Ders 4 Araştırma Stratejileri Duygu DUYGULU Araştırma

Ders 4: Araştırma Stratejileri Duygu DUYGULU

Araştırma Nedir?

Araştırma Nedir? • Bilinmeyen bir şeyin insanlığa bildirilmesine araştırma denir. • Temelde bir arama, öğrenme, bilinmeyeni bilinir yapma sürecidir. Genel olarak araştırma; sorunlara güvenilir çözümler arama ya da herhangi bir konuda karar alma amacıyla planlı ve sistemli olarak verilerin toplanması, çözümlenmesi, yorumlanarak değerlendirilmesi ve rapor edilmesi sürecidir.

Niçin Araştırma? • Ders sorumlusu herhangi bir konu hakkında araştırma ödevi verdi. Ne yapmalıyım? • Herhangi bir konuda karar vermek gerekiyor, herhangi bir bilgim yok. Ne yapmalıyım? • İngilizce kursuna yazılmak istiyorum, hangi kurs? • Mesleğimdeki yeni eğilimleri merak ediyorum, nasıl öğrenebilirim? • …

Araştırmanın Aşamaları 1. 2. 3. 4. 5. Bilgi gereksiniminin belirlenmesi Konunun belirlenmesi ve geliştirilmesi Konuyla ilgili temel bilginin bulunması Araştırma stratejisi geliştirilmesi Bilginin bulunması, elde edilmesi ve değerlendirilmesi 6. Yazılması ve düzeltilmesi 7. Kullanılan kaynakların belgelenmesi

Tespit et İlişkile Seç Tanımla Elde et (Eriş) Düzenle Araştır ARAŞTIRMA SÜRECİ Analiz et Belirle Test et Sentez et Gözden geçir Ayıkla Aşama 1: Araştırma sorusunun belirlenmesi ve ifade edilmesi Hazırla Aşama 2: Kaynakların bulunması ve elde edilmesi Sun Aşama 3: Değerlendirme ve sentezleme Paylaş Aşama 4: Bilginin ya da ürünün iletilmesi

Araştırma Sürecinin Anahtarı • Bilgi gereksiniminin farkında olma • Bilgi gereksinimini ortaya koyma • Bilgi gereksinimi için bilgi kaynaklarının farkında olma • Bilgi gereksinimi için bilgi araçlarının farkında olma

Araştırma Süreci • Araştırma sürecinin ilk adımı, başlangıçta bilgi gereksiniminin niteliğini ve niceliğini belirlemektir. • Bu gereksinim, araştırmanın tamamlanması için gereksinim duyulan bilginin ne kadar ve hangi tür bilgi olduğunun ortaya konmasını kapsar. • Bilgi gereksinimin boyutu araştırmaya ilişkin aşağıdaki noktaların belirlenmesi ile mümkündür:

Araştırma Süreci • Bilgi nasıl sunulacak? Bir kompozisyon mu yazacaksınız? Dönem ödevi mi? Bildiri mi sunacaksınız? • Ne kadar bilgiye gereksinim vardır? Kaç sayfa yazmalıyım? 2 paragraf kompozisyon için belki de yalnızca bir kaynak yeterlidir. 15 sayfalık bir dönem ödevi düzinelerce kaynak gerektirebilir. • Araştırmanın amacı nedir? Bilgi sahibi olmak? Analiz yapmak? Olaylara ve istatistiklere gereksinim var mıdır? Tek görüş bildirmeye gereksinim var mı? Farklı iki görüşü mü ortaya koymak istiyorsunuz? • Konunuz daha belirgin bir konu ile sınırlandırılabilir mi? Ya da seçim yapılabilir mi? Eğer konu sınırlandırılabilirse, bununla ilgili ne kadar bilgi sahibiyim? Konu ile ilgili ortaya konabilecek sorular nelerdir? Konunun doğası güncel bilgileri mi gerektiriyor (teknoloji, son olaylar, vb. )? • Ders sorumlunuz belli sayıda ve türde kaynak kullanmanızı mı istiyor? Bazı araştırmalar 2 kitap, 2 makale ve 1 internet kaynağı gibi belli sayıda kaynağı kullanmayı gerektirebilir. Başlamadan önce bu tür gereksinimleri bildiğinizden emin olmalısınız.

