Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті Жедел жәрдем кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: Астматикалық статус. Орындаған: Cәрсенова Ғ. С. Қабылдаған: Қарағанды 2014 ж.
Жоспары: Кіріспе Негізгі бөлім: 1. Классификациясы 2. Этиологиясы 3. Патогенезі 4. Клиникасы 5. Емі 5. 1 Метаболикалық форманың емі 5. 2 Анафилактикалық форманың емі Қорытынды Қолданылған әдебиеттер
Астматикалық статус МКБ-10 -10 бойынша: J 46 - Астматикалық статус (status asthmaticus) Астматикалық жағдай – бронхиальды астма ұстамасы симпатомиметикалық препараттарға резистенттілігінің дамуымен 6 сағат немесе одан жоғары уақыт бойы басылмауымен, бронхтардың дренажды қызметінің бұзылысымен, гипоксемия және гиперкапния туындауымен болатын жағдай. Астматикалық статус (Status asthmaticus) — ауыр, өмірге қауіпті бронхиальды астма асқынысынан болатын, ұзақ уақыт бойы басылмайтын жағдай.
Классификациясы 1. Патогенезіне байланысты : Баяу дамитын астматикалық статус (метаболикалық); Жылдамдау дамитын астматикалық статус (анафилактикалық); Анафилактоидты. 2. Стадиясына байланысты: Бірінші — салыстырмалы компенсация; Екінші — декомпенсация ( «немое лёгкое» ); Үшінші — гипоксиялық гиперкапниялық кома.
Этиологиясы Бронхоөкпелік жүйеде жедел бактериальды және вирусты қабыну ауруларының өршуі немесе созылмалы аурулар; Гипосенсибилизирлеуші терапия, бронхиальды астманың өршу фазасына өткізгіш; Седативті және ұйықтатқыш препараттарды артық қолдану; Глюкокортикоидтармен емдеу кезінде отмена синдромы; Дәрілік заттарға аллергиялық реакция: салицилаттар, анальгин, антибиотиктер, вакциналар, сары сулар; Симпатомиметиктерді артық қолдану.
Патогенезі Метаболикалық форма (медленная) — бронхиальды астманың өршу фазасында дамиды. Негізгі патогенетикалық факторлар: β 2 -адренорецепторлардың терең блокадасы, α-адренорецепторлармен бірге бронхоспазмды шақырады; Глюкокортикоидтардың айқын дефициті, усугубляющий блокаду β 2 адренорецепторлар блокадасын нашарлатады; Бронхтардың қабыну обструкциясы (инфекциялық немесе аллергиялық); Дренажды қызметтің бұзылысы, тыныс орталығын және жөтел рефлексін тежейді; Холинергиялық бронхтарылту әсерге ие; Кіші және орташа бронхтардың экспираторлы коллапсы.
1. Анафилактикалық форма (жылдам дамитын АС формасы) Иммунологиялық емес немесе псевдоаллергиялық реакциялар басым болып көп мөлшерде алллергиялық реакциялардың медиаторлары бөлінуімен сипатталады. Бұл формада гипоксия прогрессивті дамуы мүмкін және барлық клиникалық көріністер интенсивті және күшті дамиды, бірін алмастыра отырып болады. Жедел және ауырлау тұншығу ұстамасы комалық жағдайдың алды болып табылады. 2. Метаболикалық форма (баяу дамитын АС формасы) – β-адренергиялық рецепторлардың қызметтік блокадасы бастапқы орынды алады. Бірнеше күннен аптаға дейін болатын асматикалық жағдайдың формасы. Қозғалыс белсенділігі науқаста сақталған, бірақ ентігу және жалпы жағдайының нашарлауымен қосарланады.
Анафилактикалық форма (немедленная) — аллергенмен контакт болғаннан кейінгі анафилактикалық реакция типінде дамиды. Бронхоспазм және асфиксия дамуымен сипатталады. Анафилактоидты форма — антиген антидене комплексінің қатысуымен типиялық аллергиялық реакция болмайтын форма. Бронхтардың гиперактивтілігі әсерінен рефлекторлы дамуы, механикалық, химиялық, физикалық тітіркендіргіштерге тыныс жолдарының рецепторлардың тітіркенуі дамиды. Астматикалық статус кезінде тыныс шығару тереңдігі бронхообструкция әсерінен тез төмендейді, резко повышается тонус мышц вдоха, дыхание становится поверхностным. Қанда КОС және газалмасу бұзылады және қанның тұтқырлығы жоғарылайды, гипокалиемия, жедел өкпелік гипертензия, артериальды қысымның жоғарылауы, пульстің жиілеуі болады.
