Kakimov_A_S_5-001_stom_fak_SRS-1.ppt
- Количество слайдов: 35
ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Тақырыбы: Балалардағы ерін және тіл аурулары. Клиникасы, диагностикасы, емі. Тексерген: Каспакова Л. А. Орындаған: Какимов А. С. 5 -001 - стом фак Қарағанды 2014 ж.
Жоспар: І. Кіріспе ІІ. Негізгі бөлім v Меншікті хейлиттер (клиникалық ағымының және емдеуінің ерекшеліктері) v Симптоматикалық хейлиттер (клиникалық ағымының және емдеуінің ерекшеліктері) v Тіл аурулары - Тілдің спецификалық емес зақымданулары - Тілдің спецификалық зақымданулары - Тілдің көлемінің өзгерістері ІІІ. Қорытынды ІV. Пайдаланылған әдебиеттер
Хейлит – еріннің қатерсіз қабыну аурулары. Балаларда ерін аурулары, еріннің физиологиялық жағдайы бұзылуымен және тыныс алудың толық және дұрыс емес жағдайларына байланысты пайда болады. Ауыз қуысы шырышты қабаты жылы және ылғал ортаға тұрақты болғанымен, ол кебуге, төмеңгі қысымның әсеріне, күн сәулелеріне ұшырайды, соның кесірінен ауыз қуысы шырышты қабаты мен еріннің қызыл жиегінің қабыну көріністері дамиды. хейлиттерді екі топқа бөледі: 1. меншікті хейлиттер – эксфолиативті, гландулярлы, метеорологиялық, актиникалық 2. симптоматикалық хейлиттер – басқа аурулардың симптомдары болып табылатын еріннің зақымданулары: атопиялық, экзематозды, жанасқан, плазмоклеткалық, Мелькерсон-Розенталь синдромы ретінде макрохейлит, еріннің созылмалы жарылулары, ихтиоз және гиповитаминоз кезіндегі хейлиттер.
Меншікті хейлиттер Эксфолиативті хейлиттер – бұл тек еріннің қызыл жиегі ғана зақымданатын созылмалы ауру. Ең алғашқы рет 1900 жылы Stalwagon «еріннің персистенген десвкамациясы» деген атпен жазды. Бұл аурумен 3 -тен жоғары жастағы балалар ауырады. Этиологиясы және патогенезі. Көптеген зерттеушілер, бұл аурудың негізінде нейрогенді механизм жатады деп есептейді. Эксфолиативті хейлитпен ауыратын балалардың психоэмоциональды сферасын зерттеу кезінде оларда үрейлі-депрессивті синдром анықталды. Патологиялық өзгерістердің негізіне жататын, дәнекер тіндердің фиброзы әртүрлі қабыну, иммуноаллергиялық, метаболиялық, генетикалық факторлармен берілуі мүмкін. Клиникасы. ЭХ екі түрі бар – құрғақ және экссудативті. ЭХ өзіне тән шоғырлануы бар. Патологиялық өзгерістер еріннің қызыл жиегінде шоғырланады және Клейн сызығынан оның ортасына дейін жиі зақымданады. Зақымдану зонасы ауыздың бір бұрышынан екінші бұрышына дейін лента тәріздес болады. Теріге жанасып жататын еріннің қызыл жиегі, сондай-ақ ауыз бұрышы көбінесе зақымданбайды. Ол ешқашан теріге және ауыз қуысының шырышты қабатына өтпейді. Құрғақ түрі – еріннің қызыл жиегінің бетінде созылмалы қызару пайда болады, зақымдану зонасында құрғақ жартылай тұнық слюдотәріздес сұр немесе сұр-қоңыртүсті чешуйкалар түзіледі, олар өздерінің ортасымен еріннің қызыл жиегіне бекітіледі және қыры бойымен біршама қалып қояды. Ерін құрғайды, жиі қабыршықтанады. Қабыршақтар жеңл алынады – беткейі созылмалы-қызыл. 5 -7 күннен кейін қабыршақтар қайта түзіледі. Ағымы ұзақ, ремиссияға немесе өздік жазылуына бейім емес. Құрғақ түрі экссудативті түрге ауысуы мүмкін.
