บทท 6 ความเปนเลศขององค กร องคการสามารถดำเนนงานไดอ ยางมประสทธภาพและมประส ทธผลไดอยางไร

บทท 6 ความเปนเลศขององค กร

องคการสามารถดำเนนงานไดอ ยางมประสทธภาพและมประส ทธผลไดอยางไร • สมาชกมเปาหมายรวมกน • มการตระหนกถงปญหาหรอโอกา ส การวเคราะหสถานการณ • กำหนดทางเลอกในการแกไข

องคการสามารถดำเนนงานไดอ ยางมประสทธภาพและประสท ธผลไดอยางไร • กำหนดแผนงาน • การตดสนใจปฏบต • ตดตามและประเมนผล

หนาทของ ผบรหาร เนองจากความสำเรจหรอควา มลมเหลวขององคการอาจเกดจากกา รตดสนใจและการประสานงานในหน าทและกจกรรม บคคลทมหนาทตดสนใจใน ปญหาหรอโอกาสทางธรกจ เรยกว า ผจดการ (Manager) หรอ ผบรหาร

ผบรหารระด บตาง ๆ • ผบรหารระดบสง (Top Executive) ทำหนาท กำหนดเปาหมาย นโยบาย กลยทธ ไดแก ตำแหนง ประธาน รองประธาน กรรมการ (Board) ผจดการ นายกรฐมนตร รมต. ปลดกระทรวง อธบด

ผบรหารระ ดบตาง ๆ • ผบรหาร ระดบกลาง (Middle manager) ทำหนาทดำเนนกลยทธ และนโยบายตามทถกกำหนด ไดแกตำแหนง ผจดการฝาย หวหนาแผนก รองอธบด ผอำนวยการกอง หวหนากอง • ผบรหารระดบตน หรอระดบปฏบตการ (Supervisor หรอ Operational

ผบรหารและผ นำตางกนอยางไ ร • ผบรหาร (Manager) Do the things right ทำสงตาง ๆ ทถกตอง ตามกฎระเบยบ • ผนำ (Leader) Do the right things ทำในสงทควรทำ กอใหเกดการเปลยนแปลง

ความหมายของผน ำ (Leader) • ผนำ หมายถงหวหนา หรอบคคลทไดรบการยอมรบ อยางเปนทางการหรอไมเปนทาง การจากสมาชกในแตละสถานการณ เพอทำหนาทนำใหสมาชก บรรลวตถประสงคตามปจจยแว ดลอม (โอกาส อปสรรค )โดยใชอำนาจกระตนสม

องคประกอบของค นเปนผนำ • • • ผนำ (บคคลททำหนาทหวหนา กลมหรอหมคณะ ผทตองปฏบตตามผนำ วตถประสงค เปาหมายทกลมตองการ สถานการณ ปรากฏการณหรอเหตการณทเกดขน สภาพแวดลอม ปจจยทมผลตอโอกาสและอปสรรคในกา รดำเนนงานของกลม (

ความหมายของภาวะผน ำ (Leadership) ภาวะผนำ หมายถง ความสามารถ (Ability) มอทธพล (Influence) จงใจใหบคคล เขาใจ (Understand) เหนดวย (Agree) และทำตาม (Act) เพอบรรลเปาหมายดวยความเต มใจ

แหลงทมาของอำนาจ (Sources of Power) พลง อำนาจ (Power) เปนอำนาจทซอนเรนภายในข องผนำทพรอมจะใหผน ำไดนำไปใชม 5 ประการ. 1อำนาจทไดรบมอบหมาย (Legitimate Power) เปนอำนาจทบคคลอนยอมป ฏบตตามเนองจากยอมรบวา

แหลงทมาของอำนาจ (Sources of Power). 2อำนาจใน การใหรางวล Power) เปนอำนาจใน (Reward การใหคณ เนองจากตองการไดรบรางวลหร อผลตอบแทน หรอความดความชอบจากผมอำ นาจนน. 3อำนาจในการบงคบ (Cohesive

แหลงทมาของอำนาจ (Sources of Power). 4อำนาจจากความเชยวชาญ (Expert Power) เปนการใหการยอมรบตอใครกตา มทเชอถอวาบคคลผนน มความสามารถดานความร ทกษะ ความชำนาญ. 5 อำนาจจากการยอมรบ /ยกยอง /อำน

