Finanse międzynarodowe Wykaz omawianych zagadnień

Finanse międzynarodowe

Wykaz omawianych zagadnień • • Struktura i mechanizm rynku walutowego Terminowy rynek walutowy OTC Giełdowy rynek kontraktów walutowych Czynniki determinujące kurs walutowy Międzynarodowe systemy walutowe Rezerwy walutowe i ich struktura Unia Gospodarcza i Walutowa Rola EURO i USD w msw

Literatura obowiązkowa • K. Lutkowski, Finanse międzynarodowe, PWN międzynarodowe W-wa 2007, Roz. 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 11 • L. Oręziak, EURO nowy pieniądz, PWN W-wa • 2003 1. 2. 1. - 1. 2. 5. • J. Zając Polski rynek walutowy w praktyce Wyd. KE LIBER, W-wa 2003

Rynek walutowy • Abstrakcyjnie rozumiany obszar, na którym spotykają się podaż i popyt na waluty różnych krajów i gdzie kształtuje się kurs rynkowy tzn stosunek wymienny każdej z nich względem pozostałych.

Rynek międzybankowy (inter- bank) a inter-dealer market Uczestnicy rynku międzybankowego: 1. Banki komercyjne 2. Banki inwestycyjne 3. Banki centralne 4. Firmy brokerskie

Rynek klientowski Uczestnicy rynku : • • • Przedsiębiorstwa produkcyjno – usługowe Małe i średnie banki Fundusze inwestycyjne, emerytalne Hedge funds Osoby fizyczne

Inter-bank market a inter- dealer market

Rodzaje transakcji walutowych • Transakcje natychmiastowe , kasowe ( spot ) • Transakcje terminowe : outright forward swap opcje walutowe futures • Transakcje hybrydowe

Transakcje walutowe pozagiełdowe według BIS 2010 • Transakcje kasowe - SPOT • Walutowe instrumenty pochodne : outright forwards fx swaps CIRS ( dwuwalutowe transakcje wymiany płatności odsetkowych opcje walutowe

Motywy zawierania transakcji walutowych

Banki centralne • Zarządzanie rezerwami walutowymi • Interwencje walutowe • Spekulacje walutowe

Banki dewizowe • Zamykanie pozycji walutowych • Zarządzanie aktywami i pasywami • Hedging • Spekulacje

Klienci • Motyw handlowy • Zarządzanie aktywami • Hedging • Spekulacje

Kursy walutowe • Definicja kursu walutowego • Kwotowanie kursów walutowych bezpośrednie (proste ) pośrednie ( odwrotne ) Waluta bazowa, kwotowana, spread • Deprecjacja , aprecjacja

Rynkowe i urzędowe zmiany kursów Dewaluacja urzędowe obniżenie wartości waluty krajowej względem walut obcych Deprecjacja rynkowe obniżenie wartości waluty krajowej względem walut obcych Rewaluacja urzędowe podniesienie wartości Aprecjacja rynkowe podniesienie wartości

Wielkość aprecjacji (deprecjacji) • Dla waluty bazowej • S 1 - S 0 / S 0 • Dla waluty kwotowanej • S 0 - S 1 / S 1 • S 0 początkowa wartość waluty • S 1 aktualna wartość waluty

Pozycje walutowe • Pozycja walutowa zamknięta N= Z • Pozycja walutowa otwarta N= Z długa N>Z krótka N

Transakcje forward • Zależność kursu forward od stóp procentowych - tzw złota reguła • Warunki zawierania transakcji • Zabezpieczanie się przed zmianami kursów (hedge) pozycja walutowa długa pozycja walutowa krótka

Złota reguła Jeśli % waluty bazowej > % waluty kwotowanej to wyliczony Kurs Forward < Kursu spot ( waluta bazowa kwotowana z dyskontem) Jeśli % waluty bazowej < % waluty kwotowanej to wyliczony Kurs forward > Kursu spot ( waluta bazowa kwotowana z premią )

Kurs terminowy (forward) KT=KSx (1+ %w. kwot. x. T/360*) (1+ % w. baz. x T/360*) *lub 365 w zależności od waluty, instrumentu finasowego

TRANSAKCJE FORWARD • SPEKULACJE NA APRECJACJĘ I DEPRECJACJĘ • NDF NON-DELIVERABLE FORWARD • FORWARD Z OPCYJNĄ DATĄ REALIZACJI

Opcje walutowe • Definicja opcji walutowej • Podział opcji na typy i rodzaje • Czynniki determinujące cenę opcji • Pozycje w opcjach walutowych

Definicja opcji Opcja kupna/sprzedaży ( call / put ) jest kontraktem dającym prawo kupna lub sprzedaży pewnej ilości instrumentów bazowych, po określonej z góry cenie wykonania, do określonego terminu lub w określonym terminie.

Rodzaje opcji Opcja europejska - realizacja możliwa tylko w ostatnim dniu jej życia Opcja amerykańska- realizacja możliwa przez cały okres jej życia Opcja bermudzka - realizacja możliwa w pewnych momentach życia opcji

Czynniki determinujące cenę opcji walutowej • Kurs realizacji ( wykonania , strike price ) • Kurs rynkowy ( kasowy , forward, future ) • Zmienność kursu ( volatilite , vola ), V • Czas do wygaśnięcia opcji t • Oprocentowanie walut

Wartość wewnętrzna opcji • Opcja in-the-money (ITM) opcja na plusie • Opcja at-the-money (ATM) opcja na zerze • Opcja out -of-the-money (OTM) opcja na minusie

Podstawowe pozycje opcyjne • NABYWCA OPCJI - pozycja długa ( long ) call • WYSTAWCA OPCJI - put pozycja krótka (short) call put

Transakcje futures

Walutowe kontrakty futures • Definicja transakcji futures • Mechanizm zawierania transakcji • Hedge • Obliczanie kursu efektywnego

Definicja kontraktu futures Kontrakt futures jest umową między dwiema stronami , z których jedna zobowiązuje się do kupna a druga do sprzedaży w oznaczonym terminie w przyszłości i po określonej cenie , ustalonej ilości wystandaryzowanego instrumentu bazowego lub dokonania równoważnego rozliczenia pieniężnego.

