Гродзенская вобласць. Сцяг Грод на
Нарматыўная форма назвы паходзіць ад беларусізаванай рускай перадачы польскай назвы. Старабеларуская назва, магчыма, паходзіла ад словаў «гарадзіць» , «агароджваць» . Невядомасць пазіцыі націску ў старарускім—старабеларускім вымаўленні абумовіла вялікую варыянтнасць назвы ў сучаснай беларускай мове.
Гродзенская вобласць знаходзіцца на захадзе Беларусі і мяжуе з Польшчай і Літвой! Гэта самая маленькая па плошчы вобласць краіны(25, 1 тыс. км. кв). У цэнтры знаходзіцца неманская нізіна, якя выцягнута ўздоўж Нёмана, на захадзе- Ашмянскае ўзвышша, а на ўсходзе ляжыць частка Нарачанска – Вілейскай раўніны! На поўначы вобласці ляжыць Лідская раўніна!З карысных выкапняў найбольш распаўсюджаны торф, мел, гліны, цэментная і вапнавая сыравіна, сілікатныя пяскі, пясчана – жвіровы матэрыял! У Карэліцкім раёне знойдзена радовішча ільмент-магнетытавых руд. Клімат на тэрэторыі працякаюць рака Нёман з прытокам Вілія, Бярэзіна, Гаўя, Дзітва, лебяда, Котра, Уша, Сэрвач, Моў чадзь, Шчара, Зальвянка, Рось, Малочнае, Свіцязь!Азёр мала, найбольшыя з іх Белае, Рыбніца, Малочнае, Свіцязь!
Для вобласці характэрна змяншэнне колькасці насельніцтва: 1995 г. — 1215, 6 тыс. чал. ; 2003 г. — 1156, 4 тыс. чал. ; 2008 г. — 1114 тыс. чал. ; 2009 г. — 1072 тыс. чал. [1] 2011 г. — 1064, 1 тыс. [2]. Гарадское насельніцтва складае 67, 5 % (2008). Найбуйнейшыя гарады: Гродна (337, 4 тыс. чал. ) Ліда (95, 8), Слонім, Навагрудак. Нацыянальны склад насельніцтва (2009): беларусы — 66, 7 %, палякі — 21, 5 %, рускія — 8, 2 %, украінцы — 1, 4 %, літоўцы — 0, 2 %, татары — 0, 2 %.
У гаспадарчым комплексе важнае месца займае прамысловасць. Гродзенская вобласць спецыялізуецца на вытворчасці прадукцыі хімічнай, машынабудаўнічай, дрэваапрацоўчай, будаўнічых матэрыялаў, лёгкай і харчовай галін. Гродзенская вобласць займае вядучае месца па эфектыўнасці сельскагаспадарчай вытворчасці. Тут вырошчавюцца збожжавыя (ячмень, жыта, авёс, пшаніца, трыцікале, кукуруза), кармавыя культуры, цукровыя буракі, лён, рапс, бульба. Жывёлагадоўля мае малочна-мясны кірунак. У структуры перавозак важнейшае месц займаюць чыгуначны і аўтамабільны транспарт. Прыгранічнае становішча вобласці спрыяе развіццю яе эканамічных сувязей з Польшчай, Літвой, Калінінградскай вобласцю Расіі.
Гродна з'яўляецца буйным транспартным вузлом. У горадзе дзейнічае аэрапорт Гродна, чыгуначны вакзал і аўтавакзал. Маецца развітая сетка гарадскога грамадскага транспарта. Аўтобуснае паведамленне запушчанае ў 1940 г. , аснову парка складаюць аўтобусы маркі «Ікарус» , «МАЗ» і «Нёман» . Тралейбуснаепаведамленне адчынена 10 лістапада 1974 да вынесенага за межы горада заводу «АЗОТ» . Усяго ў горадзе дзейнічае 34 аўтобусных і 11 тралейбусных маршрутаў. Ад горада адыходзяць чыгуначныя лініі на Вільнюс (лінія сканчаецца ў самай літоўскай мяжы), Масты і Беласток. З іх электрыфікаваная толькі лінія ў бок Польшчы, на якой маецца сумешчаная каляіна (1 435 мм і 1 520 мм). Дзейнічае чыгуначны мост праз Нёман. У Гродна находзяцца 2 пункта пропуску праз дзяржаўную мяжу Рэспублікі Беларусь: чыгуначная станцыя Гродна—Кузня Беластоцкая і Гродна—аэрапорт.
Культура Гродзенскі дзяржаўны музей гісторыі рэлігіі, Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей, Гродзенскі літаратурны музей Максіма Багдановіча, Гродзенскі музей гісторыі Гарадніцы, Гродзенскі дом Элізы Ажэшка, музей Зоф'і Налкоўскай. Цэнтр тэатральнага жыцця — Гродзенскі абласны драматычны тэатр (сайт: http: //www. drama. grodno. by/), Гродзе нскі абласны тэатр лялек. Абласная філармонія. Працуе Гарадзенскі заалагічны парк.
