ҚР АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҒЫ ОРЫНДАҒАН: МАЛИКОВА ВЕНЕРА МҚ-211

ҚР АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҒЫ ОРЫНДАҒАН: МАЛИКОВА ВЕНЕРА МҚ-211 ТАБАҚБАЙ АЙЫМ БҚ-211 АРДАГЕР АҚЕРКЕ БҚ-

ЖОСПАР • КІРІСПЕ • НЕГІЗГІ БӨЛІМ • 1 тарау. Азаматтық құқық қатынастарының ұғымы. 1. 1. Азаматтық құқық туралы ұғым 1. 2. Азаматтық құқықтық реттеу тәсілдері 2 тарау. Азаматтық құқықтарды жүзеге асырудыңтүсінігі 2. 1. Азаматтық құқық қатынастарының элементтері 3 тарау. Азаматтық құқықық жауапкершіліктіңнегіздері 4. ТАРАУ ҚҰҚЫҚ ҚАБЛЕТТІЛІГІНІҢ ЖӘНЕ ӘРЕКЕТ ҚАБЛЕТТІЛІГІНІҢ ТҮСІНІГІ. • ҚОРЫТЫНДЫ

К І Р І С П Е Азаматты ы – б л аза стан Республикасында ы ы салаларыны қ құқ қ ұ Қ қ ғ құқ қ ң ішіндегі азаматтар мен за ды т л алар, мемлекет ж не оны кімшілік ң ұ ғ ә ң ә б лінісіні к нделікті міріндегі ызметімен тікелей байланысты ы ө ң ү ө қ құқ қ саласыны бірі болып табылады. ң Р-ны олданыста ы ы ты ж йесінде азаматты ы – ы Қ ң қ ғ құқ қ қ ү қ құқ қ салалары деп аталатын негізгі ж не жетекші буындарды бірі. Бас а да ә ң қ салалар секілді, азаматты ы аза стан Республикасыны қ құқ қ Қ қ ң Конституциясына с йенеді, Республикада ы ы ты барлы салалары ү ғ құқ қ ң қ ж йесінде азаматты ы ты ма ызы, ү қ құқ қ ң ң біріншіден , оны реттеу нысанасы ң болып табылатынастарды шешуші р ліне, қ ң ө екіншіден, оны ң олданылу аясыны ке дігіне, қ ң ң шіншіден, ү оны жеке адамны м ліктік ж не ң ң ү ә м ліктік емес ы тары мен м дделерін ор аумен ажырамастай ү құқ қ ү қ ғ байланыстылы ы. ғ

Азаматтық құқық дегеніміз — азаматтық заңдарда көрініс тапқан мүліктік және мүліктік қатынастармен байланысы бар мүліктік емес жеке қатынастарды реттейтін нормалар жиынтығы.

Азаматтық құқықтық қатынастар дегеніміз — қоғамдағы азаматтық-құқықтық нормалармен реттелетін мүліктік және мүліктік емес қатынастар және олар өзара азаматтық субъективтік құқықтармен және міндеттермен тығыз байланысты болып келеді

Азаматты — ық құқ ты қ қ атынастарды қ ң басты ерекшеліктері 1) Азаматты — ы ты қ құқ қ атынас қ қ субъектілері бір-бірінент уелсіз ә ж нете ылы ә ң құқ 2)Азаматты — ы ты қ құқ қ атынастарды пайда қ қ ң болуыны бастынегізі ң болыпшарттабылады4)Б зыл ан ұ ғ азаматты қ ы тардысот құқ қ т ртібімен ор ау ә қ ғ 3)Жауапкершілік-келтірі лгеншы ынны орнын ғ ң толтырусипатында болады

Азаматты ы ты қ құқ қ қ атынастарды қ ң субъектілері за дыт л а ң ұ ғжекет л аұ ғ Жеке тұлға дегеніміз ҚР азаматтары, шетел азаматтары және азаматтығы жоқ адамдар. Заңды тұлға — меншік, шаруашылық жүргізу және жедел басқару құқығында оқшау мүлкі бар және сол мүлікпен өз міндеттемелері бойынша жауап беретін, өз атынан мүліктік жіне мүліктік емес жеке құқықтар мен міндеттерге ие болып, оларды жүзеге асыра алатын, сотта талапкер және жауапкер бола алатын ұйым.

