мучнистых червецов, вредящих культурным растениям.
• Сонымен, табиғи жауларды енгәзу үшін квалификацияланған мамандармен зерттеу жұмы с өткізілу қажет. • Онда сол елде арнайы станция болу керек. Солс станция арқылы герифагтарды әкелу қажет. • Мысалы, Канада мен Жаңа Новая Зеландия гербифагтарды Боитаниялық Биологиялық бақылау институтының европалық станция арқылы алады. • Египет, Пакистанда АҚШ егіншілік департаменттің станциялары бар. • Австралия Францияда В Австралии полностью окупились затраты на • создание лаборатории на юге Франции по поиску гербифагов • только одного сорного растения — хондриллы.
Скачать презентацию Лекция 8 Гербифагтар — арам шөптердің табиғи жаулары
Лек8.каз.pptx