Интернеттің методологиялық негіздері Интернет компьютерлік

Интернеттің методологиялық негіздері

Интернет — компьютерлік серверлердің бүкіләлемдік желісі

TCP/IP стегі – ол иерархиялық түрде реттелген желілік хаттамалардың жиынтығы. Стек атауы екі негізгі хаттамадан құралған – TCP (Transmission Control Protocol) және IP (Internet Protocol).

Қазіргі кезде TCP/IP хаттамалары Интернет үшін, және де көптеген корпоративтік және жергілікті желілер үшін маңызды болып табылады. TCP/IP хаттамаларының стегі екі маңызды TCP/IP қасиеттерге ие: хаттамаларының стегі екі маңызды қасиеттерге ие: • платформаға тәуелсіздік, яғни, бұл хаттама стегін • келген операциялық жүйелерде хаттама кез платформаға тәуелсіздік, яғни, бұл және стегін кез келген операциялық процессорларда іске асыруға болады; жүйелерде және процессорларда іске асыруға болады; • ашықтық, яғни, TCP/IP стектері құрылатын • ашықтық, яғни, TCP/IP жетімді болып стандарттар барлығына қол стектері құрылатын стандарттар барлығына қол жетімді болып табылады.

TCP/IP хаттамасының деңгейлері: 1) Қолданбалы деңгей 2) Транспорттық деңгей 3) Желілік деңгей 4) Каналдық деңгей

Хабарламаны жеткізу үшін процесс – жіберуші мен алушының арасын алдын–ала жалғайды. Бұл құрылған жалғау дейтаграмманың нақты түрде жетуін қамтамасыз етеді. ТСР хаттамасының бүлінген немесе жоғалған пакеттерді қайталап жіберу мүмкіндігі бар. Мәліметтерді алмасу процесі машина – жіберуші және машина – алушы арасында жалғауды қондыру сұранысынан басталады. Бұл сұраныста арнайы бүтін саны болады, оны біз сокет номері деп атаймыз. Ал жауабына алушы өз сокетінің номерін жібереді. Жіберуші мен алушының сокеттерінің номері жалғауды анықтайды (былай айтқанда, жалғау жіберуші мен алушының IP адресісіз орындалмайды, бірақ та бұл тек төменгі деңгейлі хаттамаларға қатысты). ТСР жалғауын қондырғаннан кейін хабарламаның сегменттері жіберіліп бастайды. Жіберушінің төменгі деңгейлі IP адресінде сегменттер бір немесе бірнеше дейтаграммаларға бөліне бастайды.

IP деңгейі олардан қайтадан сегмент жинақтап ТСР береді. ТСР барлық сегменттерді бір хабарламаға жинақтап отырады. ТСР – дан процесс – алушыға хаттамалардың қада жиналатыны туралы хабарлдама жіберіліп отырады. ТСР машина – алушыда номері бойынша бүкіл сегменттерді бір хабарламаға жинақтайды. Егер қандайда бір хабарлама сегменті жоғалған немесе бүлінген болса, жіберушіге қате кеткен сегменттің номері жіберіледі. Бұндай жағдайда жіберуші сегментті қайта жіберуіне тура келеді. Егер де сегмент дұрыс қабылданған болса, онда алушы анықтаушы – квитанциясын жібереді (ACK acknowledgement). Таймер ТСР хаттамасында ең маңызды рольді атқарады. Егер де белгіленген уақыт ішінде анықтаушы – квитанциясы келіп түспеген болса, онда сегмент жоғалтылған болып саналады. Бұндай жағдайда сегментті қайта жіберу процесі орындалады.

ТСР қолоданылатын қосымшасы (процесс) номер порты – санымен анықталады.

Компьютерлік желі (ағылш. сomputer network) — барлық құрылғылардың бірімен өзара әрекеттесуіне мүмкіндік беретін байланыс желілері арқылы қосылған компьютерлердің және басып шығарғыштар мен мәтіналғылар сияқты басқа құрылғылардың тобы.