Araştırma Süreci: Konunun Belirlenmesi • • • Ne arıyorum? Niçin arıyorum? Ne biliyorum? Nasıl arayacağım? Ne elde edeceğim?

Araştırma Süreci: Araştırma Sorusu • Araştırmanın niçin ve hangi kapsamda yapılacağına ilişkin oluşturulan soru cümlesidir. • Araştırmanın özelleştirilmesini sağlar, sınırlarını belirler, yapılabilirliğini ortaya koyar. • Örneğin, «sincapların beslenmesi ile ilgileniyorum» demek yerine, sincaplarla ilgili hangi soruya cevap almak istenildiğini belirlemelisiniz: «sincapların beslenme alışkanlıkları nelerdir? »

Araştırma Süreci: Konu Seçimi • Araştırma konusunun tam olarak belirlenebilmesi için öncelikle ilgilen konunun dahil olduğu alanda genel bilgi sahibi olunmalıdır. • Yani bilgi ararken, «genelden özele doğru» çalışılması gereklidir. • Genel ve konu ansiklopedileri, sözlükler, ders kitapları, el kitapları, bilimsel ve popüler süreli yayınlar, web kaynakları konu ile ilgili bilgi alt yapısının sağlanması amacıyla başvurulabilecek kaynaklardır.

Araştırma Süreci: Konu Seçimi • Bir araştırmada ilgilen konunun tüm yönlerinin ortaya konması olanaksızdır, bu nedenle konunun sınırlandırılması, daha doğrusu araştırılabilir duruma getirilmesi gerekmektedir. • Araştırma sürecinde bu işleme «konunun sınırlandırılması» denir. • Aynı şekilde çok sınırlı bir konu da araştırmanın niteliğini azaltacaktır. • Araştırma sürecinde bu işleme de «konunun genişletilmesi» denir.

Araştırma Süreci: Konu Seçimi • Örnek 1: Geniş Konu : I. Dünya Savaşı Ansiklopediler, bu konuda yazılmış birkaç kitap, vb. Daraltılmış Konu: I. Dünya Savaşı’na yol açan ekonomik faktörler nelerdir? I. Dünya Savaşı’nda milliyetçilik akımının rolü ne olmuştur? Konuyla ilgili kitaplar, makaleler, web kaynakları, vb.

Araştırma Süreci: Konu Seçimi • Örnek 2: Geniş Konu : Ağaçlarla ilgili bir çalışma Ansiklopediler, bu konuda yazılmış birkaç kitap, vb. Daraltılmış Konu: Ağaçların çevre sağlığına katkıları nelerdir? Kereste endüstrisi sınırlandırılmalı mıdır yoksa daha fazla serbestlik mi verilmelidir? Konuyla ilgili kitaplar, makaleler, web kaynakları, vb.

Araştırma Süreci: Konu Seçimi • Örnek 3: Geniş Konu : Futbol Ansiklopediler, bu konuda yazılmış birkaç kitap, vb. Daraltılmış Konu: Genç futbolcuların bağırması onları motive ediyor mu? (Çok dar, genişletilmeli midir? ) Taraftar desteğinin futbolcu motivasyonuna etkisi nelerdir? Konuyla ilgili görüşmeler, kitaplar, makaleler, web kaynakları, vb.

Araştırma Süreci: Konu Seçimi • Örnek 4: Geniş Konu : Kadına Şiddet Ansiklopediler, bu konuda yazılmış birkaç kitap, vb. Daraltılmış Konu: Cinsiyet: Kadınlara yönelik şiddet Coğrafik alan: Türkiye Ortam: Ev ortamı Yaş aralığı: 20 -30 Türkiye’de 20 -30 yaş aralığındaki evli erkeklerin eşlerine yönelik şiddet uygulama nedenleri nelerdir? Konuyla ilgili görüşmeler, kitaplar, makaleler, web kaynakları, vb.

