Қарағанды мемлекеттік медицина университеті 1 ішкі аурулар

Қарағанды мемлекеттік медицина университеті № 1 ішкі аурулар кафедрасы Дизуриялық синдром 4 -024 ЖМУ

Жоспар: v Кіріспе v Негізгі бөлім • Дизуриялық синдром түсінігі • Этиологиясы • Дизуриялық синдром түрлері: • Қорытынды бөлім

Кіріспе Ағзадағы басқа мүшелер сияқты бүйректің де мәні зор. Бүйрек ағзада экскрециялық, су-тұз алмасуын реттеу, артериялық қысымды қалыпты сақтау сияқты және т. б. Қызметтерды атқарады. Бүйрек кызметінің бұзылуынан адам ағзасында әр түрлі патологиялық өзгерістер болады. Олар әр түрлі симптомдармен көрінеді. Осы симптомдар жиынтығы патологиялық үдерістің ерекше белгісі синдромды көрсетеді. Осындай синдромдардың бірі – дизуриялық синдром.

Дизуриялық синдром – зәр шығарудың жиілуі немесе керісіне сиреуімен, ауырсынумен, түнде және кешке зәр ұсталмауымен, энурезбен көрінетін зәр шығару актысының бұзылысы.

Этиологиясы Дизуриялық синдромның себептері: • Қуықтың нейрогенді дисфункциясы • Зәр шығару жүйесінің инфекциялық-қабынулық аурулары (жедел цистит, созылмалы цистит, т. б. ) • Жедел және созылмалы пиелонефрит • Қуықтық-зәр шығару өзегілік рефлюкс • Несептас ауруы • Зәр шығару және жыныс жүйесі мүшелері дамуындағы ақаулар • Қуық экстрофиясы • Уретра дивертикулы • Мегауретер, Уретроцеле , Фимоз • Жарақат әсерінен қуық жарылуы • Уретра жарақаты, жарылуы

Дизуриялық синдромның формалары: Поллакиурия – жиі зәр шығарумен сипатталады, күніне 10 -15 ретке дейін барады. Бірақ зәр мөлшері тәуіліктік нормадан аспайды.

Себептері: Физиологиялық поллакиурия: • Жүйкелік стресс • Жүктілік кезінде • Суық тию • Алкогольдан мас болу Патологогиялық поллакиурия: Уретра, қуық, простата, ұрық шылбыры, парауретральды бездер, т. б. Зәр шығару жүйесі мүшелерінің қабынулық аурулары кезінде • Уретрит • Цистит • Простатит • Колликулит • Парауретрит • Скинеит

Диагностикасы Дәрігер уролог қарауы Дәрігер невролог қарауы Зәр анализын талдау Жалпы күні бойындағы зәр мөлшерін қарау Жалпы қан анализы, қандағы глюкоза көлемін талдау Қуық пен бүйректік УДЗ Қуық асты безінің УДЗ Комплексты уродинамикалық зерттеу

Странгурия – ауырсынумен, зәрдің толық шықпауымен жүретін зәр шығару.

Себептері: • Қуық асты безінің аденомасы; • Уретра стриктурасы • Қуық мойнының стриктурасы; • простатит; • Простата фиброзы; • Уретра клапаны • Қуық клапаны; • Уретрадағы тас; • Қуықтағы тас; • Уретрада бөтен зат болуы; • Уретра жарақаты; • Қуық асты безі рагы • Нейрогенды қуық • Қуық қабырғасының дистрофиялық өзгерісі

Ишурия – қуыққа зәрдің толуына қарамастан зәрдің шықпауы, ұсталып қалуы. Қуықтың жиырылу қызметінің төмендеуінен немесе зар айдау бұзылысының әсерінен болады. • Жедел зәр ұсталып қалуы: Толық – зәр шығарудың кенеттен тоқтап қалуы. Толық емес – қуық босауы қиындықпен жүреді. • Созылмалы зәр ұсталып қалуы: Толық – қуық өздігінен зәрден босай алмайды, тек катетер немесе цистостома арқылы жүреді. Толық емес – науқас өздігінен зәр шығара алады, бірақ қуық толықтай босамайды. Онда қалдық зәр қалады. • Парадоксальды ишурия – қуық толық болғанымен, науқас өздігінен зәр шығара алмайды, бірақ қуықтан тамшылап зәр шығатын жағдай.

