Қан жүйесі ауруларымен ауратын науқастарды тексеру әдістері
Негізгі шағымдары Қызу көтерілу Терінің қышуы Қан сырағыштық Сол және оң қабырға астының ауырсынуы Сүйектердің сырқырауы Тіл ушының қорылуы Тәбеттің төмендеуі немесе оның бұзылуы жүдеу
Қызу көтерілуі Себебі: Гемолитикалық анемия, витамин В 12 жетіспеушілік анемия, жедел созылмалы лейкозда Гемолитекалық және витамин В 12 дифицитті анемияда қызу көтерілу эритроцит ыдырауынан пайдаболады. Қызба мөлшері субфибрилді. Лейкозда қызба шамамен жоғары болады. Лимфагрануламатозда толқын тәрізді қызба 8 -15 күн ішінде бір жоғарлап бір төмендеп турады
Терінің қышуы созылмалы лимфа лейкозда және лимфагрануломатозда байқалады. Зат алмасудың бұзулуынан байланысты болады. Тері қышуының механизмі толық анықталмаған Қан сырағыштық Геморагиялық диатезге миопластикалық синдромға және лейкозға тән қансырағыштық қанда тромбоциттің және басқа қан уюына қатысатын факторлардың азаюіна байланысты дамиды Негізгі белгілері мұрыннан қан кету тыс қызыл егінен қарын ішек жолынан өкпеден жатырдан Теріге және клегей қабаттарына қан құюлу кейде теріде геморагиялық бөртпелер пайда болады
Оң жақ қабырға астының ауруы. Не бұл маңда аурулық сезіну лейкозда болатын метаплазия процесінің нәтежесінде бауырда өсіп грейсон капсулассының керілуінен болады. Сол жақ қабырға астының ауруы. Талақтың зақымдануынан болады. Қан аурулары кезінде талақтың өскені байқалады. Кейдесол жақ қабырға астының ауруы талақ инфарктісіне байланысты болад
Сүйек сырқырауы сүйек миі клеткаларының пролиферациясында сүйек іші қысымы көтерілгендіктен қанның кейбір ауруларында (жедел лейкоз, созылмалы миолейкоз) байқалады. Сүйектердің ішінде жалпақ сүйектердің сырқырап ауруын байқауға болады.
Тәбеттің томендеуі Организмнің жалпы интоксикациясына байланысты созылмалы лейкозда, лимфагрануломатозда, лимфа саркоматозда тәбеттің нашарлауы және жүдейгендік жиі кездеседі. Темір дифицитті анемияда әсіресе ерте және кеш дамитын хлорозда дәмді қабылдау сезімінің бузулуына байланысты бурма тәбет (бор, топрақ, көмір жеу) және иіс сезудің бұзылуы (ацитон, эфирдің, бензиннің т, б иісін жақсы көреді) байқалады.
Тіл ұшының қорылуы витамин В 12 дифицитті анемияға тән қаназдықта жиі кездесетін шағымдарда тез шаршау және ентігу жалпы әлсіздік бас айналуы жүрек қағу жатады. Бұл шағымдар қан аздықтан болатын гипоксияға байланысты кейін бұған жүрек әлсіздігі қосылады
Объективті тексеру әдісі Анимияның ауыр түрінде лейкоздың терминальді сатысында қанқан аздықтың салдарынан кома дамиды. (төсек қалпы мәжбүрлі) Теріні қарау құқыл, бозғылт анимияда. Гемолитикалық анимияда, витамин В 12 дифицитті анимияда терінің түсіақшыл сары. Себебі: анимияның бұл түрлеріне байланысты Гемолиз нәтежесінде қанда көбейген билирубин теріге сарғыш рең береді Билирубин мөлшері: 8, 5 -20, 5 м. моль терінің түсі қызыл, беттің, мойынның , қолдың бұл қанда эритроциттің саны көбейгенде айналымда қан мөлшері көбейгенде болады
Геморагиялық деатезде тері астына клегей қабаттарға қан құйылғаны білінеді. Белгілері әр түрлі ол кейде ұсақ нүкте тәрізді болады. Кейде қан құйылған жерде көлемі үлкен болады тері астына көп мөлшерде қан құюлу қаң сүйелі деп аталады. Тері астына құйылған қанның түсі біртіндеп шиелі жасыл түске айналады. Терісі құрғақ, шаш көп түсетін болады
Адисон Бирмен анемиясында қабынуға байланыстытіл қызыл түстіболады сондықтан оны кординал тіл деп атайды. Оның бүртіктері тегістеліп кетеді сондықтан тілдің үсті жалтырап лактельген сияқты болыпкөрінеді кейдетілік болады Хантер тілі деп атайды. Жедел лейкозда жәнеагрунолоцитозда некрозды жаралы ангина жәнестоматит жиі кездеседі.
