4 -5 д рістерә Антикалы м дениеттегі

4 -5 д рістерә Антикалы м дениеттегі қ ә философия. Тараз Мемлекеттік Педагогикалы қ Институты «Философия ж не леуметтік-саяси п ндер» ә ә ә кафедрасы Д ріс ж ргізуші: ә ү филос. . к. , доцент Н радин Г лхан Болат ызы ғ ұ ү қ

Д ріс с ра тарыә ұ қ 1. К не грек философиясыны алыптасуы мен ө ң қ дамуыны м дени- леуметтік контексі. ң ә ә 2. Аристотель философиясы антикалы м дениет қ ә энциклопедиясы ха ында. қ 3. К не грек философиясыны рі арай ө ң ә қ дамуында ы софистер мен Сократты р лі. ғ ң ө 4. Платонны білім ж не зырлы м селесін ң ә құ қ ә оюыны іргелілік сипаты. қ ң 5. Эпикуреизм – жеке басты игілікті болуыны ң ң 5. Эпикуреизм – жеке басты игілікті болуыны ң ң философиясы ретінде. 6. Антикалы философияны д ниетанымды қ ң ү қ 6. Антикалы философияны д ниетанымды қ ң ү қ ба дарларыны адамны м дени ж не ғ ң ң ә ә саяси- леуметтік белсенділігіні алыптасуына сері. ә ң қ ә

Грек мифологиясы http: //www. hellados. ru/ Ертегрект ік м дениет ә грек мифологиясы мен генеологиясынан басталады Политеизм — к п дайлы ө құ қ Адамдар мен дайлар құ арасаында немі ү арпалыс болды дайлар Құ гректерді еркіндігі ң мен бостанды ына ғ з кедергілерін ө тигізді Сократ баста ан ғ біршама данышпандар шы ыс а барып ілім ғ қ йреніп, оны ү дайлар а арсы құ ғ қ олданды. қ Кейіннен б л т сінік ұ ү батыс христианды ына ғ лкен ы пал жасады ү қБ. э. д. 5 . ерте гректерде ғ философиялы ж не қ ә космологиялы ж йелер қ ү пайда болып, мифті ң р лі т мендеді ө ө

Антикалы философияқ Б. э. д. 5 . ғ мифті р лі ң ө лсіреген т ста философия ә ұ мен таби ат туралы ілімдер ғ лі бір-бірінен ажырама ан ә ғ еді. б. э. д. 7 . ғ ертегректік лиеленушілікқұ о амда ж не қ ғ ә б. э. д. 2 . ғ бастап б. э. 6 . ғ басына дейін ертеримдік лиеленушілік құ о амда дамы ан қ ғ ғ философиялы ілімдерді жиынты ы қ ң ғфилософиялы ілімдерді жиынты ық ң ғ Антикалы қ философияда т рпайы ұ материализм алыптасты. қ

Антика философиясыны ш тарихи ң ү кезе і: ң Ерте гректік философия — б. э. д. ІІ- І . Ү Ү ғғ — б. э. д. ІІ- І . Ү Ү ғғ Сократ а дейінгі философия. қСократ а дейінгі философия. қ кілдері: Ө Фалес, Анаксимандр, Анаксимен, Пифагор, Гераклит, Парменид, Анаксагор, Эмпедокл, Левкипп, Демокрит. Грек классикалы философиясы қГрек классикалы философиясық — б. э. д. -І . Ү Ү ғғ Сократ, Платон, Аристотель. Эллиндік философия — б. э. д. ІІІ . мен б. э. І . ғ Ү ғ — б. э. д. ІІІ . мен б. э. І . ғ Ү ғ О ан Платон Академиясы, Аристотель ғ перепатетиктері, Диоген киниктері, Зенон, Марк Аврелийді стоиктер, скептиктер, Эпикурді ң ңАврелийді стоиктер, скептиктер, Эпикурді ң ң эпикурліктері, Плотинні неоплатонды тары жатты. ң қэпикурліктері, Плотинні неоплатонды тары жатты. ң қ