Компьютерлік желі жергілікті және ғаламдық болып бөлінеді. Жергілікті желілер өте қашық емес территориядағы орналасқан абоненттерді біріктіреді. Жергілікті есептеу желісі– бір-бірінен алыс орналасқан жергілікті желілер мен жеке компьютерлерді байланыстыратын есептеу желісі

Ғаламдық желі түрлі континент, елдер абоненттерін біріктіреді. Мұндай желі абоненттері арасындағы байланыс телефон жүйесі және спутниктік, радио байланыс арқылы жүзеге асады. Ғаламдық есептеу желілері барлық адамзаттардардың ақпараттық ресурстарын біріктіру мәселесін шешуге және осы ресурстарға қатынасты ұйымдастыруға мүмкіндік береді. Ең әйгілі ғаламдық есептеу желісі –Интернет.

Интернет – (ағылшынша Internet – желіаралық байланыс) бүкіл жер шары бойынша ақпарат ағынын таратуды қамтамасыз ететін желілер жиынтығы. v

Интернеттің негізгі принциптері Интернет мыңдаған корпоративті, үкіметтік, ғылы ми және үй желілерінен құралған. v v v Архитектуралы және топологиялы желілерді біріктіруге IP (Интернет Protocol) протоколын және мәліметтер пакеттерін маршрутизациялауды қолдану арқылы қол жеткізілді. IP протоколы әдейі физикалық байланыс арналарына тәуелсіз етіп жасалды. Цифрлық мәліметерді тасымалдауға арналған кез келген жүйе Интернетпен де байланыса алады.

v IP протоколын IETF (Интернет Engineering Task Force) ұйымы ойлап тапқан болатын. IETF және оның жұмыс топтары қазіргі күні де Бүкіләлемдік желінің протоколдарын дамытумен айналысады. IETF қызметіне қарапайым пайдаланушылар қатыса алады. Бұл ұйым комитеттері RFC құжаттарын жариялайды.

Интернет хаттамалары(протокол) Хаттама (протокол) түсінігі желімен жұмыс жасаған кездегі компьютерлер арасындағы мәліметтер алмасу «тілін» білдіреді. Әртүрлі компьютерлер бірімен байланысу үшін, олар бір протоколмен байланысуы керек. Интернет протоколдар жүйесін TCP/IP протоколдар жиыны деп атайды. v Компьютерлердің бір – бірімен байланыс жасау ережесі желілік хаттама деп аталады. v Хаттама (протокол) – екі компьютердің бір – бірімен қатынасуныңы формалды ережелерінің жиынтығы v

Кең тараған интернет-протоколдардың аттары келтірілген: Қолданбалы деңгейде: v v v DNS FTP HTTPS IMAP LDAP POP 3 SMTP SSH Telnet XMPP (Jabber) SNMP

v Сеанстық деңгейде/көрсету деңгейінде v v v Транспорттық деңгейде v v v SSL TLS TCP UDP Желілік деңгейде v v v v BGP ICMP IGMP IP OSPF RIP EIGRP IS-IS

Интернет қызметтері Қазіргі заманғы кең тараған Интернет қызметтері: Бүкіләлемдік тор v Веб-форумдар v Блогтар v Уики-проекттер (Уикипедия) v Интернет-дүкен v Интернет-аукцион

v v v v Электронды почта Жаңалықтар топтамасы (негізінен, Usenet) Файл-алмасу желілері Интернет-радио Интернет-теледидар Электронды кітап IP-телефония Мессенджерлер FTP-серверлер IRC (веб-чаттар) Іздеу жүйелері Интернет-жарнама Өшірілген терминал Төлеу жұйелері

Интернет коммуникациясының моделі. Коммуникацияның Pull- және Push-моделі. Интернет сервисінің коммуникациялық сипаттамалары Интернет коммуникациялық сипаттамаларын қарастырайық. Дәстүрлі коммуникациялық модель негізінде "бірге бір" ережесі жүреді. Коммуникациялық құрылымға байланысты ақпарат статикалық (мәтін, графика) және/немесе динамикалық (аудио, бейне, анимация) күйінде көрсетіледі.

