КАЮМ НАСЫЙРИ Укытучыларның Брагина Аринаның һәм Лозовая Юлияның
Каюм Насыйри (Каюм Насыйри, 1825 -1902) Каюм Насыйри 1825 елның искечә 14 февралендә, элекке Казан губернасы, Зөя өязе (хәзерге Татарстан Республикасы, Яшел Үзән районы), Олы Шырдан авылында туа. Каюмның балалык вакытлары, заманы өчен, шундый мәдәниятле гаиләдә, туган авылында уза. 1841 елда Каюмны Казандагы бер мәдрәсәгә укырга бирәләр. 1855 елга кадәр ул мәдрәсәдә укып, гарәп-фарсы телләрен өйрәнү өстенә, үзлегеннән татар телен дә яхшы үзләштерә. Яшерен рәвештә русча да укый.
Каюм Насыйри 1841 елда Каюмны Казандагы бер мәдрәсәгә укырга бирәләр. 1855 елга кадәр ул мәдрәсәдә укып, гарәп-фарсы телләрен өйрәнү өстенә, үзлегеннән татар телен дә яхшы үзләштерә. Яшерен рәвештә русча да укый. 1855 елда Насыйрины Духовное училище дип аталган мәктәбенә татар теле укытучысы итеп чакыралар.
Каюм Насыйри Аннары ул, Казан университетына ирекле тынлаучы булып йөреп, югары белем ала. Насыйриның университетта укуының әһәмияте турында Петербург университеты профессоры В. Григорьев: «Казан университетында алган гыйлеме Каюм Насыйрины исламга объектив карарлык югары дәрәҗәгә меңгерде. Ул – бу яктан безнең Русия мөселманнары арасында беренче кеше» , – дип бәяләп уза.
Каюм Насыйриның иң зур эшчәнлеге тел өлкәсендә була. Ул 1895 нче елда татар теленең беренче аңлатмалы сүзлеген төзи. Дөрес һәм матур язу кагыйдәләрен күрсәткән кулланмалар да төзеп бастыра. Анда рус татар грамматикаларында күрсәтә.
Каюм Насыйри «Зур Ачарасы» авылга анын исемендэге музей урнашкан. Каюм Насыйри 1902 нче елда Казанга Яңа Татар бистәсе зиратында күмелгән.
ИГЪТИБАРЫГЫЗГА РӘХМӘТ.
Скачать презентацию КАЮМ НАСЫЙРИ Укытучыларның Брагина Аринаның һәм Лозовая
Каюм насыйри.pptx