Диоген Лаэртский “ Танымал философтарды ң мірі, ілімі ө ж не ә та ылымдары ғ туралы”

Антикалы негізгі мектептерқ 1. Милет мектебі : : Фалес, Анаксимандар, Анаксимен, Пифагор, Архит, Тимей Локрский, Элеаттар, Ксенофан, Парменид, Зенон Элейский, Мелисс; 2. Гераклит мектебі: Гераклит, Анаксагор; 3. Атомистер мектебі: Левкипп, Демокрит, Эмпедокл, Диоген Апполонийский; 4. Софистер мектебі: 4. 1. А а буын софистер: ғ Горгий, Протагор, Продик, Гиппий; 4. 2. кіші буын софистер: Фрасимах, Калликл, Критий, Ликофрон, Алкидам.

Антикалы жалпы мектептерқ Сократты мектеп: қ Сократ, Платон, Спевсипп, Ксенократ; Магерлік мектеп: Евклид, Стильпон, Диодор Крон; Киниктер мектебі: Антисфен, Диоген Синопский; Киренаиктер мектебі: Аристипп, Феодор-Атеист, Эвгемер; Элидо-Эритрийстік мектеп: Федон, Плистен т. б.

Антикалы жалпы мектептерқ Аристотель ж не перипатетиктер мектебі әАристотель ж не перипатетиктер мектебіә : : Аристотель, Теофраст, Эвдем Родосский, Стратон, Аристоксен, Дикеарх, Критолай, Кратипп. Скептиктер мектебі : : Пиррон, Энесидем, Агриппа; Эпикуреизм: Эпикур, Метродор Лампсакский; Стоиктер мектебі (ерте ж не орта): ә Зенон Китийский, Клеанф, Тимон, Хрисипп т. б. Киниктер: Кратет, Гиппархия; Римдік мектептер б. э. д. I. — б. э. V. : ғ ғ Эклектизм, Цицерон, Римдік эпикуреизм, Лукреций, Сенека, Эпиктет. (Антикалы философия ы палымен пайда бол ан). қ қ ғ

Милет мектебіні кілдері: ң ө Фалес, Анаксимандар, Анаксимен, Пифагор, Архит, Тимей Локрский, Элеаттар, Ксенофан, Парменид, Зенон Элейский; Милет Эфес. Элей

Ф А Л Е С Т пнегізі ү – «су» « « Барлы ы ғБарлы ығ да су ж не ә лем дайлар а ә құ ғ толы» шамамен 640 -562 Б. з. д. 585 ж. 28 мамырда к нні ү ң т тылуын ұ болжа ан ғ Египетте білім алды. Милет мектебі Ионийлік мектеп Ал. Ал аш ы бастама ғ қаш ы бастамағ қ (архе) Египеттен геометрияны алып келіп гректерге таныстырды. Жеті данышпан ны бірі ң Ал аш к нтізбе ғ ү н с асын ұ қ жаса ан ғ

Т пнегізі ү – «апейрон» « арапайым Қ «шексіздік» » шамамен 610 -540 “Табиат туралы ғ ” проза (грек тілінде, бізге жетпеген) Материяны ң саталу жне қ ә айналу заын ң тыш рет ұңғ тжырымдады ұ Тарихтаы ғ тыш эволюция ұңғ идеясын сынды ұ (адам –балы)қ АНАКСИМАНДР Жер т ірегінде к н, өң ү ай ж не ж лдыздар ә ұ айналып ж реді ү Т ыш кн ұңғ ү саатын ойлап ғ тапты