Азаматтық құқық объектілері ( ағыл. objects of civil rights (civil law) (property) ; нем. Objekte der Biirgerreclite pi (materielle) ) — мүліктік және жеке мүліктік емес игіліктер мен құқықтар. . Мүлiктiк және жеке мүлiктiк емес игiлiктер мен құқықтар азаматтық құқық объектiлерi бола алады. Мүлiктiк игiлiктер мен құқықтарға (мүлiкке): заттар, ақша, соның iшiнде шетел валютасы, құнды қағаздар, жұмыс, қызмет, шығармашылық-интеллект уалдық қызметтiң объектiге айналған нәтижелерi, фирмалық атаулар, тауарлық белгiлер және бұйымды дараландырудың өзге де құралдары мүлiктiк құқықтар мен басқа да мүлiк жатады. Жеке мүлiктiк емес игiлiктер мен құқықтарға: жеке адамның өмiрi, денсаулығы, қадiр-қасиетi, абырой, игi атақ, iскерлiк бедел, жеке өмiрге қол сұқпаушылық, жеке құпия мен отбасы құпиясы, есiм алу құқығы, автор болу құқығы, шығармаға қол сұқпаушылық құқығы және басқа материалдық емес игiлiктер мен құқықтар жатады.

Азаматтық құқық қатынастарының элементтері Әрбір құқық қатынастарында қатынастың субьектілері деп аталатын қатысушылар болып табылады. Азаматтық құқықтық қатынастарының субьектілері: Жеке тұлға Заңды тұлғалар Әкімшілік — аумақтық бөліністер Мемлекет Құқық қатынастарын қатысушылардың арасында белгілі бір байланыс орнайды, сол себепті бұлардың арасында қатынастарының мазмұнын құрайтынбелгілі бір құқықтар мен міндеттер пайда болады. Сол қатынаста құқықтар мен міндеттен не нәрсеге бағытталған болса, сол нәрсе оның объектісі деп аталады

Азаматтық құқық жүйесі әдістері. — Мемлекеттегі құқықтық нормаларының жиынтығын қамтитын ғылыми әрі нақты құбылыс болып табылады. Азаматтық құқық ҚР-ғы құқықтық нормативтік құжаттар жағынан ең ауқымды күрделі заң саласы болып есептеледі. Азаматтық құқықтың жүйесі логикалық талаптарға сай келеді. Яғни, олар іштей салаларға, құрылымдар мен оның бөліктеріне Азаматтық құқықтар жүйесі Жалпы бөлім Ерекше бөлім Жалпы бөлімнің 2 бөлімі: Меншік құқығы және өзге де заттық құқықтар. Жалпы бөлімнің 3 бөлімі: Міндеттемелік құқықтар. Ерекше бөлімнің 4 бөлімі: Міндеттемелердің жекелеген түрлері Ерекше бөлімнің 5 бөлімі: Интелектуалдық меншік құқығы. Ерекше бөлімнің 6 бөлімі: Мұрагерлік құқық. Ерекше бөлімнің 7 бөлімі: Халқаралық жеке құқық.

• АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ ДА ӨЗІНДІК РЕТТЕУ ПӘНІ БАР. ОЛ —МҮЛІКТІК ЖӘНЕ МҮЛІКТІК ЕМЕС ЖЕКЕ ҚАТЫНАСТАР. • МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАР ДЕГЕНІМІЗ — МҮЛІКТІ ИЕЛЕНУ, ПАЙДАЛАНУ ЖӘНЕ БИЛІК ЕТУГЕ) БАЙЛАНЫСТЫ ҚАТЫНАСТАР. БАСҚАША АЙТҚАНДА, МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАР —МАТЕРИАЛДЫҚ ИГІЛІКТЕРМЕН(МҮЛІК, АҚША , ҚҰНДЫ ҚАҒАЗ , ҚЫЗМЕТ КӨРСЕТУ ЖӘНЕ Т. Б. ) БАЙЛАНЫСТЫ ҚОҒАМДЫҚ ҚАТЫНАСТАР. МЫСАЛЫ, САТУ — САТЫП АЛУ, ЖАЛҒА БЕРУ, МҰРАҒА ҚАЛДЫРУ. МҮЛІКТІК ЕМЕС ЖЕКЕ ҚАТЫНАСТАР ЕКІ ТОПҚА БӨЛІНЕДІ —МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАРМЕН ТЫҒЫЗ БАЙЛАНЫСТЫ МҮЛІКТІК ЕМЕС ЖЕКЕ ҚАТЫНАСТАР ЖӘНЕ МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАРМЕН БАЙЛАНЫСЫ ЖОҚ МҮЛІКТІК ЕМЕС ЖЕКЕ ҚАТЫНАСТАР.

