А М Аксёнаў Беларусь у міжваенны перыяд

А. М. Аксёнаў Беларусь у міжваенны перыяд

Міжваенны перыяд – час паміж І і ІІ сусветнымі войнамі (канец 1918 г. – 1 верасня 1939 г. )

Пытанні плана: 1. Тэндэнцыі развіцця свету ў міжваенны перыяд. 2. Беларусь і беларускі народ у 20 -30 -я гады ХХ ст. : 2. 1. стварэннее Саюза ССР і станаўленне таталітарнага рэжыму; 2. 2. НЭП і палітыка “беларусізацыі” (1921 -!928 гг. ); 2. 3. Палітыка пабудовы сацыялізму ў БССР і яе складаючыя: індустрыялізацыя, прымусовая калектывізацыя, “культурная рэвалюцыя” (канец 20 -х -30 -я гады); 2. 4. палітычныя рэпрэсіі 20 -50 -х гг. ; 2. 5. Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (1921 - 1939 гг. ).

Літаратура: Гісторыя Беларусі ў 2 -х частках (пад рэд. Новіка і Марцуля). Ч. 2. Гісторыя Беларусі: Дапаможнік для студэнтаў завочнай формы навучання /Аксёнаў А. М. І інш. -Гомель, БГЭУ. История Беларуси: Пособие для студентов заочной формы обучения всех специальностей/ Аксёнов А. Н. и др. - Гомель, БТЭУ. Абавязковая і дадатковая літаратура па тэме (гл. Практыкум па курсу «Гісторыя Беларусі» ).

Асноўныя тэндэнцыіі развіцця Еўропы і свету ў міжваенны перыяд Падзенне Германскай манархіі, распад Аўстра. Венгерскай імперыі і перамога бальшавісцкай рэвалюцыі ў Расіі ў выніку І сусветнай вайны. Новая палітычная мапа Еўропы. l Спробы ўтварэння новых дзяржаў-нацый і праблемы з нацыянальнымі меншасцямі ў Польшчы, Чэхаславакіі, Румыніі, Югаславіі, Венгрыіі, Літве і інш. краінах. l Эканамічныя праблемы Еўропы як вынік сусветнай вайны і эканамічнага крызісу ў ЗША (рэпарацыі краінам-перможцам, марудныя тэмпы росту эканомікі, беспрацоўе, інфляцыя). l

Асноўныя тэндэнцыіі развіцця Еўропы і свету ў міжваенны перыяд l l (працяг) Усталяванне ў Еўропе новага парадку, гарантам якога павінна была стаць створаная міжнародная арганізацыя Ліга Нацый (1919 -1946); Станаўленне дыктатур у еўрапейскіх краінах: - фашызм у Італіі (1922 г. , Б. Мусаліні), Германіі (1933 г. , А. Гітлер); - таталітарныя рэжымы ў СССР, Партугаліі, Румыніі, Венгрыі, Іспаніі (грамадзянская вайна 1936 -1939 гг. , Б. Франка); - аўтарытарныя рэжымы ў Балгарыі, Югаславіі, Аўстрыі, Польшчы. Супрацьборства непрымірымых таталітрных ідэалогій – савецкага камунізму, які падтрымліваўся кампартыямі Захаду, і фашызму Германіі, Італіі, інш. краін. Захаванне ў Еўропе дэмакратычных краін-астраўкоў

Галоўная палітычная падзея ва Ўсходняй Еўропе – стварэнне 30 снежня 1922 г. СССР - Саюза Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік

Заснавальнікамі СССР былі l. РСФСР l. УССР l. БССР l. ЗСФСР

Дэкларацыя аб утварэнні СССР і Саюзны дагавор былі зацверджаны І з’ездам Саветаў Саюза ССР (30 снежня 1922 г. , г. Масква)

КАНСТЫТУЦЫЮ СССР увяла ў дзеянне ІІ сесія ЦВК СССР 6 ліпеня 1923 г. - канчаткова зцвердзіў ІІ з’езд Саветаў СССР 31 студзеня 1924 г. -

Тэндэцыіі грамадска-палітычнага жыцця Беларусі 20 -30 гг. Зліквідаванне шматпартыйнасці і палітычнай апазіцыі Устанаўленне дыктатуры пралетарыяту ў форме Саветаў, палітычная, эканамічная, духоўная дыскрымінацыя непралетарскіх слаёў грамадства Дыктатура партыі бальшавікоў ад імя пралетарыяту Усталяванне бальшавіцкай таталітарнай сістэмы

Фактары (аб’ектыўныя і суб’ектыўныя), спрыяўшыя ўсталяванню бальшавіцкай таталітарнай сістэмы Пераход краіны ад капіталізму да невыразнага сацыялізму Замена прыватнай уласнасці дзяржаўнакааператыўнай Аўтарытарнае праўленне (дыктатура пралетарыяту) Аднапартыйнасць Культ асобы кіраўніка Адзіная ідэалогія Адсутнасць сталых дэмакратычных традыцый Падаўленне іншадумства Нізкі Адсутнасць адукацыйнасярэдняга культурны сацыяльнага слоя ўзровень грамадства насельніцтва Рэпрэсіі

Асаблівасць перыяда 20 -30 гг. ХХ ст. для беларускага народа – падзел (разарванасць) яго этнічнай тэрыторыі на 3 часткі. Усходняя Беларусь (Смаленшчына, Зах. Браншчына, Невельшчына, Віцебшчына (да 1924 г. ), Магілёўшчына (да 1924 г. ), Гомельшчына (да 1926 г. ) – у складзе Расійскай Федэрацыі. Заходняя Беларусь (Віленшчына, Гродзеншчына, Беласточчына, Брэстчына, часткі Міншчыны і Віцебшчыны) з насельніцтвам 4, 5 млн. з 1921 па 1939 гг. у складзе Польшчы (рэжым “санацыі”, каланіяльная палітыка). Цэнтральная Беларусь з 1 студзеня 1919 г. – тэрыторыя БССР.

БССР у 20 гг. ХХ ст. Новая эканамічная палітыка (НЭП) сакавік 1921 г. - 1928/1929 г. Палітыка “беларусізацыі” І этап – 1921 -1924 гг. ІІ этап- 15 ліпеня 1924 г. канец 20 -х гг.

БССР у 30 -я гады ХХ ст. Палітыка “пабудовы сацыялізму” Прымусовая Індустрыялізацыя (пяцігадовыя планы) калектывізацыя сельскай гаспадаркі “Культурная рэвалюцыя”

Заходняя Беларусь у складзе Польшчы (сакавік 1921 г. - верасень 1939 г. ) - Новы адміністрацыйны падзел – 4 ваяводствы з 29 паветамі, якія дзяліліся на гміны. - Плошча беларускай тэрыторыі складала 113 тыс. кв. км (24% Польшчы) з насельніцтвам 4, 6 млн. (13% насельніцтва Польшчы). Беларусы – 70%. - - Акаталічванне насельніцтва. - - Нацыянальны прыгнет. - - Аграрна-сыравінны прыдатак Польшчы (“усходнія крэсы”). Зарплата ў 2, 5 разы меншая, чым у палякаў. - - Камасацыя (= хутарызацыя). Ліквідацыя сервітутаў. - - Асадніцтва (4434 асаднікі з надзеламі 10 -45 га зямлі да 1930 г. )

Дзякуй за ўвагу!