Экссудативті түрі – айқын ауырсыну, ерін ісінген, қызару. Клейн зонасында зақымдану зонасын біртегіс жауып тұратын сұр-сары, сары-қоңыр түсті қабыршақтар мен коркалар көптеп түзіледі. Кей кезде коркалардың көлемі әжептәуір ұлғайып, еріннен алжапқыш тәріздес салбырап тұрады. Корканы алғаннан кейін – эрозиясыз ашыққызарған беткей көрінеді, бұл ЭХ айыратын дәл белгі. Науқас балаларды ашыту сезімі, әсіресе ауызын жапқан кезде ауырсыну мазалайды. Айқын экссудативті белгілердің себебі болып капиллярлар өткізгіштігінің күрт ұлғаюы жатады. Патогистологиялық акантоз, пара- және гиперкератоз анықталады. Эпителийдің тікенек қатпарында көптеген ашық клеткалар жиналуы тән (метаболиялық белсенділігі төмендегенде). Эпителиальды қатпардың борпылдақтығы байқалады және онда экссудацияның ұлғаюына әсер ететін клеткаішілік лизистың кесірінен кең аумақты саңылаулар түзіледі.
Балалардағы ерінде эксфолитивті хейлит
Емдеуі: терапия кешенді болуы қажет, кебу және экссудативті түрлерін айыра білу қажет. Психоэмоциональды сфераға әсер ететін жабдықтарға аса көңіл бөлінеді: транквилизаторлар тағайындалады – фенозепам 0, 0005 г күніне 3 рет, сибазон 0, 0005 г күніне 3 рет, триоксазин 0, 03 г күніне 3 рет, эмпиум 0, 01 г күніне 3 рет. Кебу түрлерінде балаларға жергілікті – индифферентті майлар. Экссудативті түрінде – кешенді, шекаралас сәулемен әсер ету (Букки сәулелену) – 2 г аптасына 2 рет, суммарлы дозасы 16 дан 30 гр. (Пирогенал 50 МПД-мен бұлшық етке және күнара 100 МПД қосып отырып, бірреттік дозасын 1000 -1500 МПД-ға жеткізу) 6 -8 ай аралатып 3 -4 курс, рефлексотерапия.
Гландулярлы хейлит – гиперплазия, гиперфункция әсерінен дамитын тек төмеңгі еріннің ауруы, кей жағдайда өтпелі зонада (Клейн зонасы) және еріннің қызыл жиегі аймағындағы сілекей бездерінің гетерогониясы. Этиологиясы және патогенезі. Біріншілік гландулярлы хейлитті көптеген авторлар сілекей бездерінің туа біткен ақауларымен байланыстырады. Екіншілік гландулярлы хейлиттің дамуы тек негізгі ауруға тән, қабыну инфильтратына байланысты болады, ол бездік тіндерді тітіркендіреді және оның гиперплазиясы және гиперфункциясын тудырады.
Клиникасы. Балалар гландулярлы хейлитпен сирек ауырады. Клиникалық көрінісі типтес. Шырышты қабаттың еріннің қызыл жиегіне өтетін аймақта, ал кейде еріннің қызыл жиегінде қызыл нүкте тәріздес сілекей бездерінің кенейген сағалары көрінеді, олардан сілекей тамшылары бөлінеді – «шық тамшы» белгісі. Кейде сілекей бездерінің сағаларының айналасында сақина тәріздес лейкоплакия дамиды, ал кейбір жағдайларда еріннің қызыл жиегі ұзына бойы мүйізденеді. Ерінді сілекеймен ылғалдағаннан кейін және соңғысының кебуінен еріннің қызыл жиегінде құрғақтық байқалады, мацерация, жарылулар және эрозиялар болады. Содан кейін ауыз қуысының шырышты қабаты және еріннің қызыл жиегі жайлап мүйіздене бастайды. Бастапқы кезде бұл сілекей бездерінің шығару жолдарының сағаларында, кейіннен кеңінен жайылады. Ағымы ұзаққа созылған кезде рак алды зақымданулар дамып, ағымы қолайсыз болуы мүмкін. Диагностика. Патогистологиялық қарау кезінде аздаған қабыну инфильтрациясымен сілекей бездерінің гипертрофиясы анықталады, ол негізінен бөліну жолдарының айналасында болады. Кейбір балаларда эпителийде акантоз және паракератоз байқалады.
