Қа б ы л д а ғ а

Қа б ы л д а ғ а н : А с а н о в а Ғ Т о б ы : ЖМ – 2 0 3 Спирохеттердің, риккетсиялардың, актиномицеттердің, саңырауқұлақтардың, қарапайымдылардың және вирустардың морфологиясы

Спирохетт ер

Спирохеттер Spirochaetialis – спираль тәрізді, қозғалатын, мөлшері 0, 1 -3, 0; 5 -250 мкм. Грам теріс бактериялар. Жасушаның орталық құрылысы протоплазмалық цилиндр болып табылады, бұл жерде цитоплазма, нуклеоид, рибосома және әр түрлі ферменттік комплексі орналасады. Протоплазмалық цилиндрі цитоплазмалық мембранасының комплексімен және пептидогликаннан тұратын жасушалық қабырғамен қапталған. Спираль тәрізді цитоплазмалық цилиндрдің жан-жағында периплазмалық талшықтар орналасқан. Әр талшықтың бір шеті протоплазмалық цилиндрдің полюстерінің біреуіне жабысқан, ал екінші жағы жасуша ортасына жақын орналасқан. Талшықтардың бетінде көпқабатты сыртқы мембрана орналасқан.

Спирохеттердің адамға патогенді 3 туыстығы Трепоне ма Лептоспи ра Боррелия

Спирохеттердің Трепонема туыстығы – 8 -12 әр түрлі кішкентай иірімдерден тұрады. Спирохеттердің Боррелия туыстығы Трепонемаға қарағанда ұзын болып келеді, 3 -8 үлкен иірімі бар. Қозғалуы бойынша иіліп алға жылжу тәрізді болып келеді. Спирохеттердің Лептоспира туыстығы – көп түрлі иірімдерінен әр түрлі әріптерге ұқсас, қозғалуы активті, S. Lepospirae.

Спирохеттердің Грам /-/ Боррелия Трепонема мен Лептоспиралардан ерекшелігі, ол аналинді бояумен боялады. Трепонеме және лептоспиралардың морфологиясы тірі микроорганизмдердің “ілінген” және “жаншылған” тамшы препаратын қараңғы жазықты және фазды әдістер арқылы және Романовский-Гимзе әдісімен боялған жұқпаны микроскопирлеу арқылы зерттеуге болады.

Туыстық Иілу сипаты мен саны Қозғалу сипаты Романовски й-Гимзе әдісімен бояу Borrelia 3 -10, ірі, бірқалыпты емес Түрткі тәрізді иіліп алға жылжу Көк — күлгін Treponema 8 -12, майда, бірқалыпты Толқындап иіліп алға жылжиды Бозғылт қызғылт түсті Leptospira Көптеген біріншілік (иілген арқан сияқты) және екіншілік иілімдер С және S әріпіне ұқсайды Өте белсенді алға жылжиды Күлгін қызғылт түсті

Риккетсиял ар

Риккетсиялар – грам-полиморфты майда бактериялар, адамдар мен жануарлардың паразиттері. Формасы таяқша, кок, жіпше тәрізді капсула және спора түзбейді, жасушаішілік паразит. Риккетсиялардың өмірлік циклі 2 стадиядан тұрады: вегетативті және жәй күйде. Туысы 10 түрден тұрады.

Риккетсиялар қоздыратын аурулар 3 топқа бөлінеді. БӨРТПЕ СҮЗЕГІ ДЖУНГЛИ ТИПІТАУ ЛИХОРАД КАСЫ

ХЛАМИДИЯЛ АР

Хламидиялар – майда, патогенді, грамтеріс, қозғалмайтын бактериялар. Хламидиялар облигатты жасушаішілік паразиттер, себебі, олардың механизмі қожайын-жасушасының метоболизіне тәуелді. Ол хламидияның өзіне АТФ түзе алмайтынына, цитохромның жоқтығына байланысты, сондықтан оларды энергетикалық паразиттер деп атаймыз. Олардың морфологиясы жасушаішілік даму циклына байланысты: 1. Элементерлы денешіктер (инфекциялық); 2. Ретикулярлы денешіктер (вегетативті); 3. Аралық денешіктер. Романовский-Гимзе әдісімен бояғанда ашық көк түске боялады. Хламидиялар адамдарда көздің, несеп және тыныс жолдарының ауруын шақырады.

Микоплазма лар

Микоплазмалар – өте майда (бактериялық фильтрден өтіп кетеді) жасуша қабырғасы жоқ, оның орнына 3 қабатты /ЦПМ-ен/ — цитоплазмалық мембранамен қоршалған, полиморфты. Адамдарда тыныс алу, несеп, жүйелерінде, буындарда (микоплазмоз) ауруын шақырады.

