1385 6 29 1 ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ 2

1385/6/29 1

ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ 2

ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻮﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺸﻜﻞ ﻭ ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺳﺌﻮﺍﻻﺕ پژﻮﻫﺶ ﺑﺴﺘگﻲ ﺩﺍﺭﺩ. ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻮﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ : • ﻧﻮﻉ ﻣﺴﺌﻠﻪ • ﻣیﺰﺍﻥ آگﺎﻫی ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻣﺴﺌﻠﻪ • ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺮﺍی ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻃﺮﺡ 3

Types of Studies • Primary Studies • Secondary Studies

TYPES OF STUDIES • Primary Descriptive Analytic • secondary (review article) Narrative systematic

Hierarchy of Study Types Descriptive • Case report • Case series • Ecologic • Cross sectional Analytic Observational • Cross sectional • Case-control • Cohort studies Experimental • Clinical trials • Field trials • Community trials Strength of evidence for causality between a risk factor and outcome

ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ( )Analytic ( )Descriptive ﺍﻱ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺍﻱ ( )Interventional ( )Observational Case Report ﻛﺎﺭآﺰﻣﺎﻳﻲ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻛﻮﻫﻮﺭﺕ Case Series ﻛﺎﺭآﺰﻣﺎﻳﻲ ﻣﻴﺪﺍﻧﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﺎﻫﺪﻱ ﺍﻛﻮﻟﻮژﻴﻚ ﻛﺎﺭآﺰﻣﺎﻳﻲ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ 7 ﻣﻘﻄﻌﻲ

The Evidence Pyramid 8

ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻱ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ● – ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ پژﻮﻫﺸگﺮ ﺗﻨﻬﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻛﺮﺩﻩ ﻳﺎ ﻭﺿﻌﻴﺖ چﻨﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﺭﺍ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺭﻧﻈﺮ گﺮﻓﺘﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ آﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳگﺮ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻱ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ● – ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ پژﻮﻫﺸگﺮ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﻦ ﺩﻭ ﻳﺎ چﻨﺪ ﻣﺘﻐﻴﺮ پﺮﺩﺍﺧﺘﻪ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﺳﺖ.

ﺗﻘﺴﻴﻢﺑﻨﺪﻱ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎی ﺗﺤﻠیﻠی • ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻱ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩﺍﻱ – ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ آﻦ پژﻮﻫﺶگﺮ ﻫﻴچ ﻧﻘﺸﻲ ﺩﺭ ﻭﺟﻮﺩ ﻭ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻱ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻭ ﻣﺨﺪﻭﺵﻛﻨﻨﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ پژﻮﻫﺶ ﻧﺪﺍﺭﺩ. • ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻱ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﺍﻱ – ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻱ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ پژﻮﻫﺶگﺮ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻳﻚ ﻣﺘﻐﻴﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ )ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ( ﺭﺍ ﺧﻮﺩ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ.

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍکﺘﺸﺎﻓی • ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍی کﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ کﻮچکی ﻭ ﺑﻤﺪﺕ کﻮﺗﺎﻫی ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣیﺸﻮﺩ. • ﺍیﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺯﻣﺎﻧی ﺑکﺎﺭ ﻣی ﺭﻭﺩ کﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ یک ﻣﺸکﻞ یﺎ یک ﻭﺿﻌیﺖ ﺑﺴیﺎﺭ ﻧﺎﻗﺺ ﺑﺎﺷﺪ. • ﺍگﺮ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻦ ﺑﺨﻮﺑی ﺗﻌﺮیﻒ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﺍکیﺪ ﺗﻮﺻیﻪ ﻣی ﺷﻮﺩ کﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻیﻔی یﺎ ﺗﺤﻠیﻠی ﺣﺘﻤ یک ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍکﺘﺸﺎﻓی ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ. 11

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻮﺻیﻔی 21

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻮﺻیﻔی • ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻮﺻیﻔی ؛ ﺷﺎﻣﻞ ﺟﻤﻊ آﻮﺭی ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻨﻈﻢ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎﺳﺖ ﺗﺎ ﺗﺼﻮیﺮ ﺭﻭﺷﻨی ﺍﺯ یک ﻣﻮﻗﻌیﺖ ﺧﺎﺹ ﺑﺪﺳﺖ آیﺪ. • ﻣﻌﻤﻮﻻ چﻨﺪ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﺳﺎﺳی ﺍﺯ ﺑیﻤﺎﺭی ﻭ یﺎ پیﺎﻣﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺭﺳی ﻣی ﺷﻮﺩ: – – : What چﻪ چیﺰ، چﻪ ﻭﺍﻗﻌﻪ،. . . : Who ﺳﻦ، ﺟﻨﺲ، ﻧژﺎﺩ، ﺗﺎﻫﻞ، ﺗﺤﺼیﻼﺕ،. . . : Where ﻭﺿﻌیﺖ ﺟﻐﺮﺍﻓیﺎیی، ﺷﻬﺮ/ﺭﻭﺳﺘﺎ، ﻣﺤﻠﻪ،. . : When ﻓﺼﻞ، ﺳﺎﻝ، ﻣﺎﻩ، ﺳﺎﻋﺖ،. . . • ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻮﺻیﻔی ﺭﺍ ﻣی ﺗﻮﺍﻥ ﺭﻭی گﺮﻭﻩ ﻫﺎی کﻮچک یﺎ ﺑﺰﺭگی ﺍﺯ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩ. 31

ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺩﺭ چﻴﺴﺖ؟ • ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺩﺭ ﺷﺮﻭﻉ ﻛﺸﻒ ﻳﻚ پﺪﻳﺪﻩﻱ ﺳﻼﻣﺘﻲ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﻳﺎ گﺮﻭﻩ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﺍﺭﻧﺪ. • ﻫﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻱ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﺨﺶ، ﻳﺎ ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ آﻦ ﺑﺨﺶﻫﺎ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﻧﺘﻴﺠﻪگﻴﺮﻱ ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻤﻲﺑﺎﺷﺪ. ﻫﺮچﻨﺪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺨﺶﻫﺎﻱ ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺩﺭ ﺣﺪ ﺧﻮﺩ آﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍﺭﺯﺵ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺍﻱ ﺗﻮﺻیﻔی • • ﻫﺪﻑ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺗﻮﺻﻴﻒ ﺍﻟگﻮﻫﺎ ﻭ ﺭﻭﻧﺪﻫﺎ ﺍﺳﺖ. ﺑﻪ ﻓﺮﺿﻴﻪﺳﺎﺯﻱ ) (Hypothesis Generation ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﻤﻚ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪ. ﺑﻪ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ گیﺮی ﻓﺮﺍﻭﺍﻧی ﻭﻗﻮﻉ ﺑیﻤﺎﺭی ﻭ پیﺎﻣﺪﻫﺎی ﺩیگﺮ ﺳﻼﻣﺘی ﻣیپﺮﺩﺍﺯﻧﺪ.

ﺍﺑﻌﺎﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻮﺻیﻔی • ﺷﺨﺺ )ﻣیﺰﺑﺎﻥ(: – ﺳﻦ، ﺟﻨﺲ، ﻭﺿﻌیﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋی- ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی، ﻋﺎﺩﺍﺕ ﻓﺮﺩی ﻭ. . . • ﻣکﺎﻥ: – ﻣﺤﻞ ﻭﻗﻮﻉ ﺑیﻤﺎﺭی ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﻫﺎی ﻃﺒیﻌی یﺎ ﺳیﺎﺳی ﺟﻐﺮﺍﻓیﺎﺋی – ﺷﺮﺍیﻂ آﺐ ﻭ ﻫﻮﺍیی – ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﻫﺎی ﺑیﻦ ﺍﻟﻤﻠﻠی • ﺯﻣﺎﻥ: – ﺗﻐییﺮﺍﺕ ﻓﺼﻠی ﻭ ﺩﻭﺭﻩ ﺍی 61

ﺍﻧﻮﺍﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﻮﺻیﻔی • گﺰﺍﺭﺵ ﻣﻮﺭﺩ )ﺑیﻤﺎﺭ( Case Report • ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻮﺭﺩ Case Series • ﻣﻘﻄﻌﻲ • ﺍﻛﻮﻟﻮژﻴﻚ 71 Cross-sectional Ecological

) (Case report گﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﻔﺼﻴﻠﻲ ﻳﻚ ﻣﻮﺭﺩ/پﺪیﺪﻩ ﻳﺎ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺍﻧگﺸﺖ ﺷﻤﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳﺖ. ﺍﻳﻦ گﺰﺍﺭﺵ ﻫﺎ ﺭﻭﺵ ﻣﻬﻤﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺩﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ پﺰﺷﻜﻲ ﺑﻪ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻫﺎﻱ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻳﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻏﻴﺮ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺮ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺟﻨﺒﻪ ﻫﺎﻱ ﻧﺎﺩﺭ آﻦ پﺪﻳﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﻓﻬﻢ ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ آﻦ ﺑﺮ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺭﻭﻧﺪ ﺗﺼﻤﻴﻢ گﻴﺮﻱ )ﺗﺼﻤﻴﻢ گﻴﺮﻱ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ( ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﺍﺭﺩ. ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ (Case series ﻣﻮﺍﺭﺩ ) ﺑﺮﺭﺳی چﻨﺪیﻦ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺯ یک پﺪیﺪﻩ ﻧﺎﺩﺭ ﻭ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﺟﻬﺖ یﺎﻓﺘﻦ ﻧکﺎﺕ ﻣﺸﺘﺮک ﻭ ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺑﻪ ﻓﺮﺩ آﻨﻬﺎ ﻣی ﺑﺎﺷﺪ. ﺩﺭ ﺍیﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺎکیﺪ ﺑﺮ ﻣﺸﺎﻫﺪﺍﺕ ﻣﻨﻔﺮﺩ ﻭ ﺩﻗیﻖ ﺗک ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺍﺳﺖ. 81

گﺰﺍﺭﺵ ﻣﻮﺭﺩ )ﺑیﻤﺎﺭ( Case Report • ﻣﺜﺎﻝ: چﻪ چیﺰی ﺭﺍ گﺰﺍﺭﺵ ﻣی ● ﺩﺭﺳﺎﻝ 1691 یک گﺰﺍﺭﺵ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺯ یک ﺧﺎﻧﻢ 04 ﺳﺎﻟﻪ کﻨیﻢ؟ کﻪ پﺲ ﺍﺯ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﻌﺮﻓی ﻭیژگی ﻫﺎی یک ﺑیﻤﺎﺭ ﻗﺮﺹ پیﺸگیﺮی ﺍﺯ ﺑﺎﺭﺩﺍﺭی ﺧﻮﺭﺍکی ﺩچﺎﺭ آﻤﺒﻮﻟی ﺭیﻪ ﺧﺎﺹ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ گﺰﺍﺭﺵ یک یﺎ ﺷﺪﻩ ﺑﻮﺩ، ﻣﻨﺘﺸﺮ گﺮﺩیﺪ چﻨﺪ پﺰﺷک ﺑﺎﻟیﻨی. 91

ﻣﺜﺎﻝ ﺩیگﺮ ﺍﺯ Case Report n یک ﺷیﺮﺧﻮﺍﺭ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ گﺮﺍﻧﻮﻟﻮﺳیﺘﻮپﻨی ﺷﺪیﺪ، ﺑﺎ ﻓﺎکﺘﻮﺭ ﻣﺤﺮک کﻮﻟﻮﻧی گﺮﺍﻧﻮﻟﻮﺳیﺘی ) (GCSF ﺩﺭﻣﺎﻥ گﺮﺩیﺪ. پﺲ ﺍﺯ 11 ﻣﺎﻩ ﺩﺭﻣﺎﻥ، کﻮﺩک ﺩچﺎﺭ ﻟﻮﺳﻤی ﺣﺎﺩ ﻏیﺮﻟﻤﻔﻮﺑﻼﺳﺘیک ﺷﺪ. پیﺸﻨﻬﺎﺩ ﻓﺮﺿیﻪ: ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻓﺎکﺘﻮﺭ ﻣﺤﺮک کﻮﻟﻮﻧی گﺮﺍﻧﻮﻟﻮﺳیﺘی ﺩﺭ ﺑیﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺍﺧﺘ ﻻﺕ ﻣﺎﺩﺭﺯﺍﺩی ﻣﻐﺰ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ، ﻣﻤکﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻋﺚ ﺍیﺠﺎﺩ ﻼ ﺗﻐییﺮﺍﺕ ﺑﺪﺧیﻤی ﺷﻮﺩ. )362: 621; 5991 (J Pediatr 02

ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻮﺭﺩ )ﺳﺮﻱ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ( Case Series • ﻧﻮﻋﻲ گﺰﺍﺭﺵ ﺑﻴﻤﺎﺭ) (Case Report ﺍﺳﺖ، ﻣﻨﺘﻬی چﻨﺪ ﺑﻴﻤﺎﺭ ﺑﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﺑﺎﻟﻴﻨﻲ ﻳﺎ ﺧﺼﻮﺻﻴﺎﺕ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺩﻳگﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲگﻴﺮﻧﺪ. – ﺍﻳﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﺑﺘﺪﺍﻱ پﻴﺪﺍﻳﺶ ﻳﻚ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻱ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻱ ﺑﻌﺪﻱ ﺑﺎﺷﺪ. • ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، گﺰﺍﺭﺵ ﻣﺮﻛﺰ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻴﻤﺎﺭﻳﻬﺎﻱ آﻤﺮﻳﻜﺎ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺳﻨﺪﺭﻣﻲ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻌﺪﻫﺎ ﺑﻪﻧﺎﻡ ﺳﻨﺪﺭﻡ ﻧﻘﺺ ﺍﻳﻤﻨﻲ ﺍﻛﺘﺴﺎﺑﻲ ) (AIDS ﻣﻌﺮﻓﻲ ﺷﺪ.

ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻣﻮﺭﺩ Case Series • ﻣﺜﺎﻝ: چﻪ چیﺰی ﺭﺍ گﺰﺍﺭﺵ ﻣی ● ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1891 ﺩﺭ ﺷﻬﺮ ﻟﺲ آﻨﺠﻠﺲ ﺩﺭ ﻃی یک ﺩﻭﺭﻩ 6 کﻨیﻢ؟ ﻣﺎﻫﻪ، 5 ﻣﺮﺩ ﻫﻤﺠﻨﺲ ﺑﺎﺯ ﺍﺯ ﻣﺸﺎﺑﻪ گﺰﺍﺭﺵ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎ ﺍیﻦ ﺗﻔﺎﻭﺕ ﻗﺒﻞ ﺳﺎﻟﻢ، ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ پﻨﻮﻣﻮﻧی پﻨﻮﻣﻮﺳیﺴﺘیﺲ کﺎﺭیﻨی کﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺑیﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺷﺪﻧﺪ. ﺑیﺶ ﺍﺯ یک ﻧﻔﺮ ﺍﺳﺖ. )052: 03; 1891 (MMWR 22

ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ Case Report ﻭ Case Series n n ﺗﻮﺻیﻒ ﻭﻗﻮﻉ ﺑیﻤﺎﺭیﻬﺎی ﺟﺪیﺪ ﺗﻮﺻیﻒ پیﺎﻣﺪ یک یﺎ چﻨﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺯ یک ﺑیﻤﺎﺭی ﻧﺎﺩﺭ یﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻧﺎﺩﺭ ﺍﺯ یک ﺑیﻤﺎﺭی ﺷﺎیﻊ )ﺭﻭﺵ ﻣﻬﻤی ﺑﺮﺍی ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺩﻥ ﺟﺎﻣﻌﻪ پﺰﺷکی ﺑﻪ ﺑیﻤﺎﺭیﻬﺎی ﻏیﺮ ﻣﻌﻤﻮﻝ یﺎ ﺗﻈﺎﻫﺮﺍﺕ ﻏیﺮ ﻣﻌﻤﻮﻝ یک ﺑیﻤﺎﺭی( پیﺸﻨﻬﺎﺩ ﻓﺮﺿیﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ یک ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ یﺎ ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺑﺎ ﻭﻗﻮﻉ یک پیﺎﻣﺪ یﺎ ﺑیﻤﺎﺭی) ﻣﻨﺒﻊ ﻏﻨی ﻓﺮﺿیﻪ ﻫﺎ( چﻮﻥ ﺷﺮﺡ ﺟﺰﺀ ﺑﻪ ﺟﺰﺀ ﻣی ﺩﻫﻨﺪ ﺑﻪ ﺭﻭﺷﻦ ﺳﺎﺧﺘﻦ ﻣکﺎﻧیﺰﻣﻬﺎی ﺑیﻤﺎﺭی ﻭ ﺩﺭﻣﺎﻥ کﻤک ﻣی کﻨﺪ. 32

ﻣﻌﺎیﺐ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩیﺘﻬﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ Case Report ﻭ Case Series n ﺗﻌییﻦ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧی ﻭﻗﻮﻉ ﺑیﻤﺎﺭی، ﻣﻤکﻦ ﻧیﺴﺖ. n ﻧﺒﺎیﺪ ﻣﺒﻨﺎی ﺗﻐییﺮ ﺩﺭ ﺭﻭﺵ ﻃﺒﺎﺑﺖ ﻗﺮﺍﺭ گیﺮﻧﺪ. چﻮﻥ ﺣﺘی ﻭﻗﺎیﻊ ﻧﺎﺩﺭ ﻧیﺰ ﺑﻪ ﺣکﻢ ﺷﺎﻧﺲ ﻣﻤکﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﺎﻫﻢ ﺭﻭی ﺩﻫﻨﺪ. n ﻧﻤی ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻋﻠیﺘی ﺑیﻦ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ )ﺭیﺴک ﻓﺎکﺘﻮﺭ( ﻭ پیﺎﻣﺪ )یﺎ ﺑیﻤﺎﺭی( ﺭﺍ ﺑﺮﺭﺳی کﻨﺪ. ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩیگﺮ ﺍﻣکﺎﻥ آﺰﻣﻮﻥ ﻓﺮﺿیﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. 42

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ ) (Cross- Sectional • ﻫﺪﻑ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳی ﻫﺎی ﻣﻘﻄﻌی؛ ﺗﻌییﻦ ﺗﻮﺯیﻊ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧی ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ یک ﺟﻤﻌیﺖ ﻭ ﺩﺭ یک ﻟﺤﻈﻪ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ. • ﺍیﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺭﻭی ﺗﻌﺪﺍﺩ کﻢ یﺎ ﺑﺴیﺎﺭ ﺯیﺎﺩ ﺍﺯ ﺟﻤﻌیﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣی گیﺮﻧﺪ. • ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﺷﻴﻮﻉ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ یﺎ ﺣﺎﻻﺕ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺳﻼﻣﺘی ﺭﺍ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ گﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺷﻴﻮﻉ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ. ﻣﻲ • ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌﻲ، ﺳﻨﺠﺶ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻭ ﺍﺛﺮ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ گﻴﺮﺩ. • ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻘﻄﻌﻲ ﻧﺴﺒﺘ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ. ﻣﺘﺪﺍﻭﻟﺘﺮ ﺍﺯ ﺳﺎیﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍﺳﺖ • Cross-sectional study=Prevalence study 52

ﻣﺰﺍیﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻘﻄﻌی • ﻧﺴﺒﺘ ﺍﺭﺯﺍﻥ ﻭ آﺴﺎﻥ ﺍﺳﺖ، • ﺗﺨﻤیﻨی ﺍﺯ ﺷیﻮﻉ ﺑیﻤﺎﺭی ﻭ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﺪﻑ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﻣی آیﺪ. • ﻫیچکﺲ ﺑﺎ یک ﻋﺎﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟی ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﻤی ﺷﻮﺩ یﺎ ﺍﺯ یک ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻔیﺪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟی ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻧﻤی گﺮﺩﺩ. 62

ﻣﺤﺪﻭﺩیﺖ ﻫﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻘﻄﻌی *ﺭﻭﺍﺑﻄی کﻪ ﺑﺪﺳﺖ ﻣی آیﻨﺪ ﺭﺍ ﻧﻤیﺘﻮﺍﻥ ﻋﻠﺖ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻟی ﻧﺎﻣیﺪ. *ﻓﻘﻂ ﺷیﻮﻉ ﺭﺍ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ گیﺮی ﻣیکﻨﺪ ﻭ ﺑﺮﺍی ﺗﻌییﻦ ﺑﺮﻭﺯ ﺑیﻤﺎﺭی ﻭ ﻧیﺰ ﺑﺮﺍی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑیﻤﺎﺭیﻬﺎی ﻧﺎﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩیﺖ ﺩﺍﺭﺩ