А Н А К С И М Е Н Т пнегізі – «ауа» ү шамамен 588 -525 Арх é ( греч. αρχή , лат. principium ) – бастама (принцип) ма ынасын беретін ғ е ртегректік философиялы қ термин дайлар ауаны Құ жарат ан жо , қ қ керісінше ауа дайларды құ жараттыдайлар Құ -материалды қ субстанцияны ң модификациясы ( лшенген лшемі) ө өМетерология ж не ә астрономиямен ш ылданды ұғ Ауа-райыны ң былуы к нні құ ү ң белсенділігіне байланысты Жел – ты ыздал ан ғ ғ ауа К н, ай – ауа ү ортасында ал ып қ қ ж рген отты ү жапыра тар қ

ГЕРАКЛИТ Т пнегізі – «от» ү «Бір зенге екі рет ө т су м мкін емес» ү ү шамамен 540 — 480 Жал ан аты: ғ “Жылауы ” қ арама- айшылы тар Қ қ қ ды бірлігі мен к ресі ң ү принципі ( лемді йлесімділікте ә ү стайды) ұ дайы згергіштік Ұ ө принципі ( лемде т ра ты на ты, ә ұ қ қ згеріссіз еште е жо ) ө ң қ Салыстырмалылы қ принципі ( лемде барлы ы ә ғ салыстырмалы т рде ү таразыланады)1 2 3 Логос м гі ж не әң ә лемдегіні б рі ә ң ә Логоспен келісімде орын алады

Т пнегізі – «жер» ү шамамен 570 — 47867 жыл мірден ө баз кешкен а ын қ Негізгі шыармасы ғ “Сатира” 5 кітап (барлы аындар мен ққ философтара ғ арналан)ғ Антропоморфты қ дайлара арсы құғқ болып, бірттас ұ универсум дайды жатады құ қ дай адам а Құ ғ самайды, ол шар ұқ т різді, б рін к реді, ә ә ө естиді, ол барлы қ жерде. дай Құ а и атты болмысты қ қ ң на зі. қ ө Натурфилософ Архелейді ң шкірті ә «барлы ы жерден ғ пайда болды ж не барлы ы жерге ә ғ айналады» Данышпанды к ргісі келген ө адамны зі ң ө де данышпан болуы керек Э Л Е Й М Е К Т Е Б І 2 принципі: Болмыс – т тас ұ згеріс — б лдыр Ө ұ Италийстік философия

ПАРМЕНИД шамамен 540 -470 жж. Болмыс бар — биболмыс жо. қ Болмыс б лінгісіз — ө бірт тас. ұ Болмыс згеріссіз — ө м гі. әң Биболмыс – а ыл а қ ғ онымсыз. қ Болмыс пен биболмысты атар ойды қ қ Болмыс пен ойлауды ң бірлігі идеясын алыптастырды қ Парменид пікірінше: лем екі ал аш ы материя а ә ғ қ ғ б лінеді, ө жары рі рекетті қ ә ә от пен ара ы рі бейтарап қ ңғ ә масса. Осы екеуіні араласуы ң н тижесінде ә лем ә пайда бол ан. ғ Философиялы -дидактикалы қ “Таби ат туралы” шы арма қ ғ ғ ескі гомерлік тілде жазыл ан. ғ “А и ат жолы” ж не “Пікірлер қ қ ә жолы” атты екі б лімнен ө т рады. ұ

ЗЕНОН шамамен 490 -430 жж. “ Ахилл мен тасба а” қ апориясы; “ Дихотомия” апориясы (Ке істікті шексіздікке б лу) ң өБейне “уа ытты жиырылуы” қ ң искривление времени Замандастарыны ң м лімдемесі ә бойынша Зенонны ң 40 апориясы бол ан, ғ са тал аны 9, қ ғ танымалы 4. “ шатын жебе” Ұ апориясы; “ Стадия” апориясы; ( здіксіз уа ыт пен Ү қ ке істікті ”сол с т” пен “сол ң ң ә мезгілге” с йкес келмеуі) ә ОЗ АЛЫС Қ Ғ АПОРИЯЛАРЫ ( оз алысты м нсіздігі) қ ғ ң ә “ лап бара жат ан Құ қ д н” апориясы; ә “ Ке істікке арсы” ң қ апориясы (есту мен к ру сынды ө сезімдерді сенімсіздігі) ң