Клиникасы Астматикалық статустың клиникалық картинасы 3 стадияға бөлінеді: I Стадия (бастапқы): Науқас ортопноэ қалыпта болады. Есі бұзылмаған, бірақ қатты қорқыныш, қозғыштық болады. Еріндері көгеоген. Тыныс жиілігі 26— 40 минутына, тыныс шығару қиындаған, қақырық шықпайды. Өкпені тыңдаған кезде барлық бөлімде жүргізіледі, бірақ көбіне құрғақ хриптар естіледі. ОФВ 1 30%ке төмендейді. Жүрек тоны әлсіреген, тахикардия, артериальды гипертензия. Ра. О 2 70 мм. рт. ст жақындайды, [[Ра. СО 2]] 30 -35 мм. рт. ст. ке төмендейді, компенсаторлы респираторлы алкалоздың дамуынан. II Стадия (декомпенсация): Науқас адекватсыз, әлсіз, тамақтана алмайды, іше алмайды, ұйықтай алмайды. Тері цианозы, мойын веналарының ісінуі. . Тыныс жиілігі Частота 40 тан жоғары минутына, хриптар естіледі алыстан. При выслушивании лёгких выявляются участки "немого лёгкого" (характерный признак II стадии). ОФВ 1 20%. р. Н қанда ацидозға ауысқан. Ра. О 2 60 мм. рт. ст. төмен, Ра. СО 2 50 -60 мм. рт. ст. жоғарылаған. III Стадия (гиперкапниялық ацидотикалық кома). Науқас ауыр жағдайда, ессіз, тырыспа болуы мүмкін. цианоз, қарашық кеңейген, жарыққа әсері аз, тыныс жиілігі зр 60 минутына, при прослушивании - картина "немого лёгкого" (дыхательные шумы не прослушиваются). ЧСС 140 минутына, АД тез төмендеген. Ра. О 2 50 мм. рт. ст. аз, Ра. СО 2 70 -80 мм. рт. ст. жоғары.
I стадия – салыстырмалы компенсация стадиясы – бронхиальды астма ұстамасына ұзақ басылмауы, симпатомиметиктерге және басқа да бронходилятаторларға резистентті болуы. Басқа клиникалық симптомдармен синдромдарды бөледі: - Тахипноэ 30 және одан жоғары тыныс жиілігімен минутына, тыныс алу мен тыныс шығарудың қиындауы, дистанционды сырылмен; - Ортопноэ қалыпта отыру; - Тері және шырышты қабышаның жайылмалы цианозы; - перкуторлы – қорабты дыбыс; - Өкпенің төменгі бөлімін тыңдағанда әлсіз везикулярлы тыныс , ал жоғарғы бөлімінде – қатты дыбыс, шашыранды құрғақ сырылдар; - тахикардия; - Артериальды қысым норм немесе жоғары; - ЭКГда – оң қарынша және оң жүрекшеге салмақ түсуі; - продолжающаяся гипервентиляция приводит к увеличению вязкости мокроты, которая полностью обтурирует просвет бронхов, и приводит к возрастанию гиперкапнии и гипоксемии.
II стадия – декомпенсация стадиясы немесе или «немого» легкого: - несоответствие между выраженностью дистанционных хрипов и их отсутствием при аускультации легких ( «немое легкое» ); - Ауыр науқастар , сөйлеуі қиын, әр қимылы жалпы жағдайын нашарлауына әкеледі; - Ортопноэ қалып; - Есі сақталған, кейде қозғыш болады, апатияға ауысыды; - Тері жамылғысы ылғалды, көлемді тері бөліну, диффузды цианоз; - грудная клетка эмфизематозно вздута, экскурсия её почти не заметно, легочный звук коробочный; - дыхание ослаблено, хрипы выслушиваются лишь в верхних отделах, местами дыхательные шумы вообще не прослушиваются, вследствие полной обтурации бронхов ( «немого легкого» ); - ЖЖЖ 120 минутына; - ЭКГда жүректің оң жақ бөліміне салмақ түсу, аритмия болуы да мүмкін; - Артериальды қысым жоғары; - Оң жақ қабырға астында ауырсыну, бауыр капсуласының созылуынан; - изменяется газовый состав артериальной крови – выраженная гипоксия (Ро 50 -60 мм. рт. ст. ) и гиперкапния (Рсо 2 50 -70 мм. рт. ст. ) формируется респираторный или смешанный тип ацидоза.