ﻣﺜﺎﻝ : ﻣﻘﻄﻌﻲ ) (Cross- Sectional ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ • ﺗﻌییﻦ ﻣیﺰﺍﻥ پﻮﺷﺶ ﻭﺍکﺴیﻨﺎﺳیﻮﻥ کﻮﺩکﺎﻥ • ﺑﺮﺭﺳی ﻣﺸﺨﺼﺎﺕ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋی – ﺍﻗﺘﺼﺎﺩی ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺜﻞ : ﺳﻦ، ﻣیﺰﺍﻥ ﺗﺤﺼیﻼﺕ، ﻭﺿﻌیﺖ ﺗﺎﻫﻞ، ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻓﺮﺯﻧﺪﺍﻥ یﺎ ﻣیﺰﺍﻥ ﺩﺭآﻤﺪ • ﺗﻌییﻦ ﻣیﺰﺍﻥ ﺷیﻮﻉ ﺑیﻤﺎﺭی ﺳﻞ • ﺑﺮﺭﺳی ﻧﻮﻉ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻣﺮﺩﻡ، ﻣیﺰﺍﻥ آگﺎﻫی، ﻋﻘﺎیﺪ ﻭ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎی ﺍیﺸﺎﻥ • ﻣﺜﺎﻝ- ﺑﺮﺭﺳی ﺷیﻮﻉ ﺧﺴﺘگی ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ آﻦ ﺩﺭ کﺎﺭگﺮﺍﻥ. . ﺑﺮﺭﺳی ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺗﻨﻈیﻢ ﺧﺎﻧﻮﺍﺩﻩ • ﺗﻌییﻦ ﺷیﻮﻉ چﺎﻗی ﺩﺭ کﻮﺩکﺎﻥ ﺩﺑﺴﺘﺎﻧی ﺷﻬﺮ کﺮﻣﺎﻥ، 7831 • ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺳﻼﻣﺖ ﺑﻴﻨﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻛﻨﻴﻦ ﺷﻬﺮ ﺗﻬﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1831 ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺷﻴﻮﻉ ﺍﺧﺘﻼﻝ ﺧﻮﺍﺏ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ ﺭﺍﻧﻨﺪگﺎﻥ ﺷﺐﺭﻭ. ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺳﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺳﻴﻔﻴﻠﻴﺲ. ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﻴﻮﻉ ﺍﺧﺘ ﻻﺕ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ. ﻼ 82

Cross-Sectional Study

Cross-sectional Study Children in eligible participation eligible no participation Physically active Physically inactive & & Obese no Obese 30

Cross-sectional Study obese yes total yes Physically active no a b a+b no c d c+d ( Chi-square analysis ) 31

Cross-Sectional Study

Cross-sectional studies Disease Status Yes Exposure Status No Yes a b a +b No c d c +d a +c b +d N 33 Total

Cross-sectional studies CHD Yes Physically Active Yes No No Total 3 87 90 14 75 89 17 162 34 179

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺤﻠیﻠی 53

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺤﻠیﻠی ﺳﻌی ﺩﺍﺭﺩ ﻋﻠﻞ یﺎ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺧﻄﺮ ﺩﺭ ﺍیﺠﺎﺩ یک ﻣﺴﺌﻠﻪ ﺧﺎﺹ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺩﻗﺖ ﺑیﺸﺘﺮی ﺗﻌییﻦ ﻧﻤﺎیﺪ.

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩ- ﺷﺎﻫﺪی ) (Case-Control • • ﻣﺤﻘﻖ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ یﺎﻓﺘﻦ ﻋﻠﻞ ﻭﺟﻮﺩ یک ﻣﺸکﻞ ﺍﺳﺖ. ﺩﻭ گﺮﻭﻩ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﻣی کﻨﺪ. ﻓﻘﻂ پﺪیﺪﻩ ﻫﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻭ ﻣﺘﻐییﺮ ﻫﺎ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩ گیﺮی ﻣیﺸﻮﻧﺪ یکی گﺮﻭﻩ ﻣﻮﺭﺩ، کﻪ ﺩﺭ آﻨﻬﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳی ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ )ﻣﺜﻼ کﻮﺩکﺎﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﻮﺀ ﺗﻐﺬیﻪ( ﺩیگﺮی گﺮﻭﻩ ﺷﺎﻫﺪ )کﻨﺘﺮﻝ( کﻪ ﺩﺭ آﻨﻬﺎ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳی ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ﻣﺜﺎﻝ : ﺗﻌییﻦ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﺳﻮﺀ ﺗﻐﺬیﻪ کﻮﺩکﺎﻥ 63 ﺗﺎ 05 ﻣﺎﻫﻪ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩ - ﺷﺎﻫﺪی 73 92/6/5831

ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ- ﺷﺎﻫﺪی 1 -ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍی کﻪ ﻣﺸکﻞ ﺩﺭ آﻨﻬﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ. ) (case 2ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍی کﻪ ﻣﺸکﻞ ﺩﺭ آﻨﻬﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. ) (control 3 ﺟﻤﻊ آﻮﺭی ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺧﻄﺮ )ﻣﺘﻐییﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ( ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ گﺮﻭﻩ کﻪ ﺑﺎ ﻣﻘﺎیﺴﻪ آﻨﻬﺎ، ﻧﺘیﺠﻪ گیﺮی ﻧﻬﺎیی ﺻﻮﺭﺕ ﻣیگیﺮﺩ. * گﺮﻭﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﻭ ﺷﺎﻫﺪ ﺑﺎیﺪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺧی ﻭیژگیﻬﺎ کﻪ ﺑﻪ ﻣﺘﻐییﺮﻫﺎی ﻣﺨﺪﻭﺵ گﺮ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﺑﺎ یکﺪیگﺮ ﻫﻤﺴﺎﻥ ﺷﻮﻧﺪ ﻣﺜﺎﻝ: ﺑﺮﺭﺳی ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺩﻫﺎﻥ ﻭ ﺳﻴگﺎﺭ *ﻣﻌﻠﻮﻝ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ

ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻮﺭﺩﻫﺎ • ﺑیﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ کﻨﻨﺪﻩ ﺑﻪ ﻣﺮﺍکﺰ ﺩﺭﻣﺎﻧی – ﺑیﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﻫﺎ – ﺩﺭﻣﺎﻧگﺎﻩ ﻫﺎ – ﻣﻄﺐ پﺰﺷکﺎﻥ • ﻣﺮﺍکﺰ ﺛﺒﺖ ﺑیﻤﺎﺭی ﻫﺎی ﺧﺎﺹ – ﻣﺮﺍکﺰ ﺛﺒﺖ ﺳﺮﻃﺎﻥ – ﻣﺮﺍکﺰ ﺛﺒﺖ ﺑیﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ HIV/AIDS

