JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się słuchać

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się słuchać aktywnie 5 poziomów słuchania § „nieprzytomny wzrok” § „automatyczna odpowiedź” § „mogę powtórzyć kilka ostatnich słów” § „mogę wytłumaczyć to komuś innemu” § „mogę nauczyć kogoś innego”

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się słuchać aktywnie 10 zasad aktywnego (empatycznego) słuchania 1. Skoncentruj się na mówiącym. 2. Nawiąż kontakt wzrokowy. 3. Pamiętaj o postawie otwartej. 4. Pamiętaj o empatii i pozytywnym nastawieniu. 5. Upewnij się, że dobrze zrozumiałeś (parafraza). 6. Stosuj potwierdzenia niewerbalne. 7. Uśmiechaj się. 8. Stwarzaj dobry klimat. 9. Bądź cierpliwy i opanowany. 10. Zawsze możesz mieć własne zdanie.

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się słuchać aktywnie 10 zasad aktywnego (empatycznego) słuchania – parafraza Parafraza to powtórzenie własnymi słowami tego, o czym opowiedział rozmówca. Parafraza to sposób upewnienia się, czy dobrze zrozumieliśmy sens wypowiedzi drugiej osoby i jednocześnie sygnał zainteresowania rozmową. Parafraza zawiera pewne typowe zwroty, jak: „jeśli cię dobrze zrozumiałem, to…”, „czy chcesz przez to powiedzieć, że…”, „rozumiem iż, …”, „innymi słowy… „ itp. Parafraza

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie 14 zasad efektywnego mówienia – jak mówić aby usłyszeli? 1. Sprecyzuj cel rozmowy 2. Pomyśl zanim powiesz … aby język giętki powiedział wszystko, co pomyśli głowa 3. Przejdź szybko do sedna 4. Weź odpowiedzialność za to co mówisz 5. Wyrażaj się jasno i konkretnie 6. Bądź autentyczny 7. Wyrażaj emocje 8. Stosuj komunikację dwustronną Juliusz słowacki

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie 14 zasad efektywnego mówienia – jak mówić aby usłyszeli 9. Używaj słów i wyrażeń „kluczy” 10. Unikaj słów, które ranią 11. Uogólnienie i generalizowanie stosuj sporadycznie 12. Poznaj swojego rozmówcę 13. Wykorzystuj humor 14. Wizualizuj swoje wypowiedzi

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie 4 zasady efektywnego wpływu komunikatu § Używaj metafor i analogii § Przedstawiaj dane w formie graficznej § Fakty umieszczaj w kontekście § Wykorzystaj moc symboli

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie 14 zasad efektywnego mówienia – jak zdobyć sympatię § Nie bądź ponury § Polub swoich słuchaczy § Bądź skromny ; ) § Okazuj, że lubisz to, co robisz § Dobrze się prezentuj

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Komunikat typu JA Komunikat typu „ty” – odnoszą się do zachowania i cech odbiorcy. Bardzo często ma charakter „oceniający” (Jak zwykle wracasz później niż się umawialiśmy! Chyba jesteś głuchy zawsze musisz słuchać radia tak głośno!) Komunikat typu „ja” – nadawca mówi co sam czuje w związku z zachowaniem drugiej osoby, bez obarczania jej winą. (Martwiłem się, kiedy długo nie wracałeś. Trudno mi jest się skoncentrować, kiedy słuchasz głośno radio). Co ja czuję + kiedy ty. . . (zachowanie drugiej osoby) + co to dla mnie znaczy i co powoduje Komunikat typu JA

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Konstruktywne przekazywanie informacji Pozyskiwanie i przekazywanie informacji zwrotnej jest niezwykle ważne w procesie osiągania porozumienia. § Informacje zwrotne ułatwiają zorientowanie się, czy i w jakim stopniu zostaliśmy trafnie zrozumiani i ułatwiają poprawę własnego zrozumienia słów naszego rozmówcy. § Informacje zwrotne pozwalają dowiedzieć się, jak druga osoba odbiera nasze zachowanie lub poinformować ją o naszych odczuciach związanych z jej zachowaniem. § Pozwalają konfrontować na bieżąco realizację celu rozmowy z osiąganymi rezultatami i umożliwiają dokonywania korekt.

