Акушерлік қан кетулер Жедел көмек көрсету Акушерия және

Акушерлік қан кетулер. Жедел көмек көрсету. Акушерия және гинекология кафедрасының ассистенті Баймусанова Г. Н.

Қан кету l Физиологиялық тұрғыда қалпына келмейтін және тіндердің жарақатына әкелетін кез келген көлемдегі қан кету l Ht 10% төмендеуіне әкелетін және гемотрансфузияны қажет ететін қан кету l Дене салмағынан 0, 5% жоғары қан кету l 500 мл және одан көп қан кету

Акушерлік қан кетулер Жүктілік, босану және босанудан кейінгі кезеңнің ағымындағы асқынулармен байланысты қан кетулер – акушерлік деп аталады

Акушерлікқан кету пайда бол ған мерзім аралы және оларды ғы ң себептері 1. Жүктілікті І жартысында ң қан кетулер. Жиі кездесетін себептері түсік, жатырдан тыс ж үктілік, к өпіршікті ты ғын болады 2. Жүктілікті ІІ жартысында ң қан кетулер. Жиі кездесетін себептері плацентаны жолда жатуы, ң қалыпты орналас қан плацентаны уақытынан ң бұрын ажырауы болады.

3. Бала жолдасы кезеінде қан кету. ң Негізгі себептеріплацентаны жабысу ж не ң ә бөліну аномалиялары. 4. Босанудан кейінгі ерте кезенде кету. қан Негізгі себебтері 4 Т (тонус, травма, тін, – тромбин) 5. Босанудан кейінгі кеш кезе ңінде қан кету. Негізгі себебі жатыр қуысында бала – жолдасы элементтеріні алып қалуы ж не ңқ ә қабыну процесстері.

Жүктіліктің II жартысындағы, босанудың 1 және 2 кезеңіндегі қан кетулер

Себептері l Плацентаның l Қалыпты жолда жатуы орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы

Плацента жатырдың төменгі сегментінде орналасып, жатыр мойнының ішкі араңын толық немесе жартылай жауып жатса плацентаның жолда жатуы деп атайды

Плацентаның жолда жатуының жіктелуі

Плацентаның жолда жатуының жіктелуі l Толық l Жартылай

жартылай

Плацентаның жолда жатуының себептері l Ұрық жұмыртқасының жатыр денесіне енуіне кедергі келтірген жатырдың шырышты қабатының дистрофиялық және атрофиялық жағдайын тудыратын аурулар

Плацентаның жолда жатуының клиникасы l Жүктіліктің II жартысында, босанудың I және II кезеңдерінде қан кету l Жатыр пальпация кезінде ауырсынусыз l Жатыр тонусы қалыпты l Ұрықтың жамбаспен келуі немесе дұрыс орналаспауы жиі кездеседі l Ұрық бастапқы кезеңде зардап шекпейді

Ұрықтың жамбаспен келуі

Плацентаның жолда жатуы кезінде қан кету механизмі

Плацентаның жолда жатуы кезінде қан кету ерекшеліктері l Қан кету жиі кенеттен басталады, себепсіз, түнде l Кейде қан ағу дефекациядан кейін, физикалық күш түсуден және қынаптық зерттеу жүргізгеннен кейін пайда болады

l Қан кету ауырсынусыз l Әрқашан сыртқы, ал-қызыл түсті l Қан кету қайталанып отырады

Диагностикасы l Анамнез мәліметтері l Объективті зерттеу мәліметтері l УДЗ мәліметтері

Босануды жүргізу тактикасы Плацентаның толық жолда жатуы – кесар тілігі операциясына абсолютты көрсеткіш

Плацентаның жартылай жолда жатуы кезінде жүргізу тактикасы Әйел жағдайын, қан кету көлемін, ұрық жағдайын және орналасуын бағалау 2. Шок, көп көлемде қан кету кезінде жедел көмек көрсету қажет: - интенсивті еммен қоса - параллельді абайлап амниотомия жасау, қан кету көлемі мен темпін азайту үшін - жедел түрде кесар тілігі 1.

3. Қан кету аз болса - абайлап амниотомия жасау, қан кету көлемі мен темпін азайту үшін - ұрық басымен келсе – табиғи жолмен босану мүмкіншілік бар

Ұрық жамбаспен келсе босануды кесар тілігі операциясымен аяқтау керек -

Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауы (ҚОПУБА) - плацентаның жүктілік, босанудың I және II кезеңдеріндегі ажырауы

Себебі Плацентарлы аймақта тамыр қабырғаларының тұрақсыздығы

ФОН l Артериалды гипертензия l Бүйректің созылмалы аурулары l Преэклампсия, эклампсия l Жатыр қуысының тез босауы (қағанақ суының кетуі, ұрықтың тез тууы) l Қысқа кіндік l Тым қатты босану әрекеті

Қалыпты орналасқан плацентаның уақытынан бұрын ажырауының патогенезінде негізгі болып ретроплацентарлы гематома келеді

Ретроплацентарлы гематома ары қарай ұлғайса 1. Плацентаның ары қарай ажырауына әкеледі, ол: 2. Жатыр қабырғасының бұлшық етіне сіңіп (имбибиция) – Кювелер жатыры әкеледі; 3. Ұрық қабықшаларын ажыратып, жатыр мойны арқылы сыртқа қарай шығады – сырқы қан кету пайда болады.

