Hvað getur gerst á einni helgi Dr Ásgeir

Hvað getur gerst á einni helgi Dr. Ásgeir Jónsson Maí 2008

Sagan kominn í hring

„We note that if JPMorgan Chase-Morgan Stanley merger occurred, it would represent the historic reunion of The House of Morgan, which was forced to split up by the Glass-Steagall Act of 1933. The Glass-Steagall Act mandated the separation of commercial banks (which would have deposit insurance, also created in 1933) from securities firms. So, over the following decades, Glass-Steagall led to a bifurcation in U. S. financial industry into separateinvestment banking firms and commercial banks. „ Credit Sights 18 september 2008 [ ] 3

Arfleifð kreppunar miklu 1933 n Í kreppunni miklu á fjórða áratug tuttugustu aldar fór þriðjungur af bönkum Bandaríkjanna á hausinn. n Bankamenn urðu fyrir mikilli gagnrýni fyrir að nota sparifé almennings í stöðutökur, lán til hlutabréfakaupa og önnur áhættusöm útlán. n Niðurstaðan var sú að skilja á milli viðskiptabankastarfsemi og fjárfestingabankastarfsemi og ríkistryggja innlán árið 1933. n Þetta leiddi af sér tvöfalda þróun – viðskiptabankar með ríkistryggingu sem fengu strangt aðhald frá ríki og fylkisstjórnum og gátu ekkert beitt sér á fjármálamarkaði. n Fjárfestingabankar uxu upp með mikið frelsi til athafna og urðu leiðandi í fjármálalífinu. n Bandarískt fjármálalíf óx upp sem “markaðsbyggt” (market based) fremur en “bankabyggt” (bank based) líkt og þekktist í Evrópu n Fjármálaleg milliganga fór að miklu leyti fram á markaði, s. s. með útboðum, með ráðgjöf téðra fjárfestingabanka og með tryggingu þriðja aðila – s. s. tryggingafélaga. [ ] 4

Nýir vindar eftir 1999 n Glass-Steagall lögin voru afnumin árið 1999 og bandarískir fjárfestingabankar lendu í samkeppni viðskiptabanka (Citigroup eða Chase) með stóran efnahagsreikning. n Samhliða varð samkeppnin mun harðari í miðlun og ráðgjöf og þóknanir skruppu saman – hefðbundin fjárfestingabankastarfsemi af sér mun minni tekjur. n Fjárfestingabankarnir brugðust við með því að stækka efnahagsreikninginn til þess að geta tekið aukna principle áhættu auk þess að byggja upp eignasafn með lítt seljanlegum eignum -. s. s. með ýmsum tegundum af afleiðum. n Salomon Brothers voru frumkvöðlar í því að reka eigin viðskipti (prop-trading) og það gaf ákveðið samkeppnisforskot í miðluninni. n Stækkun efnahagsreiknings var fjármögnuð með auknu eigin fé og langtíma heildsölufjármögnun – fjárfestingabankar teygðu sig lengra í maturity transformation og illiquidity. n Þetta bankalíkan skilaði ótrúlegum hagnaði 2002 -2007. [ ] 5

Sagan kominn í hring n Kostirnir viðskiptabankastarfsemi eru stöðugar tekjur ( af útlánum og greiðsluþjónustu) og örugg ríkistryggð fjármögnun (með innlánatryggingu). n Þetta er sá bakstuðningur sem margir telja að fjárfestingabankastarfsemi þurfi á að halda til þess að geta staðið að baki efnahagsreikningi með lítt seljanlegum eignum og langvarandi niðursveiflu á mörkuðum. n Nú er einnig búist við hertari reglum á fjármálamarkaði sem munu eyða frjálsræðisyfirburðum fjárfestingabanka í Bandaríkjunum. n Að mati margra gerði helgin 20 -21 september útslagið með það að “universal” bankar munu aftur verða ráðandi í Bandaríkjunum. n Það verða vitanlega til fjárfestingabankar í framtíðinni en þeir verða smærri í sniðum og sérhæfðari – sumir verða eins og vogunarsjóðir, aðrir hrein miðlunarfyrirtæki, enn aðrir í e. k. ráðgjöf. n Sagan er því kominn í hring. [ ] 6

Tímabundið bakslag?

``There's no reason a Goldman Sachs or a Morgan Stanley should be forced to sell themselves in a shotgun wedding if they've got economic models that work, and they do. '' David Katz, chief investment officer of Matrix Asset Advisors in New York, which manages $1. 4 billion [ ] 8

Útibú og greiðsluþjónusta er núna málið! n Sumir eru á því að fjárfestingabankastarfsemi geti vel staðist áfram ef æsingnum er aðeins stillt í hóf og komið sé í veg fyrir markaðsmisnotkun – s. s. Naked short selling. n Samt sem áður er líklegt að undanfarin bankagjaldþrot og endurskilgreining á “too big to fail” tryggingu fyrir banka muni leiða til þess að heildsölu- og millibankafjármögnun verði dýrari á næstu árum en verið hefur. n Ríkistryggðar “retail” innistæður eru orðnar mun hagkvæmari fjármögnunarmáti í þessum samanburði. n Back to basics – útibú og greiðsluþjónusta er orðin mun eftirsóknarverðari starfsemi en áður var – forsenda þess að geta staðið í. n Samhliða má búast við aukinni samþjöppun í viðskiptabankastarfsemi til þess að nýta stærðarhagkvæmni. n Geta netreikningar (Kaupthing Edge, Icesave, Save&Save) breytt íslensku bönkunum úr heildsölubönkum í retail banka? [ ] 9