Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Физиология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы: Адамның еңбек іс- әрекеті Орындаған: Лескен Д. С. 2 -053 топ ОМ Тексерген: Рамазанов А. К. Қарағанды 2016
Адамның қызмеметтік іс әректі • Еңбектену іс- әрекеттің организмге ететін әсерін — еңбек физиологиясы зерттейді. • Адамның жүелі турде іс – әрекеті мен физиологиялық көрсеткіштерін зерттейтін еңбек физиологиясының маңызды бір бөлімі. • Еңбектенудің қолайлы жағдайларын талдау және жақсарту, өндірістің шу, вибрация, қысым, ылғалдылық зиянды әрекеттерден сақтану кәсіби ауруларды болдырмау істерін еңбек гигенасы айналысады • Адамдардың еңбектену кезіндегі қарым –қатынасын еңбек психологиясы ғылыми тексереді.
Дене еңбегінде ең әуелі бұлшықет жүйесі белсенеді, вигитативтік жүйе қамтамасы етеді. Негізгі жумыс әрекетіне үш әрекеттік жүйе : қозғалыс , талдағыш және ақыл –ой қатысады. Сыртқы мәліметтер сезім жүйесі арқылы қабылданады , мида оңделеді сүйтіп жауапты қимыл әрекет болады. Жұмыстың барлық түрі қозғалыс аппаратымен атқарылады Қозғалыс аппаратына бұлшықеттер, оларды жиырылтатын мотонейрондар және қанқа кіреді.
Ø Еңбек физиологиясында жұмысқа қабілеттілік өте маңызды орын алады . Жұмыскерлік - адамның нақтылы жұмысты белгіленген мерзімінде жеткілікті нәтижеде орындай алатын пәрменді мүмкіндіктерін айтады. Ø Жұмыскерлікті бірнеше кезіңге боледі : § Бірінші кезең- іске қосылу. Бұл кезеңде тітіркендірудің әсерінен ОЖЖ-нің белснділігі артады , зат алмасу денгейі көбейеді, қан айналым жүйесі күшейеді, нәтижесінде жұмыскерлік көтеріледі
§ Екінші кезең –тиянақты жұмыскерлік. Бұл кезеңде ОЖЖ қолайлы қызмет атқарады , еңбек нәтижесі өте жоғары болады. § Үшінші кезең - қажу. Мұнда жұмыскерлік төмендейді § Төртінші кезеңде жұмыскерлік қайта көтеріледі. Себебә жұмыс аяқталуы мен кезекті демалысқа байланысты шартты рефлекстер жасайды
• Бұлшықеттер жұмысы нәтижесінде энергия шығынын көбейтеді. М: 70 -90% -і ауыр жұмыста энергия шығыны 1220%, ал 30 -60%-і жеңіл жұмыста 8 -12 %-ге келеді. • Жұмыс істеуші бұлшықеттерге O 2 , глюкоза және т, б заттар дер кезінде жетіп тұрыуы қажет, дер кезінде ыдырауыда қажет. Сандықтан тынысалу және жүрек –тамыр жүйесінің қызметі күшейеді. • «оттегілік қарыз» жүзеге асады откені сүт қышқылы толық тотығып үлгермейді • Қан айналым жүйесі бұлшықеттердің жиырлуын арттырады нәтижесінде жүректің мин көлемі 4 -8 есе артады сосын газ алмасу5 -10 есе көбейеді ал систолалық 1, 5 -3 есе, соғу жиілігі мин 160 -240 ретке жетеді
Тыныс алу жүйесі де жоғарылайды , өкпенің желдету және O 2 пайдіалануы артатуседі. Қалыпты жағдайда өкпенің 5 -8 мин желдету көлемінен 3 -4% оттегі пайданылады. Жұмыс істеу барысында өкпенің мин желдету көлеміненондаған литрге көбейеді оттегі пайданылады 4 -8 –ге тең келеді. Тыныс жиілігі жұмыс кезінде тыныштық кезіне қарағанда 2 -3 есе өседі
Ой еңбегі Ғылым – техникалық дамудың салдарынан ой еңбегімен айналысатын адамдардың саны көбейді. Ой еңбегіне ақпаратты қабылдайтын және өңдейтін сезім жүйесі, ықылас , зерде ойлауды және эмоциялық күйі айрықша ынталандыратын жұмыстар жатады
Ой еңбегі кезінде жүйке жуйелердің қызметінің зорығуы , ОЖЖ , жүрек – қантамыр жуйелернің қызметінің артуы болады
Қорытынды • Сонымен, адамдардың еңбекке араласқан жағдайдағы біріккен іс -әрекеттерінің тиімділігі, көбіне жеке тұлғалық және топтық мүмкіндіктердің қолайлы жүзеге асуына байланысты болады. Ұжымдағы қолайлы ісәрекет тек оның нәтижелерінің өнімділігіне ғана әсер етпейді, сонымен бірге адамды тұлға ретінде қайта қалыптастырады, оның жаңа мүмкіндіктеріне жол ашады.
Скачать презентацию Қарағанды мемлекеттік медицина университеті Физиология кафедрасы СӨЖ Тақырыбы
E_1187_bekis_1241_reketyuEsenbekova.pptx