ทฤษฎผนำ (Leader Theory) 1. ทฤษฎ คณลกษณะ (Trait Theory) เนนลกษณะสวนตวของผนำ 2. ทฤษฎพฤตกรรม (Behavioral Theory) เนนพฤตกรรมระหวางผนำกบผ ตาม 3. ทฤษฎสถาน การณ (Situational Theory) เนนความเหมาะสมระหวางพฤตกรรมข องผนำกบสถานการณ 4. ทฤษฎผนำทมความสามารถพเ

. 1 ทฤษฎคณลกษณ ะของผนำ คณลกษณะของแตละบคคล -ทางกายภาพ ไดแกความสง นำหนก รปราง -บคลกภาพ เปดเผย รเรม -ทกษะและความสามารถ สตปญญา ความสามารถ ทางเทคนค

ทฤษฎคณลกษ ณะของผนำ - ลกษณะเดนทางสงคม เกงคน เขาสงคมเกง มสถานภาพ ทางเศรษฐกจ และสงคม Keith Davis ไดสรปคณลกษณะผนำไว ดงน. 1ฉลาด

ทฤษฎคณลก ษณะของผนำ . 3 มแรงจงใจใฝความสำเรจ. 4 มคณสมบตดานมนษยสมพนธ จากการวจยสรปวาคณลกษณะผ นำทควรมคอ -มพลงสง มความเหนยวแนนไมปลอยให อะไรหลดมอไดงาย ๆ -เชอมนในตนเอง

ทฤษฎคณลก ษณะของผนำ - -มความสามารถในการคด -มความรทางธรกจ -จงใจคน ยดหยน ซอสตย โปรงใส

. 2ทฤษฎพฤตกรรม (Behavioral theory) 2. 1 การศกษาของมหาวทยาลยไอโอวา (Iowa Studies) 2. 2 การศกษาของมหาวทยาลยมชแก น (Michigan Studies) 2. 3 การศกษาของมหาวทยาลยรฐโอไฮ

. 2ทฤษฎพฤตกรรม (Behavioral theory) 2. 4ตาขายพฤตกรรมการบรหาร (Managerial Grid) 2. 5 ทฤษฎ X และทฤษฎ Y

2. 1 การศกษาของมหาวทยาลยไอโอวา (Iowa Studies) Kurt Lewin นกวชาการของมหาวทยาลยไอโอว า ไดสรปพฤตกรรมผนำม 3 ลกษณะคอ. 1ผนำแบบเผดจการ (Autocratic Leader) ทำหนาทตดสนใจใหกลม

การศกษาของมหาวท ยาลยไอโอวา (Iowa Studies) 2. ผนำแบบประชาธปไตย (Democratic Leader) ทำ หนาทตดสนใจรวมกบกล ม. 3 แบบเสรนยม (Laissez – faire Leader) ปลอยให สมาชกตดสนใจเองตามความเห มาะสม

การศกษาของมหาวทยา ลยไอโอวา จากผลการเกบรวบรวมขอมลสรปไ ดดงน. 1 สมาชกชอบผนำแบบประชาธปไ ตยมากกวาแบบ เผดจการ. 2 ผนำแบบเผดจการและเสรนยม

2. 2 การศกษาของมหาวทยา ลยมชแกน จากการวจยของมหาวทยาลยมชแก (Michigan Studies) นแบงพฤตกรรมของผนำเปน 2 แบบดงน. 1แบบมนเนนผลผลต (Production Centered) หรอผนำมงงาน มพฤตกรรมเนนใหสมาชกทำงานให บรรลตามเปาทวางไว. 2แบบมงเนนผรวมงาน (Employee Centered) หรอมงคน

2. 3 การศกษา ของมหาวทยาล ยรฐโอไฮโอ สรปพฤตกรรมผนำม 2 แบบ คอ. 1แบบมงโครงสรางงาน (Initiating Structure) หรอมงเนนงาน ผนำจะกำหนดเปาหมาย แผน รายละเอยดในการปฏบตงาน. 2 แบบมงความสมพนธของบคคล

การศกษา ของมหาวทย าลยรฐโอไฮโอ พฤตกรรมผนำทงสองมตท ำใหเกดแบบผนำ 4 แบบ (หนา 126) แตผนำทมประสทธผลสง สด คอ ผนำทมงงานสง และมงสมพนธสง

