Газды гангрена Орындаған Есіркесінова Н Газды гангрена

Газды гангрена Орындаған: Есіркесінова Н

Газды гангрена - ежелгі заман мен ортаңғы ғасырдан белгілі. Гиппократ санның ашық сынықтары жайындағы тарауында, аяқ-қолдың қатты ісінуі мен сарғаюы өлімге қауіпті асқыну көрінісі деді, яғни газды гангренаның барлық симптомдарына ұқсастығын айтады. Бұл ауруды 19 ғасырда пысықтап жазған. Өткен жүз жылдықтың басында Дюпюитрен, ал кейіннен Пирогов (1848) осы аурулармен кездесіп, оны жарақаттанған және өздігінен пайда болатын эмфиземаның дамуымен байланысты деп шешті. Бір жағдайларда эмфизема жарада атмосфераның ауаның енуімен, ал басқа жағдайларда – ауаның эритроциттерден ыдырауымен байланыстырды. Пирогов бұл ауруды жергілікті ступором жедел гангреналы ісіну деп атады. Н. И. Пирогов бұл аурудың этиологиясын тірі жанды затпен байланыстырып және оның патологиялық процесін оқытудың жолын көрсетті. Әсіресе Н. И. Пироговтың осы ауруды соғыс кезіндегі тузызушы анализдерін, таралуын, соғыс кезіндегі жедел-іріңді, ауруханалық гангреналардан жай талқымалы сипатта болуын атап көрсетуі зор болды.

Таксономиясы. Тұқымдастығы: Bacillaceae Туыстастығы: Clostridium Түрі: С. Perfrinqens, С. Novyi, С. Septicum, С. Hustoliticum

Морфологиясы • Ірі, грам оң, спора түзетін таяқша • Қозғалмайды • Зақымдалған тіндерде капсула түзеді

C. Рerfringens грам әдісімен боялған C. Рerfringens Гинс-Бури әдісімен боялған

C. Perfringens электронды микроскопия

Дақылдандыру Сұйық ж/е тығыз қоректік орталарда анаэробты жағдайда өседі. Ең көп сахаролитикалық белсенділігі бар газды гангрена қоздырғышының түрі: С. Perfringes. Ең көп протеолитикалық белсенділігі бар газды гангрена қоздырғышының түрі: С. histolyticum.

Тыныс алуы: облигатты анаэробты. Биохимиялық қасиеті: Сахоролитикалық белсенділігі глюкозаны, лактозаны, мальтозаны ферменттеп, қышқыл мен газға дейін ыдырайды. Протеолиттік белсенділігі желатинді гидролиздеумен, сүтті ұйытып газ бөледі. Антигені: C. рerfringens түрі 6 сероварларға бөлінеді: А, В, С, Д, Е, F. Газды гангрена қоздыратыны А типі болып табылады. Патогенділік факторы: Негізгі патогендік үрдісті дамытатын:

Патогенділік факторы: негізгі патогендік үрдісті дамытатын: Альфа-токсин – фосфолипидтерді бұзады; бұлшықеттің, миелен қабатының, эпителий жасушасының аутолизіне алып келеді; гепатотоксикалық әсер көрсетеді, микардтың дисфункциясына алып келеді. Патогенезі: Газды гангренаны туғызатын жалпы себептер: - Жедел қан жоғалту, жедел анемия - Жалпы суық жиюі - Шок - Қалжыраған өткерген аурулардан ағзаның әлсіреуі - Ылғалды ауа-райы жараның жермен ошғануы қолайлы жағдай туғызады

Клиникасы. Анаэробты инфекцияның клиникалық көрінісі өзара әртүрлі, ол жалпы ағзаның жағдайымен анаэробты микробтың виругенттілігіне байланысты. Анаэробты инфекцияның жасырын кезеңі көп жағдайда өте қысқа – 1 сағаттан 5 -7 күнге дейін неғұрлым жасырын кезең қысқа болса – соғұрлым ауру ағымы ауыр болады. Аурудың алғашқы белгілері жарақаттанғаннан кейін алғашқы сағаттарында кейде кеш пайда болады. Анаэробты инфекцияның клиникалық белгілері кеш пайда болуы, қалдықтарын алып тастау мен қалтырағыш инфекцияның пайда болуы барлығында жиі кездеседі.

Емдеуі. Хирургиялық: жарақат айналасындағы зақымданған барлық тіндерді алып тастау. Операциядан кейін кең спектрлі антибиотиктерді, гаенгренаға қарсы антитоксикалық сарысуды тағайындайды.