Емдеуі. Қабынуға қарсы стероидты майлар қолданылады (преднизолон, гидрокортизон, нафталан). Екіншілік ГХ емдеу үшін негізгі ауруды емдеу қажет. Болжамы қолайлы
Метеорологиялық хейлит. Даму себебі болып әртүрлі метеорологиялық факторлар жатады. Бұл факторлардың әсер ету ұзақтығы және терінің конституционды ерекшеліктері маңызды роль атқарады. Балаларда жиі кездеседі. Клиникасы. Еріннің қызыл жиегінің барлығы зақымданады. Еріннің қызыл жиегі қызарған және инфильтрленген, құрғақ, көбінесе ұсақ қабыршақтармен көмкерілген. Науқастарды ерінінің кебуі, тарту сезімі, қабыршақтануы мазасыздандырады. Қолайсыз факторлардың ұзақ уақыт әсер етуі эрозиялар мен жарылулардың пайда болуына әкеледі. Эпителийде гистологиялық зерттегенде гиперплазия анықталады, кей жерлері мүйізденген, строма инфильтрацияланған.
Емдеуі: метеофакторлар дың жағымсыз әсер етуіне абай болу. Никотин қышқылы, В 2, В 6, В 12, жергілікті кортикостероидт ардың аз мөлшері тағайындалады.
Актиникалық хейлит. Бұл еріннің қабыну ауруы, себебі болып УК сіулелеріне сезімталдылықтың жоғары болуы жатады. Балаларда жиі кездеседі. Этиологиясы және патогенезі. Негізгі себебі болып УК сәулелерге баяу типті аллергиялық реакцияның дамуы жатады. Клиникасы. Актиникалық хейлит құрғақ және экссудативті түрге бөлінеді. Құрғақ түрі төмеңгі жақ сүйегінің құрғауымен көрінеді: жоғарғы жақ сүйегі және тері сирек зақымданады. Зақымдану еріннің қызыл жиегінің барлығын алып жатады, ашық-қызыл түсті, ұсақ, құрғақ, жылтыр-ақ қабықпен көмкеріледі. Кейіннен соғылу, эрозиялар пайда болуы мүмкін. Кейбір балаларда еріннің қызыл жиегінде гиперкератоз, ал кейде веррукозды таралулар пайда болады. Экссудативті түрі төмеңгі жақ ерінінің ісінген, қызарған қызыл жиегінің бетіндекоркамен көмкерілген ашық-қызыл эритема, ұсақ көпіршіктер, дымқыл (мокнущий) эрозиялармен сипатталады. Балаларды қышыну, ашу, ерінінің ауыруы мазасыздандырады. АХ-ке ағымының мезгілділігі тән.
Емдеуі: инсоляцияны болдырмау қажет. Никотин қышқылы, В 2, В 6, В 12, кейбір жағдайларда малярияға қарсы дәрмектер (0, 25 г делагил 2 -3 апта бойы күніне 2 рет) және кортикостероидтардың аздаған мөлшері (преднизолон күніне 10 мг) тағайындалады. Жергілікті түрде кортикостероид майлары қолданылады (0, 5% преднизолон. «Флуцинар» , «Локакортин» , «Ларинден» және т. б. ). Профилактика ретінде «Луч» , «Щит» , «Антилюкс» фотоқорғаушы кремдер, 10% салол майы қолданылады.
