ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАК ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАК ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ ХИМИЯ ЖӘНЕ ХИМИЯЛЫҚ ТЕХНОЛОГИЯ ФАКУЛЬТЕТІ Тақырыбы: Мұнайды алғашқы айдау және тұрақтандыру процестері бар сусыздандыру, тұзсыздандыру өндірістік әдістері. Мұнайды сусыздандыру және тұзсыздандыру шарттары мен технологиялық сызба-нұсқасы, процестің техника-экономикалық көрсеткіштері. Оқытушы: Кайралапова Г. Ж. Химия ғылымының кандидаты, аға оқытушы Орындаған: Клышпаева Аделя , Пазыл Еркебұлан, Алматы 2016 жыл Санварова Зарина.

Мазмұны: Кіріспе Негізгі бөлім 1. Мұнайды тасымалдау және өңдеу алдындағы тұрақтандыру 1. 1. 1. Мұнайды газсыздандыру және сусыздандыру 1. 1. 2. Мұнайды тұзсыздандыру 1. 1. 3. Мұнайды бөгде заттардан тазарту Қорытынды Қолданылған әдебиеттер

Мұнайды даярлау Сусыздандыру тұссыздандыру тұрақтандыру бөгде заттардан тазарту

Мұнайды өңдеу алдында даярлау сатылары Мұнайдан газды сеперация ж/е тұрақтандыру арқылы бөлу Механикалық қоспалардан тазалау Сусыздандыру ж/е жартылай тұзсыздандыру

Мұнайды тұрақтандыру Мұнайдан жеңіл көмірсутектерді және мұнай фракцияларын бөлу процесін тұрақтандыру деп атайды I - тұрақсыз мұнай; II - тұрақты мұнай; III- конденсацияланбаган газ; IV - газ конденсат T - жылу алмастырғыш, П - пеш, Е – тұндырғыш, К - колонна. 1 -сурет. Мұнайды тұрақтандыру кондырғысы

Мұнайды газсыздандыру 2 -сурет. Мұнайды газсыздандыру кондырғысының технологиялық сызбанұсқасы

2 -кесте. Мұнай эмульсияларының түрлері Мұнай эмульсиялары Құрамы Су мұнайда таралған эмульсия түрі Мұнай суда таралған эмульсия түрі Дисперстік орта Мұнай Су Дисперстік фаза Су Мұнай Қасиеттері Гидрофобты: суда қалқып шығады, бензинде біркелкі таралады Гидрофильді: суда біркелкі таралады, бензинде батады

Эмульсия түріндегі гидроайдау а-мұнай суда таралған эмульсия түрі; б- су мұнайда таралған эмульсия түрі.

термиялық (тұндырып қыздыру, ыстық сумен жуу ) механикалық ( сүзу, центрифугалау ) Мұнайды деэмульгациялау 0 химиялық (реагент – деэмульгаторлармен емдеу ). электрлік (электромагнитт ік өрісте өңдеу )

Мұнайды сусыздандыру 3 -сурет. Мұнайды сусыздандыру қондырғысының технологиялық сұлбасы

Мұнайды тұзсыздандыру. 4 -сурет. Мұнайды тұзсыздандыру қондырғысының технологиялық сызбанұсқасы

Хлорлы магний гидролизі Мg. С 12+ Н 20 =Мg (ОН)С 1 + НСІ Күкіртсутегі жоғары температурада металдармен әрекеттесіп, күкіртті темір түзеді. Н 2 S + Ғе — ˃ Ғе. S + Н 2

Электрлітұзсыздандырғыш қондырғының принципиалды сызба-нұсқасы. 1 - насос-дозатор; 2, 6 -насостар; 3 -жылуалмастырғыш; 4 -инжекторлы араластырғыш; 5, 11 - электродегидраторлар; 7 -тұндырғыш; 8 автоматты клапан; 9 -дифрагмалы араластырғыш; 10 -электрод; I – шикі мұнай; II – деэмульгатор; III – тұзсызданған мұнай; IV – таза су; V – сілті ерітіндісі; VI –жартылай тұзсызданған мұнай; VII – циркуляцияланушы су; VIII – судағы мұнай эмульсиясы; IX – канализацияға жіберілетін су.

