Кафедра: Клиникалық марфология, фармокология және ішкі аурулар Тақырыбы: Мойындағы негізгі қантамыр нерв шоғырлары топографиясы. Ұйқы артериясын ашу операциясы техникасы. Мойындағы трахеостомия, трахеотомия операциялары. Вагосимпатикалық Вишневский бөгетінің техникасы. Мәйітханада мойын мүшелері препараттарын жасау. Орындаған: Олжаев Э. Э Қабылдаған: Туреқулова А. К Тобы: ХҚ-603
Ø Мойындағы негізгі қан –тамыр , нерв шоғырлары топографиясы. Ø Ұйқы артериясын ашу операциясы техникасы. Ø Мойындағы трахеостомия, трахеотомия операциялары. Ø Вагосимпатикалық Вишневский бөгетінің техникасы. Ø Мәйітханада мойын мүшелері препараттарын жасау.
Ауруды шалқасынан жатқызу Иығыгың астына валик қоямыз Басын шалқайтып бір жағына бұрып орналастырамыз. Хирург операция жасайтын жақта тұрып, саусағымен көмей ойысынан бұғана-төс-еміздік бұлшық етін ішкі жағын сипап көреді. Шеміршек қалқанның үстінгі шетінен бастап бұғана-төс-еміздік бұлшық етінің алдынғы шетінің бойымен ұзындығын 6 -8 см етіп тілік жүргізеді.
Теріні, тері астындағы клечатканы және үстігі фасцияны тері асты б. е жапрақшаларынарасында орналасқан бөлігімен қоса (m. platisma) тіледі. бұғана-төс-еміздік бұлшық еті қынабының алдынғы жапрақшасын науаша зондпен тіліп , бұлшық етті сыртқа қарай ығыстырады. Ø Жарақаттың төменгі бұрышында фасцияның атында жатқан жауырын тіл асты бұлшық еті (m. omohyoideus) көрінеді. Ø Науаша зонд арқылы қан тамыр нерв шоғырының қынабын ашады. Анатомиялық бұрауларды пайдаланып, қан-тамыр , нерв шоғырын ажыратады. Ø Артерияны ажратқаннан кейін доғал қармақшамен ішкі венаның жуан желісін және артерия мен венаның арасында әрі олардыңтереңіректе жататын кезбе нервті сыртқа қарай ығыстырады. Ø Дешен инесімен вена жағнан артерияның астынан екі жібек жіп өткізеді. Ø Артерияны байлайды. Жарақатты қабат –қабатымен тігіп , аймақты өңдейміз. Ø
Мойын операцисына ену жолдары: Вертикалды (мойынның орта сызығы) Қиғаш (алдынғы немесе артқы кивательный бұлшық еттер) Көлденең (қалқанша безін ашу) Қосарланған
Кеңірдекті тыныс жолдарының жоғарғы бөлігінен ауа өтпей қалған жағдайда өкпеге ауаны шұғыл жеткізу мақсатымен тіледі. Отаға көрсеткіштері: А)Механикалық асфиксия: Тыныс жолдарындағы бөгде зат (ларингоскопия және трахеобронхоскопия арқылы жоюға болмаған жағайда) Ауа өткізгіштігінің бұзылуы (тыныс жолдарының жарақаттары және көмейдің жабық жарақаттары кезінде) Көмей стенозы: инфекциялық аурулар кезінде(дифтерия, тұмау, көкжөтел) Бейспецификалық қабынулы аурулар кезінде(абсцедируюший ларингит , көмейлік баспа, жалған круп) Сирек қатерлі және қатерсіз ісіктер кезінде Аллергиялық ісіну кезінде.
Тыныс жеткіліксіздігі (жасанды өкпе вениляциясы ұзаққа созылған жағдайда) Өкпе, жүрек және бас-ми жарақаттарына ота жасалғаннан кейін.
Жалпы хирургиялық аспаптармен бірге трахеотомиялық бір тісті өткір ілмектер, Труссо, Лобард кеңірдек кеңейткіштері, түрлі көлемді трахеотомиялық түтікшелер қажет.
