Кафедра: № № 11 акушерия ж не гинекологияә

Кафедра: № № 11 акушерия ж не гинекологияә Та ырыбы: қ Генитальды эндометриоз Орында ан: ғ Акрымова Г Тексерген: Бекжанова М. С Тобы: 415 Б Марат Оспанов атында ы Батыс аза стан ғ Қ қ мемлекеттік медицина университеті

Генитальды эндометриоз Жоспары: 1. Эндометриоз сипаттамасы 2. Эндометриоз эпидемиологиясы 3. Эндометриоз себептері (теориялар) 4. Эндометриоз жіктелісі 5. Эндометриоздың симптомдары 6. Диагностикасы 7. Эндометриозды емдеу 8. Эндометриоз жайындағы қате пікірлер

Эндометриоз сипаттамасы Эндометриоз – жатыр уысынан тыс жерде эндометрийді қ ң рылысына ж не ызметіне сас дисгормонды, иммунот уелді құ ә қ ұқ ә атерсіз тіндерді сіп кетуімен сиптталатын ауру. қ ң ө Эндометриоидты клеткалар жатыр уысынан тыс орналасып эндо- қ метрий клеткалары секілді згерістерге шырайды: седі ж не ана- ө ұ ө ә лы клетканы имплантациясына дайындалады, сылынып т седі қ ң ү (етеккір келеді). Біра етеккір аныны эвакуациясы “ арастырыл- қ қ ң қ ма ан”. Кеткен ан асептикалы (микробсыз) абыну процесін ту- ғ қ қ қ дырады. Асептикалы абыну процесі ішті ауруымен, рілуімен қ қ ң ү ж не бас а да белгілермен сипатталады. Ай сайын айталана, эндо- ә қ қ метриоз прогрессия а шырайды. Эндометриоидты клеткалар — ғ ұ құ рылысы бойынша арапайым эндометрий клеткаларына сайды, қ ұқ олардан б лінуге жо ары абілеттілігімен ж не генетикалы жос- ө ғ қ ә қ парлан ан клеткалы лімні т мен де гейімен ерекшеленеді; ғ қ ө ң прогестерон рецепторлары болмайды (болса те аз), те за мір ө ө ұ қ ө с реді ж не таралу а абілеті за а ү ә ғ қ ұ ққ са талады. қ

Эндометриоз эпидемиологиясы Эндометриоз кездесу жиілігі бойынша жатыр миомасынан ж не кіші жамбасты абыну ә ң қ ауруларынан кейін III орын алады (10 % ). Эндометриоз к біне атерсіз процесс, тек 1 -2 ө қ % жа дайда атерлі болып табылады. ғ қ Гинекологиялы ауруларды ішінде эндометриоз қ ң 8 -25 % , бедеулі йелдерді арасында 20 -47, 8 ә ң % орын алады. Эндометриоз 25 -37 жаста ы йелдерді арасында ғ ә ң жиі кездеседі.

Эндометриоз себептері 1. Гормональды теория 2. Лимфогенді ж не гематогенді теория ә ( J. A. Sampson) 3. Имплатационды теория (ретроградты етеккір қ теориясы – J. A. Sampson ) 4. Эмбриональды (дизонтогенетикалы – қ қ Recklinqaysen ) теория 5. Метапластикалы теория қ 6. Генетикалы теория қ

Эндометриоз жіктелісі Генитальды эндометриоз Экстрагенитальды эндометриоз

Генитальды эндометриоз Ішкі 1. Жатыр денесіні ң эндометриозы (аденомиоз) 2. Жатыр т тіктеріні ү ң интерстициальды б лігіні эндометриозы ө ң Сырт ы қ 1. фаллопий т тіктеріні ү ң 2. аналы бездерді қ ң 3. ретроцервикалды 4. ішпердені жатыр-тік ішек ң ойы ыны ғ ң 5. сегізк з-жатырлы ө қ байламдыр 6. ынапты қ қ 7. сырт ы жыныс м шелеріні қ ү ң 8. аралы ты қ ң 9. жатыр мойныны ынапты ң қ қ б лігіні ө ң 10. жатырды ж мыр ң ұ байламдарыны ң