Araştırma Süreci: Konu Seçimi Ana Konu Araştırma Konusu Eğitim "Çocuklara okuma-yazma öğretimi için en iyi öğretim yöntemi nedir? " Bilim "Dinozorların neslinin tükenmesi ile ilgili en son teoriler nelerdir? " Sosyoloji "Eğer etkiliyse, medyadaki şiddetin çocuklara etkisi nelerdir? ” Psikoloji "Depresyon ile ilgili tedavilerde kullanılan en son yöntemler nelerdir? ” Siz?

Araştırma Süreci: Bilginin Aranması • Konu belirlendikten sonraki aşama gereksinim duyulan bilginin aranmasıdır. • Bu aşamada iki şeyin değerlendirilmesi gerekir: – Nerede arama yapacağım? – Hangi terimleri kullanacağım?

Araştırma Süreci: Bilginin Aranması • Bilginin hangi ortamda (veri tabanı, katalog, web, vb. ) aranacağına bakılmaksızın yapılması gereken şey arama terimlerinin belirlenmesi gerekir. • Arama terimlerinin ya da ifadelerinin belirlenmesi, aramanın ve dolayısıyla da araştırmanın başarısı ile yakından ilişkilidir.

Araştırma Süreci: Bilginin Aranması • Arama terimleri seçilirken ya anahtar kelimeler ya da denetimli dil (controlled vocabulary) kullanılır. • Anahtar kelime (keywords); araştırma konusunu en iyi tanımlayan kelimelerdir. Çünkü bilgi arama ortamlarının tümü kendine özgü dillere sahiptir. Örneğin katalogdan aranılanın bulunması yazar adı, eser adı ya da konu ile ilgili anahtar kelimenin bilinmesine bağlıdır. Aynı şekilde bilgisayar ortamında bilgi aramada ise anahtar kelimeler kullanılır.

Araştırma Süreci: Bilginin Aranması • Örnek 1, «domuz gribinin kalp krizine etkisi» ile ilgili bir araştırma yaptığınız düşünüldüğünde, temel anahtar kelimeler olan «domuz gribi» ve «kalp krizi» aşağıda belirtilen başlıklar ile ele alınmış olabilir: – – – Domuz gribi SIV Swine influenza virus H 1 N 1 Influenzavirus A Influenzavirus C - Kalp krizi - kalp enfarktüsü - akut myokard enfarktüsü - MI - Myocardial infraction - AMI - acute myocardial infraction

Araştırma Süreci: Bilginin Aranması • Örnek 2: «Sınav sırasında öğrencilerin yaşadığı stresin etkileri? » ile ilgili bir araştırma yaptığınız düşünüldüğünde, temel anahtar kelimeler olan «Stres» , «öğrenci» ve «sınav» kelimeleri ile ilişkili kavramlar ise aşağıdaki gibi ifade edilebilir: Kavram 1 Kavram 3 Anahtar kelimeler stres öğrenci sınav İlişkili Terimler ve Eş anlamlıları Baskı Zorluk Gerginlik Basınç Sıkılma Gençler Çocuklar Okuyanlar Sınava girenler İmtihan Test Sormaca

Araştırma Süreci: Bilginin Aranması • «Thesaurus» lar bu amaçla oluşturulan bilgi kaynaklarıdır. Thesaurus, aranılan sözcüğün eş anlamlarının yanı sıra ilişkili, dar ve geniş kapsamlı sözcükleri listelerler.