Элей мектебі абылдау елесі ж не шынайы ойлауқ ә Бос ке істікте, к беюде, ң өБос ке істікте, к беюде, ң ө оз алыста жо , олар ми а қ ғ қ ғ сыймайды, о ан а ыл д лел ғ қ ә бола алады. Сезім лазуды орнын толтыра алмайды құ ң біра оз алыста ы к птеген заттарды қ қ ғ ғ ө ң бар екендігін білдіреді Осылайша бізде бір-біріне йтеуір ә бірн рсеге арама- айшы т ә қ қ ұ ра алатын екі ілім к зі бар ө Б л екеуіні айсысын ұ ң қ сенімді деп мойындау а болады ғ

Левкипп ертегректік философ. Кезінде Эпикур: “Левкипп – ойдан шы арыл ан т л а”ғ ғ ұ ғ – деді. 19 -20. Б л ойды неміс филологтары ғғ ұ Э. Роде, Натроп ж не т. б. жа тады. ә қ Б л оймен к птеген зерттеушілер келіспейді. ұ ө Левкипп Демокритті замандасы рі стазы. ң ә ұ ““ лкен диакосмос”, “А ыл туралы” Ү қлкен диакосмос”, “А ыл туралы”Ү қ деген шы армалары бар. ғ Аристотельді айтуынша: Левкипп элеаттар ң т жырымына жа ын ұ қ сезімдік т жрибесіз ә материалды денелер оз алысыны м мкін қ қ ғ ң ү еместігін айтты. Ол Ол биболмыс, я ни, бос ке істік бар ғ ңбиболмыс, я ни, бос ке істік барғ ң деп т жырымдады. ұ Оны атомизм туралы ойларыны ң ңОны атомизм туралы ойларыны ң ң Демокритке жа ынды ы сондай оларды бір қ ғ деп есептеуге болады. ЛЕВКИПП б. э. д. 5 . ғб. э. д. 5 . ғ Оны ң мірінен еш ө н рсе ә белгісіз.

Демокрит Абдерден шы ан ертегректік ққ философ, алым-энциклопедист. ғфилософ, алым-энциклопедист. ғ Батыста философиялы ж не ылыми қ ә ғ атомизмні тарихи типін ңатомизмні тарихи типінң ал аш ы болып ғ қ негіздеді. Египет, Вавилон, Парсы, Араб, Эфиопия, нді жерлеріне саяхат жасады. Үнді жерлеріне саяхат жасады. Ү 70 -тей шы арма авторы, “Адамны таби аты ғ ң ғ туралы”, “Кіші лем рылымы”, “Идеялар ә құ туралы”, “Ма сат туралы” т. б. ) қтуралы”, “Ма сат туралы” т. б. )қ Ол Ол заттарды к пт рлілігі мен рт рлілігі, ң ө ү ә үзаттарды к пт рлілігі мен рт рлілігі, ң ө ү ә ү лемні материалды ы мен бірегейлігі, ә ң ғлемні материалды ы мен бірегейлігі, ә ң ғ таным процесі сынды с ра тарды жауабын ұ қ ң тапты. Ол ал аш рет адам а засыны рылымын ғ ғ ң құ арышпен салыстыра отырып, ғарышпен салыстыра отырып, ғ “Микрокосм” терминін олданды. қ Адамны жаны лгеннен со ке істікке ң ө ң ң тарап кетеді. ДЕМОКРИТ Б. э. д. 460 -370 жж. р н рсені Ә ә ң з себебі, ө з ажеттілігі бар Ө қ “ Еутемия” – р ашан жа сы к іл-к йде болу, марту, ор ыныш ә қ қ өң ү құ қ қ сезімдерінен ада болып, даналы а мтылу. ққ ұ