Terminowe transakcje finansowe • Terminowe transakcje procentowe ( interest rate futures ) • Terminowe transakcje indeksowe ( stock index futures ) • Terminowe transakcje walutowe ( currency futures

Standaryzacja kontraktu • • Instrument bazowy Wielkość kontraktu Miesiąc wykonania Minimalna zmiana ceny Wartość minimalnej zmiany ceny Limit zmiany ceny Ostatni dzień obrotu Tryb wykonania

• Uczestnicy handlu kontraktami futures: bezpośredni • Sposoby zawierania tansakcji : tradycyjny ( open outcry ) elektroniczny ( screen trading ) • Otwieranie , zamykanie, odwracanie pozycji

Rola Izby Rozliczeniowej • Gwarantowanie warunkow transakcji • Ewidencjonowanie transakcji • Rozliczanie transakcji po sesji

Klasyfikacja systemów kursowych

Klasyfikacja systemów kursowych według MFW • W klasyfikacji MFW wyróżnia się osiem ( 8 ) systemów kursowych (typy) • Systemy te można zaliczyć do trzech ( 3 ) grup i czterech (4 ) kategorii • Grupy systemów kursowych : systemy kursu stałego ( fixed pegs ) systemy kursu zmiennego (floating regimes ) pośrednie systemy kursowe ( intermediate r. )

Systemy kursu stałego I kategoria Systemy twardego kursu stałego ( hard pegs ): 1 system kursowy bez krajowej jednostki pieniężnej 2 system kursu stałego w warunkach sztywno regulowanej emisji pieniądza krajowego (currency board - izba walutowa )

Zasady systemu 1 • Prawną jednostką pieniężną danego kraju jest jednostka pieniężna kraju trzeciego • Kraje tracą autonomię polityki pieniężnej Zasady systemu 2 • Władza emisyjna ma obowiązek wymiany krajowej waluty na określoną obcą walutę zgodnie ze sztywnym kursem • Emisja pieniądza poprzez wymianę waluty obcej na krajową • BC nie jest kredytodawcą ostatniej instancji

Systemy kursu stałego II kategoria Systemy miękkiego kursu stałego 1 konwencjonalnego stałego kursu centralnego 2 kursu stałego z wyznaczonymi granicami wahań 3 kursu stałego stopniowo korygowanego 4 kursu stałego stopniowo korygowanego w paśmie wahań

Zasady systemu • Ad. 1 Wahania kursu rynkowego do +/- 1% , władze monetarne mogą korygować poziom kursu centralnego, są zobowiązane do interwencji na rynku walutowym i regulowania stopy procentowej • Ad. 2 Dopuszczalne pasmo odchyleń większe niż +- 1 % • Ad. 3 Kurs centralny jest okresowo korygowany, interwencje walutowe i polityka pieniężna t. j. Ad. 1 • Ad. 4 Kurs centralny jest stopniowo korygowany, można zastosować symetryczne lub asymetryczne pasmo wahań, interwencje walutowe i polityka pieniężna t. j. Ad. 1

Systemy kursu zmiennego I i II kat. System kursu płynnego ściśle kierowanego (managed floating) -aktywne interwencje władz monetarnych mające na celu utrzymanie długoterminowego trendu kursu -stopień i zakres interwencji zależy od bilansu płatniczego i międzynarodowej pozycji rezerwowej System niezależnego kursu płynnego -nie podejmuje się interwencji na rynku walutowym, polityka p. jest zasadniczo niezależna

Pośrednie systemy kursowe Do pośrednich systemów kursowych zalicza się : - Systemy miękkiego kursu stałego - systemy kursu płynnego ściśle kierowanego Systemy twardego kursu stałego i systemy niezależnego kursu płynnego stanowią tzw. systemy skrajne

Komentarz • Od 2007 roku MFW odmiennie klasyfikuje systemy kursowe krajów tworzących unie walutowe (kraje obszaru euro przeniesione do grupy państw wykorzystujących system niezależnego kursu płynnego • Od 2009 roku funkcjonują dwa nowe typy systemu miękkiego kursu stałego

Systemy pośrednie czy skrajne ? W 1999 roku J. A. Frankel sformułował tzw. pogląd o dwubiegunowości systemów kursowych, inaczej hipotezę o wypieraniu pośrednich systemów kursowych W praktyce spadek liczby skrajnych systemów kursowych na rzecz kursów pośrednich : wzrost o 26 w grupie wszystkich krajów członkowskich i aż o 29 w grupie krajów rozwiniętych i rozwijających się.

c. d. Systemy miękkiego kursu stałego wykorzystują niemal wyłącznie kraje rozwinięte i rozwijające się (wyjątek Dania), od 41% do 55 % wszystkich systemów kursowych tych krajów. Odsetek systemów pośrednich na koniec 2009 roku sięgnął 83%.

Konstrukcja kursowa target zones • Łączy cechy kursów stałych i płynnych • Występuje w dwóch wariantach : wersja miękka : pasmo wahań kursów szerokie często zmieniane, informacje dotyczące pasm bazowych są poufne wersja twarda : pasma wahań kursów są wąskie zmiany dokonywane rzadziej , informacje na temat funkcjonowania pasm są podawane do publicznej wiadomości