Araştırma Süreci: Bilginin Aranması BT - Broader Term – Genel Terim NT - Narrower Term – Özel (Alt)Terim RT - Related Term – İlgili Terim SN - Scope Note - Kapsam Notu UF - USE FOR – Yerine Kullan USE - Kullan Hiyerarşi İlişkisi - Bütün-Parça

Kütüphaneler BT Bilgi Merkezleri NT Araştırma Kütüphaneleri Halk Kütüphanesi Okul Kütüphanesi RT Bilginin Organizasyonu Danışma Kaynakları Derme Geliştirme Kütüphane Kaynakları

Süreğen Yayın USE Süreli Yayın SG Bilgi Kaynakları BT Basılı Materyal Süreli Yayın UF Dergi Süreğen Yayın SG Bilgi Kaynakları BT Basılı Materyal RT Kitap E-Dergi

Araştırma Süreci: Bilginin Aranması • Bilginin aranmasında dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta da hangi tür bilgi için hangi bilgi kaynağına başvurulacağının bilinmesidir. • Bilgi kaynaklarının her türü değerlidir, ancak burada belirleyici olan araştırdığınız konunun amacına en uygun kaynağın kullanılmasıdır. • Hangi tür bilgi gereksinimi için hangi tür bilgi kaynağına başvurulacağının belirlenmesi, bilgi kaynaklarının özelliklerinin bilinmesi ile mümkündür.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları: Ansiklopediler, sözlükler, istatistiksel kaynaklar, almanaklar, atlaslar, rehberler, el kitapları, vb. kaynaklardır. Yetkin bir kaynaktan kısa ve hızlı bilgi elde edilmesini sağlar. Ayrıca bu kaynaklar değerli istatistikler, haritalar, grafikler, ve şekiller elde edilmesini de sağlar. Danışma kaynakları hem basılı hem de elektronik ortamdan elde edilebilir. Bunun dışında andan doğma elektronik ortamda olan ansiklopediler de vardır. Örneğin günümüzde en çok kullanılan ansiklopedi Wikipedia.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları:

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları: a) Genel ansiklopediler/sözlükler: Konu ayırımı yapılmaksızın, her tür konuda genel bilgilerin alfabetik listelenerek verildiği kaynaklardır. Örnek: Encyclopedia Britannica, Encyclopedia Americana, Grand Larousse Encyclopedia, Random House Webster’s Unabridged Dictionary, Merriam. Webster’s Unabridged Dictionary, Türkçe Sözlük,

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları: b) Konu ansiklopedileri/sözlükleri: Herhangi bir konunun tüm yönleri ile ilgili genel bilgiler veren, ya da bu konu ile ilgili terimlerin açıklandığı kaynaklardır. Örnek: – Encyclopedia of Library and Information Science, – Encyclopedia of Library History, – Encyclopedia of Chemical Technology… • Bilgisayar Terimleri Sözlüğü, • Glossary of Computer Terms, • A Dictionary of Philosophical Dictionary and Terms…

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları: c) Almanaklar ve Yıllıklar: • Almanaklar, takvime göre düzenlenmiş, özel bir alan veya alanlarda bilgiler içeren yıllık bir yayındır. Genelde senenin sonunda çıkarılır ve o seneye ilişkin önemli olaylar hakkında bilgi içerir. • Genel ve konuya özel almanaklar olabilir. • Örn. Whitaker's Almanack, The World Almanac, Infoplease Almanac, NTV Almanağı, vb. • Yıllıklar, almanaklar gibi ilgili yıla ait önemli olaylar, kişiler, yerler hakkında bilgi veren danışma kaynaklarıdır. • Genel ve konuya özel yıllıklar olabileceği gibi, bir kurumun yıllık faaliyetlerine ilişkin bilgiler de veriyor olabilir. • Örn. v World of Learning, v Guinness World Record, v Britannica Book of the Year,

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları: d) Rehberler • Özel konularla ya da kurumlar, firmalar, şirketlerle ilgili bilgi veren danışma kaynağıdır. • Genel, bölgesel, devlete ilişkin, akademik, ticari, kurumsal türleri vardır. • Örnek: American Library Directory, Ulrich's Periodical Directory (online), Devlet İstatistik Yıllığı, Ekonomi Yıllığı, vb.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları: e) El Kitapları • Herhangi bir alandaki en temel bilgileri veren danışma kaynaklarıdır. • Genelde konu tabanlıdır. • Örnek: Handbook of Aging and Social Sciences (online), Political Handbook of the World, Handbook of Business Letters, The Communications Handbook, Handbook of Mathematical Functions,

