«Астана медицина университеті» АҚ Эпидемиология ж не

«Астана медицина университеті» АҚ Эпидемиология ж не ж палы аурулар кафедрасы ә ұқ С Ж Ө Та ырыбы: Шистосомоздар а жалпы сипаттама. қ ғ Этиологиясы ж не эпидемиялы процессті сипаттамасы. ә қ ң Алдын алу ж не эпидемия а арсы шараларды йымдастыру. ә ғ қ ұ

Жоспары: І. Кіріспе. ІІ. Нелізгі б лім. ө 1. Шистосомоз сипаттамасы. 2. Этиологиясы. 3. Алдын алу шаралары. 4. Диагностикасы. ІІІ. орытынды. Қ І. Пайдаланыл ан дебиеттер. Ү ғ ә

Кіріспе Жалпа қ рттар құ Сор ыштар ғ класы Описторх Клонорх Дикроцелий Фасфиолы Парагоним Метагоним Напофиет Шистосомдар Биогельминтоздар

Шистосомоздар (шистосоматоздар, бильгарциоздар) — токсико — аллергиялы реакцияларды қ ткiр кезе імен тетін ө ң ө тропикалы рематоздарыны қ ң тобына жататын созылмалы — iшектi немесе несеп ң ж йесiні за ымдауымен ү ң қ сипатталатын паразиттік ауру

Шистосомоздарды е жиі 4 ң ң т рі тара ан: ү ғ Schistosoma hemotobium Schistosoma mansoni Schistosoma intercolotum Schistosoma japonicum. Жіктелуі :

З р ж йесі шистосомоз ә ү – з р шы ару ә ғ ж йесіні за ымдалуымен ж ретін, созылмалы ү ң қ ү тетін биогельминтоз. ө Ішек шистосоматоз — созылалы тетін ө зоонозды биогелминтоз. Ас орыту ж йесіні қ ү ң за ымдалуымен ерекшеленеді. қ Жапонды шистосомоз қ – ас азан ішек қ жолдарын ж не бауырды за ымдаумен ә қ ерекшеленетін созылалы тетін зоонозды ө биогелминтоз.

Этиологиясы: оздыр ыш aналы ыны к лемі Қ ғ ғ ң ө (12 -16)х0, 17 мм. Аталы ыны к лемі ғ ң ө (10 -12, 0)х1, 2 мм. Шистосомоны а ыр ы ң қ ғ иесі-адам (кейде кеміргіштер, павиондар ж не ә т. б. ). Фекаль ар ылы гельминттер сырт ы қ қ орта а шы ады да, аралы иесі ар ылы суін ғ ғ қ қ ө бастайды. Оларды су бырында немесе ң құ ары тарда ы моллюскаларды т рлері сирек. қ ғ ң ү Жо ар ы оз ал ышты ыны ар асында 5 -15 ғ ғ қ ғ ғ ғ ң қ мин арасында суда ж рген адамны терісіне ү ң немесе шырышты абатына енеді қ

Кейін дерма а ж не гиподерма а тіп ғ ә ғ ө бірнеше к н са талады. Содан со жетілмеген ү қ ң ж не жас гельминттер лимфа ж не ан ә ә қ тамырлар ар ылы миграцияланып ж ректі о қ ү ң ң жа б лігімен кпеге т сіп кейін, бір ортадан қ ө ө ү со , бауыр а т седі. Бауырда жетілген со ң ғ ү ң шистосомалар ан ар ылы іш астарына бекіп қ қ 30 -40 к ннен со ж мырт алайды. (т улігіне ү ң ұ қ ә 100 -300 ж мырт а). ұ қ

А ыр ы иесі қ ғ — адам (кейде кеміргіштер, павиондар ж не т. б. ). ә Аралы иесі- қ моллюскалар.

Эпидемиологиясы. Зоонозды инфекция тобына жатады, омырт асыз қ тасымалдаушылар ар ылы беріледі. қ Ауру к зі – адам. ө Церкарий зіні аралы иесі моллюск денесінде 4 -5 ө ң қ апта мір с ріп, су а шы ады да, адам а церкариймен ө ү ғ ғ ғ тікелей жанас анда ж ады. қ ұғ Жиі 10 -16 жас, я ни жас балалар арасында жиі ғ кездеседі. Ауыр аннан кейін жартылай иммунитет ғ алыптасады. қ Инвазия Африка, Мадагаскар, Иран, Кипр, Ливан, Сауд Аравиясы, Сирия, Судан, Турция, Ирак, т. б. елдерде кездеседі.