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Konstruktywna krytyka Unikaj krytykowania dla samego krytykowania. Krytyka powinna nastąpić natychmiast po wystąpieniu „błędu” Powinna dotyczyć konkretnych problemów, czy zachowań osoby. Należy przekazać, co zrobiła źle, a nie oceniać jej cechy charakteru. Może opisywać uczucia krytykującego, związane z „błędem”. Powinna być przekazywana tylko i wyłącznie przez autora krytyki. Należy dać moment krytykowanemu na przyswojenie sobie krytyki. Należy zapewnić krytykowaną osobę, że mamy o niej dobre zdanie, ale jesteśmy niezadowoleni z tego, co zrobiła w tej konkretnej sytuacji. § Należy poprosić o przedstawienie sposobu naprawy „błędu”. § Nie wolno wracać do sprawy po udzieleniu krytyki! § § § §

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Konstruktywna pochwała § Pochwała powinna nastąpić natychmiast po zdarzeniu, które chwalimy. § Powinna być konkretna i dokładnie opisywać zachowanie, które chwalimy. § Nie może zawiera elementów oceny, pouczania, ani krytyki. § Powinna zawierać nasze pozytywne odczucia, co do zachowania, które chwalimy. § Należy zachęcić chwalącego, aby nadal zachowywał się, czy pracował w ten sposób. Pochwała/k rytyka

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Asertywność Stanowczość która nie rani Umiejętność dzięki której można otwarcie wyrażać swoje myśli, uczucia i przekonania, szanując uczucia i poglądy innych ludzi.

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Asertywność Agresywność § § Ważne są twoje prawa Wysoka samoocena Żądania Agresja (słowna, emocjonalna, fizyczna) Asertywność Umiejętność dzięki której można otwarcie wyrażać swoje myśli, uczucia i przekonania, szanując uczucia i poglądy innych ludzi. Uległość § Ważne są prawa innych osób § Niska samoocena § Wykonywanie poleceń innych

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Asertywność Porównanie zachowań i mowy ciała Uległość § Niepokój § Opuszczanie głowy § Niedbałe poruszanie się § Brak kontaktu wzrokowego z rozmówcą Asertywność § Zainteresowanie § Kontakt wzrokowy § Okazywanie szacunku Agresywność § Szukanie poklasku i uwagi § Wtrącanie i przerywanie § Wygrażanie palcem § Okazywanie złości i nienawiści

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Asertywność Co mówią osoby zachowujące się Ulegle Asertywne § Mówią bardzo mało § Stawiają pytania § Informują o swoich § Nieustanne odczuciach przepraszają § Pytają: jak możemy i usprawiedliwiają to rozwiązać? się Agresywne § Mówią dużo § Często grożą § Okazują złości i nienawiści

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Asertywność Zachowania w których można używać asertywności § umiejętność odmawiania § reakcja na krytykę i pochwałę § wyrażanie życzeń § egzekwowanie praw § obrona własnych praw

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Pytania Rodzaje pytań § § Zamknięte Alternatywne Otwarte Precyzujące

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Pytania – pytania otwarte § Dotyczą sądów, opinii, poglądów, preferencji. § Dają osobie pytanej możliwość udzielenia dowolnej odpowiedzi. § Służą dowiadywaniu się nowych rzeczy i pozyskiwaniu informacji. § Nie sugerują odpowiedzi, w związku z tym nie można na nie odpowiedzieć „tak” albo „nie”, skłaniają do bardziej rozbudowanych wypowiedzi. § Zwykle zaczynają się od partykuł: „Kto…? ”, „Gdzie…? ”, „Kiedy…? ”, „Dlaczego…? ”, „Jak…? ”, „W jaki sposób…? ”, „Po co…? ”.