Левкипп пен Демокрит ылым а ал аш рет ғ ғ ғ б лінбейтін, к рінбейтін, ө өб лінбейтін, к рінбейтін, ө ө те са б лшектер – ө ұ қ ө “атом” ымын сынды. ұғ ұ“атом” ымын сынды. ұғ ұ Олар антикалы қОлар антикалы қ атомистиканы негізін ң салушылар. К петеген ө атомдар йы ты ұ қ ту ызады, ғту ызады, ғ ал одан лемдер п. б. Ірі ә атомдар космосты ңкосмосты ң ортасына жиналып, тегіс жерді райды. құ Атомдар атты қ бол анды тан ғ қ б лінбейді, өб лінбейді, ө сапасы жо , бір-бірінен қ лкендігі, пішіні, үлкендігі, пішіні, ү ж не салма ы ар ылы ә ғ қ айры шаланады, қайры шаланады, қ орналасуы мен т ртібі ә бос ке істікте м гілік ң әң оз алыс ар ылы қ ғ қ ай ындалады. қ

СОКРАТ (шам. б. э. д. 470 -399) Д режесі: ә ертегректік философ, Ерте Греция философиясыны негізін ң алаушы. қалаушы. қ Негізгі ма саты қНегізгі ма сатық — адамны м нді мір ң ә ө с руін біліп, йренуін ү ү алыптастыру. қалыптастыру. қ Жетістіктері: индуктивті д лелдеуді ә ал аш олданушы, майевтика ғ қ т сіліні авторы, а и атты іздеуді ә ң қ қ ңт сіліні авторы, а и атты іздеуді ә ң қ қ ң негізгі т сілі — диологты олданушы. ә қнегізгі т сілі — диологты олданушы. ә қ СОКРАТТЫ НА ЫЛ С ЗДЕРІ Ң Қ Ө «Мен еште е білмейтінімді білемін. . . ң сонды танда мен сенімен бірге ойланып, қ бірге а и атты іздегім келеді» . қ қ «Ізгілік – б л білім» . ұ « з- зі ді танып біл» . Ө ө ң “ Адамны м н-ма ынасы – а ыл-ой а, ң ә ғ қ ғ ерік-жігерге, адамгершілікке негізделген «жанда» ”. “ р адам з міріні ожасы”. Ә ө ө ң қ

Адамны жан д ниесін жетілдіруң ү ИРОНИЯ МАЕВТИКА Мені білетінім – ң Еште е білмейтінім ң Мен не шін мір с ремін? ү ө ү Мені арым таза ма? ң А И АТ Қ Қ зін- зі тануӨ ө Б кіладамзатты ү тану

Софистика Б. э. д. 5 . екінші ғ жартысында Афинада п. б. ал аш ы жалпы ғ қ білім беретін к сіби стаздар, ә ұ философ-а артуш ғ ылардан рал ан құ ғ мектеп. Гректі “софист” ң (sophistes – дана) с зінен шы ан ө ққ шешендік нерді ө йрететін ү ал аш ы ғ қ а ылы қ м алімдер. ұғ Софистерді ң шы армалары ғ са талынба ан. қ ғ Оларды ң ма саты қ о ушыларды қ ң жина тал ан қ ғ білімдерін пікірталастарда д рыс ұ пайдалану а ғ йрету. ү Протогор, Горгий, Гипий, Продик, Антифонт сынды а а буын ғ софистер саясат, этика, мемлекет, ы , тіл білімі құқ қ м селелерін ә зерттеді. Халы олара қғ“жалан ғдана” деген ат берді. Софистерді ң к пшілігі з ө ө саба тарына аз қ а ша ал ан жо , қ ғ қ сонды танда қ оларда менсінбеушілік пен т ккаппарлы ә қ п. б. Кіші буын софистер Фразимах, Критий, Алкидам, Ликофон, Нолемон, Гипподам с з аламастыру, ө а и ат пен қ қ жал анды бір ғ уа ытта қ д лелдеуді ә ң алдамшы т сілдерімен ә айналысты.