Мұнайды бөгде заттардан тазарту 5 -сурет. Мұнайды өңдеуге дайындау

2 -кесте. Кен орындардан МӨЗ-на түсетін мұнайдың сипаттамалары Мұнай кұрамы Мұнайдың түрі Қоспалар I II III Хлоридтар, мг/л артық емес 100 300 1800 Су, % мас. артық емес 0. 5 1. 0 Механикалык коспалар, % мас. артық емес 0, 005 0, 05

Қорытынды Жылдар бойы Қазақстанда мұнай өндіру еліміздің экономикасының тұрақтылығын сақтауға мүмкіндік беретін негізгі компоненттерінің бірі болды. Жалпы алғанда, мұнай өндірушілердің негізгі мақсаттарының бірі – мұнай өнеркәсібінде қатаң бақылау жүргізу. Кен орындағы мұнай дайындау қондырғыларында мұнайды тауарлық дәрежеге дейін дайындаудың негізгі процестеріне мұнайды сусыздандыру және тұзсыздандыру процестері жатады. Сусыздандыру технологиясының негізіне су-мұнай эмульсияларын бұзу процесі жатады. Деэмульсациялық деэмульгаторлар кәсiпшiлiкте мұнайды дайындаудың дүниежүзiлiк тәжiрибесiнде ұсақ кен орындары мен жеке бөлшектенген учаскелердi жабдықтауда кең қолданылады. Тiк жасалған мұнайды дайындау аппараттары мұнай жинау пункттерiнiң ауданын қысқартуға қатаң талаптар қойылған кезде мұнайды дайындау және жинауда артықшылықтары бар. Мұнайды өңдеуде шығынды азайту үшін оны арнайы өңдеуден өткізеді. Мұнайдағы газды бөлу үшін сепарациялау және тұрақтандыру процестері жүргізіледі. Мұнайдағы механикалық коспалар мен суларды тұзсыздандыру және сусыздандыру процестері арқылы кетіреді. Мұнай өңдеу және мұнайхимиясы салаларын дамыту үшін шикізатты отандық өндіріс орында өңдеудің мөлшерін арттыру керек. Сондай-ақ Қазақстан шикі мұнайды экспорттайтын елдермен бәсекелестікке түсе алмайды. Сондықтан шикізатқа қарағанда әлемдік рынокта жоғары сұранысқа ие өңдеу өнімдерін көптеп шығару керек

1. Джиембаева Қ. І. , Насибуллин Б. М. Мұнай кен орында ұңғы өнімдерін жинау және дайындау. - Алма-ата, 2005. 2. Исакович Р. Я. , Вилогинов, Попадько В. Е. Автоматизация производственных процессов нефтяной и газовой промышленности. – М: Недра, 1983. 3. Бишимбаева Г. К. Химия и технология нефти и газа: учеб. пособие / Г. К. 4. Бишимбаева, А. Е. Букетова, Н. К. Надиров. - Алматы: Бастау, 2007. - 279 б. 5. Эрих В. Н. , Расина М. Т. , Рудин М. Г. Химия и технология нефти и газа, Л. : Химия, 1977, 424 б. 6. Вержичинская С. В. , Дигуров Н. Г. , Синицын С. А. Химия и технология нефти и газа М. : ФОРУМ: ИНФРА-М, 2007, 400 б. 7. Черножуков Н. И. Технология переработки нефти и газа / под ред. Гуреева А. А. , Бондаренко Б. И. М: Химия, 1978, 424 б. 8. Надиров Н. К. Высоковязкие нефти и природные битумы, Т 1 -5 , Алматы: Ғылым, 2001, 2000 б. 9. Громова В. В. Химия нефти и ее переработка, 1973 10. Тимофеев В. С. , Серафимов Л. А. Принципы технологии основного органического и нефтехимического синтеза, М. : Высшая школа, 2003, 536 б. 11. Мановян А. К. Технология переработки природных энергоносителей, М. : Химия, 2004, 456 б.