Сол жа аналы безді эндометриодты кистасы. алы қ қ ң Қ ң капсуласы ай ын аны талады, рамы біртекті емес. қ қ құ

Кесар тілігінен кейінгі тыртық аймағындағы эндометриома

16 ыз баланы жатыр қ ң мойныны ң субэпитеальды эндометриозыны оша ы ң ғ ( са ат 2 проекциясында ғ орналас ан) қ Вульва эндометриозы. Эндометриозды гетеротопиялар ызыл қ н ктелер т рінде ү ү

Эндометриоз симптомдары Ішті т менгі жа ында немесе шап айма ыны о немесе сол жа ында ы ң ө ғ ғ ң ң ғ ғ ауыр анды. Ауыр анды кезе ділікпен болады, етеккірді алдында ж не одан ғ қ ң ң ә кейін 1 -5 к ндер аралы ында пайда болып, сипаты ы сылатып ауыртатын ү ғ қ ң (ноющие), ар ыны орташа немесе т мен. Етеккірді басында немесе одан қ қ ө ң кейін спонтанды басылады; Етеккірге дейін немесе одан кейін 1 -3 к ндер аралы ында ынаптан о ыр ү ғ қ қ ң т сті б ліністер келеді. Етеккір жиі к п м лшерде ж не за келеді ү ө ө ө ә ұ қ (меноррагия). Етеккір функциясыны б зылуы; ң ұ Ішті рілуі, к рші м шелерді функциясыны б зылыстары; ң ү ө ү ң ң ұ Жынысты атынаста ауру сезіміні болуы (диспареуния); қ қ ң Бедеулік;

Эндометриоз диагностикасы 1. нау асты ша ымдары; қ ң ғ 2. анамнез; 3. клиника; 4. кіші жамбас уысыны УДЗ; қ ң 5. гистеросальпингография; 6. лапароскопия, кольпоскопия, гистероскопия; 7. гистологиялы зерттеу жасал ан биопсия; қ ғ 8. гормональды зерттеулер; 9. ас азан-ішек ж йесіні рентгенографиясы; қ ү ң 10. цистоскопия; 11. компьютерлі томография; 12. ректоманоскопия;

Эндометриозды емдеу Консервативті (гормоналды 6 -12 ай бойы) 1. Гонадотропиндерді ң агонистері (бусерелин, золодекс, декапептил, т. б. ) 2. Прогестагендер (депо-провера, дюфастон, норкалут, 17 -ОПК, т. б. ) 3. Антипрогестиндер (неместрен, гестрикон) 4. Гонадотропиндерді ң ингибиторлары (даназл) Хирургиялы қ Эндометриозды оша тарды қ алып тастау

Эндометриоз жайындағы қате пікірлер Эндометриоз өздігінен жойылуы мүмкін Теория ж зінде б л солай. Біра б лай болу шін аналы бездер белгіліү ұ қ ұ ү қ уа ыт арлы ында ызмет ат армауы тиіс. 80 – жылдары қ ғ қ қ Redwine D. B. эндометриозды оша тар “таби и эволюция” процесіне бейім екенін қ ғ айт ан болатын. Олар ал аш т зелгенде ызыл т сті, активті к йде қ ғ ү қ ү ү болады. Кейін т сі ара т ске згеріп, одан со а т сті, активті емес ү қ ү ө ң қ ү к йге к шеді. Б л прцесс шамамен 7 -10 жыл а созылады. ү ө ұ ғ Егер оша тар бір рет пайда болып, одан кейін р етеккір сайын айтара қ ә қ т зелмейтін болса, онда процесс здігінен 7 -10 жыл к лемінде ая талар ү ө ө қ еді. Біра репродуктивті жаста ы йелдерде ай сайын етеккірлері келетін- қ ғ ә діктен (осы кезде эндометрий жатыр уысынан іш уысына ретроградты қ қ т седі), м ны зі жа а оша тарды т зілуіне ы пал етеді. ү ұ ң ө ң қ ң ү қ