ПЛАТОН (( б. э. д. 428/427 – 348/347) Д режесі: ә ертегректік философ-идеалист, объективті идеализмні негізін алаушы, ң қидеализмні негізін алаушы, ң қ 30 -35 философиялы қ диологты авторы, ңдиологты авторы, ң академияны негізін алаушы. ң қакадемияны негізін алаушы. ң қ станымы: Ұ “Идеалды мемлекет” болу шін леуметтік ү ә стратификация міндеттері ата қ ңстратификация міндеттері ата қ ң детерминациялануы тиіс. Негізгі шы армалары: ғ “Софист”, “Парменид”, “Теэтет”, “Мемлекет”, “За дар”, ң“Мемлекет”, “За дар”, ң “Саясаткер”, “Сократ апологиясы”, “ 13 авторлы қапологиясы”, “ 13 авторлы қ хаттар” т. б. ЖАН М ГІ ӘҢЖАН М ГІӘҢ

Идеялар леміә ИГІЛІК ЛГІ Ү (идеалды лем) ә К ШІРМЕ Ө (физикалы қ лем) ә ЖАРАТУШЫ (демиург, к шірме ө авторы) ““ Д е м и у р г” — гректі “заттарды жасап шы арушы”, ң ғгректі “заттарды жасап шы арушы”, ң ғ “шебер”, “жаратушы” с здеріні ма ынасын береді. ө ң ғ“шебер”, “жаратушы” с здеріні ма ынасын береді. ө ң ғ

Демиург материямен м гі бірге « аламды әң Ғ жаратушы ж не ке» . ә әжаратушы ж не ке» . ә ә Демиург материя мен ал аш ы ғ қ бейнеге т уелді емес, себебі ол аса ә к шті емес. ү Аристотель м ндай Демиургты шеттетіп, ұАристотель м ндай Демиургты шеттетіп, ұ б л терминді зіні ал аш ы ұ ө ң ғ қ т пн с алы ма ынасымен – ол нерші, ү ұ қ қ ғ қ өт пн с алы ма ынасымен – ол нерші, ү ұ қ қ ғ қ ө шебер деп олданады. қшебер деп олданады. қДемиург Платонны ң “Тимей” диалогында жазыл ан ғ Демиург — космосты жаратушы діретті ке, ол құ ә аспанды, жерді ж не оны ә ң мекендеушілерін де жаратты

Аристотель (б. э. д. 384 -322) Д режесі: ә ертегректік философ, энциклопедист, дуалист, Ликей немесе перепатетиктер мектебіні негізін салушы. ңмектебіні негізін салушы. ң Ту ан жері: ғ Стагир Білімі: Афинада ы Платон ғ мектебі станымы: Ұстанымы: Ұ Барлы ына а ыл ғ қ ар ылы ол жеткізуге болады. қ қар ылы ол жеткізуге болады. қ қ Негізгі шы армалары: ғ «Саясаттану» , «Никомахты қ «Саясаттану» , «Никомахты қ этика» , « лкен этика» , «Эвдова Ү этикасы» , “Риторика”, “Поэтика”, “Этика” т. б.

Платон мен Аристотель

Ежелгі Греция мірі ө

Аристотель философияны б лді: ө теоретикалы б лім қ өтеоретикалы б лімқ ө — болмыс ж не оны ә ң б ліктері, себептер мен бастамалар туралы ө ілім; практикалы б лім қ өпрактикалы б лімқ ө – адамды рекеттер қ ә туралы; поэтикалы қпоэтикалық – шы армашылы туралы. ғ қ ылым а – Ғ ғ а ылқ ар ылы, ал жалпыны тек қ сезім ар ылы тану а болады. Жалпыны қ ғ тануды шарты – ң индуктивтік жалпылы , қ ал ал ол сезімдік абылдаусыз м мкін емес. қ үол сезімдік абылдаусыз м мкін емес. қ ү