Симптоматикалық хейлиттер (клиникалық ағымының және емдеуінің ерекшеліктері) - атопиялық, - экзематозды, - жанасқан, - плазмоклеткалық, - Мелькерсон-Розенталь синдромы кезіндегі макрохейлит, - еріннің созылмалы жарылулары
Атопиялық хейлит. Атопиялық дерматит немесе нейродермит белгілерінің бірі болып табылады. Ауру көбінесе балаларда және жасөспірімдерде 7 -ден 17 жас аралығында кездеседі. Этиологиясы және патогенезі. Аурудың дамуында генетикалық факторлар ерекше роль алады, аллерген болып тағамдар, медикаменттер, тұрмыстық шаң, өсімдік шаңдары, микроорганизмдер және т. б. табылады, сирек кездесетін аллерген болып физикалық және бактериальды факторлар, сондай-ақ аутоаллергендер жатады. Клиникасы. Атопиялық хейлит кезінде патологиялық процесске теріге жанасқан бөліктері бар еріннің қызыл жиегі зақымданады, онда да ауыздың бұрыш аймағында зақымдану интенсивті болып келеді. Еріннің қызыл жиегі инфильтрацияланған, ұсақ қабықтар кебірсіген. Еріннің инфильтрациясы мен құрғақтығы кейіннен жарылу мен сайлануына (борозды) алып келеді. Процесс ешқашан ауыз қуысының шырышты қабатына өтпейді. Еріннің өзгеруі құрғақтықпен, бет терісінің қабыршақтануымен бірге жүреді. Атопиялық хейлиті бар балалар еріннің қызыл жиегінің қышуына, ашуына, кебірсінуіне шағымданады.
Атопиялық хейлит ұзақ жүреді, аурудың асқынуы негізінен күзгі-қысқы кезеңде пайда болады, жазда негізінен ремиссия болады. Салыстырмалы диагностикасы: актиниялық хейлитпен, аллергиялыө хейлитпен, жанасқан хейлитпен, стрептококкты ауыз бұрышының уылуымен. Ағымы: ауру ұзаққа созылады, аурудың асқынуы негізінен күзгі-қысқы кезеңде пайда болады, жазда негізінен ремиссия болады. Жыныстық пісіпжетілу кезеңі аяқталған кезеңде (19 -20 жаста) көп науқастарда өздігінен жазылып кету байқалады, бірақ оларда да кейіннен аздаған кезеңдік асқынулар, әсіресе ауыз бұрышында байқалады. Емдеуі: десенсибилиздеуші терапияны жүргізу аса маңызды. Ішке антигистаминді дәрілер тағайындалады (супрастин, диазолин, кларитин, фенкарол). Ағымы ұзаққа созылғанда – ішке 2 -3 аптаға кортикостероидты дәрілер тағайындалуы мүмкін (8 -14 жастағы балаларға преднизолон тәулігіне 10 -15 мг немесе дексаметазон). Сондай-ақ венааралық 30% натрий тиосульфатын құюға болады ( күніне курс бойынша 10 инъекцияға дейін 5 -10 мл). Гистаглобулин 6 -8 инъекциядан курс бойынша, аптасына 2 рет тері астына мөлшерін жоғарылата отырып 0, 2 мл-ден 1 мл -ге дейін, ішке В 2, В 6, В 12, жергілікті күніне 4 -5 рет кортикостероид майлары қолданылады. Букки шекаралық сәулелерін қолданады. Тағам рационынан сенсибилизация тудыратын заттарды алып тастау қажет.
Экзематозды хейлит. Жалпы экзематозды процесстің белгісі, оның негізіне табиғаты нейроаллергиялық терінің беткей қатпарларының қабынуы жатады. Этиологиясы және патогенезі: ерін экземасы жалпы экзематозды процесстің көрінісі, яғни Л. Н. Машкиллейсон табиғаты нейроаллергиялық терінің беткей қатпарларының қабынуы деп атады, ол сыртқы және ішкі тітіркендіргіштердің әсер етуінен дамитын және қышынумен жүретін қызару мен көпіршіктер, гистологиялық – эпидермистің тікенек қатпарында көпіршіктер түзілетін спонгиоз. әртүрлі заттар аллерген болып табылуы мүмкін. Клиникасы. Экзематозды хейлит жедел, жеделасты жәнесозылмалы болып жүреді. Еріннің қызыл жиегінің зақымдануы бет терісінің зақымдануымен бірлеседі немесе жеке болуы мүмкін. Аурудың жедел стадиясы полиморфизммен сипатталады: везикула, мокнутия, корочка, қабыршақ. Процесс еріннің біршама ісінуімен жүреді. Бұл стадияда балалар қышынуға, ашуына, ісінуіне және қызаруына шағымданады. Процесстің еріннің қызыл жиегіне жанасқан теріге жайылуы тән. Аурудың созылмалы түрге өтуі ауыз бұрышындағы терідегі зақымданған бөліктерде қабыну инфильтрациясының әсерінен тығыздалады және еріннің қызыл жиегінде қабыну көріністерінің азаюымен сипатталады, узелок, қабыршақтар пайда болады. Везикуланың шығуы тежеледі, кебірсіну байқалады. Экзематозды хейлиттің барлық белгілері емделмеген ерінде дамиды.