Шитсомоз к п тара ан айма тарө ғ қ

Алдын алу шаралары. Моллюскаларды жою шін ү эффективті к рес ж ргізу. Б ан ү ү ұғ биологиялы т сілдер олданылады қ ә қ (су оймаларын, моллюскаларды қ ң таби и жаулармен толтыру. ғ Мысалы: моллюскаларымен немесе балы тармен, сонымен атар қ қ моллюскицидтер. Халы арасында қ санитарлы а артушылы қ ғ қ ж мыстарын ж ргізу ажет ж не су ұ ү қ ә оймаларыны фекальді ластану қ ң м мкіншіліктерін ескерту керек. ү

Алдын алу шаралары. Кіші су оймаларынан р т рлі ма сатта суды қ ә ү қ олдан анда са ты пен олдану, эндемиялы айма та қ ғ қ қ қ осындай жерлерде су а т суге тыйым салу, ғ ү нафтехинолонны к мегімен, церкарийлерді енуінен ң ө ң теріні ор ау жеке профилактикада ма ызды болып қ ғ ң табылады. Шистосомоздарды та даулы ң ң химиопрофилактика дістері деліп жатыр. Міндетті ә өң т рде суды фильтрациялау. ү

Тропикалы паразиттік ауруларды алдын алу қ ң бойынша іс-шараларды йымдастыру а ж не ұ ғ ә ж ргізуге ойылатын талаптар ү қ Медициналы йымдар тропикалы паразиттік ауруларды қ ұ қ ж тыруды ж не келуді алдын алу ма сатында эндемиялы ұқ ң ә ә ң қ қ елдерге баратын азаматтар а жеке ор аныш шараларын ғ қ ғ йретуді ж не білікті ке ес беруді амтамасыз етеді. ү ә ң қ Эндемиялы аума тардан келген адамдарды диспансерлік қ қ ба ылау келген с ттен бастап екі жыл бойы, амбулаториялы қ ә қ медициналы ба ылау карталарында «тропикалы елдерге қ қ қ шы ты» деген белгі ою ар ылы ж ргізіледі. қ қ қ ү Азаматтарды кез келген ауырып ж рген жа дайында ң ү ғ ( ызба, іш ту ж не бас алар) безгекке ж не бас а да қ ө ә қ тропикалы паразиттік аурулар а тексеру шін ш ыл ан ж не қ ғ ү ұғ қ ә бас а да биологиялы материал алынады. қ қ

Диагностикасы: Гематологиялы ж не ректороманоскопиялы қ ә қ зерттеулер ж ргізіледі. ү Диагноз ою шін н жісті, ішекті шырышты қ ү ә ң абатында ы ж мырт аларына зерттеу ж ргізіледі. қ ғ ұ қ ү Иммунологиялы реакциялар: РСК, ИФА, РФА, қ Тері ішілік аллергиялы сына ж ргізіледі. қ қ ү

Мемсанэпид ызмет органдары: қ 1) тропикалы паразиттік ауруларды алдын алу бойынша қ ң туристік фирмаларды менеджерлеріне оларды аттестаттау ж не ң ә о удан ткені ж нінде бір жыл а арнал ан аны тамалар беру ар ылы қ ө ө ғ ғ қ қ жыл сайын тренингтер ткізуді; ө 2) ызметі эндемиялы елдермен байланысты туристік фирмалар а қ қ ғ ж не бас а да йымдар а безгек пен бас а да тропикалы паразиттік ә қ ұ ғ қ қ аурулар аупін тудыратын аума тар, алдын алу ажеттілігі ж не жеке қ қ қ ә ауіпсіздік жауапкершілігі туралы уа тылы а парат беруді; қ қ қ 3)санитариялы -карантиндік пункттерде ша экипаждарыны , қ ұ қ ң поездар бригадаларыны м шелеріне, эндемиялы елдерге шы атын ң ү қ ғ жолаушылар а эпидемиологиялы жа дай ж не тропикалы паразиттік ғ қ ғ ә қ ауруларды жеке алдын алу шаралары туралы н с ама беруді ң ұ қ ж ргізеді, жадынамалармен амтамасыз етеді. ү қ орытынды Қ

олданыл ан дебиет. Қ ғ ә 1. «Аса ауіпті инфекциялы ауруларды алдын алу бойынша қ қ ң санитариялы -эпидемия а арсы (профилактикалы ) іс-шараларды қ ғ қ қ йымдастыру а ж не ж ргізуге ойылатын ұ ғ ә ү қ санитариялы -эпидемиологиялы талаптар» санитариялы қ қ қ а идалары № 136 б йры ы қ ғ ұ ғ 2. Т. Сайдулдин «Індеттанулы ж не ж палы аурулар қ ә ұқ профилактикасы» Алматы-2009 ж (345) 3. И. рманов « Тропикалы аурулар » Алматы- аза стан 1983 ж Құ қ Қ қ (245) 4. http: //kazmedic. kz/archives/