ҚОПУБА клиникасы l l l Қан кету түрлері - жатыр қуысының ішіне жиналуы (бозаруы, АҚ төмендеуі, РS жиілеуі) немесе сыртқа қарай кетуі мүмкін Сыртқы қан кету - қоңыр түсті, ұйындыларсыз Жатырдың ішінде локальді ауырсыну, гематоманың орналасуына сай болуы мүмкін Жатырдың гипертонусы анықталады Ұрық гипоксия белгілері ерте көрінеді; Жатыр қабырғасынан плацентаның 3/1 бөлігі ажырағанда ұрық өледі

Диагностикасы l. Шағымы, анамнез l. Жалпы және акушерлік тексерудің көріністері l. УДЗ

Тактикасы l Анықталған ҚОПУБА диагнозы қажет етеді: шұғыл жүктілік пен босанудың аяқтауын (жатырды босату!) l Жүктілік кезінде және босанудың 1 кезеңінде кесар тілігі операциясын жүргізу. l Босанудың II кезеңінде акушерлік қысқыштарды салу, ұрықты жамбас бөлігі арқылы шығару

Босанудың 3 (бала жолдасы) кезеңіндегі қан кетулер

Себептері l Плацентаның бөлінуі аномалиялары: - плацентаның тығыз жабысуы - плацентаның жатырға бойлай енуі

1. Плацентаның жабысуы lтолық lжартылай тығыз

2. Плацентаның жатырға енуі - жартылай - толық

Босанғаннан кейінгі кезеңдегі қан кетулер

Босанғаннан кейінгі кезеңдегі қан кетулер l Ерте босанғаннан кейінгі қан кетулер - босанудан кейін 24 сағат аралығында. l Кеш босанғаннан кейінгі қан кетулер - босанудан кейін 24 сағаттан соң

Ерте босанғаннан кейінгі қан кетулер l Себептері (4 Т): l Жатыр қуысында бала жолдасы бөліктерінің кідіруі (Тін) l Жатырдың жиырылу қабілетінің төмендеуі, жоғалуы (Тонус) l Жатырдың және босану жолдарының жұмсақ тіндерінің жарақаттары (Травма) l Гемостаздың туа және жүре пайда болған ақаулары (Тромбин)

l. Босанғаннан кейінгі кезеңде қан кетудің ең жиі кездесетін себебі болып жатырдың жиырылу қабілетінің бұзылуы келеді – жатырдың атониясы

Клиникасы l Бала жолдасы туғаннан кейін босану жолдарынан жатыр толық жиырылмаған кезде бір мезетте немесе қайталанып отырып 500 мл және одан көп көлемдегі қан кету

Утеротоникалық препараттар l Окситоцин – негізгі препарат l Метилэргометрин l Простагландиндер: мизопростол, энзопрост

Жатыр атониясы кезінде l Жатырдың сыртқы массажы l Б/е немесе к/т 10 БР окситоцин енгізу l К/к 20 -40 БР окситоцинды 1 л физ. ерт. енгізуді бастау - тамшылатып l Окситоцин жатырға әсер етпесе, мизопростол енгізу 800 -1 000 мкг per rectum

Қан айналымы көлемін толықтыру l Екі перифериялық көк тамырдың катетеризациясы (катетер № 1618) l Физ. ертіндінің инфузиясы қан кету көлеміне 1: 3 қатынасына, алғашқы 15 мин 1000 мл енгізіп үлгеру керек l Қан кетудің алғашқы сағатында 2 000 мл кристаллоидты ертіндіні енгізу керек

Жатырды жиырылтатын әдістер l Айналдыра отырып жатырдың алдыңғы құрсақ қабаты арқылы сыртқы массаж жасау l Жатырдың бимануалды компрессиясы

Жатырдың бимануалды компрессиясы

Нәтижесі болмаса хирургиялық гемостаз

Операциялық бөлімге тасымалдау кезінде құрсақ аортасын басу WHO, 2000

Жатырға компрессиялық тігіс салу және жатыр артерияларын байлау Hayman RG et al ACOG, 2002 WHO, 2000

Б-Линч бойынша компрессиялық тігіс B-Lynch, 1997

Нәтижесі болмаса - гистерэктомия

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ !!!