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları: f) Atlaslar ve Gazetteer’lar • Atlaslar; dünyanın, bir ülkenin, bir bölgenin fiziksel ve siyasal coğrafyası ile ekonomi, tarih vb. konularda toplu bilgi vermek için bir araya getirilmiş coğrafya haritaları derlemesi • Gazetteer; coğrafik ya da fiziki yer isimleri (Toponomy) hakkında önemli danışma bilgisi veren coğrafik sözlük ya da rehberlerdir. Bir harita ya da atlas ile birlikte kullanılırlar. • Örnek: Andromeda Concise Atlas of World History (online), Times Atlas of the World, Columbia Gazetteer of the World, The Great Geographical Atlas by Rand Mc. Nally, Commercial Atlas and Marketing Guide, Philip's Atlas of the Universe (online), We the People: an Atlas of America's Ethnic Diversity, Westminster Historical Atlas of the Bible, World Atlas of Christian Missions. • Web ortamında da pek çok online atlas mevcuttur. Örn. Google Earth

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları: g) İstatistik Kaynakları: • Genel, bölgesel ve yerel düzeyde konular ve olaylar ile ilgili istatistiki bilgiler veren danışma kaynaklarıdır. • Genelde yayıncıları resmi kuruluşlardır, bu nedenle güvenilir bilgi kaynaklarıdır • Örnek: Statistical Yearbook, UNESCO Institute for Statistics, Handbook of international trade and development statistics, Devlet İstatistik Yıllığı, Statistical Abstracts, vb.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 1. Danışma Kaynakları:

Bilgi Kaynaklarının Türleri 2. Kitaplar: • Belli bir konuda yazılmış temel bilgi kaynaklarıdır. • Derinlemesine detaylı bilginin elde edilebileceği yerlerdir ve tarihsel bilgi için iyi kaynaklardır. • Yazılması ve yayımlanması süreci uzun olduğundan, bilgisayarlar ve teknoloji gibi sürekli değişen konular için iyi kaynaklar olmayabilir.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 2. Kitaplar: • Bilgi kaynağı olarak kitapların özellikleri: • Tarihçe ve alt alanlar gibi kapsamlı bilgi içerir • Yazarlar genelde konu uzmanlarıdır • Çok sayıda kaynağa dayalıdır, kaynakça içerirler • Yayın süreci uzun olduğundan güncel bilgi içermezler • Genelde tek ciltten oluşur • Romanlar, bilim kurgu ve kurgusal içeriğe sahip türleri vardır

Bilgi Kaynaklarının Türleri 2. Kitaplar:

Bilgi Kaynaklarının Türleri 3. Süreli yayınlar: • Düzenli aralıklarla yayınlanan ve uzun süreli yayınlanacağı varsayılan, içinde makalelerin yer aldığı kaynaklardır. • Bilimsel ve popüler dergiler, gazeteler ve bültenler en önemli örnekleridir. • En önemli özelliği güncel bilgi içermeleridir.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 3. Süreli yayınlar: a. Magazinler: • Popüler konular ve güncel olaylarla ilgili, gazeteciler ya da halk tarafından günlük dille yazılmış makaleleri içeren, genelde haftalık ya da aylık olarak çıkan süreli yayınlardır.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 3. Süreli yayınlar: • Magazinlerin özellikleri: • Haberler, röportajlar, editöryal yazı ve görüşler içerirler • Makaleler genellikle kısadır ve kaynakçaları yoktur • Yazarın ismi belli olmayabilir • Makaleler genellikle gazeteciler, nadiren konu uzmanları tarafından yazılır. • Genel okuyucu kitlesine hitap eder • Çok sayıda fotoğraf ve reklam içerirler • Genelde haftalık ya da aylık yayınlanırlar

