Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті Орыс және латын тілдері кафедрасы СӨЖ Тақырыбы : «Зат есімнің және сын есімнің сөзжасамы» Орындаған: Молдалиев Б. М 231 -топ ЖМФ Тексерген : Нурпейсова С. К Қарағанды2010 ж
Латын тіліндегі приставкалар Приставкалар a, abs Мағынасы Өшірілу Мысалдар Abscess, us m ірің Abortus, us m аборт Негіздің бастамасы abscedo, cessi, cessum, ere алыстау, өшіру Aborior, ortus sum, iri өлу ad Жақындау Accomodatio, onis f аккомодация Accomodo, avi, atum, are con Байланыс Convulsio, onis f кониульсия Convello, velli, vulsum, ere тербету com Бірлескен әсер Commotio cerebri ми шайқалуы Commoveo, movi, motum, e re қозғалысқа келу ex, e Бір нәрседен пайда болған қозғалыс Exractio dentis тістің жойылуы Exraho, traxi, tractum, ere арылу
inter Аралық жағдай Interscurrens, enti интеркуррентный Intercurro, curri, cu rsum, ere асығу intra Ішкі жағдай Intracranialis, e ішкі бас қаңқалық Cranium, I бас қаңқасы infra Төменгі жағдай Infraocclusio, onis f инфраокклюзия Occludo, clusi, clusu m, ere асығу pro Алға қарай қозғалу Prolapsus, us m түсу Prolabor, lapsus sum, labi түсу se Бөлім Separatio placantae manualis плацентаның қолдық бөлімі Separo, avi, atum, are бөлу
Зат есімдердегі жиі қолданылатын жұрнақтар Жұрнақтар Род Мағынасы Мысалдар It, is, itid, is f Қабыну Encephalitis, itidis f бас миының қабынуы ment, um, i n Заттың ісері Medicamentum, I n дәрі Es, is f Физиологиялық үрдіс, жағдай Diuresis, is f зәрдің бөлінуі Ism, us, i m Жағымсыз әсер Peritonismus, I, m іштің бұзылу көрінісі As, is f Аурулық жағдай Metastasis, f патологиялық материалды бір жерден екінші жерге ауыстыру Or, or, is Er, er. is m Құрал-жабдық Diathermocoagulator, oris, m аппарат It, as, itat, is f Құрамы Graviditas, atis f жүктілік Os, is f Үрдіс Toxicosis, I f улы заттар әсерінен болатын ауру Ell, us, i m - Gemelli, orum егіздер I, a, ae f Медицина бөлімі Gynaecologia, ae f медицина бөлшегі
Сын есімдерде жиі қолданылатын жұрнақтар Жалғау Мағынасы Мысалдар os Us, a, um Зат құрамы Embolia adiposa майлы эмболия Al Ar Is, e Затқа қатынасы Indicatio vitalis өмірлік көрсеткіш ic Us, a, um Затқа қатынасы Syndromum nephroticum нефроттық синдром It id Us, a, um Us, s, um Мөлшері Diabetes mellitus қаннты диабет Id, al Is, e түс Arthritis rheumatoidea ревматидтік артрит i Us, a, um - Otidis media allergica ортаңғы құлақ аллергиясы Or, i Us, a, um - Lipaemia alimentaria тағамдық липемия
Грек тіліндегі приставкалар Приставка Мағынасы Мысалдар ana Жоғары қарай қозғалу Anasarca, ae f анасарка аnti Қарсы Antiseptica , orum n антисептика apo Біту Apoplexia , ae f апоплексия di Екеу Diplegia , ae f диплегия dia Бөліну Diabetes , ae m диабет dys Функцияның бұзылысы Dysuria, ae f дизурия endo Ішкі endogenus, a um эндогенді hyper Нормадан жоғары Hyperchlorhydria, ae f гиперхлоргидрия
3 -жаттығу Терминдерді құрамы бойынша талдау: 1. Tachyphagia Tachy-тез, жиі; phagia-жұту. Тез жұту 2. Embryogenesis Embry- ұрық; genesis-пайда болу, даму. Ұрықтың пайда болуы 3. Hemianopsia Hemi-жартылай, бір жақты; opsia-көру. Жартылай көру 4. Monocytopoesis Mono-бір, жалғыз; cyt-клетка, жасуша; poesis-бір нарсенің түзілуі, жасалуы. Бір жасушаның түзілуі. 5. Biopsia Bio-өмір, тіршілік; opsia-көру. Тіршілік көру 6. Orthoptica 7. Bronchoectasis Bronch-бронх; ectasia-созылуы, кеңеюі. Бронхтың кеңеюі 8. Anaemia A-бір нарсенің жоқтығы; aemia-қан. Қан аздығы 9. Autohaemotherapia Haem-қан; therapia-емдеу. Қанды емдеу
10. Cystopyelogramma Cyst-қап; pyel-бүйрек түбі, gramma-зерттеудің қорытындысы 11. Dermatosis Dermat-тері, osis-ірің. Терінің іріңдеуі 12. Dysopia Dys-бұзылу, қиындау, oрia-көру. Көрудің қиындауы 13. Endocarditis Endo-ішкі, car-жүрек, itis-қабыну. Жүректің ішкі қабынуы 14. Gastroesophagostomia Gastr-асқазан, esophago-өңеш. stomia-жыланкөз. Асқазан мен өңештің жыланкөзі 15. Microcephalia Micro-ұсақ, cephal-бас. Бастың ұсақ өлшемі 16. Periarthritis peri-маңында, arthr-буын, itis-қабыну. Буын маңы қабынуы 17. Pyodermia Py-ірің, derm-тері. Терінің іріңдеуі
18. Spasmophilia Spasm-спазм, түйілу, philia-бейімділік, ықылас. 19. Spondylosis Spondyl-омыртқа, osis-ірің. Омыртқаның іріңдеуі 20. Tonsillitis Tons-қалқанша маңы, itis-қабыну. Қалқанша маңы қабынуы.
Пайдаланылған әдебиеттер: 1. Л. И. Васильева; Л. М. Окатова «Пособие по клинической термирологии» 2. М. Н. Черняевский «Латинский язык и основы медицинской терминологии»
Скачать презентацию Қарағанды Мемлекеттік Медицина Университеті Орыс және латын тілдері
Молдалиев Б Латын.ppt