Астана Медицина Универтеті АҚ Цистит Орындаған Сейдахметова

«Астана Медицина Универтеті» АҚ Цистит Орындаған: Сейдахметова Ж. Б Топ: 634 ЖПД

Жоспары I. Кіріспе II. Негізгі бөлім • Этиологиясы • Жіктелуі • Клиникасы • Диагностикасы • Емі III. Қорытынды IV. Қолданылған әдебиеттер

• Цистит – қуықтың шырышты және шырышасты қабатының қабынуы. Қуықтың қабынуы ұлдарға қарағанда қыздарды 3 есе жиі кездеседі. Циститтің біріншілік және екіншілік, жедел және созылмалы түрлері болады. Қыз балаларда циститтің жиі кездесуіне ықпал ететін себептер: • 1) Зәр шығару өзегінің АФЕ-і (инфекцияның табиғи резервуаарына жақын болуы (анус, қынап), уретраның қысқа болуы); • 2) Жетіліп келе жатқан қыз организмінің гормональді және иммунологиялық бұзылыстарынан пайда болған қосымша гинекологиялық аурулардың болуы (вульвит, вульвовагинит); • 3) Эндокринді дисфункциялар.

Циститтің пайда болу себептері. Циститтің бірнеше түрі болады: біріншілікті және екіншілікті, жұқпалы, жұқпалы емес, жіті және созылмалы. Екіншілікті циститтің пайда болуына ісік, бас және қуықасты безініңқатерлі ісігі, аденома, үрпінің тарылуы сияқты аурулар әсер етеді. Жыныс органдарының созылмалы қабынуы да циститті болдырады. Қуықтыңүшбұрышындағы прогрессивті қабынуды тригонит деп атайды. Циститтің дамуының бірнеше себептері бар: дәрі-дәрмек пен антибиотиктерді қалай болса солай қолдану, авитаминоз, радиация сәулесін қолдану, қуықтың сілемейлі қабығыныңжарақаты, суық тигізу. Қуықтың эпителиі жарақат алғаннан кейінгі пайда болған уытты заттардыңәсерінен зақымдалынады. Цистит дамуына гармондықөзгерістер және жамбас қантамырларындағы қанның уюы да әсер етеді. Циститтің пайда болуының негізгі себептерінің бірі, жыныс –нәсіп органдарының жұмысының бұзылуы, осы кезде қуық зәрден толық босалмайды, зәрден босану қиындайды – осының бәрі зәр жолының бұзылуына әкеліп соғады. Жұқпалы циститтің даму жолы бірнешеу: қан мен лимфа арқылы, жоғары не төмен жүретін жол. Циститтіқоздырғыштар негізінен ішек бактериялары: ішек таяқшамасы, көкіріңді таяқшама, стафилакокк, протей, стрептококк.

Аурудың қоздырушылары: ішек таяқшасы, протей, стафилококк, т. б. инфекциялар. Бұлар қуыққа гематогендік жолмен организмдегі қабыну ошағынан немесе сырттан уретра (үрпі түтігі) арқылы жыныс мүшелерінен енеді. Аурудың дамуына қуыққа салқын тигізу, іш қату және ысталған, сүрленген тағамдарды көп жеу, т. б. әсер етеді. Инфекция қоздырғыштары қуыққа түрлі жолдармен енеді: • Өрлеу – зәр шығару өзегі мен аногенитальді аймақтан; • Төмендеу – бүйрек пен жоғарғы зәр жолдарынан; • Лимфогенді – көршілес жатқан жамбас ағзаларынан; • Гематогенді – септикалық процесс кезінде; • Контактілі – жақын жатқан қабыну ошақтарынан қуық қабырғасы арқылы микроорганизмдердің өтуі.

I. Кезеңіне байланысты -Жедел -Созылмалы II. Ағымына байланысты -Біріншілікті -Екіншілікті III. Себептеріне байланысты • Инфекциялық цистит: – Бактериалық – Вирустық – Саңырауқұлақтық • • Жіктелуі: Химиялық цистит; Травмалық цистит Паразиттік (мысалы, глистами); Сәулелік Эозинофильдік (аллергический) Диабеттік Операциялық Дисгормональдық

Морфологиялық көрінісіне байланысты(зақымданған тіндер мен жасушалардың структурасына байланысты): • Катаральдық цистит – шырышты қабатта тек қызару мен ісіну анықталады • Кистоздық цистит – қуыкта әртүрлі көлемде кисталардың болуы • Геморрагиялық цистит • Жаралық цистит – қуықта ұсақ жаралардың болуы • Фиброзды-жаралық цистит • Гранулематозды – шырышты қабатта гранулемалардың болуы • Гангренозды– қуықтың шырышты және бұлшықетті кабатында өліеттенген аймақтардың болуы • Интерстициальды–қуықтың шырышты және бұлшықетті қабатында өзгерістер жоқ, бірақ циститтің клиникалық белгілерінің болуы • Ісіктік– қуықта ісіктердің болуы

• • • Клиникасы Дене температурасының жоғарылауы 38 -39ºC; Зәр шығырудың жиілеуі; Зәр түсінің өзгеруі; Баланың жылағыш және мазасыз болуы. Ауырсыну сезімімен зәр шығару; Зәр шығарудың жиілеуі сағатына 2 -4 рет Зәрұстамау Іштің төменгі жағында шыдатпайтын ауырсыну; Зәрмен шығатын, қуықтағы іріңді және/немесе қан аралас бөлінді

Циститтің белгілері негізінен оныңәр түріне байланысты. Жіті циститте кіші дәретке отырғысы келу қажеті пайда болады. Ол әр 20 -40 минуттақайталанады және іштің төменгі жағы ауырады. Зәр шығару өте ауыр және қиын болады. Осындай ауыруда рефлекторлық жиырылу зәр шығатын түтігін жабады. Зәрдің түрі өзгереді, дененіңқызуы көтеріледі, организмде дімкәстік пайда болады. Созылмалы цистит онша білінбейді, тек кіші дәретке отырғысы келе береді. Созылмалы цистит асқынған кезде жіті циститтің симптомы пайда болады.

Диагностикасы • анамнез жинау • лабораториялық зерттеулер • Инструментальды зерттеулер

Лабораториялық зерттеулер • • • ЖҚА ЖЗА (лейкоцитурия , гематурия) Нечипоренко әдісімен зәр талдауы. Сонымен қатар , циститтің диагностикасында заманауи экспресс әдістер қолданылады: Экспресс-тест индикаторлық жолақтың көмегімен Экспресс-тест (полоски) Лейкоцитарлық эстеразды реакция. Инструментальді зерттеулер Цитскопия УДЗ, урофлоуметрия, биопсия

Емі Емі: режим және диета сақтау (рационнан консерві, ащы соустар, әр түрлі дәмдік қоспалар, ішімдік түрлерін шығару), жемісжидекті көп пайдалану, денені жылы ұстау, қуық тұсына жылу басу, бұлау қабылдау керек. сұйықты көп ішу (жылы сүт қосылған шәй, минералды су) ұсынады. Егер ауру асқынып кетсе, бұған себеп болған ауруды анықтап, соған байланысты арнайы ем қолданылады.

• • Медикаментозды емнің мақсаты Патогенді микроорганизмдермен күресу Ауыру сезімін басу Қабыну процесін тоқтату Зәр шығаруды қалыпқа келтіру

• Спазмолитиктер(папаверин, но-шпа и баралгин. ) • Уросептиктер(нитрофуран тобының препараттары, оксихинолиндер) • Антибиотиктер(амоксиклав)