Bilgi Kaynaklarının Türleri 3. Süreli yayınlar: b. Bilimsel Dergiler: • Belli bir alanda, alanın konu uzmanları tarafından yazılmış olan araştırmaları, vaka incelemelerini ve sonuçlarını, deney sonuçlarını, vb. içeren bilimsel kurallara uygun yazılmış makaleleri içeren süreli yayınlardır.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 3. Süreli yayınlar: • Bilimsel Dergiler:

Bilgi Kaynaklarının Türleri 3. Süreli yayınlar: c. Gazeteler: • Genellikle günlük yayınlanan ve güncel olaylarla ilgili bilgiler veren kaynaklardır. • Günümüzde web üzerinden çoğunun elde edilebilir olduğu bu kaynaklar, ayrıca gün içindeki gelişmeler doğrultusunda da güncellenebilmektedir.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 3. Süreli yayınlar: • Gazeteler:

Bilgi Kaynaklarının Türleri 3. Süreli yayınlar:

Bilgi Kaynaklarının Türleri 4. Veri Tabanları: • Magazinler, gazeteler, bilimsel dergiler ve danışma kaynaklarındaki makaleleri ve bilgileri içeren kütüphanenin abone olduğu çevrimiçi kaynaklardır. 1. Makale Veri Tabanı • Makale veri tabanı belli bir konuda makaleler bulmak için binlerce (bazen milyonlarca) farklı magazinlerden, bilimsel dergilerden ve gazetelerden arama yapmanızı sağlar. Bu makalelerden bazılarını makaleyi tamamen çevrimiçi olarak okuyabileceğiniz (Ya da çıktı alabileceğiniz) anlamına gelen Tam Metin (Full Text) olarak bulacaksınız. • Bazen de veri tabanı makalenin yalnızca özetini (Abstract) verecektir. Bazen de veri tabanı makalenin basılı versiyonunu nereden bulabileceğinize ilişkin atıf bilgisi (citation) verecektir.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 4. Veri Tabanları: 2. Kitap ve Danışma Veri Tabanları • Danışma Veri Tabanları çok sayıda farklı basılı kaynaktan danışma bilgisi (gerçekler, istatistikler ve arka plan bilgi) verir.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 4. Veri Tabanları: • Veri Tabanı “İnternet” kaynakları değillerdir. • Veri Tabanlarına İnternet üzerinden erişiliyor olmasına rağmen, burada bulduğunuz makaleler gerçekte basılı bir kaynakta yayınlanmış olan bilgilerdir. Veri tabanında bulduğunuz şeylerin çoğunu Google ya da Wikipedia’da arayarak bulamazsınız. Bunlar kütüphanelerin para ödeyerek abone oldukları kaynaklardır. • Bunlarda bulunan her bir parça, kütüphaneniz aboneliğini kesmediği sürece kütüphanede bulunan kitaplar gibi kütüphanenin dermesindendir, akademik kütüphanelerde bunlara erişmek için kütüphanenin web sayfasını kullanmak zorundasınız.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 4. Veri Tabanları: • Kampüs Dışından Veri Tabanlarına Ulaşmak İçin Login Kullanmalısınız • Bu abonelik servislerine kütüphane tarafından para ödendiğinden dolayı, kullanıcı adı ve şifre izni olmaksızın bu kaynaklara Kampus dışından erişim sağlayamazsınız. Kampus dışından erişmek sitediğinizde (evden, işten ya da Bangladesh’ten), Atatürk Üniversitesi ile ilginiz olduğunu belgeleyen bir kullanıcı adı ve şifre girmelisiniz. Bu kampus içinde başka işlemlerde kullandığınız (örneğin, öğrenci işleri) kullanıcı adı ve şifre ile aynıdır.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 4. Veri Tabanları: Veri Tabanlarının Güçlü Yönleri Veri Tabanlarının Zayıf Yönleri • Pek çok dergi dermesini bir arada sunar • Konuya dayalı veri tabanları, ilgili konudaki pek çok derginin bir arada aranabilmesini sağlar • Elektronik ortamdaki arama kolaylığı ve hızlılığı veri tabanları için de geçerlidir • Anahtar kelime taraması sağlar • Makalelerin elde edilmesinde kolaylık sağlar • Oldukça pahalı kaynaklardır • Arama yapabilme belli bir bilgi alt yapısını ve becerisini gerektirir • Elektronik ortamın dezavantajları geçerlidir • Erişim sınırlıdır, yalnızca abone olanlar kullanabilirler

