Henryk Mizerek Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Ewaluacja w

Henryk Mizerek Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie Ewaluacja w edukacji Mława, 19 września 2013

problem Jakie warunki trzeba spełnić by ewaluacja służyła rozwojowi szkoły? Czym jest ewaluacja? Czy ewaluacja to ocena? Oczekiwania wobec ewaluacji Ewaluacja to działanie pozytywne, czy negatywne dla efektów pracy szkoły?

Czym jest ewaluacja? Paleta sensów i znaczeń

Słownik łacińsko - polski „e-valesco, -ere, -ui – stawać się silnym, potężnieć” oraz „evaeleo, -ere – móc, zdołać; e-valesco, - ere, -ui – wzmocnić się, nabrać siły, spotężnieć; móc, być zdolnym, zdołać, potrafić”

O czym zwykło się myśleć, używając terminu „ewaluacja”? Ewaluacja jest refleksją Ewaluacja jest rodzajem stosowanych badań społecznych

Ewaluacja jako badanie Badania ewaluacyjne prowadzone są w oparciu, o swoiste dla ich specyfiki, rozwiązania metodologiczne

W zależności od przyjętego paradygmatu generacji, nurtu i celu Mamy do wyboru całą paletę rozwiązań wypracowanych w ramach (bardzo dynamicznie rozwijanej w ostatnim stuleciu) “transdyscypliny”.

To, co jest w nich wspolne – generowanie I kumunikowanie wiedzy, która jest podstawą do podejmowania mądrych decyzji Siłą ewaluacji nie jest siła mięśni, nie jest nią moc, którą daje władza. Siłą ewaluacji jest siła mądrości

Koloryt współczesnych badań ewaluacyjnych postpozytywizm • Paradyg -mat transfor matywny Konstru • ktywizm • pragmatyzm • Postpozytywizm - ewaluacje skierowane na “obiektywne” badanie ”skutków interwencji społecznych” (E. Babbie) konstruktywizm – dialogiczne ewaluacje “czwartej generacji” (R. Stake) Pragmatyzm - ewaluacje skierowane na respektowanie potrzeb “interesariuszy” (stakeholders). Akcentuje się tutaj głównie użyteczność badania (M. Q. Patton) Paradygmat transformatywny (krytyczny) – ewaluacja ma dostarczać głosu “milczącym”, służyć ich upełnomocnieniu jako podmiotów politycznych (E. R. House)

Ewaluacja jako badanie proces gromadzenia i komunikowania informacji ułatwiających podejmowanie decyzji, ustalania wartości działań oraz ustanawiania publicznego zaufania do szkoły Słowa klucze - jawność, wartość, komunikacja i cel Helen Simons

Czym jest ewaluacja? proces gromadzenia, opracowywania i komunikowania informacji na temat wartości przypisywanej działaniu

Ewaluacja - rozumiana jako refleksja - jest procesem odkrywania wartości (często ukrytych) w ludzkim działaniu

Czy ewaluacja to ocena?

Niestety, wielu by tak chciało

Podstawowe różnice między ocenianiem a ewaluacją ocenianie ewaluacja Ocenia ten, kto trafnie i rzetelnie przypisuje atrybuty jakiemuś działaniu lub dziełu (rzeczy) na podstawie zewnętrznych kryteriów Angazuje się w proces ewaluacji ten, kto potrafi skłonić innych I siebie samego (w przypadku autoewaluacji) do poszukiwania wartości, znaczenia I sensu konkretnego, ludzkiego działania

Ewaluacja w praktyce nie może być oceną, kontrolą, monitorowaniem audytem etc. Ewaluacja to uspołeczniony proces autorefleksji Ewaluacja służy przede wszystkim uczeniu się

Oczekiwania wobec ewaluacji Balans między gromadzeniem i komikowaniem informacji a osądem

Czego należy/można oczekiwać od badania ewaluacyjnego? Wspomaganie podejmowania decyzji Impulsy do zmiany Odpowiedzialność/rozliczalność/ transparentność (accoutability) Profesjonalizacja Certyfikacja

Kiedy ewaluacja szkodzi? n n Autostrada do piekła? (Highway to Hell – AC/DC) Schody do nieba? (Stairway to Heawen – Led Zeppelin) „polityka oświatowa ma chronić ucznia przed złym nauczycielem i złą szkołą, a dobrego nauczyciela i dobrą szkołę – przed administracją oświatową” K. Kruszewski

A kiedy pomaga? Ewaluacja demokratyczna Dialogiczna ewaluacja czwartej generacji Ewaluacja zaprojektowana na miarę potrzeb szkoły i jej środowiska Ewaluacja skierowana na procesy a nie tylko na efekty Ewaluacja zewnętrzna na silnym fundamencie autoewaluacji „polityka oświatowa ma chronić ucznia przed złym nauczycielem i złą szkołą, a dobrego nauczyciela i dobrą szkołę – przed administracją oświatową” K. Kruszewski

W prezentacji zostały wykorzystane obrazy Salvadora Dali surrealistyczne fotomontaże inspirowane twórczością Mistrza oraz fotografie Zsolta Arkossy’ego