ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІС. Д. АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ МИНИСТЕРСТВО ЗДРАВООХРАНЕНИЯ РККАЗАХСКИЙ НАЦИОНАЛЬНЫЙ МЕДИЦИНСКИЙ УНИВЕРСИТЕТ ИМЕНИ С. Д. АСФЕНДИЯРОВА АИТВ инфекциясының скринингалық тесті және оның интерпретациясы Орындаған: Әлжанов Ш. Тобы: ҚДС 11 -001 -02 к Қабылдаған: Қалжанбаева Г. Р
Жоспар I. Кіріспе II. Негізгі бөлім: 1. Вирустың берілуі 2. АИТВ диагностикасы. АИТВ-ға тестілеудің түрлері. 3. АИТВ-ны жұқтырғанына міндетті және анонимді медициналық тексеру III. Қорытынды IV. Пайдаланылған әдебиеттер.
Кіріспе Адамның қорғаныш тапшылығының қоздырғышы АИТВ - адамның қорғаныш тапшылығының қоздырғышы, ХХ ғасырдың 80 -жылдарының басынан бастап танымал. АИТВ ағзаға түскен кезде біздің аурудан және жұқпадан қорғайтын иммундық жүйені бұзады. АИТВ - ЖИТС-ның басты себебі болып табылатын індет. Егер жұқпаланған адамның қаны, шәуеті, қынап сұйықтары немесе ана сүті дені сау адамның қанына (инъекция, дене жарасы арқылы) немесе сілемейлі қабыншақтарына түссе, жұқпалану мүмкін. Тұрмыстық жағдайда жұғу мүмкін емес. Жұқпа жұқтырылған күнінен бастап ағзада өзінің бұзушылық жұмысын атқарады, иммундық жүйенің жасушаларын жаулап алады. ЖИТС диагнозы осы жасушалардың 80 пайызының бұзылуын білдіреді. АИТВ жұқпасын емдеуге арналған дәрі-дәрмек әлі ойластырылып табылмаған. Бірақ бүгінгі таңда науқастың өмір сапасын жақсартуы және өмірінің ұзақтығына әсер ететін дәрі-дәрмек бар.
Вирустың берілуі АИТВ ағзаның барлық биологиялық сұйықтықтарында пайда болады. Бірақ, зарарлануға қажетті қоздыруыштың керекті саны тек қанда, шәуетте, қынапта, лимфада және ананың сүтінде (ананың сүті тек нәрестелер үшін ғана қауіпті – олардың асқазандарында АҚТБ-ны өлтіретін асқазан қышқылы өнделмейді) болуы мүмкін. Індет адамның қан және лимфоток арқылы тікелей қауіпті биосұйықтықтыраның, сонымен бірге зақымдалған шырыш қабыршақтарына (бұл шырыштылардың сіңу қызметіне негізделеді) түсуі жолымен де болады. Егер АҚТБ-жұқпасының қаны басқа адамның қаңы жүріп тұрған ашық жарасына түскенде жұқпаның әсері болмайды. АИТВ – тұрақсыз вирус – ағзадан тыс ортада, қанның (шәует және қынаптың) кебуінде өледі. Індет тұрмыстық жолмен берілмейді. АИТВ 56 С градусынан жоғары жағдайында лезде өледі.
Нашақорлардың бірнеше рет инелер мен шприцтерді пайдалану АҚТБ-ның таратылуына әкеліп соғады. Оның алдын алу үшін арнайы қайырымдылық орындары құрылады, онда ақысыз негізде қолданылған шприцтер орнына таза шприцтер беріледі. Сонымен бірге жас нашақорлар жыныстық белсенді, қорғалмаған жыныстық қатынастарға жие түседі, бұл вирустың таратылуына қосымша жол ашады. Әртүрлі көздер бойынша қорғалмаған жыныстық қатынастарында берілетін АҚТБ-ның таратылуы туралы мәліметтері өзгеше. Таратылуы қатері көбінесе қатынас типінен (қынаптық анустық, ауызбен) және серіктес рөліне (кіргізуші тарап/қабылдаушы тарап) қатысты болады. Сондай – ақ, анадан балаға тараудың тіке жолдары болуы мүмкін. Жоғары белсенді антиретровирустік терапия арқылы оның алды алуда, вирустің тіке таратылуының қатері 1, 2%-ға дейін төмендетіледі.
АИТВ диагностикасы. АИТВ-ға тестілеудің түрлері. Қоздырғышты арнайы тест жүргізу арқылы табуға болады. Тест үрдісінің қорытындысы антиденені табу арқылы, қоздырғыштың ағзаға өтуі арқылы қалыптасады. Бірінші тест - иммунндық-ферменттік талдау (ИФТ). Бұл-диагностиканың кеңінен тараған әдісі болып табылады. Жұқпадан 3 ай кейін ағзаға түскенн ен соң, адам ағзасында иммуноферментті талдауды анықтай алатын антиде нелер саны жинақталады. Теріс расталмаған нәтиже жұқпаға антиденелер жетілдірілме геннемесе ЖИТСның терминалды деңгейінде, яғни қан құрамында жұқпа өте көпболғандықтан CD 4 антиденелер жоқ дегенді білдіреді. Егер сіз теріс расталмағаннәтижеңізге көз жеткізгіңіз келсе, онда сізге 3 айдан кейін ИФ Т өтудің маңызы бар.