III стадия – гипоксиялық гиперкапниялық кома стадиясы: - Науқас жағдайы өте ауыр, жүйке психикасы бұзылған, естен таңу тырысумен болуы мүмкін; - Тынысы аритмиялық, сирек, беткей; - серый диффузды цианоз, тершеңдік, сілекей ағу; - Жіптәрізді пульс, гипотония, коллапс; - в артериальды қан – гипоксемия (РО 2 40 -50 мм. рт. ст. ), жоғары гиперкапния (РСО 2 80 -90 мм. рт. ст. ). - снижение объема циркулирующей крови и внеклеточной жидкости (признак дегидратации). Дегидратация, а также хронически существующая гипоксемия приводят к сгущению крови и увеличению гематокрита.
Емі Астматикалық статус болған жағдайда жедел жәрдеммен шұғыл госпитализациялау керек. I стадиясында терапевтикалық бөлімшеде ем жүргізеді, II-III стадия – реанимация және интенсивті терапия палатасында ем жүргізіледі. Стадияға бағынусыз жалпы емнің бағыты: Гиповолемияны жою. Шырышты бронхиолдар ісінуін басу. β-адренорецепторларды стимуляциялау. Бронхтар өткізгіштігін қалыптастыру.
Метаболикалық форманың емі I стадия. Оксигенотерапия: ылғалды оттегі 3 — 5 л/мин. Инфузионды терапия: бұғанаастына катетер енгізу арқылы. Алғашқы 24 сағатта 3 -4 литр 5 % глюкоза, 400 мл реополиглюкина. Медикаментозное лечение. Эуфиллин 2, 4 % 4 — 6 мг/кг Кортикостероиды[1]: преднизолон 200— 400 мг. Қақырықты жібіту : натрий йодида в/в, амброксол (лазолван) в/в или в/м 30 мг 2 — 3 раза в день, ингаляционное введение. β-адреномиметики применяются в случае отсутствия их передозировки у лиц, не имеющих сопутствующей сердечной патологии, при отсутствии аритмий и ЧСС не более 130 уд/мин, АД не выше 160/95 мм рт. ст. Антибиотиктер. созылмалы бронхит өршуі кезінде, өкпе тінінде инфильтрация болған жағдайда. Диуретики – қарсы көрсеткіш. (усиливают дегидратацию). Наркотиктер, седативті – қарсы көрсеткіш, тыныс жолдарының угнетениясына әкеледі. Холиноблокаторы (атропин, скополамин, метацин) бездердің секрециясын төмендетедіМуколитики (АЦЦ, трипсин)
II стадия Инфузионды терапия бірінші стадия секілді. Коррекция ацидоза буферными растворами. Медикаментозная терапия. Кортикостероидтар 2 есеге жоғарылату. Бронхоскопия с посегментарным лаважом лёгких. Показания: отсутствие эффекта в течение 2 - 3 часов с сохранением картины "немого лёгкого". Перевод на ИВЛ при появлении признаков острой дыхательной недостаточности II-III степени. III стадия Искусственная вентиляция лёгких Бронхоскопия, посегментарный лаваж лёгких кортикостероидтар 120 мг преднизолона Коррекция ацидоза в/в введением бикарбоната натрия Экстракорпоральная мембранная оксигенация крови.
Лечение анафилактической формы в/в 0, 1% раствора адреналин, преднизолон, атропина сульфат, эуфиллин; Антигистаминді препараттар (супрастин, тавегил) в/в струйно; Фторотановый наркоз по открытому контуру. При отсутствии эффекта перевод на ИВЛ; Прямой массаж лёгких при тотальном бронхоспазме с невозможностью выдоха и "остановкой лёгких" на вдохе. Признаки эффективности терапии Выход из статуса происходит медленно, самыми ранними признаками могут служить снижение ЧСС, гиперкапнии, исчезновение страха и возбуждения, сонливость. Главный признак купирования статуса - появление продуктивного кашля с вязкой мокротой, сменяющейся обильной жидкой мокротой. При аускультации выявляются влажные хрипы.
Қолданылған әдебиеттер google. kz Руководство по скорой медицинской помощи, ГЭОТАР- Медиа, 2010. Сумин протокол
Назарларыңызға рахмет!
Скачать презентацию Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті Жедел жәрдем кафедрасы СӨЖ
скорый.pptx