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Pytania – pytania otwarte § Pomagają w nawiązaniu kontaktu. § Często rozmowa zaczyna się od pytań otwartych, dzięki czemu możemy dowiedzieć się czegoś o rozmówcy. § Pytania otwarte pozwalają rozmówcy otworzyć się. § Przykłady: § „Co lubisz robić w wolnym czasie? ” § § § „Jak spędziłeś urlop? ” „Co o tym myślisz? ” „Dlaczego tego nie zrobisz? ” „Czego już próbowałeś, żeby to zmienić? ” „Jakie są Twoje propozycje? ”

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Pytania – pytania zamknięte § Na pytania zamknięte można udzielić krótkiej, jednoznacznej odpowiedzi, np. „tak”, „nie” lub „nie wiem”. § Celem osoby zadającej pytanie zamknięte jest uzyskanie potwierdzenia, zaprzeczenia lub dokonania wyboru. § Służą kierowaniu rozmowy na wybrany temat. § Pozwalają przejmować inicjatywę w rozmowie. § Pytania zamknięte należy zadawać z umiarem, zwłaszcza na początku rozmowy. § Nadmiar pytań zamkniętych może wprowadzić do rozmowy nieprzyjazną atmosferę, przytłoczyć rozmówcę, sprawić, że poczuje się jak na przesłuchaniu.

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Pytania – pytania zamknięte § Pytania zamknięte utrudniają wymianę poglądów i uniemożliwiają drugiej osobie otworzenie się podczas rozmowy. § Pytaniami zamkniętymi możemy sprawić, że rozmówca poczuje się zdominowany i przypierany do muru. W efekcie rozmowa może stać się nieprzyjemna, jednostronna § i zakończyć się, zanim się czegoś dowiemy i zanim poznamy naszego rozmówcę. § Zwykle zaczynają się od: „Czy…? ”, „Który…? ”, „Jaki…? ”.

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Pytania – pytania sugerujące § pytanie „wskazujące” respondentowi odpowiedź zgodnie z zamierzoną lub niezamierzoną sugestią pytającego § „Czy ty też tak uważasz? ” § „Naprawdę tak sądzisz? ” § „A gdybyś miał taką możliwość, to chyba tak samo byś zrobił? ” § „Jak się czujesz po całym dniu ciężkiej, nudnej pracy? ” § „Oczywiście, zgodzisz się ze mną w tej kwestii. Nieprawdaż? ”

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Pytania – pytania alternatywne § Pytania alternatywne są najprostsze i najłatwiejsze w odbiorze. Istota tych pytań polega na tym, że respondent ma do wyboru tylko jedną z dwóch wzajemnie wykluczających się odpowiedzi. § Zmuszają partnera do wyboru, do podjęcia decyzji. § Np. “Przyjdzie Pan popołudniu czy jutro rano? ”

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się mówić efektywnie Pytania – pytania motywujące § Wytwarzają pozytywne nastawienie do pytającego i wzmacniają pytanego. § Np. “Co Pan może nam polecić jako fachowiec w tej dziedzinie? ”, § “Wiem, że ma Pan duże doświadczenie w tej dziedzinie co mógłby nam Pan poradzić? ”,

JAK SOBIE RADZIĆ Z BARIERAMI Naucz się komunikacji niewerbalnej § zrób jak najlepsze pierwsze wrażenie § popracuj nad mimiką § używaj odpowiednio swojego głosu § panuj nad gestami § pamiętaj o postawie otwartej § obdzielaj dotykiem z umiarem § szanuj terytorium swoje i innych § stwórz odpowiednią czasoprzestrzeń § stosuj potwierdzenia niewerbalne § dbaj o zgodność przekazu werbalnego i niewerbalnego