Құрамында никотин және 4 мыңға жуық улы зат бар. Темекінің елі Америка болып табылады. Колумб және достары 1511 жылы Petrus (Tabaccoc) атымен Испанияға және Португалияға әкелді. Темекі жапырағында танин, желім, шайыр, крахмал және алколоидер бар өсімдік.
• Никотин – организмге түсе сала қан арқылы бүкіл денеге таралады. Орташа есеппен 7 секунд никотиннің миға жету үшiн жеткiлiктi. Организмнан никотиннен жартылай шығаруы мерзiмі екi сағаттың көлемін құрайды. Темекi түтiнiмен тартылатын никотиннің көп бөлiгi жанып кетедi. Организмнің никотинды қабылдауының сапасы түрлі факторлардың жиынына байлнасысты: табактың түріне, фильлтдың барлығына т. б. Сағыз және иіскеуге арналған табактардың ағзаға кіргізетін никотині әлдеқайда көп. Никотин P 450 цитохромасы ферментi арқылы денеге таралады.
Жасөспірімдер үшін шегудің зияны • Біріншіден , кімде кім жасөспірім жасында күнде шегіп бастаса, әдетте өмір бойы шегеді. • Екіншіден , шегу созылмалы аурулардың даму қаупін жоғарылатады. • Үшіншіден , жасөспірім- шылымқорлар жиі жөтелден зардап шегеді, тыныс жолдарының дисфункциясы, қақырық түзілуі, ентігу және басқа респираторлы симптомдар байқалады.
• Шегетін жасөспірімдер есте сақтаудан катты зардап шегеді. Эксперименттер шегу жаттау жылдамдығын және есте сақтау көлемін төмендететінін дәлелдеді. Сонымен бірге қозғалыстағы реакциясы баяулайды, бұлшықеттік күші төмендейді, никотин әсерінен көру өткірлігі нашарлайды. • Жиі және жүйелі шегетін жасөспірімдерде нерв клеткасы жұқарады, ерте қажу(утомление) шақырады және мидың белсенділік қабілеті төмендейді, логикалық ойлауы жоғалады.
• Жасөспірім жастар арасында шегетіндер саны өсуде және өкпе рагының көбейіп келе жатқаны белгілі. Өкпе рагының ерте белгісі – құрғақ жөтел. Ауру өкпеде анық емес ауыру сезімімен көрінеді, ал негізгі симптомдары – бұл тез шаршағыштық, үдейтін әлсіздік, жұмысқа қабілетінің төмендеуі.
Қан тамырлар жүйесіне темекінің әсері • Темекі қандағы холестериннің деңгейін жоғарылатады, тромб түзілуіне әсер етіп, атеросклерозға, миокард инфарктыне, облитерирлеуші эндартериитке алып келеді (гангрена ног).
Аяқтың гангренасы • Артерия қуысының тарылуы және бітелуі нәтижесінде тіндердің қоректенуі бұзылып, ол жерге қан келмей, өліеттенуіне алып келеді.
Никотин қалқанша безінің қызметін бұзады • Йодтың түсуі қиындайды және базедов ауруы дамиды, халық оны бадырақкөзділік деп атайды. Бұл ауруды емдер алдында міндетті түрде темекіні тастау керек.
Темекі түтіні зиян екені есіңде болсын
Темекі түтінінің асқорыту жолдарына әсері • Шегетіндердің тілі лассұр жабындымен қапталады, тістері сарғаяды, ауыздан жағымсыз иіс шығады, құсу және кекіру пайда болады. • Шегу гастритке дейін алып барады, асқазан жарасына өту қаупі жоғары.
Шегетін адамдардың ернінің рагы
Өкпеңізде екі үлкен дақ бар Бұл сенің өмірің бе? 35 жыл бойы сен мені тартып едің, енді мен сені тартамын
Сенің болашағың сенің таңдауыңа байланысты
Көңіл бөлгендеріңізге рахмет!