Адукацыя У Гродна працуюць 97 дашкольных устаноў, 40 агульнаадукацыйных школ, у тым ліку 2 ліцэя, 6 гімназій, а таксама школы з ліцэйскімі класамі. Працуюць 9 сярэдніх адмысловых вучэбных устаноў. У Гродна дзейнічаюць 3 дзяржаўных ВНУ — Гродзенскі дзяржаўны універсітэт (сайт: http: //www. grsu. by/), Гродзенскі дзяржаўны медыцынскі ўніверсітэт (сайт: http: //www. grsmu. by/), Гродзенскі дзяржаўны аграрны універсітэт (сайт: http: //www. ggau. by/), Гродзенская вышэйшая духоўная семінарыя. У горадзе ёсць 14 масавых бібліятэк, у тым ліку 6 дзіцячых, 2 змяшанага тыпу, польскай літаратуры, Гродзенская абласная з дзіцячым аддзяленнем. Дзейнічае Гродзенскі гісторыкаархеалагічны запаведнік, Гродзенскі гісторыка-археалагічны музей.
Сло нім— места ў Беларусі, на рацэ Шчара пры ўтоку ў яе рэчкі Іса. Адміністрацыйны цэнтар Слонімскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва 49, 0 тыс. чалавек (2009). Знаходзіцца за 143 км на паўднёвы ўсход ад Горадні; чыгуначная станцыя на лініі Баранавічы — Ваўкавыск. Аўтамабільныя дарогі зьвязваюць места з Баранавічамі, Івацэвічамі, Ружанамі, Зэ львай, Дзятлавам.
Адукацыя У Слоніме працуюць 10 сярэдніх, базавая і музычная школы, 20 дашкольных установаў. Дзейнiчае кадэцкi корпус, утвораны ў 1997. Мэдыцына Мэдычныя паслугі надаюць 2 лякарні і 4 паліклінікі. Культура Даўняя камяніца Дзейнічаюць 7 бібліятэк, кінатэатар. У 1981 завяршылася ўзьвядзеньне новага будынка Слонімскага дому культуры. У ім дзейнічае каля 20 розных мастацкіх сэкцыяў і гурткоў, аркестар народных інструмэнтаў, фотамайстэрня, мастацкі гурток, музычны калектыў. У будынку разьмяшчаецца адкрыты па 1989 Слонімскі драматычны тэатар. Спорт У Слоніме маецца шэраг спартовых аб’ектаў: 3 стадыёны, 2 басэйны й 28 спартовых заляў. Працуюць 2 спартовыя школы. У месьце трэнуецца прафэсійны футбольны клюб «Камунальнік» , удзельнік першай лігі Чэмпіянату Беларусі. Тройчы (у 1997, 1998 і 2000) каманда знаходзілася ў вышэйшай лізе чэмпіянату Беларусі. Таксама на першынства вобласьці гуляе каманда ФК «Слонім» , а ў першынстве сярод юнакоў «Крыштальны мяч» каманда ДЮСШ м. Слоніма. Акрамя ДЮСШ № 1, у месьце функцыянуе і футбольная ДЮСШ «Альбэртынаў» . Эканоміка У Слоніме больш за 20 прадпрыемстваў машынабудаваньня і мэталаапрацоўкі, мэблевай, цэлюлозна-папяровай, харчовы, лёгкай і інш. галінаў прамысловасьці.
Ваўкавы ск— места ў Беларусі, на рацэ Рось. Адміністрацыйны цэнтар Ваўкавыскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва 46, 4 тыс. чал. (2008). Вузел чыгунак на Баранавічы, Масты, Вялікую Бераставіцу, Сьвіслач і аўтамабільных дарог на Масты, Слонім, Ружаны, Вялікую Бераставіцу.
Адукацыя У Ваўкавыску працуюць аграрны ды пэдагагічны каледжы, 2 гімназіі, 6 сярэдніх і музычная школы. Культура Дзейнічаюць 5 бібліятэк, дом культуры, мэтадычны цэнтар, ваенна-гістарычны музэй ім. П. Баграціёна, цэнтар рамёстваў, кінатэтар. Народныя калектывы «Натхненьне» , «Вясельле» , «Ютшэнка» . Спорт У Ваўкавыску працуюць 2 спэцыялізаваныя дзіцяча-юнацкія школы Алімпійскага рэзэрву, 2 дзіцяча-юнацкія спартовыя школы прафзьвязаў, фізкультурна-аздараўленчыя комплексы. У месьце знаходзіцца адна з найлепшых у Беларусі мотакросавая траса, дзе праводзіліся два этапы чэмпіянату Эўропы ў клясе матацыклаў да 250 см³. і этап чэмпіянату сьвету на матацыклах з калыскамі. Рэгулярна праходзяць адкрытыя чэмпіянаты Беларусі у розных клясах матацыклаў. Эканоміка Працуюць прадпрыемствы машынабудаўнічай і харчовай прамысловасьці.
