Алматы қорығы Орындаған: Жасуланова Н. Ж
Алматы қорығы Іле Алатауының орталық бөлігіндегі табиғат байлығын қорғау және ғылыми зерттеу жұмыстарын жүргізу мақсатында 1931 жылы құрылған мемлекеттік корық. Ауданы 73, 34 мың га (1997). Алматы қорығының құрамына теңіз деңгейінен 1400 5017 м биіктікте орналас кан Тал ғар тау жоталары енеді. Ол 4 биіктік белдеуден тұрады. Ал субальпі белдеуі (2600 3000 м) жартастар мен құлама шөгінділерден, шөбі аласа альпі шалғынынан тұрады. Одан жоғары (3800 м ден биік) белдеуді ұдайы мұз басқан құздар алып жа тыр.
Жануарлар Алматы қорығы- жануарлар дүниесіне де бай. Онда сүткоректілердің 40 астам түрі қоңыр аю барыс Тас сусар
Құстар құстардың 200 -дей түрі (самырсын құсы, шырша торғай, тоқылдақ, бұлбұл, үкі, кептер, қара және сары шымшық, құр, ұлар, қозықұмай, сушыл торғай, арша емен- тұмсығы, т. б. ) бар. самырсын тоқылдақ қозықұмай
Өсімдіктер Оның орманды дала белдеуінде (1300 2600 м) алма, өрік, қарақат, итмұрын, ұшқат өседі. , долана Жабайы жеміс ағашты ор ман. Тянь Шань шыршасынан тұратын қылқан жапырақты орманға (1400 2800 м) ауысады. Қорықта өсімдіктердің 1300 ден аса түрі кездеседі, оның 112 түрі ағаштар мен
арасында тіршілік етеді. Тек қыста ғана тау етектеріне қарай төмендейді. Сондай–ақ мұнда марал сирек кездеседі. Бұл жерде жыл маусымдарына байланысты арқар да болады. Олар қыс айларында күндіз жайылады да, түнде тығылып жатады. Көбінесе күзгі–қысқы айларда үйір– үйірімен жүреді. Қорық территориясында ақтөс сусар, орман көркі–ақтиын кездеседі. Олар шыршалы ағаштардың жаңғағынан және саңырауқұлақтарды қорек етеді. Кей уақыттарда тау етектеріне түсіп жеміс–жидектермен де азықтанады. Ал суыр тау беткейлерінен ін қазып алып, сонда мекендейді. Әр інді қазып алып, сонда мекендейді. Әр інде 5 10 суыр болады. Күзге қарай қатты семіреді. Күн жылына бастаған кезде қысқы ұйқысынан оянады. Мұнда тау суырынан қоры мол. Қорықтың шөл және шөлейт аймақтарына таралған тұяқты аңдардың, бірі–қарақұйрық. Бұл аң көбіне ашық далалы, шөлді жерлердің ойлы–қырлы төбешіктерінде, тау етектері мен сайлардағы жер қыртысы неғүрлым қаттырақ жерде тіршілік етеді.
Бауырымен жорғалаушылардан: алай кесірткесі, қалқан тұмсықты жылан; космекенділерден: көлбакд мен жасыл құрбақа кездеседі. “Қалқан” мен “Әнші тау” маңында аңның 43, құстың 85, қосмекенділердің 3, бауырымен жорғалаушылардың 3 түрі тіршілік етеді. Онда кездесетін аңдардың негізгі түрлері: арқар, қарақұйрық, елік, қасқыр мен түлкі, шұбар күзен және сасық күзен, ал құстардан: бөдене, шіл, кекілік, жетісу қырғауылы, тұйғын, жағалтай, құладын, ақбас құмай, тазқара, бүркіт және қыранқара мекендейді. Қосмекенділерден: жасыл құрбақа, сібір көлбақасы тіршілік етсе, бауырымен жорғалаушылардан: сұр жылан(улы жылан), қара шұбар жылан (усыз) және кесірткелер кездеседі. Қорықта еліктердің саны тиянақты қорғаудың нәтижесінде 500−ден асып отыр. Мұнда елік мекендеуге қолайлы оң мыңға жуық орман алқабы бар. Олар жыл мезгілдеріне байланысты таудың әртүрлі биіктігіне ауысып отырады.