АКТИНОМИЦЕТТЕ Р

Актиномицеттер ұйымдасу дәрежесі бойынша бактерияф мен саңырауқұлақтардың ортасындағы орынды алады. Кейде мұны стрептомицеттер деп атайды. Барлық актимицеттерде субстратты немесе ауадағы сабағымен және көбінесе колонияның ауадағы бөлшегіндегі ұрықтасымалдаушы. Сабақтарменн спораларымен шынайы, тармақталған мицелиялар бар.

Мицелиялардан жіптері тіке немесе иректен болады, ұзындығы 600 мкм жетеді, септирленбеген. Актиномицеттер спорамен, ортасынан бөлінуімен, бұршақталу жолдарымен көбейеді /осы қасиеті бойынша актиномицеттер саңырауқұлақтарға ұқсайды/. Оларда капсула, талшық және кірпікшелер болмайды. Актиномицеттерде бактерияларға ұқсас шынайы ядросы жоқ, нуклеоидқа ие. Анилин бояуларымен боялады. Грам оң.

Саңырауқұлақ тар

ЗЕҢ САҢЫРАУҚҰЛАҚТАР ЭУКАРИОТТАР БОЛЫП ТАБЫЛАДЫ. САҢЫРАУҚҰЛАҚТАРДЫҢ ЖІПШЕ ТӘРІЗДІ ЖАСУШАЛАРЫН ГИФТЕР ДЕП АТАЙДЫ. ГИФТЕР БІР-БІРІМЕН БАЙЛАНЫСЫП, МИЦЕЛИЯ ҚҰРАЙДЫ. СУБСТРАТТА ӨСЕТІН МИЦЕЛИЯ БӨЛШЕГІН, ВЕГЕТАТИВТІ МИЦЕЛИЯ ДЕП АТАЙДЫ.

Туыстығы Мицелиялар Репродуктативті Вегетативті Споралар орналасуы Мукор Септирленбеге н Эндоспоралар Аспергиллюс Септирленген конидио-тасым алдаушы Экзоспоралар (конидия) су құйғыш тәрізді Пенициллюм Септирленген конидио-тасым алдаушы Экзоспоралар (конидия) кисточка тәрізді

Қарапайымдылар

Қарапайымдылар бір жасушалы (эукариот) организмдер. Қарапайымдылардың жасушалары тығыз эластикалы мембрана – пелликуламен қоршалған, ол цитоплазманың сыртқы қабатымен құрылған. Олардың кейбірлрі бактерияларда жоқ тірек фибрилдарымен, минералды қаңқамен жабдықталған. Қарапайымдылардың цитоплазмасында мембранамен қоршалған комплексті ядро немесе бінеше ядролары, ядроның және көпжасушалы жануар организмінің жасушасына сай басқа құрылымдар болады: эндоплазмитикалық ретикулум, рибосомалар, митохондрия, Гольджи аппараты, әр түрлі вакуольдар және т. б.

Қарапайымдылар 5 топқа бөлінеді: олар бір-бірінен ішкі ұйымдасуымен ажыратылған саркоталшықтасымалдаушылар, споровиктер, канидоспориялар, микроспориялар және кірпікшелілер немесе инфузориялар, бірақ алдыңғы жіктелуі көбею мен қозғалу органеллеларын ескере отырып 4 классқа бөлінген: 1 споровиктер 2 талшықтылар 3 саркодтылар 4 инфузориялар

Вируст ар

Вирустар дегеніміз – өте ұсақ, жасушалық құрылымы жоқ, жасушаішілік паразиттер. Нонометрмен өлшенеді. Вирустардың басқа тіршіліктен айырмашылығы негізгі қасиеттеріне байланысты: 1. Ультрамикроскопиялық өлшемі. 2. Вирустарда тек бір нуклеин қышқылы болады ДНҚ немесе РНҚ. 3. Вирустар өсуге және бинарлы бөлінуге бейімсіз. 4. Вирустар өзіне сай геномындағы нуклеин қышқылынан көбейеді. 5. Вирустардың өзінің энергия жүйесі жоқ. 6. Вирустардың өзінің ақуыз синтздеуші жүйесі жоқ. 7. Вирустар абсолюттік жасушаішілік паразиттер. 8. Вирустардың дамуының соңғы фазасы ретінде және таксономия негізгі – вирион болып табылады.

Назар аударғаныңы зға рахмет !!!!!