ﻣﻨﺎﺑﻊ گﺮﻭﻩ ﺷﺎﻫﺪ • ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻏیﺮ ﺑﺴﺘﺮی ﺩﺭ ﺑیﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ کﻪ ﺩﺭ آﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺯﻧﺪگی ﻣی کﻨﻨﺪ – – – ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟی ﺍﺯ کﻞ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩی کﻪ ﺩﺭ ﻫﻤﺴﺎیگی ﻓﺮﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺯﻧﺪگی ﻣی کﻨﻨﺪ. ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﺱ ﺗﻠﻔﻨی ﺑﺼﻮﺭﺕ ﺗﺼﺎﺩﻓی ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺑﻬﺘﺮیﻦ ﺩﻭﺳﺖ ﺑیﻤﺎﺭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻫﻤﺴﺮ ، ﺑﺮﺍﺩﺭ ﻭ یﺎ ﺧﻮﺍﻫﺮ ﺑیﻤﺎﺭ • ﺍﻓﺮﺍﺩی کﻪ ﺑﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﺑیﻤﺎﺭﺳﺘﺎﻥ ﺑﻪ ﺩﻟیﻞ ﺩیگﺮی ﻏیﺮ ﺍﺯ ﺑیﻤﺎﺭی ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻣﺮﺍﺟﻌﻪ ﻣی کﻨﻨﺪ.

Case-Control Study Example : Smoker CHD Men >50 y (Cases) Non smoker Smoker No CHD (Controls) 1385/6/29 Non smoker 41

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻫﻤگﺮﻭﻫی) (Cohort Study ﻣﺤﻘﻖ ﺑﺪﻭﻥ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎ ﻭ ﺛﺒﺖ آﻨﻬﺎ ﻣی پﺮﺩﺍﺯﺩ. ﺑیﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ آیﻨﺪﻩ ﻧگﺮ ﻣﻮﺳﻮﻡ ﻫﺴﺘﻨﺪ. ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺮﺍی ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻧی ﺧﺎﺹ پیگیﺮی ﻣی ﺷﻮﻧﺪ. ﻣی ﺗﻮﺍﻥ ﻣیﺰﺍﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﺑیﻤﺎﺭی ﻭ یﺎ ﻣﺸکﻞ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﺪﺕ ﺯﻣﺎﻧی ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺮآﻮﺭﺩ کﺮﺩ. ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻋﻠﺖ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻟی ﺭﺍ ﻗﻮیﺘﺮ ﺍﺯ ﺳﺎیﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻗﺒﻠی ﻣﺸﺨﺺ ﻣی کﻨﺪ ﻣﺜﺎﻝ: ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﺑﺮﻭﺯ ﻧﺎﻫﻨﺠﺎﺭیﻬﺎی ﺍﺳکﻠﺘی-ﻋﻀﻼﻧی ﺩﺭ کﺎﺭگﺮﺍﻧی کﻪ ﺍیﺴﺘﺎﺩﻩ کﺎﺭ ﻣیکﻨﻨﺪ ﺑﺎ کﺎﺭگﺮﺍﻧی کﻪ ﻧﺸﺴﺘﻪ کﺎﺭ ﻣیکﻨﻨﺪ. *ﺑﺮﺭﺳی ﺗﺄﺜیﺮ ﺷﻴﺮ ﻣﺎﺩﺭ ﺑﺮ چﺎﻗﻲ کﻮﺩکﺎﻥ ﺩﺭ ﺳﻦ 7 ﺳﺎﻟگی *ﻋﻠﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻠﻮﻝ ﻣﺜﺎﻝ : ﺑﺮﺭﺳی ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑیﻦ ﻣﺼﺮﻑ ﺳیگﺎﺭ ﻭ ﺑیﻤﺎﺭیﻬﺎی ﻗﻠﺒی ﻋﺮﻭﻗی ، ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻤگﺮﻭﻫی

Cohort Study Example : CHD Smoker (exp. ) No CHD Population CHD No smoker (nonexp. ) 1385/6/29 No CHD 43

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ کﻮﻫﻮﺭﺕ گﺬﺷﺘﻪ ﻧگﺮ یﺎ ﺗﺎﺭیﺨی) (Historical Cohort ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﺎ ﺧﻄﺮ ﺩﺭ گﺬﺷﺘﻪ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩﻩ ﻭ ﻣﺤﻘﻖ ﺍکﻨﻮﻥ ﺑﻪ ﺑﺮﺭﺳی ﻭﻗﻮﻉ ﻣﻌﻠﻮﻝ پﺲ ﺍﺯ ﻃی ﺯﻣﺎﻥ ﻣی پﺮﺩﺍﺯﺩ. ﻣﺜﺎﻝ ﺭﺍیﺞ: ﺑﺮﺭﺳی ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺑﻤﺒﺎﺭﺍﻥ ﺍﺗﻤی ﻫیﺮﻭﺷیﻤﺎ

ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ گﺮﻭﻩ ﻫﺎی ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ • • • • ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ گﺮﻭﻩ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻭﺟﻮﺩ یﺎ ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻤگﺮﻭﻫی ﺷﻐﻠی ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺟﻤﻌیﺘی ﺑﺪﻭﻥ آﻨکﻪ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ آﻦ ﻫﺎ ﻣﺸﺨﺺ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ کﻮﻫﻮﺭﺕ گﻠﺴﺘﺎﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺟﻤﻌیﺘی کﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻣی ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺳﻼﻣﺖ پﺮﺳﺘﺎﺭﺍﻥ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺟﻤﻌیﺘی کﻪ ﺩﺍﺭﺍی ﺧﺼﻮﺻیﺎﺕ ﻭ ﻭیژگی ﻫﺎی ﺧﺎﺻی ﻣی ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑیﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺍیﺪﺯ

چﻪ ﺯﻣﺎﻧی ﻧیﺎﺯ ﺑﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻫﻤگﺮﻭﻫی ﻣی ﺑﺎﺷﺪ؟ • ﺯﻣﺎﻧی کﻪ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺧﻮﺑی ﻣﺒﻨی ﺑﺮ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑیﻦ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻭ ﺑیﻤﺎﺭی ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺑﺎﻟیﻨی، ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺪﺳﺖ آﻤﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﺎﻫﺪی ﻭ یﺎ ﺳﺎیﺮ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺩیگﺮ • ﺯﻣﺎﻧی کﻪ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﺑیﻦ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻭ پیﺎﻣﺪ کﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺑﺘﻮﺍﻥ attrition rate ﺭﺍ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺭﺳﺎﻧﺪ.

ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺮ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻫﻤگﺮﻭﻫی • ﻫﺰیﻨﻪ ﺑﺎﻻ • ﻓﻘﺪﺍﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺷﻮﺍﻫﺪ کﺎﻓی ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﺩﺭ گﺬﺷﺘﻪ • ﺭیﺖ کﻢ ﺑیﻤﺎﺭی

ﺗﻔﺎﻭﺗﻬﺎی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ کﻮﻫﻮﺭﺕ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ-ﺷﺎﻫﺪی 1 - ﻃﺮﺍﺣی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﺎﻫﺪی ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩی کﻪ ﻣﻌﻠﻮﻝ)ﺑیﻤﺎﺭی( ﻧﺎﺩﺭ ﺍﺳﺖ آﺴﺎﻥ ﺗﺮ ﺍﺳﺖ. ﺍﻣﺎ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ کﻮﻫﻮﺭﺕ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩی کﻪ ﻋﻠﺖ)ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ( ﻧﺎﺩﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮ ﺍﺳﺖ 2 - ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ کﻮﻫﻮﺭﺕ ﻫﺰیﻨﻪ،ﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﻧیﺮﻭی ﺍﻧﺴﺎﻧی ﺑیﺸﺘﺮی ﻧیﺎﺯ ﺩﺍﺭﺩ 3 - ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ کﻮﻫﻮﺭﺕ ﻣﻌﻠﻮﻟﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔی ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﻣیﺸﻮﻧﺪ ﺩﺭﺣﺎﻟیکﻪ ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ-ﺷﺎﻫﺪی ﻋﻠﺘﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺑﺪﺳﺖ ﻣی آیﻨﺪ 4 - ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﺎﻫﺪی ﺑﺮﺍی ﺑیﻤﺎﺭیﻬﺎیی کﻪ ﺩﻭﺭﻩ کﻤﻮﻥ آﻨﻬﺎ ﻃﻮﻻﻧی ﺑﺎﺷﺪ ﻣﻨﺎﺳﺒﺘﺮ ﺍﺳﺖ -5 ﺩﺭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ کﻮﻫﻮﺭﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺍﺯ ﺩﺳﺖ ﺭﻓﺘﻦ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻱ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ • • ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺳﺮﻃﺎﻥ ﺭﻳﻪ ﺩﺭ ﺑﻴﻦ پﺰﺷﻜﺎﻥ ﺍﻧگﻠﻴﺴﻲ. ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮ پﺮﺍﻛﻨﺪگﻲ ﺍﺧﺘ ﻻﺕ ﺭﻭﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ. ﻼ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻠﻔﻦ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺗﻮﻣﻮﺭﻫﺎﻱ ﻣﻐﺰﻱ. ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪﻱ ﺷﻐﻠﻲ ﺑﺎ ﻓﻴﻠﺪﻫﺎﻱ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻣﻐﻨﺎﻃﻴﺲ ﺩﺭ ﺑﺮﻭﺯ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺳﺮﻃﺎﻥﻫﺎ.

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺍی 05

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺍی • ﻣﺤﻘﻖ ﺩﺳﺖ ﺑﻪ ﺗﻐییﺮ ﺩﺭ ﻣﺘﻐییﺮ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻣی ﺯﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺩﻧﺒﺎﻝ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﺗﻐییﺮ ﺩﺭ ﻣﺘﻐییﺮ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﻣی ﺑﺎﺷﺪ 15

ﻣﻄﺎﻟﻌﻪﻫﺎﻱ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪﺍﻱ • • • ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﻱ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﺪﻝ ﺍﺭﺍﻳﻪﻱ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷﺘﻲ ﺩﺭ ﻣﻨﺰﻝ ﺑﺎ ﻣﺪﻝ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺳﻼﻣﺖ ﺳﺎﻟﻤﻨﺪﺍﻥ. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﻱ ﺑﺎﺯگﺸﺎﻳﻲ ﻋﺮﻭﻕ ﻛﺮﻭﻧﺮ ﺑﺎ t. PA ﻭ ﺍﺳﺘﺮپﺘﻮﻛﻴﻨﺎﺯ ﻃﻲ ﺷﺶ ﺳﺎﻋﺖ ﺍﻭﻝ پﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﻔﺎﺭﻛﺘﻮﺱ ﻣﻴﻮﻛﺎﺭﺩ. ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻗﻄﻊ ﻓﺎﺭﻣﺎﻛﻮﻟﻮژﻴﻚ ﺗﺤﺮﻳﻚ گﻴﺮﻧﺪﻩﻫﺎﻱ ﻣﻴﻮﻣﻮﺭﻓﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺵ ﺻﺤﺮﺍﻳﻲ ﻧﺮ ﺑﺮ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻳﺎﺩگﻴﺮﻱ. ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﺛﺮ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺟﺎیگﺰﻳﻦ ﻫﻮﺭﻣﻮﻧﻲ ﺩﺭ پﺮﺳﺘﺎﺭﺍﻥ ﺯﻥ. ﻣﻘﺎﻳﺴﻪﻱ ﺍﺛﺮ ﺳﻪ ﻧﻮﻉ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺩﺍﺭﻭﻳﻲ ﺑﺮ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺯﻧﺪگﻲ ﺑﻴﻤﺎﺭﺍﻥ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﻧﺎﺭﺳﺎﻳﻲ ﺍﺣﺘﻘﺎﻧﻲ ﻗﻠﺐ.

ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪی ﺍﻧﻮﺍﻉ کﺎﺭآﺰﻣﺎیی • کﺎﺭآﺰﻣﺎیی ﺑﺎﻟیﻨی ) : (clinical trial ﺑﺮﺭﻭی ﺑیﻤﺎﺭﺍﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣیﺸﻮﺩ. • کﺎﺭآﺰﻣﺎیی ﻣیﺪﺍﻧی ) (field trial یﺎ کﺎﺭآﺰﻣﺎیی پیﺸگیﺮی: ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺟﻠﻮگیﺮی ﺍﺯ ﺍیﺠﺎﺩ یﺎ گﺴﺘﺮﺵ یک ﺑیﻤﺎﺭی یﺎ پیﺎﻣﺪ ﺳﻼﻣﺘی ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣیﺸﻮﺩ. )ﺑﺮ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺳﺎﻟﻢ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣی ﺷﻮﺩ( • کﺎﺭآﺰﻣﺎیی ﺟﺎﻣﻌﻪ ) : (community trial ﺑﺮ ﺭﻭی ﺩﻭ یﺎ چﻨﺪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣی ﺷﻮﺩ ﻭ ﻭﺍﺣﺪ ﺩﺭﻣﺎﻧی آﻦ ﺑﻪ ﺟﺎی ﻓﺮﺩ، ”ﺟﺎﻣﻌﻪ“ ﺍﺳﺖ.

ﺗﻌﺮیﻒ کﺎﺭآﺰﻣﺎیی ﺑﺎﻟیﻨی ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍی ﺍﺳﺖ آیﻨﺪﻩ ﻧگﺮ کﻪ ﺑﺮﺍی ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﺍﺛﺮﺍﺕ ﻭ ﺍﺭﺯﺵ یک ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ )یﺎ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﻫﺎ( ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﺷﺎﻫﺪ ﺩﺭ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﺍﻧﺴﺎﻧی ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣی ﺷﻮﺩ.

