Корпорацияның меншікті капиталы Меншікті капитал —

Корпорацияның меншікті капиталы

Меншікті капитал - корпорция капиталының меншікті қаржыландыру көзінің есебінен қалыптастырылған бөлігі. Корпорацияның қаржы әлеуетінің негізін меншікті капитал құрайды. Меншікті капитал мына элементтерден тұрады: 1) Жарғылық капитал 2) Алынатын капитал 3) Үстеме капитал 4) Резервтегі капитал 5) Бөлінбеген кіріс ( орны толтырылмаған залал )

Жарғылық капитал- корпорация мүлкінің оның кредиторларының мүддесіне кепідік беретін барынша аз мөлшері. Жарғылық капитал - негізгі құрал- жабдықтың, басқа мүліктің, материалдық емес активтің, сондай-ақ корпорацияға оның құрылтайшылары мен қатысушылары құрылтай құжатта белгіленген үлеске үйлесімді салған, сондай – ақ ақшамен бағаланатын мүліктік құқықтардың жиынтығы.

• • Қоғамның жарғылық капиталын қосымша акция орналастыру арқылы ұлғайту жөніндегі шешімде: Осы жарияланған акция санаты шектерінде қосымша орналастырылатын жай және артықшылықты акцияның әрбір тұрпатының саны; Қосымша акция орналастыру тәсілі мен оның бағасы; Жазылыс арқылы орналастырылатын қосымша акция төлеу нысаны; Орналастырудың өзге талаптары анықталуы тиіс.

Алынған капитал акционерлерден сатып алынған меншік акцияның құнын білдіреді. Акционерлік қоғам өзінің қызметкерлері мен жұмысшыларын қызықтырып ынталандыру мақсатында оларға екінші қайтара сату үшін меншік акция шығарады. Осыған байланысты акционерік қоғам сатып алған акция соларға сатылуы мүмкін және осы акция нарық айналысында тағы да болады.

Үстеме капитал- мүліктің құнын қайта бағалаған кезде оның өсуін, эммисиялық кірісті, тегін алынған құндылықты және басқа да түсімді білдіреді. Элементтері: - Акционерлік қоғамның эммисиялық кірісі; Айналымнан тыс активті қосымша бағалаудан түсетін сома; Негізгі құрал- жабдықты қайта бағалаудан; Инвестицияны қайта бағалаудан; Өзге активті қайта бағалаудан Басқа ұйымдардан тегін алынатынмүлік; Мақсатты қаржыландыру қаражатының инвестициялық ресурс нысанындағы түсімі және басқа да түсім; - Басқа ұйымдардан тегін алынатын мүлік.

Үстеме капитал Қосымша төленген капитал Қосымша төленбеген капитал

Қосымша төленген капитал- акционерлік қғам меншік акцияны атаулы құнынан асатын бағаға сату нәтижесінде алған сома. Қосымша төленбеген капитал- инфляцияға байланысты негізгі құрал- жабдықты , инвестицияны дәне басқа да активті қайта бағалаудан алынған капитал сомасы. Инвестицияны қайта бағалау- белгіленген тәртіппен жүзеге асырылады. Инвестицияны қайта бағалауда жүзеге асырылады.

Жинақтау қоры Тұтыну қоры Резервтегі капитал

Тұтыну қорына: § Барлық қызметкерлерге ( өндірістік және өндірістік емес ) § § еңбекақыны төлеуге жұмсалатын шығыс; Ақшалай төлем, оның ішінде жылдың жұмыс қорытындысы бойынша сыйақы; Еңбек үшін ақшалай және табиғи нысанда төленетін сыйақының басқа түріне жұмсалатын қаражат; Кіріс ( еңбек ұжымының акциясы және еңбек ұжымы мүшелерінің кәсіпорын мүлкіне салынған салымы бойынша төленетін дивиденд, пайыз ) рационализаторлық ұсыныс, өнертабыс және жаңалық үшін төленетін сыйақыны қоспағанда жеке сипаттағы басқа да төлем кіреді.

Жинақтау қорына: Кәсіпорын иелігіндегі қалдырылатын пайданың, негізгі қорды қалпына келтіруге арналған амортизациялық аударымның; n Істен шыққан мүлікті сатудан түскен түсімнің; n Банк кредитінің; n Басқа көздің есебінен қалыптастырылады. Жинақтау қоры ұлғаймалы ұдайы өндірісті қамтамасыз етуге жұмсалатын келесі шығынды қаржыландыру үшін пайдаланылады: • Негізгі және айналым қорын толықтыруға; • Ғылыми- техникалық дамуға, жаңа өнімді игеруге; • Табиғат қорғау іс-шараларын жүзеге асыруға; • Әлеуметтік инфрақұрылым объектісін ( тұрғын үй, демалыс үйі, пансионат, санаторий, спорт объектісі мен құрылысы ) салуға және үлестік қатысуға n

Ірі кәсіпорындар мен ұйымдар кешенді тұтыну және жинақтау қорының орнына қаржыландыру көзі мен шығысының маңызы бойынша ұқсас еңбекақы, өндірістік даму, әлеуметтік дамудың жеке қорын қалыптастырып пайдалануы мүмкін. Өткен жылдың бөлінбеген кірімтің сомасы: - Резервтегі капиталды толықтыруға; - Жарғылық капиталды ұлғайтуға; - Қосымша капиталды ұлғайтуға; - Акционерлік қоғамның құрылтайшыларына кіріс төлеу сияқты мақсатқа жұмсалады.