Емдеуі: десенсибилиздеуші, седативті дәрілер. Жергілікті емдеу – кортикостероидтар (майлар, аэрозольдар), кортикостероидтар+антибио тиктер.
Ауыз қуысы сілемейлі қабатының ауруларының бір тобы тіл зақымдануларын құрайды. Глосситтер инфекцияның әсерінен пайда болатын барлық жайылған стоматиттермен ілесе жүреді. Еріннің өзгеруі көбінесе жүйелі аурулар кезінде байқалады. Кейбір ауруларда бұл өзгерістер спорадиялық сипатта, ал кейбірлерінде жалпы аурулардың симптомы болып табылады. АҚСҚ басқа бөлімдерін қамтымайтын, тек тілде ғана дамитын зақымданулар: Тілдің спецификалық емес зақымданулары: • жедел катаральды глоссит • тілдің абсцессі Тілдің спецификалық зақымданулары: • десквамативті глоссит • қатпарлы тіл • тілдің жіптәріздес бүртіктерінің созылмалы гиперплазиясы (қара шашты тіл) • ромб тәріздес глоссит Тілдің көлемінің өзгерістері: • микроглоссит • макроглоссия
Тіл аурулары. Тілдің спецификалық емес зақымданулары. Жедел катаральды глоссит – шектелген жедел қабыну сирек кездеседі. Зақымдалған эпителийге әсіресе коккты, инфекция тілдің тіндеріне кірген жағдайларда пайда болады. Қабыну себептері болып әртүрлі механикалық факторлар жатады. Глосситтің инфекционды түрінде қабыну процессі негізінен тілдің арқасында және бүйір беттерінде анықталады. Бұл ошақтарда қабынудың дамуы үшін жағымды анатомо-физиологиялық жағдайлар бар. Нақтамасы қйындық тудырмайды. Емдеуі: аурудың дамуына себепкер механикалық және физикалық факторлардың себебін жою. Жылы әлсіз антисептиктер ерітінділерімен, әсіресе шөпті құрамды шалфей, ромашка, календула және т. б. ) жиі шаю (күніне 6 -8 рет) тағайындалады. Қақ болған жағдайда 12% натрий гидрокарбонатымен шаю ұсынылады. Ауырсынуды алу үшін аппликация түрінде 3% микроцидтағы новокаин ерітіндісі, 1% анестезин ерітіндісі, цитраль ерітіндісі және т. б. жансыздандырғыш заттар қолданылады. Болжамы жағымды.
• Тілдің абсцессі кезінде емдеу: бастапқы сатысында абсцесстің түзілуін болдырмау үшін антисептикалық заттармен жиі шаю ұсынылады және антибиотиктер тағайындалады. Абсцесс дамыған жағдайда емдеуі хирургиялық – оны жару керек. Қуыстан ірің шыққаннан соң антибиотиктермен бірге протеолитикалық ферменттер ерітіндісімен жуылады және жара дренаждалады. Антибиотиктер, поливитаминдер тағайындалады. Оперативті кірісулерден соң ауыз қуысын антисептикалық ерітінділермен жиі шаю ұсынылады.
Тілдің спецификалық аурулары. Десквамативті глоссит - бұл тілдің өздік шырышты қабатының қабыну-дистрофиялық ауруы, тілдің шырышты қабатында эпителийден бөлінетін ақ сызықшамен қоршалған ашық-қызыл түсті эпителий десквамациясы бөліктерінің түзілуімен көрінеді. Ауру негізінен тілдің арқасында және бүйір беткейлерінде, эпителийдің мүйіздену процесстерінің ошақты бұзылуы және тіл бүртіктерінің дистрофиялық өзгеруі түрінде шоғырланады. Этиологиясы және патогенезі соңына дейін анықталмаған. Аурудың пайда болуы көптеген факторларға байланысты болады. Көбінесе асқазанішек жолдары, қан айналу жүйесі ауруларында көрінеді. Клиникасы. Диаметрі бірнеше мм ақшыл-сұр қарауытқан бөліктің пайда болуынан басталады. Кейін ол ісінеді, ортасындағы жіптәріздес бүртіктер бұзылады, айналасын ашық-қызыл немесе қызыл дөңгелек пішінді бөлікке бөледі, ол эпителийдің қарауытуының сәл көтерілген зонасы қоршап тұруымен белгіленеді. Десквамация аймағында ашық-қызыл нүкте түріндегі саңырауқұлақ тәріздес бұртіктер жақсы көрінеді. Көп балаларда кездейсоқ анықталады.
