ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Тақырыбы: Бактерияның дәрілік тұрақтылық механизмдері Орындаған: Жолдасов Тайырбек
МИКРОБТАРДЫҢ АНТИБИОТИКТЕРГЕ ТҰРАҚТЫЛЫҒЫ • Антибиотиктерге резисенттіліктің екі типін ажыратады: Табиғи төзімділік Жүре пайда болған Микроорганизмнің антибиотиктерге сезімталдығының жоқтығы. Генетикалық қамтамасыз етілген. Мысалы: вирустардың антибиотиктерге , грам теріс бактериялардың бензилпенициллинге тұрақтылығы. Бактериялық жасушада болатын мутация нәтижесінде геномдағы өзгерістерге негізделген
АНТИБИОТИКТЕРДІҢ РЕЗИСТЕНТТІЛІК МЕХАНИЗМДЕРІ • Табиғи • Жасуша мембранасының антибиотиктерді өткізбеуі • Әсер ету нысанының болмауы • Жүре пайда болған • Грам теріс қоздырғыштарда жиі кездеседі • Бактерия клеткасының ұйымдастырылуының өзгеруі • Антибиотиктерді бұзушы ферменттердің продукциясы
АНТИБИОТИК БАКТЕРИЯНЫҢ ӨСУІН БАСАДЫ, ЕГЕР • 1) Бактерия жасушасына енсе • 2) Тіршілікте маңызды қызметті атқаратын жасушаішілік құрылыммен қарым – қатынасқа түссе (мысалы бактериалды рибосома, ДНҚ т. б. ) • 3) Антибиотик өзінің құрылымын сақтауы қажет • Жоғарыда аталғандардың тек біреуі ғана орындалмай қалса бактерия антибиотикке төзімді болады.
6 5 4 Ряд 1 3 Ряд 2 Ряд 3 2 1 0 Категория 1 Категория 2 Категория 3 Категория 4
ЖҮРЕ ПАЙДА БОЛҒАН ТҰРАҚТЫЛЫҚТЫҢ ГЕНЕТИКАЛЫҚ АСПЕКТРІ • Антибиотиктерге тұрақтылықтың пайда болуы мутация нәтижесінде түзілген бактериалды хромосомадағы өзгерістермен байланысты. Тұрақтылықтың мұндай түрі хромосомалық тұрақтылық деп аталады. Әдетте мутация нәтижесінде бактерияларда бір антибиотикке тұрақтылық пайда болады. • Бұдан басқа хромосомадан тыс тұрақтылықтың түзілуі айтарлықтай жиі байқалады. Бұл тұрақтылық R-плазмиданың болуымен байланысты- бұл көптеген дәрілік тұрақтылықтың факторы. R-плазмидаларда антибиотиктерге қарсы фермент синтездейтін гендері болады. • R-плазмида бірнеше анттибиотиктер тұрақтылығына жауапты бірнеше гендерді тасымалдайды. Бактериалды жасушада бірнеше әр түрлі Rплазмида болуы мүмкін, бұл полирезистентті штамдардың пайда болуына алып келеді. • R-плазмидалар бактериалардан бактериаларға конъюгация мен трансдукция көмегімен тасымалданады.
ЖҮРЕ ПАЙДА БОЛҒАН ТҰРАҚТЫЛЫҚТЫҢ БИОХИМИЯЛЫҚ МЕХАНИЗМДЕРІ • Біріншіден, антибиотиктер үшін жасуша мембранасының өткізгіштігі өзгереді. • Екіншіден, нысандарда өзгерістер жүреді. • Антибиотикке тұрақтылықтың негізгі биохимиялық механизмі – антибиотиктің белсенді түрін белсенді емес айналдыратын ферменттердің пайда болуымен байланысты. Олардың әсері нәтижесінде стрептомициннің фосфорилденуі, левомицитиннің ацетилденуі жүреді. • Тұрақтылықтың пайда болу процесінде ең маңызды рөлді пептидаза атқарады, бұл ферменттер антибиотиктердің гидролизін туғызады. Оларға мысалы , бета-лактамды сақинаны бұзатын бета- лактамазалар жатады.
• Азитромицин Пенициллинд ер Эритромицин Цефалоспоринд ер
STAPHYLOCOCCUS AUREUS
АНТИБИОТИКТЕРГЕ ТҰРАҚТЫЛЫҚ • Антибиотиктерге тұрақтылықтың дамуының алдын алу мүмкін емес, бірақ осы мәселені асқындырмау үшін бірнеше ережелерді ұстану қажет: • 1) Антибиотиктерді тек көрсеткіштері бойынша қолдану • 2) Антибиотикотерапияның 10 -15 күнінен кейін микроорганизмдерде антибиотикке тұрақтылық пайда болатынын ескере отырып, бұл антибиотиктерді басқа антибиотиктерге алмастырып отыру қажет. • 3) Мүмкіндігінше тар спектрлі антибиотиктерді қолдану
Скачать презентацию ҚАРАҒАНДЫ МЕМЛЕКЕТТІК МЕДИЦИНА УНИВЕРСИТЕТІ Тақырыбы Бактерияның дәрілік тұрақтылық
Mikroba.pptx