Трахеотомиядан басқа қолданылады: Тиреотомия-қалқанша шеміршекті тілу. Коникотомия-қалқанша-жүзікше байламын тілу. Крикотомия – жүзік тәрізді байламды тілу. Ашылу бойынша трахеостомияның түрлері (қалқанша безге қатысты): Жоғарғы – қалқанша безі қылтасының жоғары, 2 -3 сақиналар кесіледі. Ортанғы – қалқанша безі қылтасының 3 -4 сақиналарын кесіп өтеді. Төменгі – қалқанша безі қылтасының астқы жағы, 4 -5 сақиналар, көбінесе жас балаларда қалқанша безінің жоғары орналасқандығынан орындалады. Трахеяны ашылуы бойынша трахеостомияның түрлері: Бойлық (продольная) Көлденең – диаметрінің жартысынан көп емес, өйткені қайталама нервтерді зақымдауы мүмкін. Бьерк Фенестрация әдісі бойынша жасалады
Жағдайы: аурады шалқасынан жатады, жауырын астына валик қойылады, немесе отырған қалыпта басын артқа шалқайтады, иектің ортасы, қалқанша шеміршектің жоғарғы кесіндесінің ортасы бір сызықта болуы керек. Оперативті ену жолу – мойынның ортанғы сызығы бойынша кесіледі. Висцералды қабаттың 4 – фасциясына дейін кеседі. Трахея фиксациясы Трахеяны ашу – жөтел рефлексін басу үшін 1 -1, 5 мл 2% дикаин ерітіндісін кеңірдекті еңгізеді. Кеңірдекті бір тісті өткір қармақшалармен ұстатып қойып өткір ұшты скальпелмен 1 -1, 5 см тереңдікте астынан жоғары қарай тіледі. Түтікті трахеяға жүргізу, өткізгіштігін тексеру Түтік айналасын 4 фасциясын тігу Теріге сирек тігістер Түтікті мойынға фиксациялау
Ø Ø Ø Қан тамырлары жарақаты кезіндегі қан кетулер. Қанның тыныс алу жолдарына тусуі салдарынан аспирациялық пневмония дамиды. Мойын веналарының зақымданулары кезінде ауа эмболиясы дамиды. Шырышты қабықтың толық емес тілігі Опырылу проваливанию скальпелдің, өңештің жарақатымен бірге трахеяның артқы қабырғасының жарақаттары. Кеңірдек - өңештің жыланкөздерінің дамуы. Көлденең бағыттағы трахеяның тілігі кезінде қайталамалы нервтері зақымдануы мүмкін. Канюляның диаметрі трахеяға жасалған тіліктің ұзындығына сәйкес келуі керек; түтіктің диаметрі үлкен – трахея шеміршегінде некроз, диаметрі кіші болса, тері астылық эмфизема мен көкірек аралық эмфизема дамиды. Тыныстың тоқтауы (апноэ) бронхтардың рефлекторлық спазмы салдары. Жүректің тоқтауы трахео – вагалды рефлекс салдары.
Ауруды шалқасына жатқызады, иығының астына валик қояды. Операция жасалатын жерді тазалап болған соң залалсыздандырылған дікемен айналдыры бекітеді. жергілікті инфилтрациялық анестезиямен жансыздандырады. В. Виневскийдың тәсілімен навокаиндық вагосимпатикалық блакада жасауға кіріседі. Сол қолдың сұқ саусағы мен m. sternocleidomastoideus тің артқы жақ ортасынан алға әрі ішке карай бұлшық ет пен тамыр-нерв желілерін жылжытады. Шприцтың инесін саусақтың үстінгі жағынан шаншып 7 – мойын омыртканың көлденең өскініне карай 4 -5 см тереңдете кіргізеді. Омыртқаның алдынғы қабырғасына инені сол арада қалдырып , шприцті суырып алады. Мойын тамырлары зақымданбаған болса , 0. 25 проценттік 30 -50 мл новокаин ертіндісін жібереді. Содан соң инені шығарып алады да йод тұнбасымен сүртіп, залалсыздандырылған таңғыш салады.
Оперативтік хирургия. Мырзабеков М, Есенқулов Ә Оперативная хирургия и топографическая анатомия. Кованов Топографиялық анатомия. Мырзабеков М https: //ru. wikipedia. org
Скачать презентацию Кафедра Клиникалық марфология фармокология және ішкі аурулар Тақырыбы
28_01.pptx