Аристотель 4 себепті мойындады: Материя, немесе алыптасуды пассивті қ ң м мкіндігі; ү Форма, материя а тек м мкіндік болып ғ ү беріліп т р ан шынды ; ұ ғ қберіліп т р ан шынды ; ұ ғ қ оз алысты бастамасы; Қ ғ ң Ма сат. қ Аристотель философия, логика, этика, нер, поэзия, риторика, саясаттану, өнер, поэзия, риторика, саясаттану, ө психология, космогония, биология ж не ә т. б. ылыми ба ыт салып зерттеген. ғ ғ

М е т а ф и з и к а б. э. д. І . Аристотель енгізген, с збе-с з ғ ө ө аудар анда ғ «физикадан со » ң деген ма ына білдіреді, ал Аристотель м ны ғ ұ «ал аш ы философия» ғ қ деп ата ан. ғ Себебі Аристотель барлы ылымдар қ ғ шін міндетті н рселерді ү ә ңшін міндетті н рселерді ү ә ң згермейтінін өзгермейтінінө ж не сезім м шелерімен ә ү емес, оймен ана пайымдау а ғ ғ болатынын ескеріп, е жо ар ы ң ғ ғ бастама ретінде арастырды. қ ретінде арастырды. қ

Эпикур (б. э. д. 341 -270) Д режесі: ә ертегректік философ, Демокритті ңфилософ, Демокритті ң олдаушысы, 300 -ге жуы қ қолдаушысы, 300 -ге жуы қ қ шы арма, Афинада 800 жыл мір ғ ө с рген «Эпикур ба ы» мектебіні ү ғ ңс рген «Эпикур ба ы» мектебіні ү ғ ң авторы. Ту ан жері: ғ Самос аралы. станымы: Ұстанымы: Ұ еш н рсе ә жо тан пайда болып, жо а қ ққ кетпейді. Негізгі шы армалары: ғНегізгі шы армалары: ғ таби ат туралы ойлары бар ғ «Геродот а хат» пен «Пифокл а қ ғ хат» ана са тал ан. «Менекейге ғ қ ғ хат» мораль с ра тарын ұ қ амтамасыз етті. қамтамасыз етті. қ

Скептицизм б. э. д. 4 . ғ Элидтік Пиррон ал аш рет негізін ала ан ғ қ ғ антикалы ертегректік ілім. қ Пиррон Ежелгі Грецияда бірінші рет б рыннан тарал ан ұ ғ сезімділікті танымды ндылы тарында ы ң қ құ қ ғ к дікү келтірді. Гераклит : «к з бен ла – жал ан ку герлер» ; ө құ қ ғ ә Демокрит: «сезімні н тижесі ара ы» , «б л аны тал ан ң ә қ ңғ ұ қ ғ а и ат емес, ж й ана пікір» ; қ қ ә ға и ат емес, ж й ана пікір» ; қ қ ә ғ Скептицизм арапайым қарапайымқ к діктен ү догмалық к дікке ү айналды. Пирронны ісін оны ш кірті ң ң ә Тимон жал астырды. ғ Скептицизмні ары арай ы рлеуіне лкен ы пал еткен ң қ ғ ө ү қ б. э. д. 1 . ғб. э. д. 1 . ғ Крит Энесидем , ол тіпі ата ты қ а ын Лукианқ (2 . ) ғ мен е бектері б гінгі к нге дейін са тал ан б рын ыны ң ү ү қ ғ ұ ғ ңмен е бектері б гінгі к нге дейін са тал ан б рын ыны ң ү ү қ ғ ұ ғ ң жал ыз ғ философ-скептигі Секст Эмпирикке де з серін ө ә тигізді. Скептицизм аны білімні м мкіндігін терістеп, ізгілікті қ ң ү нормаларды рационалды негіздеу м мкіндігіне сенбеді. ң ү былыстарды бар екеніне к діктенбестен, тек біз ана Құ ң ү ғ на тылы ты игере аламыз деп есептеді. қ қна тылы ты игере аламыз деп есептеді. қ қ