ﺍﺳﺎﺱ کﺎﺭآﺰﻣﺎیی ﺗﺼﺎﺩﻓی ﺷﺪﻩ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﺭﺍیﺞ ﻧﻪ ﻋﺪﻡ ﺩﺭﻣﺎﻥ

ﻃﺮﺡ کﻠی کﺎﺭآﺰﻣﺎیی ﺑﺎﻟیﻨی EC Study Group SP SP = EC = R = T = Intervention T R No Intervention Study Population Eligibility Criteria Randomize intervention Elapsed time Outcome No Outcome

Randomized Controlled Trials • ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ)ﺩﺍﺩﻥ ﺩﺍﺭﻭ، آﻤﻮﺯﺵ یک ﺭﻭﺵ، ﺍﻧﺠﺎﻡ یک ﺭﻭﺵ ﺟﺮﺍﺣی( • گﺮﻭﻩ کﻨﺘﺮﻝ • ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺗﺼﺎﺩﻓی • * ﻗﻮیﺘﺮیﻦ ﻣﺸﺨﺺ کﻨﻨﺪﻩ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﻋﻠﺖ ﻭ ﻣﻌﻠﻮﻟی ﺍﺳﺖ 75

Randomized Controlled Trials 58

کﺎﺭآﺰﻣﺎﺋیﻬﺎی ﺑﺎﻟیﻨی ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﻣﺮﺍکﺰ ﺩﺭﻣﺎﻧی ﻭ ﺑﺮﺍی ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﺭﻭﺷﻬﺎ ﻭ یﺎ ﺩﺍﺭﻭ ﻫﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣیﺸﻮﺩ ﻧکﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ 1 - ﻣﻼﺣﻈﺎﺕ ﺍﺧﻼﻗی 2 - ﻣﻌیﺎﺭﻫﺎی ﻭﺭﻭﺩ ﺑﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻭ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺯ آﻦ 3 - ﺗﺼﺎﺩﻓی ﺑﻮﺩﻥ 4 - کﻮﺭﺳﺎﺯی) یک ﺳﻮیﻪ-ﺩﻭﺳﻮیﻪ-ﺳﻪ ﺳﻮیﻪ( * ﺟﻬﺖ کﺎﻫﺶ ﺳﻮگﺮﺍیی کﺎﺭآﺰﻣﺎﺋیﻬﺎی ﺑﺎﻟیﻨی ﺑﺪﻭﻥ ﺷﺎﻫﺪ) (Before&After ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪﻡ ﺩﺳﺘﺮﺳی ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣیﺸﻮﺩ

کﺎﺭآﺰﻣﺎﺋیﻬﺎی ﺩﺭ ﻋﺮﺻﻪ ﻣﺪﺍﺧﻠﻪ ﺑﻪ ﺟﺎی آﻨکﻪ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﻧﻔﺮﺍﺩی ﺻﻮﺭﺕ گیﺮﺩ، ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻫﻤﺰﻣﺎﻥ ﺑﺮیک ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣی ﺷﻮﺩ ﻣﺜﺎﻝ: ﺗﺄﺜیﺮ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﻓﻠﻮﺋﻮﺭ ﺑﻪ آﺐ ﺑﺮ ﺳﻼﻣﺖ ﺩﻫﺎﻥ ﻭ ﺩﻧﺪﺍﻥ

ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮﺭﻭﺍیی ﺩﺍﺧﻠی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺠﺮﺑی • • • • • 16 1 ﻋﺎﻣﻞ ﻫﻤﺰﻣﺎﻧی 2 ﻋﺎﻣﻞ پﺨﺘگی 3 ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺯﻣﻮﻥ 4 ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻭ ﺍﺯﻣﻮﻥ کﻨﻨﺪﻩ 5ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎی گﻮﻧﺎگﻮﻥ 6 ﺗﻠﻔﺎﺕ ﻭ ﺍﻓﺖ ﻧﻤﻮﻧﻪ 7 ﺍﻧﺘﺸﺎﺭ 8 ﻋﺎﻣﻞ ﺭگﺮﺳیﻮﻥ -9 ﺗﺮکیﺒی ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺑﺎﻻ

ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮﺭﻭﺍیی ﺩﺍﺧﻠی ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺗﺠﺮﺑی • • • 26 1 ﺍﺛﺮ پیﺶ آﺰﻣﻮﻥ 2ﻧﺎﻣﺘﻌﺎﺩﻝ ﺑﻮﺩﻥ گﺮﻭﻫﻬﺎ 3ﻋﺎﻣﻞ ﺍﺧﺘﺼﺎﺻی ﺑﻮﺩﻥ ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎ 4 ﻣﺼﻨﻮﻋی ﺑﻮﺩﻥ ﺷﺮﺍیﻂ ﺗﺤﻘیﻖ -5 ﺗﺎﺛیﺮ ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎی ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺑﺮ یکﺪیگﺮ

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺷﺒﻪ ﺗﺠﺮﺑی • یکی ﺍﺯ ﺷﺮﺍیﻂ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺠﺮﺑی )ﻭﺟﻮﺩ کﻨﺘﺮﻝ، ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺗﺼﺎﺩﻓی( ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ. 36

Quazi Experimental ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺷﺒﻪ ﺗﺠﺮﺑی ﺑﻪ ﺩﻻیﻞ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﺍﻧﺎیی ﺩﺭ ﻧﻤﻮﻧﻪ گیﺮی ﺗﺼﺎﺩﻓی ﻭ یﺎ ﻋﺪﻡ ﺩﺳﺘﺮﺳی ﺑﻪ ﺷﺎﻫﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣیﺸﻮﺩ. ﻣﺜﺎﻝ: ﺑﺮﺭﺳی ﺗﺄﺜیﺮ یک ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ آﻤﻮﺯﺷی ﺑﺮ ﻭﺿﻌیﺖ آگﺎﻫیﻬﺎی کﺎﺭگﺮﺍﻥ ﺩﺭ ﺯﻣیﻨﻪ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ پﻮﺳﺖ

ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺍکﻮﻟﻮژیک • • ﺑﻪ آﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﻫﻤﺒﺴﺘگی ) (Correlational ﻭ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺑﻮﻡ ﺷﻨﺎﺳی ﻧیﺰ گﻔﺘﻪ ﻣی ﺷﻮﺩ. ﺍﻏﻠﺐ ﺍﻭﻟیﻦ ﻗﺪﻡ ﻭ آﻐﺎﺯگﺮ ﺑﺮﺭﺳی ﻫﺎی ﺍپیﺪﻣیﻮﻟﻮژیک ﻣی ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﻭﺍﺣﺪ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺩﺭ ﺍیﻦ ﺣﺎﻟﺖ » ﺟﺎﻣﻌﻪ « ﺍﺳﺖ، ﻧﻪ » ﻓﺮﺩ «. ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻮﺕ آﻦ ﺩﺭ ﺗﻌییﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑیﻤﺎﺭی ﺑﺎ ﻣﺘﻐیﺮﻫﺎیی ﺍﺳﺖ کﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑیﺸﺘﺮ ﻣﻌﻨی پیﺪﺍ ﻣیکﻨﻨﺪ. ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑیﻦ ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻭ ﻓﺮﺍﻭﺍﻧی ﺑیﻤﺎﺭی ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑیﻦ ﺗﻌﺪﺍﺩی ﺍﺯ ﺟﻮﺍﻣﻊ ﺑﺮﺭﺳی ﻭ ﻣﻘﺎیﺴﻪ ﻣی کﻨﺪ.

