ДҚБИС–ң файлдың серверлерінің көмегімен жұмыс істей алатын болды. Мекемелердегі басқарудың аутоматтандырылған жүйелерін жасау қысқартылды. Бірақта бағдарламаларда сұрауларды былай өңдеу және қарапайым сұранысты файлдық серверден алу үшін немесе оған бүтін файлды жазу керек болғанда, ол желінің жұмысының артып кешуіне, конфликтілі жағдайларға әкеледі. Осындай кемшіліктерді жою үшін клиент – сервер технологиясы ұсынылды, ол үшін сервермен байланысатын тіл қажет болды, оны SQL орындады. Клиент–сервер технологиясы бағдарламалық компоненттердің тұтас жүйесін құрастырады. Атына байланысты белгілі бір ресурсын қажет ететін клиенттік процесс бар, сонымен бірге сол ресурстармен қамтамасыз ететін серверлік процессс бар. Олардың бір компьютерде болуы міндетті емес. Негізінде серверді локальді желінің бір узелінде, ал клиенттерді басқа узелдерде орналастырады.
• Клиент – сервер архитектурасының ерекшеліктері: • көптеген қолданыста жүрген деректер қорына кең қолданыс табуға болады; • жүйенің жалпы өнімділігі артады: клиент пен сервер әр түрлі компьютерлерде болғандықтан, олардың процессорлары қосымшаларды параллель орындай алады. Сервер компьютерінің өнімділігінің келтірілуін (настройкасын) келтіру азаяды, егер онда тең деректер қорымен ғана жұмыс жүргізілсе; • аппараттың қамтамасыздандырудың бағасы азаяды, деректерді сақтау мен басқаруда үлкен қуатты компьютер тек сервер үшін ғана қажет;
Клиент – сервер архитектурасының ерекшеліктері: көптеген қолданыста жүрген деректер қорына кең қолданыс табуға болады; жүйенің жалпы өнімділігі артады: клиент пен сервер әр түрлі компьютерлерде болғандықтан, олардың процессорлары қосымшаларды параллель орындай алады. Сервер компьютерінің өнімділігінің келтірілуін (настройкасын) келтіру азаяды, егер онда тең деректер қорымен ғана жұмыс жүргізілсе; аппараттың қамтамасыздандырудың бағасы азаяды, деректерді сақтау мен басқаруда үлкен қуатты компьютер тек сервер үшін ғана қажет;
Екідеңгейлі клинет – сервер архитектурасын ары қарай кеңейтуде бұрынғы “толық” (интелектуальды) клиентті екі бөлікке бөледі. Үшдеңгейлі архитектурада клиент – сервер “жіңішке” (интелектуальды емес) клиент жұмыс станциясында тең қолданушы интерфейсін басқарады, деректерді басқарудың орта деңгейі қосымшаның басқа логикасын басқарады. Үшінші деңгей – деректер қорының серверіне байланысты. Мұндай үш деңгейлі архитектурада көптеген орта үшін ыңғайлы – мысылы, Web – браузері бар Internet және intranet желісі керек.
SQL бұйрықтарының типтері Кестелі деректер үшін SQL кішігірім сөйлемдер үшін контактілін құруға жағдай жасады. SQL тілі деректерге сұраныстар жасау үшін және қолданбалы бағдарламалар құру үшін қолданылады. SQL тілінің негізгі бұйрықтарының категориялары әртүрлі функциялар орындау үшін қажет: деректер қорын құру және оларды манипуляциялау, деректерді кестелерге алғашқы жүктеу, жаңарту және алып тастау, сұраныстар ұйымдастыру, деректерге шешу және әкімшілік жұмыстарын орындау.
SQL тілінің бұйрықтарының негізгі категориялары: DDL – деректерді анықтау тілі; DML – деректерді манипуляциялау тілі; DQL – сұраныстар тілі, DCL – деректерді басқару тілі; деректерді әкімшіліктендіру бұйрықтары; транзакцияларды басқару бұйрықтары.