Пиррон шам. 365 — шам. 275 Орта Академия Жа аң Академиялкен Ү скептиктер Кіші скептиктер Кеш пирронизм Энесидем б. э. д. I . ғ Агриппа б. э. д. I . . — ғ б. э. I ғ. Секст Эмпирик б. э. II ғ. Академиялы қ скепсис Аркесилай 315 -241 Карнеад 214/13 -129/28 Тимон Флиунттен 325/20 -235/30 Клитомах 187/86 -110/09 Антикалы скептицизм қАнтикалы скептицизмқ

Ол ш негізгі б ліктен ү ө т рады: ұ «Каноника» — таным теориясы; «Физика» – натурфилософия; «Этика» — дептілік теориясы. ә Эпикур философиясы жа а ілімдерге ң мтылушы классикалы ертегректік ұ қ философия кілдерінен, адамны м нді мір ө ң ә ө с руі, рухани та атсызды пен жанны ү ғ қ ңс руі, рухани та атсызды пен жанны ү ғ қ ң тыныш болуы, лім ор ынышынан арылу, ө қ қтыныш болуы, лім ор ынышынан арылу, ө қ қ д л азіргі ж не болаша та ы болатын ә қ ә қ ғ о и алар а дайын болу, асірет шегу мен қ ғ ғ қ штарлы ты шекарасын т сінбеу сынды құ қ ң ү м селелерден т ратынды ымен ерекшеленді. ә ұ ғ

ЖЕТІ ДАНЫШПАН Фалес, Солон, Биант, Питтак, Клеобул, Хилон, Периандр Солон: «еште е арты » , « пияны ң қ құ аны ты ар ылы шеш» ; қ қ қаны ты ар ылы шеш» ; қ қ қ Фалес: «сырты нан с лу болма, ң ұ «сырты нан с лу болма, ң ұ ісі мен демі бол» ; ң әісі мен демі бол» ; ң ә Биант: «к шпен емес сеніммен ал» ; ү Питтак: «жа ыны да ы сен натпайтын қ ң ғ ұ істі, зі де істеме» ; ө ңісті, зі де істеме» ; ө ң Клеобул: «к п с йлеуші емес, к п ө ө ө ты даушы бол» . ңты даушы бол» . ң

Жалпы грек философиясыны ң ш сипаты үш сипатыү Космологиялы (натурфилософиялы қ қКосмологиялы (натурфилософиялы қ қ кезе ); ң Этико-саяси (универсалды философиялы ылыми ж йені қ ғ ү ңфилософиялы ылыми ж йені қ ғ ү ң алыптасу кезе і); қ ң Этико-діни-философиялы (этика ж не қ ә дін философиясы);

““ Эрос” — г ректі “махаббат” с зі: ң ө 1) махаббат пен сексуалдылы ты қ ңсексуалдылы ты қ ң мифологиялы діреттілігі; қ құ 2) сексуалды инстинктті ң 2) сексуалды инстинктті ң (сексуалды елігу), мір ө инстинкті мен зін- зі ө ө ор ауды жеке даралан ан қ ғ ң ғ ма ынасы. ғ ““ Эрос” — махаббатыны жалпы ң эмблематикалы ма ынасы. қ ғэмблематикалы ма ынасы. қ ғ Эрос ( мір) өЭрос ( мір)ө мен Танатос ( лім) ө( лім)ө к ресі ауыспалы ү табыспен ж реді, біра оны ү қ ңтабыспен ж реді, біра оны ү қ ң а ыр ы есебі тек ана біреу – қ ғ ғ ”Танатос” же ісі. ң же ісі. ң