2. 4 ตาขายพฤตกรรมก ารบรหาร Robert R. Blake และ Jane S. Mouton กลาวถงผนำทมงเนนผลผ ลต และมงเนนผรวมงาน แลวนำมาจดลงบนแกน X และแกน Y สรปพฤตกรรมผนำได 5 คดงน. 1แบบปลอยปละละเลย (Impoverished Leader)

ตาขายพฤตกรร มการบรหาร . 3แบบเนนความสมพนธ (Country Club Leader) ไมสนใจตองาน มงความสมพนธ (1, 9(. 4แบบนกสรางกลม (Team Builder) ใหความสนใจทงคนและงานสง (9, 9(. 5แบบพบกนครงทาง (Middle of the road Leader) แบบปานกลาง (5, 5)

2. 5ทฤษฎ X และทฤษฎ Y • ทฤษฎ X จะมองคนในแงลบวาคนสวนใหญเ กยจคราน ไมรบผดชอบ ไมรกความกาวหนา ตองใชปจจยทางวตถ เชน เงนหรอสงของกระตน และมการควบคมใกลชด • ทฤษฎ Y มองคนในแงบวก

. 3ทฤษฎสถานการณ (Situational Theory) 3. 1 ทฤษฎสถานการณของ Fiedler 3. 2 ทฤษฎแนวทางและเปาหมาย (Path – goal Theory) ของ House 3. 3 ทฤษฎผนำตามสถานการณ (Situational Leadership Theory) ของ Hersey และ

ทฤษฎสถานการณ (Situational Theory) ทฤษฎสถานการณสรปไดวา ผนำอาจเลอกใชวธใดขนอย กบความตองการและสอดคลองกบสถา นการณ ซงมปจจยทสงผลตอผนำไ ดแก. 1ทฤษฎผนำตามสถานการณของ Hersey และ Blanchardความคาดหวงและความพรอม ของผรวมงาน เชน ลกนองไมเกง และไมเตมใจ

ทฤษฎสถานการณ (Situational Theory) . 2ทฤษฎสถานการณของ Fiedler เกยวกบ โครงสรางของงานเปนปจจ ยทมอทธพลตอการใชภาวะผ นำ โครงสรางของงานหมายถงความสมพน ธอยางเปนทางการของคนในองคการ เชนโครงสรางชดเจนด กไมตองเอาใจใสตดตาม. 3วฒนธรรมองคการ สมาชกทเปนอนรกษนยม

ทฤษฎสถานการณ (Situational Theory). 4 ความสมพนธระหวางผนำและ ผตามเปนปจจยทมอทธพ ลตอการใชภาวะผนำ ทำใหตางทราบวาอกฝายทำอะ ไรหรอมความคาดหวงอยางไร

ผนำทมความสามารถพเศษ และผนำเชงปฏรป (Charismatic leader and ผนำแบบมคณลกษณะพเศษ Transformational Leader) (Charismatic Leadership) เปนลกษณะผนำทเกง ด มเสนห -เกง นกสอสาร นกวสยทศน เกงพด เกงเขยน -ด ไมทำอะไรเพอตนเอง แตทำเพอสวนรวม (สงคมและ ประเทศชาต (

ผนำทมความสามารถพ เศษ และผนำเชงปฏรป -ผนำแบบแลกเปลยน หรอผนำการปฏบต ใชรางวลเปนเครองจงใจ เชน ใหพกรอนถาขายไดตามยอดท กำหนด -ผนำการปฏรป จะสรางแรงบนดาลใจ แรงจงใจใหลกนอง

การพฒนาความเ ปนผนำ • การสรางทกษะ ฝกอบรมภายในทตองการพฒนาทก ษะความเปนผนำ ทกษะทควรมไดแก ฟอมส (FORMS) มดงน ฟ = ไฟ (Fire) การใชแรงจงใจ (Motivation) รจกใชไฟขวบวกใหสมดลกบไ ฟขวลบ (ความโลภของพนกงาน