Лабараториялық методтар Лабараториялық методтарға қанның жалпы клинникалық анализі гемолизді және геморрагиялық синдромның белгілерін анықтау жатады. Эритроциттердің тұну жылдамдығының қалыпты мөлшері: Ер адамдарда 1 -10 мл/сағ. Әйел адамдарда: 2 -15 мл/сағ Гемоглобинді анықтау Ер адамдарда: 130 -160 г/л Әйел адамдарда: 120 -140 г/л
Эритроциттерді санау Эритроциттердің негізгі функциясы тканьдерді оттегімен қамтамасыз ету және көмір қышқылын тасымалдау. Қалыпты жағдайда: Ер адамда: 4, 0 -5, 1 Әйел адамда: 3, 7 -4, 7 Жоғары болса Эритроцитоз Төмен болса Эритроцитопения Сау адамда түс көрсеткіші 0, 8 -1, 05 шамасында болады. Гипохромды анемияда түс көрсеткіші 0, 86 дан төмен болады. Гипохромдық жағдай организмде темір жеткіліксіздігінен болады. Гиперхромия негізінен Аддисон Бирменанемиясына (1, 21, 3 тен)тән Нормохромдықанемия гемолитикалық қан аздықтың кей бәр түрінде жедел қансырағанда лейкоздарда және бауыр цирозында кездеседі.
Эритроциттерді тексергенде олардың мөлшерін, түрін, бояуын және эритроцит ішіндегі қоспаларға көңіл аудару керек. Қалапты жағдайда эритроцит деаметрі 6 -8 мкмге тең. Қанда мөлшеріәр түрлі эритроциттер пайда болуы анизоцитоз деп аталады. Қанда мөлшері үлкен эритроциттердің басым болуы макроцитоз- гемоиоэз функциясының бұзұлуында байқалады. Витамин В 12 дифицитті анемияда қанда мегалобласттан дамитын ірі сопақ түрлі гиперхромдық эритроциттер мегалоциттер көбейіп кетеді.
Лейкоциттерді санау Организмде лейкоциттер әртүрлі қорғаныс функциясын атқарады. Қалапты жағдайда: 4, 0 -9, 0 Жоғары болса Лейкоцитоз Төмен болса Лейкоцитозпения Тромбоцитті есептеу. Тромбоциттің негізгі функциясы олардың қан ұюына қатысуы. Сонымен қатар оның антигендік қасиеті бар. Қалыпты жағдайда: 180 -320 000
Қан ұю Қалыпты жағдайда қан ұю уақыты5 -10 минутке тең. Қан ағу уақытын анықтау үшін дюк тәсілі қолданылады. Қалыпты жағдайда қан ағу уақыты 25 минутке тең Капиляр өткізгіштігін анықтау Кончаловский Румпель-Лееде симптомы. Блекке жгут тартқаннан кейін 3 минут өткен соң одан төменірек аймақта патехиялар пайда болса, ол оң мәнді симптом деп саналады Шымшу симптомы. Шымшыған жерде геморрагиялық дақ пайда болуы және оныңөзеріп өсуі шымшу белгісі деп атлады
Инструментальді методттар Тромбоэластография. Бұл тәсіл өзгермеген қанның не оның плазмасының спонтанды ұюын график түрінде көрсетуге мүмкіндік туғызады. Ренгенологиялық тексеру тәсілдерінің көмегімен кеуденің орталық қуысындағы лимфа түйіндерінің өскенін миелома ауруында сүйек тканінің түйендерін ыдырығанын, лимфасоркомода сүйек тканінің жарақаттанғанын остео миелосклерозда сүйектің тығыздалғанын табуға болады Радио изотоптық тексуру методтары талақты сканерлеу. Талақтың мөлшерін және ондағы түйінді өзгерістерді анықтауға болады.
Дәрігерлік манипуляция Гемотологияда қолданылатын дәрігерлік манипуляцияларға сүйек миының, лимфа түйінінің, талақтың пукциясы жатады Миелома деп сүйек миіндағы қан элементтерінің арасындағы проценттік қатынасты айтады
Базофильдер 0 -1 Эузонофил 0 -5 Ядро таяқшалары 1 -6 Сигменті ядролық нитрофил 45 -70 Моноцит2 -11 Лимфоцит18 -40
Скачать презентацию Қан жүйесі ауруларымен ауратын науқастарды тексеру әдістері
пропедевтика.pptx