Теріс расталмаған нәтиже негізінен жұқпалы, аутоиммундық, онкологиялық және т. б. күрделі аурулары бар науқастарды, сонымен қатар жүктілік кезінде тексерген кезінде анықталады. Сондықтан кез келген оң нәтижені міндетті түрде өте сезімтал тест – иммуноблотта тексереді. Иммуноблот ИФТның оңнәтижесінен кейін оң нәтиженің 99, 9% растайды – бұл кез келген медициналықтест үшін максималды нақты лық. Екінші тест – иммуноблот (ИБ). Бұл тест АИТВғаспецификалық антиденелердің барын анықтайды. Нәтиж е оң, теріс және сенімсіз(немесе анықталған) бола алады
Анықталмаған нәтиже адамның қан құрамында АИТВ бар, бірақ ағзаның антиденелер спектрі толық жетілдірілмегендігін білдіреді. Ережеге сәйкес сенімсіз нәтиже алғаннан 1 -36 ай өткеннен кейін ерітіндіде бірінен соң бірі антиденелер және АИТВ пайда болады. Бұндай жағдайда сенімсіз нәтижелер АИТВжұқпасының бастапқы кезеңінің куәсі болып табылады. Иммуноблоттың анықталмаған нәтижесі адамның АИТВны жұқтырмағандығын, бірақ оның ағзасында АИТВ антиденелеріне ұқсас денелер барын білдіреді. ИБ-ның белгіленбеген нәтижесінде науқас дәрігер-инфекционисттың қарауында болады және 1, 3 және 6 айдан кейін қайта тексерістен өтеді. Үшінші тест – полимераздыцепті реакция (ПЦР). Ол жұқпаның РНК және ДНК анықтау үшін қолданылад ы. ПЦР келесілер үшін қолданылады: - «Терезе кезеңінде» және иммуноблоттың нәтижесі түсініксіз болған кезде АИТВ-ның бар немесе жоғын анықтау үшін; - Ағзада АИТВ 1 немесе АИТВ 2 жұқпасының қайсысы барын анықтау үшін; - Жұқпалы жүктілікті анықтау және бақылау үшін; - АИТВ-жұқпаланған анадан туған нәрестелерде АИТВ-статусын анықтау үшін; - Қан құю
1. Жалпы ережелер 1. Мемлекеттік қызмет көрсету қызметінің стандартын әзірлеуші мемлекеттік органның атауы – ҚР Денсаулық сақтау министрлігі. 2. Осы «АИТВ-ны жұқтырғанына міндетті және анонимді медициналық тексеру» - мемлекеттік қызметінің стандарты (бұдан әрі –мемлекеттік қызмет) АИТВ-жұқтырғанына медициналық тексеру қызметтерін ұсынуды регламенттейді. 3. Қызмет көрсетушінің атауы: Қазақстан Республикасы Денсаулық сақтау министрлігінің ЖИТС-тың алдын алу және оған қарсы күрес жөніндегі аумақтық орталықтары ( бұдан әрі -. ЖИТС аумақтық орталықтары), олардың мекен жайлары және жұмыс кестесі осы стандартқа берілген 1 қосымшада көрсетілген.
Қорытынды Адамға қан мен оның құрауыштарын құю күн сайын оның өмірін құтқарады. Жарақаттануына, хирургиялық операция жасауға, жүктіліктің асқынған кезінде қан кетуіне байланысты, қанның көп жоғалуы сияқты осындай көрсеткіштер бойынша қан құю, өмірлік маңызы бар болып табылады. Бұл емшара, адамдардың басқа да хал-жағдайында, оның ішінде ауыр түрдегі қан аздығын, гемофлияда не орақ түріндегі – жасуша қан аздығын емдеу кезінде де пайдаланылады. Денсаулық сақтау жүйесіндегі қан қызметіне, халықтың өмірі мен денсаулығын қорғау үшін, қанның қауіпсіздігі мен оның жеткілікті мөлшерінде қамтамасыз етілуіне жауапкершілік жүктелген. Қан қызметінің ұйымы донорларды ағарту, іріктеп тарту бойынша жұмыс жүргізуде, олардың қанын құйып алады және оны өңдейді, қан құрауыштары мен препаратын дайындайды, инфекциялардың әртүрлі таңбаларына донорлық қанды тестілеу жүргізеді, сапасын бақылауды қамтамасыз ете отырып, өзге де тестілерді өткізеді.
Пайдаланылған әдебиеттер: WWW. GOOGLE. kz Хаитов, Р. М. СПИД. М. Издательство Народной академии культуры и общечеловеческих ценностей. 1992 год. Эпидемия СПИДа. Щелкунов С. Н. Соросовский образовательный журнал. 1999 год. 22– 28 л. Малый В. П. ВИЧ. СПИД. Новейший медицинский справочник. М. 2009 год. 672 стр
Скачать презентацию ҚР ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ МИНИСТРЛІГІС Д АСФЕНДИЯРОВ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ
1240_lzhanov_Shy_1187__1171_ys.pptx