Азаматтық құқықтық жауапкершіліктіңнегіздері 1)тұлғаның құқыққақайшы қылығы 2)жәбірленгентұлғаның шеккен зияны немесе залалдың бар болуы 3)құқық бұзушының құқыққа қайшы іс-әрекеті мен оныңкелтіргензиянының салдары арасындағы болатын себепті байланыс 4)құқық бұзушыныңкінәсі

тараптардың теңдігі; шарт еркіндігі және таңдау құқығы; еркіндік ; біреудің жеке ісіне келісімсіз араласпауы; меншікке қолсұқпаушылы қтәуелсіздік ; азаматтық құқықтардың еш кедергісіз жүзеге асырылуы; бұзылған құқықтарды қалпына келтіруді қамтамасыз ету; азаматтық-құқықтық қатысушылардың құқықтарын қорғау. Азаматты ы ты а идаларық құқ қ ң қ ғ Атал ан а идаларды азаматты ы ты барлы атысушылары басшылы а алуы тиіс, йткені олар рбір ғ қ құқ қ ң қ қ ққ ө ә адам міріні негізін алаушы м нге ие ө ң қ ә

• АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫ ҚОЛДАНУДЫ ЖЕҢІЛДЕТУ ҮШІН ОНЫ ЖАЛПЫ ЖӘНЕ ЕРЕКШЕ БӨЛІМДЕРГЕ БӨЛЕДІ. АЗАМАТТЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҢ ЖАЛПЫ БӨЛІМІНЕ ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕЛЕРДІ РЕТТЕЙТІН НОРМАЛАР ЖАТАДЫ. ОЛАР: КЕЛІСІМШАРТ , МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫ ЖӘНЕ МІНДЕТТЕМЕЛІК ҚҰҚЫҒЫ. ЕРЕКШЕ БӨЛІМДІ, НЕГІЗІНЕН, НАҚТЫ ҚАТЫНАСТАРДЫ РЕТТЕЙТІН НОРМАЛАР ҚҰРАЙДЫ. ОЛАР — АЙЫРБАС , ЖАЛҒА АЛУ, САТЫП АЛУ — САТУ , ИНТЕЛЛЕКТУАЛДЫҚ МЕНШІК, АВТОРЛЫҚ ҚҰҚЫҚ ЖӘНЕ ӨСИЕТНАМА.

• AЗАМАТТЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҢ ҚАЙНАР КӨЗДЕРІНЕ МЫНАЛАР ЖАТАДЫ: • ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ КОНСТИТУЦИЯСЫ. КОНСТИТУЦИЯ МЕНШІКТІҢ ТҮРЛІ НЫСАНДАРЫН ҚАЛЫПТАСТЫРУ ҮШІН МЕНШІККЕ БАЙЛАНЫСТЫ ҚАТЫНАСТАРДЫ, ОНЫҢ ІШІНДЕ МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСПЕН БАЙЛАНЫСТЫ ЖЕКЕ МҮЛІКТІК ЕМЕС ТҮРЛІ ҚАТЫНАСТАРДЫ РЕТТЕУ НЕГІЗІНДЕ ЕНГІЗІЛГЕН. • ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ АЗАМАТТЫҚ КОДЕКСІ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ НЕГІЗДЕРІ ЖҮЙЕСІНДЕГІ ЕРЕКШЕ ОРЫНҒА ИЕ. БҰЛ ЗАҢДА АЗАМАТТЫҢ-ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ НЕГІЗДЕРІ, АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҢ НЕГІЗГІ ИНСТИТУТТАРЫ Т. Б. ЖАҒДАЙЛАР НАҚТЫ БАЯНДАЛҒАН.

• АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ТУУЫ ҮШІН БІР ЖАҒДАЙЛАР БОЛУ КЕРЕК. ОСЫНДАЙ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ТУУЫНЫҢ ӘМБЕБАП ТӘСІЛДЕРІНЕ МӘМІЛЕЛЕР ЖАТАДЫ. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ АЗАМАТТЫҚ КОДЕКСІНІҢ 147 -БАБЫНДА КӨРСЕТІЛГЕНДЕЙ МӘМІЛЕЛЕР ДЕГЕНІМЗ АЗАМАТТАР МЕН ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРДЫҢ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТАРЫ МЕН МІНДЕТТЕРІН БЕЛГІЛЕУГЕ, ӨЗГЕРТУГЕ НЕМЕСЕ ТОҚТАТУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ӘРЕКЕТТЕР.

• МӘМІЛЕЛЕРДІҢ ТӨМЕНДЕГІДЕЙ ТӨРТ БЕЛГІЛЕРІ БАР: • БІРІШІДЕН, МӘМІЛЕ АДАМДАРДЫҢ ЕРКІН БІЛДІРЕТІН ЕРІКТІ ӘРЕКЕТ. ОНЫҢ ЕРІКТІЛІГІ АЗАМАТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫ БЕЛГІЛЕУГЕ, ӨЗГЕРТУГЕ ЖӘНЕ ТОҚТАТУҒА МАҚСАТТЫ ТҮРДЕ БАҒЫТТАЛАТЫНДЫҒЫНАН КӨРІНЕДІ. БҰНДАЙ МАҚСАТТЫ ЖОҚ ӘРЕКЕТ – ҚАРАПАЙЫМ ҚЫЛЫҚТАН БҰЛ МӘМІЛЕНІҢ БАСТЫ АЙЫРМАШЫЛЫҒЫ; • ЕКІНШІДЕН , МӘМІЛЕ, КӨП ЖАҒДАЙДА ЗАҢМЕН МАҚҰЛДАНҒАН, ҚҰҚЫҚҚА СӘЙКЕС ӘРЕКЕТ, • ҮШІНШІДЕН, МӘМІЛЕ ТЕК АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫ ТУДЫРУҒА, ӨЩГЕРТУГЕ ЖӘНЕ ТОҚТАТУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ӘРЕКЕТ; • ТӨРТІНШІДЕН, МӘМІЛЕ АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚТЫҚ ҚАТЫНАСТАРДЫ ТУДЫРАТЫНДЫҚТАН, ОЛ ҚАТЫНАСТАРДЫҢ ҚҰҚЫҚТЫҚ САЛДАРДЫ АЗАМАТТЫҚ ЗАҢНАМАЛАРДЫҢ НОРМАЛАРЫМЕН РЕТТЕЛЕДІ.

ҚОРЫТЫНДЫ • СОНЫМЕН АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚ – ҚҰҚЫҚТЫҢ БІР САЛАСЫ. ОНЫҢ АТАУЫ ЕЖЕЛГІ УАҚЫТТАН БЕЛГІЛІ. ОНЫ РИМДІК ЗАҢГЕРЛЕР РИМДІК АЗАМАТТАРЫНЫҢ ҚҰҚЫҒЫ- «ЦИВИЛЬДІ ҚҰҚЫҚ» ДЕП АТАДЫ. АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҚ ҚР-НЫҢ ҚҰҚЫҚ САЛАЛАРЫНЫҢ БІРІ БОЛҒАНДЫҚТАН КҮНДЕЛІКТІ ТЫНЫС ТІРШІЛІКПЕН, СОНДАЙ АҚ АЗАМАТТАРДЫҢ ЗАҢДЫ ТҰЛҒАЛАРМЕН МЕМЛЕКЕТТІҢ ӨЗІМЕН ОНЫҢ ӘКІМШІЛІК АУМАҚТЫ БӨЛІНІСТЕРІМЕН ТЫҒЫЗ БАЙЛАНЫСТЫ. ҚР АЗАМАТТЫҚ ҚҰҚЫҒЫНЫҢ МӘНІН ТАУАР-АҚША ҚАТЫНАСТАРЫ ЖӘНЕ ҚАТЫСУШЫЛАРДЫҢ ТЕҢДІГІНЕ НЕГІЗДЕЛГЕН. ӨЗГЕДЕ МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАР, СОНДАЙ-АҚ МҮЛІКТІК ҚАТЫНАСТАРҒА БАЙЛАНЫСТЫ МҮЛІКТІК ЕМЕС ЖЕКЕ ҚАТНАСТАР ҚҰРАЙДЫ.

НАЗАР АУДАРЫП ТЫҢДАҒАНЫҢЫЗ ҮШІН РАХМЕТ !!!