ﻣﻌﺎیﺐ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺍکﻮﻟﻮژیک 1. ) ecological fallacy ﻣﻐﺎﻟﻄﻪ ﺍکﻮﻟﻮژیک(: ﻣﻤکﻦ ﺍﺳﺖ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃی کﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑیﻦ ﻣﻮﺍﺟﻬﻪ ﻭ پیﺎﻣﺪ ﺩیﺪﻩ ﻣی ﺷﻮﺩ، ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻓﺮﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ. 2. ﻣیﺎﻧگیﻦ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﺳﺖ )ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﺮﺩ ﻧﻤی ﺗﻮﺍﻧیﻢ ﻗﻀﺎﻭﺕ کﻨیﻢ( ﻭ ﻓﻘﻂ ﺩیﺪی کﻠی ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣی ﺩﻫﺪ. 66

ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑیﻦ ﻣیﺰﺍﻥ ﻣﺼﺮﻑ چﺮﺑی ﺑﺎ ﺳﺮﻃﺎﻥ پﺴﺘﺎﻥ ﺑﺮ ﺣﺴﺐ کﺸﻮﺭ USA Incidence Ratio per 100, 000 Women 250 Switzerland Canada 200 Fed. Repub. Of Germany Italy Israel Sweden France Denmark New Zealand Australia 150 UK Norway Finland Yugoslavia 100 Spain Poland Romania Hong Kong Hungary 50 Japan 0 0 600 Prentice RL, Kakar F, Hursting S, et al: Aspects of the rationale for the Women’s Health Trial. J Natl Cancer Inst 80: 802 -814, 1988. ) 800 1000 1200 1400 Per Capita Supply of Fat Calories 1600 67

آیﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃی ﺑیﻦ ﻣﺼﺮﻑ چﺮﺑی ﻭ ﺳﺮﻃﺎﻥ پﺴﺘﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟ • ﺩﺭ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭ ﻣی ﺑیﻨیﻢ کﻪ: – ﺑﺎ ﺑﺎﻻ ﺭﻓﺘﻦ ﻣﺘﻮﺳﻂ ﻣﺼﺮﻑ چﺮﺑی، ﻣیﺰﺍﻥ ﺑﺮﻭﺯ ﺳﺮﻃﺎﻥ پﺴﺘﺎﻥ ﺍﻓﺰﺍیﺶ ﻣی یﺎﺑﺪ • چﻪ ﺍﺷکﺎﻟی ﺩﺭ ﺍیﻦ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؟ • ﻣﺸکﻞ ﺍیﻦ ﺍﺳﺖ: !ecological fallacy 86

ecological fallacy • ﻧﺴﺒﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺻﻔﺎﺕ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩ یک گﺮﻭﻩ، ﺩﺭ ﺣﺎﻟی کﻪ ﺍیﻦ ﺻﻔﺎﺕ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻓﺮﺩ ﺑﻪ آﻨﻬﺎ ﺗﻌﻠﻖ ﻧﺪﺍﺭﺩ. • ﺩﺭ کﺸﻮﺭﻫﺎیی کﻪ ﻣﺼﺮﻑ چﺮﺑی ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﻭﺯ ﺳﺮﻃﺎﻥ پﺴﺘﺎﻥ ﻧیﺰ ﺑیﺸﺘﺮ ﺍﺳﺖ، ﺍﻣﺎ ﻧﻤی ﺩﺍﻧیﻢ کﻪ آیﺎ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﺳﺮﻃﺎﻥ پﺴﺘﺎﻥ، ﻫﻤﺎﻥ ﺍﻓﺮﺍﺩی ﻫﺴﺘﻨﺪ کﻪ چﺮﺑی ﺑیﺸﺘﺮ ﻣﺼﺮﻑ ﻣی کﻨﻨﺪ یﺎ ﺧیﺮ؟ 96

چﻨﺪ ﻣﺜﺎﻝ گﺰﺍﺭﺵ ﻳﻚ ﻣﻮﺭﺩ ﻓﻠﺞ ﺍﻃﻔﺎﻝ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺷﻴﻮﻉ ﻋﻼﺋﻢ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺣﺴﻲ ﻭ ﺣﺮﻛﺘﻲ MS ﺗﻮﺯﻳﻊ گﺮﻭﻫﻬﺎﻱ ﺧﻮﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺮﺩﺍﻥ ﻭ ﺯﻧﺎﻥ ﺩﺭﺻﺪ ﺳﻨﻲ ﺟﻤﻌﻴﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻠﻞ ﻣﺮگ ﻭﻣﻴﺮ ﻛﻮﺩﻛﺎﻥ ﺯﻳﺮ ﻳﻚ ﺳﺎﻝ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎﻝ ﺭﺩ ﺑﻴﻮﻧﺪ ﻣﻐﺰ ﺍﺳﺘﺨﻮﺍﻥ ﺩﺭ ﺍﻓﺮﺍﺩ ﺑﺎ ﻭ ﺑﺪﻭﻥ ﺳﺎﺑﻘﻪ گﺮﻓﺘﻦ ﻓﺮﺍﻭﺭﺩﻩ ﻫﺎﻱ ﺧﻮﻧﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﺛﺮ ﺩﺭﻣﺎﻥ ﻃﺒﻲ ﻭ ﺟﺮﺍﺣﻲ ﺷﺮﻳﺎﻥ ﻛﺮﻭﻧﺮ ﺩﺭ ﺑﻴﻤﺎﺭﻱ ﺍﻳﺴﻜﻤﻴﻚ ﻗﻠﺒﻲ ﺑﺎﻳﺪﺍﺭ ﺑﺮﺭﺳی ﺗﺎﺛیﺮ آﻤﻮﺯﺵ ﺍیﺪﺯ ﺑﺮ آگﺎﻫی ﻭ ﻧگﺮﺵ ﺩﺍﻧﺶ ﺍﻣﻮﺯﺍﻥ ﺗﺎﺛیﺮ ﺯیﺮﻩ ﺑﺮ ﺩﺭﺩ ﻗﺎﻋﺪگی - ﺑﺮﺭﺳی ﺗﺎﺛیﺮ ﺳﻪ ﻧﻮﻉ ﺩﺍﺭﻭ ﺑﺮ ﻧﻘﺮﺱ -