Егер сізде эндометриоз болса, сіз жылдам бала көтеруіңіз керек Ж ктілік – эндометриоз кезіндегі панацея емес, біра б л оны а ымына ү қ ұ ң ғ о сер етеді, себебі барлы ж ктілік мерзімінде етеккір то тайды, с йтіп ң ә қ ү қ ө эндометриоз оша тарыны дамуы тежеледі. қ ң Сонымен атар эндометриоз – бедеулікті ке тара ан факторларыны қ ң ң ғ ң бірі, біра б л рдайым прогрессияланбайды. қ ұ ә дебиет м ліметтері бойынша к птеген йелдерде эндометриоз агрес- Ә ә ө ә сивті емес “сылбыр” тетіні тіркелген, осы кезде барлы оша тар згер- ө қ қ ө меген к йлерінде алады. ү қ Сонымен бірге эндометриозды 4 д режесімен зардап шегетін йелдер- ң ә ә ді ж кті болып, еш иынды сыз босан ан жа дайлар к птеп кездеседі, ң ү қ қ ғ ғ ө есесіне эндометриозды 1 -2 д режелерінде бедеулікті к птігі тіркелген. ң ә ң ө Сонды тан эндометриозы бар нау асты р айсысына жеке кэз арас қ қ ң ә қ қ ж не тексеру мен емні жеке жоспары керек. ә ң

Эндометриоздың таралу жәрежесі қаншалықты ауыр болса, клиникалық симптоматикасы соншалықты ауыр болады Олай емес. Эндометриоз а ымыны ауырлы ы оны таралу д режесімен ғ ң ә аны талмайды. Эндометриозды 3 -4 д режелерінде йел еште е сезбеуі қ ң ә ә ң м мкін, ал 1 -2 д режелерінде ауырсынумен ж ретін етеккірден, к п м лшерде ү ә ү ө ө ан кетулерден ж не бедеуліктен зардап шегуі м мкін. Со ы уа ытта, к п қ ә ү ңғ қ ө активті емес а оша тары бар йелдерді 1 -2 активті ызыл оша тары бар қ қ ә ң қ қ йелдерге ара анда ж кті болу м мкіндігі жо ары екені аны талып отыр. ә қ ғ ү ү ғ қ Процесті активтілігн тек лапароскопиялы жолмен аны талынады ң қ қ.

Жатырды алып тастау эндометриоздың дамуын тоқтатады Жатырды алып таста анда етеккір аныны іш уысына ғ қ ң қ т суі то тайды. Біра жатырды зін алып тастау ү қ қ ң ө б рыннан бар эндометриоидты оша тарды ызметін ұ қ ң қ то татпайды. Егер б л оша тар клиникада андай да қ ұ қ қ белгілермен к рінген болса, онда б л симптомдар ө ұ жатырды алып таста аннан кейін де алып ояды. ғ қ қ

Қорыта келгенде эндометриоз әйел өміріне өте қауіпті. Эндометриоздың даму көзін, себептерін дер кезінде тауып емдеу керек. Уақытында медициналық тексерістен өтпесе, емделмесе ақыры бедеулікке әкелуі мүмкін. Ал бедеулік отбасы шырқын бұзатын бірден-бір себеп!Сондықтан да дер кезінде қолға алған дұрыс. .

Пайдаланыл ан дебиеттерғ ә Акушерия ж не гинекология – Алматы, 2006 ә Раисова А. Т. , Н р асымова Р. . ұ қ Ғ Гинекология – Ростов-на-Дону, 2004 Василевская Л. Н. , Грищенко В. И. , Щербина Н. А. , Юровская В. П. Гинекология – Москва, 2006 Савельева Г. М. , Бреусенко В. Г. www. google. ru , www. yandex. ru