Қарлұқ қағанаты 756 -940 Жоспар 1 Қарлұқ

Зарегистрируйтесь, чтобы просмотреть полный документ!

Қарлұқ қағанаты 756 -940

Жоспар 1. Қарлұқ туралы тарихи жазба деректер 2. Қарлұқ қағанатының құрылуы. Этникалық құрамы және аумағы 3. Қағанаттың саяси жағдайы 4. Шаруашылығы 5. Мәдениеті

• Қарлұқтар туралы алғашқы жазба деректер V ғасыр ортасына қарай қытай жазбаларындағы Сюй әулетінде кездеседі. Онда қарлұқтар Алтай тауларының тұрғындары ретінде «бұлақ» деген атпен мәлім болған. Сонымен қоса қарлұқтар ежелгі руналық ескерткіштерде «үш қарлұқ» деген атаумен белгілі: бұлақ, шігіл және ташлық. Араб-парсы тіліндегі әдебиетте қарлұқтар жайындағы алғашқы мәлімет Табариде (737 ж. ) кездеседі.

• Араб тарихшысы Әл-Маргизидің айтуы бойынша құрамында 9 тайпа болған: 3 жікіл, 3 бескіл, бұлақ, көкеркін, тухси • Ибн Хаукальдін деректері бойынша, қарлұқтар жерін батысынан шығысына қарай жүріп өту үшін 30 күн жол жүру керек болған.

VI-VII ғғ. қарлұқтар Тарбағатайдан солтүстікке және оңтүстікке қарай, Балқаш көлі мен Монғолдар жеріндегі Алтай тауларының арасындағы жер аумағын алып жатыр.

Саяси жағдайы • Орталығы Суяб қаласы болды. • Ақсүйек шонжарлар тұрған екіншісі астанасы – Баласағұн. • Елтебер → жабғу → қаған • Әл-Идриси: қаған қаласының халқы көп, бекінісі мықты, әскері және қару-жарағы мол. • 25 қала мен қыстақ болған. Олар: Тараз, Құлан, Мерке, Атлақ, Тұзын, Балиг, Барысхан, Сыйкөл, Талғар, Тонг, Пенчуль т. б.

• 766 -775 жж Қашқарияны жаулап, шығыста шекарасын кеңейтеді. • Жиырма жылға созылған соғыс ақырында 840 ж қырғыздармен бірігіп, ұйғыр қағанатын жеңеді. Испиджаб қаласында Білге Күл Қадыр-хан өзін қаған жариялайды. • Самани әулеті «ғазауат соғыс» жариялап, Испиджаб, Тараз қалаларын басып алады.

• Самани әулетіне қарсы күресті Базар Арслан мен Оғұлшақ жүргізген. • Екі ғасырлық 2 кезеңге бөлеміз: 1. 712 -713 жж Соғды, Шаш, ферғаналықтардың бірігіп жүргізген күрес кезеңі. 756 ж дейін 2. 8ғ екінші жартысынан 9ғ аяғына дейін. Арабтар бұл кезеңде ислам дінін идеялық қару ретінде қолданады.

• 940 ж Қашқардың түрік билеушілері Баласағұн қаласын басып алып, қарлұқ қағанатын талқандайды. • 2 ж кейін Арслан ханның баласы Сатұқ Боғра хан қайтарып алады. Осы кезде ислам дінін қабылдау басталады. • Боғра хан Қарахан мемлекетінің негізін қалаушысы.

Шаруашылығы • Көшпелі, жартылай отырықшы мал шаруашылығы. • Отырықшы егін шаруашылығы.

Мәдениеті 1. Материалдық мәдениет (үй-жай, киім-кешек, тамақ, қару-жарақ, құрал-сайман, т. б. күнделікті тұрмысқа қажетті нәрселер) 2. Рухани мәдениет (дүние танымы, жан дүниесі, дүние танымы, діни наным-сенімі, т. б. )

Ата-бабалар аруағына табыну, оларға құрмет көрсету арқылы аталар зиратының басына тастан жасалған балбал мүсіндер қою кең тараған.

Скачать презентацию Қарлұқ қағанаты 756 -940 Жоспар 1 Қарлұқ

1178_arl_1201__1179.pptx

Количество слайдов: 12