Bilgi Kaynaklarının Türleri 5. World Wide Web: • İnternet, telefon ya da fiber-optik kablolar ile birbirine bağlanan bilgisayarlardan oluşan bir geniş alan ağıdır. İnternet dünyanın herhangi bir yerindeki kişilerin birbirleri ile eş zamanı olarak iletişim kurmasını sağlayarak, bilginin paylaşımında ve erişiminde devrim yaratmıştır. • İnternet birkaç farklı “protokol”den oluşur: mail, World wide web, FTP ve Telnet gibi. • World Wide Web İnternet’in en öncelikli unsurudur. 1990’larda yaygın kullanımı başlamıştır. Metin, ses, video ve etkileşimli ortam paylaşımı gerçekleştirilebilmektedir.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 5. World Wide Web: • Web’i yöneten ya da işleten herhangi bir kişi ya da grup yoktur. Bu hem iyi hem de kötüdür. Bunun anlamı her kişi ya da grup bir sese, bir güce sahiptir. İsteyen herkes bir web sayfası hazırlayabilir, sosyal bir ağa katılabilir, bir blog ya da wiki oluşturabilir. Herhangi bir yönetici olma zorunluluğu yoktur. Bu durum bilginin yayılması açısından hayli demokratik bir durumdur. Diğer yandan, web üzerinde çok fazla yanıltıcı (junk) bilgi vardır. Herhangi biri web üzerinden istediği her şeyi söyleyebilir ve çoğunlukla da bunu yapabilir. • Web her şeyi içermez. Web’te çok fazla bilgi olduğundan, insanlar gereksinim duydukları her şeyi buradan karşılayabileceklerini düşünmektedirler. Ancak bilginin dünyasının yalnızca küçük bir bölümü web üzerinden ücretsiz olarak elde edilebilmektedir. Elektronik bilginin keşfinden önce yayınlanmış olan milyonlarca kitabı ve makaleyi düşünün. Yararlı bilginin çoğu dijital formatta mevcut değildir. Elektronik ortamda olsa bile, ücretsiz ya da serbest erişilebilir değildir. Örneğin, kütüphane veri tabanı elde edilebilir değildir.

Bilgi Kaynaklarının Türleri 5. World Wide Web:

Bilgi Gereksinimi/Bilgi Kaynak Türü • Bütün bilgi kaynakları değerlidir. Bir kaynağın diğerine üstünlüğü söz konusu değildir. • Kaynak seçerken belirleyici olan bilgi gereksinimidir. • Bilgi kaynaklarının özellikleri ve ne tür bilgi içerdiklerinin bilinmesi, gereksinim duyulan bilgi için en uygun kaynağın seçilmesi konusunda yardımcı olur. • Hangi tür bilgi kaynağının kullanımının bilinmesi zaman, emek ve maliyet açısından tasarruf sağlaması yanında, nitelikli çalışmaların yapılması açısından önemlidir.

Bilgi Kaynakları-Bilgi Gereksinimi

Değerlendirme Soruları • Araştırma yapmanın aşamaları nelerdir? • Konu (subject) ve başlık (topic) arasındaki fark nedir? • Çok geniş, çok dar ve uygun biçiminde bir örnek konu (topic) belirleyebilir misiniz? • Arama terimlerini düşünürken değerlendirmeniz gereken noktalar nelerdir? • Kaynak türleri nelerdir? Başlıca danışma kaynak türleri nelerdir? Şimdi biraz oyun oynayalım http: //hubo. hacettepe. edu. tr/bilgi_okuryazarligi. html