Физиология-2 3 курс ЖМФ Қан жасушалары

«Физиология-2» , 3 курс ЖМФ Қан жасушалары. Эритроциттер. Физиологиялық пәндер кафедрасы доценті Сайдахметова Айгүл Сайдахметовна

Сабақтың мақсаты: • жас кезеңдеріне қатысты эритроциттердің сандық және функциялық сипатын зерттеу бойынша білім алу және оны бекіту мен зерттелетін қан құрамындағы эритроциттер, гемоглобин көлемін, ЭТЖ анықтау дағдысын игеру.

Бастапқы білім деңгейіне арналған бақылау сұрақтары: • • • Пісіп жетілген эритроциттің пішіні қандай? Эритропоэтиндер деген не? Гемоглобин молекуласын құрайтын құрылым компоненттерді атаңыз. Ұрық пен ересектер эритроциттерінің көлемдерін салыстырыңыздар. Ұрық эритроциттерінің құрамында ядро бар ма?

Тақырыптың негізгі сұрақтары: 1. Эритроциттер: құрылысы, саны, атқаратын қызметтері. 2. Гемоглобин: саны, молекулалық құрылысы, түрлері және гемоглобин қосылыстары. 3. Түсті көрсеткіш, оның клиникадағы маңызы. 4. Эритроциттердің тұну жылдамдығы (ЭТЖ) : механизмі, клиникадағы маңызы, анықтау әдісі. 5. Гемолиз түрлері, их механизмы. 6. Қанның қызыл бөлігінің адам жасына байланысты ерекшеліктері. 7. Эритропоэз, эритрон туралы түсінік.

Қан компаненттері Қанның ақ жасушалары Қанның қызыл түйіршіктері

Қан пластинкасы Көмірқышқыл газ Оттек

Қан анализі : эритроциттер : ер адамда 4, 0 - 5, 1 10 млрд/л, Қалыпты жағдайда гемоглобин ер адамда 130 -160 г/л, Түсті көрсеткіш қалыпты жағдайда 0, 86 -1, 05 Қалыпты жағдайда лейкоциттер саны 4 - 8, 8 10 млн/л әйел адамда 4, 7 10 млрд/л әйел адамда 120 -140 г/л

лейкоциттер тромбоциттер Эритроциттің алдыңғы көрінісі Эритроциттің бүйір көрінісі

Эритроциттер

Қан құрамындағы гемоглобин

тізбегі Гемоглобин молекуласы

Балалардағы қалыпты жағдайдағы гемоглобин, олардың жасына байланысты Баланың жасы гемоглобин г/л Қалыпты (норма) 1— 3 күн 145 -225 1 апта 135 -215 2 апта 125 -205 1 ай 100 -180 3 -6 ай 95 -135 6 ай – 1 жас 100 – 140 1 — 2 жас 105 -145 3 — 6 жас 110 -150 7 -12 жас 115 -150 13 – 15 115 - 155 16 -18 жас 120 – 160

Қанда қалыпты жағдайдағы гемоглобин

Гем топтары Глобин (белок- ақуыз)

Тромбоциттер

Эритроциттердің гемолизі және олардың көлеңкелері - Электронды микрофотосы 1 – дискоцит, 2 – эхиноцит, 3 – эритроциттердің «көлеңкелері» (қабықшасы).

Түсті көрсеткіш: ҚТК= қандағы Нв мөлшері х 3/ эритроцит саны (бастапқы үш сан)

Тәжірибелік жұмыстар: 1. Горяев камерасы көмегімен қан жасушаларын санау (эритроциттерді санау). 2. Қан құрамындағы гемоглобинді Сали әдісі бойынша анықтау. 3. Эритроциттердің тұну жылдамдығы (ЭТЖ). 4. Қанның түсті көрсеткішін есептеу.

Қорытынды білім деңгейін бағалауға арналған бақылау сұрақтары: • • • Гемоглобинның қай қосылысында темір валенттілігін өзгертеді? Миоглобин адам организмінде қандай роль атқарады? Жаңа туған нәрестенің физиологиялық сары аурумен ауыруына не себеп? Гемоглобинның патологиялық қосылыстарын атаңыздар және олардың пайда болу себептерін көрсетіңіздер. Жылан шаққанда гемолиздің кандай түрі дамиды?

Қорытынды білім деңгейін бағалауға арналған есептер. • Адам қаны гемоглобинінің спектрлі анализі кезінде, зерттелген адамның кең таралған жағымсыз әдетке ұшырағаны байқалған. Бұл қандай әдет және оны қалай анықтаған? • Кейбір жыландардың уында лецитиназа ферменті бар. Неге мұндай жыландардың шағуы өмірге аса қауіпті болып саналады? • Бір адамның қанының анализі қанында эритроцит саны 4, 2 х1012/л, ал екінші адам қанында негізінен ядросы бар эритроциттер және саны 4, 8 х1012/л екені анықталған. Бұл пациенттердің қайсының қанының көрсеткіштеріне дәрігер көңіл аударуы тиіс?

Қорытынды білім деңгейіне арналған бақылау сұрақтары: 1. Қанның осмос қысымын қай плазма бектары қамтамасыз етеді? 2. Қандай жағдайда гематокрит саны жоғарлайды? 3. Плазма белоктарының қызметін атаңыз? 4. Эритроциттердің осмостық резистентілігінің шекараларын анықтаудың клиникалық мәні қандай?

Форменные элементы крови человека в мазке. 1 – эритроцит, 2 – сегментоядерный нейтрофильный гранулоцит, 3 – палочкоядерный нейтрофильный гранулоцит, 4 – юный нейтрофильный гранулоцит, 5 – эозинофильный гранулоцит, 6 – базофильный гранулоцит, 7 – большой лимфоцит, 8 – средний лимфоцит, 9 – малый лимфоцит, 10 – моноцит, 11 – тромбоциты (кровяные пластинки).

Тромбоциты, прилипшие к стенке аорты в зоне повреждения эндотелиального слоя.

Активность тромбоцитопоэтинов регулируется интерлейкинами (ИЛ-6 и ИЛ-11). Количество тромбоцитопоэтинов повышается при воспалении, необратимой агрегации тромбоцитов.

Электронная микрофотография гемолиза эритроцитов и образование их “теней” 1 – дискоцит, 2 – эхиноцит, 3 – “тени” (оболочки) эритроцитов.