Навагру дак— горад ва ўсходняй частцы Гродзенскай вобласці Беларусі, адміністрацыйны цэнтр Навагрудскага раёна. На Навагрудскім узвышшыў 162 км да ўсходу ад Гродна, у 22 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня на лініі Ліда—Баранавічы. Насельніцтва 30, 7 тыс. чал.
Эканоміка Прадпрыемствы машынабудавання і металаапрацоўкі, харчовы, лёгкай і будаўнічых матэрыялаў прамысловасці. Гасцініцы «Наваградак» і «Панскі дом» . Навагрудак — перспектыўны цэнтр турызму міжнароднага значэння і краязнаўства. Культура Дом-музей Адама Міцкевіча. Навагрудскі гісторыка-краязнаўчы музей. У горадзе праводзіцца фестываль сярэднявечнай культуры «Наваградскі замак» .
Навагрудскі замак — замак у горадзе Навагрудак.
Дзя тлава Зьдзе цел— места ў Беларусі, на , рацэ Зьдзецелка. Адміністрацыйны цэнтар Дзятлаўскага раёну Гарадзенскай вобласьці. Насельніцтва 7, 8 тыс. чал. (2009). Знаходзіцца ва ўсходняй частцы Гарадзенскай вобласьці, за 165 км на паўднёвы ўсход ад Горадні, за 13 км ад чыгуначнай станцыі Наваельня(лінія Баранавічы — Ліда). Аўтамабільныя на Слонім, Ліду, Наваградак.
Адукацыя У месьце працуюць 3 сярэднія школы і школаінтэрнат. Мэдыцына Мэдычныя паслугі надае меская лякарня. Культура Дзейнічаюць дом культуры, кінатэатар, 2 бібліятэкі. Мас-мэдыя Выдаецца раённая газэта «Перамога» .
Ли да(белор. Ліда, польск. Lida) — город в западной части Белоруссии. Крупнейший промышленный город Гродненщины, административный центр. Лидского района. Расположен в центральной части Гродненской области на пересечении автомобильных и железнодорожных путей (Минск. Гроднои Вильнюс-Слоним). От Лиды до границы с Польшей — 120 километров, с Литвой — 35 километров, до Гродно — 110 км, до Вильнюса — 100 км, до Минска — 164 км. Население — 97, 6 тыс.
Эканомика Промышленность представляют 33 предприятия различных отраслей хозяйства. Среди них — химическая, пищевая, машиностроительная, металло- и деревоперерабатывающие, электротехническая и другие. Постоянным спросом не только в стране, но и за её пределами пользуется продукция, которую производят ИЧПУП «Белтекс Оптик» [7], ОАО «Лакокраска» , ОАО «Лидское пиво» , РУП «Опытный завод „Неман“» , ОАО «Лидская обувная фабрика» , РУП «Завод „Оптик“» , РУП «Лидский завод электроизделий» , ОУПП «Лидская мебельная фабрика» , ОАО «Литейно-механический завод» , ОАО «Лидагропроммаш» [8], ОАО «Лидсельмаш» [9], ОАО «Лидапищеконцентраты» [10], ОАО «Лидастройматериалы» , ОАО «Лидахлебопродукт» [11], ОАО «Лидский молочноконсервный комбинат» , ЗАО «Белевротара» . Лидское телерадиообъединение (ул. Черняховского, 5) [12] печатное издание «Лидская газета» печатное издание «Принеманские вести» Транспорт Грузовые и пассажирские перевозки в городе осуществляют ОАО «Лидатрансавто» , ОАО «Лидаспецавтотранс» , ОДО «Винтранс» , грузовая автостанция ОАО «Гродноинтертранс» , автобусный парк № 2 и железнодорожный узел. Общественный транспорт в городе представлен 13 автобусными маршрутами и 12 маршрутами маршрутных такси. Образование Система образования в городе — это 17 средних, неполная средняя школы, лицей, гимназия, 33 дошкольных и 10 внешкольных учреждений, Лидский колледж, музыкальный колледж, 3 профессионально-технических училища, профессиональный лицей, детский дом творчества, школа искусств и музыкальная школа [13]. Здравоохранение и спорт В систему учреждений культуры входят 3 Дома культуры, 7 библиотек, историко-художественный музей, 1 кинотеатр, 46 коллективов художественной самодеятельности. В Лиде работает 3 спорткомплекса, 2 ФОКа, 1 стадион, 1 плавательный бассейн, 12 мини-бассейнов, 27 спортзалов, 6 стрелковых тиров, 64 приспособленных помещения, 79 плоскостных сооружений. В 2007 году планировалась постройка ледового дворца (на улице Качана между рынком «Старт» и зданием бывшего завода «Изотрон» )[14] Введение в эксплуатацию Ледового дворца в Лиде приурочили к провидению фестиваля-ярмарки «Дожинок-2010» . Торжественное открытие, на котором присуствовал президент Беларуси, прошло 25 сентября[15]. 24 июня 2011 года прошло торжественное открытие спортивного комплекса «Олимпия» . Комплекс расположен по соседству с Ледовым дворцом[16].
Канец!
Скачать презентацию Гродзенская вобласць Сцяг Грод на Нарматыўная форма
Гродзенская вобласць.pptx