Интернет коммуникациясының Pull- және Push-модельдері v v Жалпыға бірдей қызмет көрсетудің дәстүрлі әдістері тұтұнушыларға ақпаратты жеткізуші push модельді жүзеге асырады, бұнда тұтұнушылар пассивті роль атқарады және ақпараттың каналдарын таңдаудың шектеулі мүмкіндіктерінің болуы. Ақпаратты жеткізудің дәстүрлі push моделіне қарсы Интернет негізінде, ақпаратты сұраныс бойынша жеткізетін (demand pull) pull мо делі жатыр.

v Интернет ортасының технологиялары push және pull модельдерінің тығыз байланысы бағытында дамиды. Интернеттің жоғары функционалдылығына байланысты керекті ақпаратты немесе басқа да қорларды табу мақсатында қолданушының навигация мүмкіндіктері әрқашан да болады. Басқа жағынан, қолданушылардың әрқашан ақпаратты жеткізушіні және қабылданатын push каналдар тематикасын таңдауға мүмкіндіктері бар.

Интерактивтілік Internet ортасының басты сипаттамасы оның интерактивтілігі болып табылады. Интерактивтілік – бұл коммуникациялық хабарламалардың біріне қатысты орналасуын білдіретін, коммуникация процесінің жүзеге асуын көрсететін сипаттама. Интерактивтік өзара байланыс үшін ақпараттың немесе хабарламаның келуіне жауапты іс әрекеттің болуы тән, сонымен қатар, жауап алдындағы хабарламаның контекстінде болуы қажет.

Гипермәтін v v v Гипертекст концепцияның ретсіз жазба мәліметтерін құрайды, осыған орай қолданушы мәліметтер бөліктерін бірімен көрсеткіштер мен байланыстар көмегімен байланыстырады. Гипертекстік жүйеде мәлімет түйін және байланыс түрінде беріледі. " Гипертекст ұйымдстыру құралының бөліктерге бөлінген сызықты емес желілер формасымен сипатталады. Мұнда әр бөлік (фрагмент) келесі бөлікке белгілі бір байланыс типі арқылы көшеді. Гипертекст мәліметтерді ғана емес, сонымен бірге қолайлы іздеу қондырғысын құрайды. Сонымен, гипертекстік көрініс мәліметтері қарапайым әдіске қарағанда, мәліметтерді қорытады.

Мультимедиа v Мультимедияның пайда болуына байланысты динамикалық (аудио, видео, анимация) және статикалық (текст, графикалар, суреттер) құрамы бар кмпьютерлік интеграция мүмкіндігі туды. Түйіндер мен байланыстар комбинациясы гипертекстік жүйе муль тимедиасында жңа ортаны құруға мүмкіндік берді.

Болу эффектісі v Интернеттің коммуникациялық моделінің басты мәселесі "болу эффектісі" болып табылады, қоршаған ортамен клиенттің араласу процесі: жағдай, бөлме, компьютерлік жұмыс орын және т. б. , компьютерлік гиперәдіспен құралатын орта құрамына кіреді. Дәреже қатынасы мен клиентке әсер ету "болу эффектінің" дәрежесін анықтайды. Айта кеткен жөн , "болу эффектісі" өзінің табиғатына сай, интерактивтік араласу мен компьютерлік гиперортамен тығыз байланысты.

Желілік навигация v Желілік навигация компьютерлік гиперортада өзіндік қозғалыс процесі болып табылады. Сызықты емес іздеуді және мәліметтерді талап ету құрамындағы әдісті клиентке еркін түрде береді.