Меншікті капитал қалыптастыру саясаты Меншікті капитал қалыптастыру корпорацияның жалпы қаржы стратегиясының өндірістіккоммерциялық қызметін ақшалай ресурспен қамтамасыз ететін болып табылады. Меншікті капитал: Меншікті қаржы ресурсын (МҚР) қалыптастыру саясаты корпорацияның өзін-өзі қаржыландыруын қамтамасвз етуге бағытталған. Аталмыш саясат мына негізгі сатылардан тұрады: n 1. Меншікті капитал есебіне айналымнан тыс активтің қажетті мөлшерін ( негізгі меншікті капитал) құру; 2. Меншікті капитал есебінен айналым активінің (меншікті айналым капиталының) белгіленген үлесін құру мақсатында қалыптастырылады; n 1. Базистік кезеңде МҚР пайда болуы мен оны пайдалануын талдау. n 2. Алдағы кезеңде (тоқсан, жыл) МҚР- дың барынша көп мөлшерін таратуды өамтамасыз ету. n n 3. Түрлі көзден меншікті капитал тарту құнын бағалау. n 4. Ңшкі және сыртқы қөздің есебінен МҚР – дың барынша көп мөлшерін тартуды өамтамасыз ету. n 5. МҚР пайда болатын ішкі және сыртқы көзді оңтайландыру.

Меншікті капиталды басқару процесінде оны қалыптастыратын көзі : Ішкі: n n n Бөлінбеген кіріс ; Меншікті капиталға негізгі құралжабдықты қайта бағалау (қосымша бағалау) нәтижесінде қосылатын қаражат; Өзге де ішкі көз (резервтегі қор) кіреді. Сыртқы: n n n Қосымша үлестік капиталды жұмылдыру (құрылтайшылардың қаражатын жарғылық немесе өойма капиталына салу арқылы) ; Қосымша акционерлік капиталды тарту (қайталама эмиссия және акция сату арқылы) ; Заңды тұлғаның және мемлекеттің тегін қаржылай көмегі (мысалы, мемлекеттік бірегей кәсіпорынға , қаржы-өнеркәсіп тобына және т. б. ) Қарыз қаражатты меншікті қаражатқа конверсиялау ( мысалы, корпоративтік облигацияны артықшылықты акцияға ауыстыру) ; Инвестициялық мақсатқа түскен мақсатты қаржыландыру қаражаты; Өзге де сыртқы көздер ( акцияны атаулы құнынан жоғары сатқанда пайда болатын эмиссиялық кіріс ) жатады.

Меншікті капиталдың жекелеген элементтерін бағалау Меншікті капиталдың құнын эмитентке бөліп бағалау корпорация қаржысының тұрақтылығын капитал тартудың ең арзан көзін таңдау негізінде ныңайтуға ықпал етеді. ҚАРАПАЙЫМ АКЦИЯ эмиссияның көмегімен тартылатын қосымша капиталдың құнын келесі формула бойынша есептеу ұсынылады: СКоа n Мұнда: СКоа- қарапайым акция шығару есебінен тартылатын меншікті капиталдың құны, % ; Коа-қосымша шығарылатын кәдуілгі акцияның саны; Доа- есепті кезеңде бір қарапайым акцияға шаққандағы дивидиендтің сомасы, теңгедегі; I- акционерлерге таза пайдадан төленетін дивидиендтердің жоспарланған өсу индексі; СКоа- қарапайым акция шығару есебінен танылатын меншікті ( акционерлік) капиталдың сомасы; Зэ- акция эмиссясының жалпы сомасына қатысты қарапайым акция эмиссиясына жұмсалған шығын.

Меншікті капиталдың жекелеген элементтерін бағалау АРТЫҚШЫЛЫҚТЫ АКЦИЯ эмиссияның көмегімен тартылатын қосымша капиталдың құнын келесі формуланың көмегімен есептеуге болады: Мұнда: СКпа- артықшылықты акция эмиссиясының көмегімен тартылатын қосымша капиталдың сомасы; СПпа- артықшылықты акция эмиссиясының көмегімен тартылатын қосымша капиталдың сомасы; Дпа- қоғамның жарғылық міндеттемесіне сійкес төленуі тиіс дивидиенттің сомасы; Зэ- акция эмиссясының жалпы сомасына қатысты қарапайым акция эмиссиясына жұмсалған шығын.