Салыстырмалы нақтамасы қызыл жалпақ теміреткімен, лейкоплакиямен, екіншілік мерезбен, В 2, В 6, В 12 гиповитаминоздарымен, аллергиялық стоматитпен жүргізіледі. Емдеуі: егер шағымы болмаса – ем қажет емес. Егер ашу, ауырсыну болса: • сауықтыру, • ауыз қуысының жеке гигиенасы, • антисептикалық шаюлар • цитрольмен ирригация және ауыз ваннасы (0, 5 стақан суға 25 -30 тамшы цитроль ерітіндісі) • майдағы анестезин (5 -10%) • Е витамині, кератопластиктер • Кальций пантотенаты (бір ай бойы күніне 3 рет 0, 1 -0, 2 г) • Тіл нервісі аймағына новокаинмен блокада жасау № 10
Қатпарлы (скротальды) тіл - бұл тілдің көлемі мен пішінің туа біткен ақауы. Тілдің қатпарлануы тілдің толығымен біршама ұлғаюымен жүреді. Онда да кейде тілдің қалыңдауы мен ұлғаюы екі есеге артатыны байқалады. Клиникасы. Қатпарлы тілге терең сайлардың болуы тән, олар көлденең және тігініен бағытта симметриялы орналасады. Біршама терең тігінен сай тілдің орта сызығы бойымен жүреді. Тілдің ұшынан желоб тәрізді бүртіктерге дейін. Қатпардың түбі мен бүйір беткейлері тілдің қалыпты шырышты қабатына сәйкес келетін бүртіктермен көмкерілген. Бүртіктер айқын анық, кейде гипертрофияланған. Тілді қозғалтқан кезде қатпарлары жақсы көрінеді. Көп жағдайда тілдің көлемі біршама ұлғаюымен жүреді – макроглоссия, кейде оның қалыңдауы; тілдің қатпарлылығы және ұлғаюы даму ақауы ретінде тілдің алдыңғы үштен бірін алып тұрады. Қатпарлы тіл Мелькерсон-Розенталь синдромынің симптомдарының бірі болуы мүмкін. Сонымен қатар, десквамативті глосситпен бірлесуі мүмкін. Ұрттың қатпарлануымен бірлесе отырып, ілдің ұлғаюы мен қатпарлануына акромегалия әсер етеді. Қатпарлы тіл кезінде шағымы болмайды. Ауыз қуысының күтімі нашар кезде, саливация төмендегенде қатпарларға тағам қалдықтарының, эпителий клеткалары, микрофлораның жиналуы қабынуға әкеледі және ашуы мен ауырсынуына шағымданады. Терең қатпарлардың болуы, әсіресе организмнің тұрақтылығы төмен адамдарда саңырауқұлақты флораның вегетациясына әсер етеді.