Деректер қорының құрылымын анықтау (DDL) Деректерді анықтау тілі (Data Definition Language, DDL) деректер қорының объектілерінің құрылымын құру мен өзгертуге мүмкіндік береді. Мысал, кестелерді құру мен өшіру сияқты. DDL тілінің негізгі бұйрықтары мыналар: CREATE TABLE ALTER TABLE DROP TABLE СRATE INDEX ALTER INDEX DROP INDEX
Деректерді манипуляциялау тілі (DML) Деректерді манипуляциялау тілі (Data Manipulation Language DML) реляциялық деректер қорының объектілерінің ішінде ақпаратпен манипуляция жасау үшін қолданылады, негізгі үш бұйрық қолданылады: INSERT UPDATE DELETE Сұраныстар немесе DQL тілі
Тіл жалғыз SELECT бұйрығынан тұрса да, DQL тілі реляциялық деректер қорында өзінің көптеген опциялары мен ұсыныстарымен бірге сұраулар құруда пайдаланылады. Деректерді басқару тілі (DCL) Деректерді басқару бұйрықтары деректер қорының ішіндегі ақпаратты басқару үшін қолданылады. Деректерге жеткізетін объектілер құру үшін, сонымен бірге қолданушыларға привилегисы бойынша тарату үшін қолданылады. Бұйрықтары: GRANT REVOKE
Деректерді администрациялау бұйрықтары Администрациялау бұйрықтары көмегімен қолданушы деректерге енуге қолданылатын амалдарды орындатады және талдайды; сонымен бірге жүйенің өнімділігінде пайдалы. Деректерді администрациялау жалпы деректер қорын басқарумен барлық бұйрықтарды қолданатын деректер қорын администрациялаумен шатастырмау керек. Транзакцияларды басқару бұйрықтары Деректер қорының транзакцияларын басқарудың мынадай бұйрықтары бар:
COMMIT ROLLBACK SAVEPOINT SET TRANSACTION
Деректер қоры үшін клиент-сервер архитектурасын жүзеге асыру Клиент-сервер технологиясы бағдарламалық компоненттердің тұтас жүйесін құрастырады. Атына байланысты белгілі бір ресурсты қажет ететін клиенттік процесс бар, сонымен бірге ресурсты қажет ететін клиенттік процесс бар. Олардың бір компьютерде болуы міндетті емес. Негізінде серверді локальді желінің бір түйінінде, ал клиенттерді басқа түйіндерде орналастырады. .
Деректер қорына контексінде клиент жұмыс станциясы ретінде қолданушы интерфейсін және қосымшалардың логикасын басқарады. Клиент қолданушыдан сұранысты алады, SQL немесе Сервер сұраныстарды қабылдап алады және өңдейді, содан кейін қайтадан алынған нәтижені клиентке жібереді. Мұндай өңдеу клиенттің деректерінің тұтастығын сақтайды және деректермен толықтырады. Бұдан басқа параллель басқару және қалпына келтіру қолдау табады.
Деректер қоры серверлерінің функциялары Деректер қорының бағдарлама-сервері деректерге жетудің негізгісі болып есептеледі. Сондықтан да функцияның негізгі бөлігі серверге жатады. Деректер қорының бағдарлама-сервері орындайтын негізгі функциялар: деректерді алу үшін және модификациялау үшін клиенттің сұрауларын орындайды; бірнеше қолданушының деректермен жұмыс істеуін қамтамасыз етеді; қолданушыларды идентификациялауды қамтамасыз етеді және әр қолданушыны әртүрлі деректермен жұмыс істеуіне шектеу қояды;
Деректер қоры контексінде клиент жұмыс станциясы ретінде қолданушы интерфейсін және қосымшалардың логикасын басқарады. Клиент қолданушыдан сұранысты алады, SQL немесе басқа тілде синтаксисін тексереді және сұранысты генерациялайды. Содан кейін серверге хабар жібереді, жауап күтеді және қолданушы үшін алынған деректерді құрастырады. Сервер сұраныстарды қабылдап алады және өңдейді, содан кейін қайтадан алынған нәтижені клиентке жібереді. Мұндай өндеу клиентті деректердің тұтастығын және дерек толықтырады. Бұдан басқа параллель басқару және қалпына келтіру жүріп отырады.
Скачать презентацию ДҚБИС ң файлдың серверлерінің көмегімен жұмыс істей алатын болды
БД каз.ppt