การพฒนาความเ ปนผนำ อ = อำนาจ (Organized Power) ผนำทดตองมอำนาจ คอตวพลงขบเคลอน ไดแกความรในเทคโนโลยของธรกจอ ตสาหกรรมทตนเองทำ หลกการบรหารธรกจ การบรหารความร ม = มนษยสมพนธ คนเราอาจมมนษยสมพนธกบคนอน ๆ ได 3 รปแบบ ไดแก เชงลบ เชงบวก และแบบกลางๆ ซงขนอยกบปจจย 2 ประการคอ ปจจยภายใน ไดแกบคลกภาพอนเกดจากลกษณะนส ยบวกกบจตใจทเกดจากความเชอ

การพฒนาควา มเปนผนำ สวนปจจยภายนอก เกดจากวฒนธรรมองคกรและบรรยากาศ ของ องคกรทเกดจากภาวะผนำระดบส งเปนตวการสำคญ ส = สมาธ และ สต ผนำทขาดสมาธจะพยายามทำหลา ยอยางพรอมกน ทำใหทำไมไดหรอทำไดแตไม

การพฒนาความ เปนผนำ • การฝกอบรมการรบร อาศยขอมลจากผนำทมปร ะสบการณโดยใชวธการทสามา รถประยกตไดถาตองเผชญกบ เหตการณจรง • มพลงปญญาทสมดล ไดแก ไอคว เอมคว เอคว

ไอคว (Intelligence Quotient) • คำวา Intelligence หมายถง ความสามารถทางสมองดานความรความเขาใ จทใชในการ – รบร – จดจำ – ใชความร และขอมลสารสนเทศทเกยวของ เพอแกปญหาประจำวนและเพอการ ปรบตว รวมทงเพอการปฏบตหนาทท

ไอคว (Intelligence Quotient) เปนพลงปญญา ปฏภาณไหวพรบ ความเขาใจและความคดฉบไว ในการกลาวแกหรอโตตอบไดฉบพล นทนทและสามารถวดออกมาเปนตว เลขได เปนคะแนนทไดรบของแตละบคค ลจากการทดสอบ ทมเจตนารมณทจะประเมนวดคว

อคว (Emotional Quotient) • อคว เปนพลงปญญาดานอารมณ เปนความสามารถในการรบรและเขาใจอาร มณทงของตนเองและผอน เปนศกยภาพทสามารถเรยนรและพฒ นาใหดขนได แตไมสามารถวดออกมาเปนตวเลข ผทประสบความสำเรจในการผสมผสานอง คประกอบทง 3 อยางของอารมณไดแก • ความร ความเขาใจ ความคด • กระบวนการภายในรางกาย

เอมคว (Moral Intelligence Quotient) • เอมคว เปนพลงปญญาดานศลธรรม จรยธรรม คณงามความด ในขณะท “ไอคว ” ชวยใหเกดการ “คดใหม ทำใหม ” สวน “เอมคว ” จะชวยใหเกดการ “คดด ทำด ”

เอคว (Advancement Intelligence Quotient หรอ Adversity Quotient) • เอคว เปนพลงปญญาดานความมงม น ความเพยรมานะอตสาหะ ฝาฟนปญหาอปสรรค ชวยใหสามารถปนปายขนส ยอดภเขาสงไดสำเรจ เปนคนทเมอพบอปสรรคแลว ไมยนยอทอถอย ถอคต

โอคว (Organizational Intelligence Quotient) • โอคว เปนพลงปญญาของผนำทสามารถชว ยใหองคกรเกดการพฒนาเปน “องคกรฉลาด ” (Intelligent Organization) สามารถรบรวามปญหา สามารถตดสนใจบนพนฐานของขอมลสาร สนเทศและตความ สามารถดำเนนการโดยนำผลการตดสนใจน นลงสปฏบต

โอคว (Organizational Intelligence Quotient) องคกรบางแหงประกอบดวยคนฉลาดจำนวน มากมารวมกน แตปรากฏวาม OQ ตำโดยมลกษณะดงน • ไมรวามปญหา หรอรแตทำเสมอนวาไมร • ไมมการดำเนนการอยางไรตอไป หรอตดสนใจอยางผดพลาดเพราะบกพ รองในการวเคราะหปญหา • บางครงอาจรบรปญหา และไดดำเนนการตดสนใจแลววาจ

จบการนำเสนอ

แบบฝกหด • ใหทำแบบฝกหดทายบท 136 ขอ 1 – 10 สงกอนเรยนชวโมงหนา