Емдеуі – арнайы ем қажет емес • ауыз қуысының жеке гигиенасы • сауықтыру
Тілдің жіпше бүртіктерінің созылмалы гиперплазиясы (қара шашты тіл) – бұл әртүрлі айқындылықтағы тілдің жіпше бүртіктерінің мүйізденуі және гиперплазиясымен сипатталатын ауру. Бұл өте сирек кездесетін ауру, соған қарамастан, балаларда да, ересектерде де жиі кездеседі, оның ішінде ересектерде жиі кездеседі. Этиологиясы және патогенезі негізінен анықталмаған. «Шашты тілдің» жиі пайда болуын инфекционды аурулар және АІЖ мен бауыр қызметтерінің бұзылуымен байланыстырады. Көбінесе жіпше бүртіктердің гиперплазиясы созылмалы гастриттері және колиттері бар науқастарда жиі кездеседі. Аталған патология балаларда дәрілік препараттардың қабылдағаннан кейін, химиялық препарттардың әсерінен жиі кездеседі. Клиникасы – шағымы болмауы мүмкін. Балаларды көбінесе тілдің өзгеше түрі, кейде бөгде заттың болу сезімі, құсу рефлексі, таңдайдың қышуы, дәс сезуінің төмендеуі мазасыздандырады. Салыстырмалы нақтаманы жалған қара тілмен, пигментті-папиллярлы дистрофия кезінде тілдің өзгеруімен жүргізеді. Емдеуі: ауыз қуысын сауықтыру. Жергілікті емдеу үшін кератопластикалық заттарды қолданады, тіл арқасына 3 -5% резорцин ерітіндісін, 5 -10% салицил спирті ерітіндісін (күніне 2 -3 рет) жағады. Жалпы емдеу әдістері ішінде қайталанулар жиі болған кезде гипосенсибилиздеуші терапия, С, Д, А витаминдерін тағайындайды, саңырауқұлақты глоссит дамыған кезде спецификалық терапия курсын жүргізеді.
Ромб тәріздес глоссит – бұл тілдің өзіндік сипаты және шоғырлануы бар созылмалы қабыну ауруы. Этиологиясы және патогенезі толық анықталған жоқ. Клиникасы – ромб немесе сопақша түрлі ошақ анықталады, ұстап көргенде тығыздау, науа тәрізді (желоб) бүртіктің алдынғы жағында орталық сызық бойымен орналасқан. Ошақ көлемі өзгеріп тұрады, беткейінде бүртіктер болмайды. Аурудың үш түрін анықтайды: жалпақ, төбешікті, папилламатозды. Салыстырмалы нақтамасы: десквамативті глосситпен, ісіктермен және кандидоздармен жүргізіледі. Емдеуі: ауыз қуысын сауықтыру, көрсетулері бойынша кесу және криотерапия. Микроглоссия – бұл тілдің кішіреюімен жүретін жағдай. Ол біріншілік (туа біткен) және екіншілік (пайда болған) болуы мүмкін. Біріншілік микроглоссия эмбриональды даму ақауларының әсерінен пайда болады. Екіншілік микроглоссия – коллагеноз, спецификалық инфекциялар кезінде дамиды. Мұндай микроглоссиялар тілдің бұлшық ет аппаратының атрофиясымен жүреді. Сөйлеу қызметінің бұзылуы байқалмайды. Емдеу қажет етілмейді. Макроглоссия – туа біткен – бұлшық ет аппаратының шектен тыс дамуы, кейде жақ-бет аймағының бұлшық еттерінің жайылған гипертрофиясымен жүреді. Туа біткен макроглоссия Даун ауруы, микседема, кретинизм кезінде кездеседі. Кейде тіл акромегалия кезінде ұлғаяды.
Қорытынды : Ауыз қуысындағы 32 тістің барлығы сау болсын десеңіз? - Ауыз қуысының тазалығы; - Құнарлы тамақтану; - Тіс дәрігеріне жылына 2 -рет көрінуіміз қажет. Тіс дәрігеріне уақытылы қаралып және ауыз қуысының гигиенасын сақтайтын болсақ тісжегінің асқыну пайызын төмендетеміз Әрбір адамның денсаулығы, ол өзінің қолында!!!
Қолданылған әдебиеттер Базикян Э. А. Пропедевтическая стоматология: учебник. – М. , 2008. – 768 с. Супиев Т. К. , Зыкеева С. К. Лекции по стоматологии детского возраста (учебное пособие). - Алматы, 2006. 615 с. Персин Л. С. и др. Стоматология детского возраста. - М. : Медицина, 2006. – 640 с. Уразалин Ж. Б. и др. Лечебная физкультура в стоматологии (учебное пособие). – Алматы, 1999. – 88 с. Супиев Т. К. Гнойно-воспалительные заболевания челюстно-лицевой области. – М. : Медпрес, 2001. – 160 с.
Назар аударғандарыңызғ а рахмет!!!
Kakimov_A_S_5-001_stom_fak_SRS-1.ppt