Себептері Төменгі зәр шығару жолдары арқылы зәр айдалуының төмендеуі: • Қуық асты безі аденомасы; • Жедел простатит кезіндегі простата існуі; • Қуық асты безі рагы; • Уретра стриктурасы; • Қуық мойны стриктурасы; • Уретрадағы тас; • Қуықтағы тас; • Уретра ісік • фимоз; • Қуықта ұйыған қанның жиналуы. • Қуықтың жиырылу қабілетінің бұзылысы: нейрогенді қуық, қуықтың бұлшықеттерінің дистрофиялық өзгерістері. • Стресс және истерия әсерінен зәрдің рефлекторлы ұсталып қалуы; • Дәрі-дәрмектік ишурия – наркотикалық заттар және анестетиктер, атропинтәрізді препараттар.

Емі • Поллакиурия дамуына әкелген негізгі патологияны емдеу • Несептас ауруы болса тастарын алу • Қабынулық ауруларда антибактериальды терапия

• Катетеризация • Цистостомия

Инконтиненция – зәрді ұстай алмау әсерінен еріксіз зәр шығару. Анатомиялық ерекшеліктерге және әйелдерде туғаннан кейінгі кіші жамбас мүшелерінің өзгерістерінен болады.

Себептері: Қуықтың жиырылу қабілетінің жоғарылауы: Төменгі зәр шығару жолдарының жедел қабынулық аурулары (цистит, уретрит, простатит); Гиперактивті қуық; сфинктерлердің әлсіздігі: гормональды фон бұзылысы: климакс кезеңінде эстрогендердің төмендеуі; Көп туу немесе қиындықпен өткен бала туу ішкі мүшелердің төмен түсуі дамудағы аномалиялар кіші жамбас мүшелеріндегі оталардың әсері Кіші жамбас мүшелерінің иннервациясының бұзылысы: ми мен жұлын аурулары нейропатия (токсическая, диабетическая); Кіші жамбас мүшелеріндегі қанайналым бұзылыстары: эндокринды бұзылыстар, атеросклероз, кіші жамбастағы қан іркілісі, кіші жамбас мүшелеріне ота жасау.

Диагностикасы Дәрігерлік қарау Шағымдарын жинау Себептерін анықтау Күніне қанша рет болатындығын анықтау Лабораторлы диагностика: жалпы қан анализы, зәр анализы, Нечипоренко бойынша зәр анализы, микрофлораны тексеру үшін зәрдің бактериологиялық анализы Цистоманометрия УДЗ Урофлоуметрия Емі кіші жамбас бұлшықеттерін қатайту Қуық тренингі Әйелдерде уретральды обтураторды қолдану Медикаментозды емі: Орынбасушы гормональды терапия Антибактериальды терапия Хирургиялық ем

Энурез – зәр ұстамаудың кез келген түрі. Бұл көбінесе кішкентай балаларда әсіресе ұл балаларда кездеседі. Классификациясы: Біріншілік– өздігінен болған. Екіншілік – зәр ұстау рефлексы дамып болғаннан кейін дамиды.

Себептері: • Ұйқыдан ояна алмау (терең ұйқы); • Қуық мөлшерінің кішіреюі; • Қуық бұлшықеттерінің жиырылуының жоғарылауы (гиперактивті қуық); • Түнгі уақытта зәрдің көп түзілуі(антидиуретикалық гормонның аз бөлінуі).

Диагностика • Анамнез жинау • Неврологиялық қарау: жамбас астауының рефлекстерін, аяқ рефлекстерін қарау Емі • Эмоциональды фонды дұрыстау • Спорт • Сигнальды терапия • Антидиуретикалық заттарды пайдалану • Егер себебі қуық өлшемі кішіреюі немесе қуық бұлшықетінің жиырылу қызметінің жоғарылауы болса холиноблокаторлармен емдейді.

Полиурия – күнделікті нормадан артық (1, 5 -2 л. ) зәр шығару. Себептері: Физиологиялық – көп сұйықтық ішкенде болады Патологиялық: Бүйректік - СБЖ, дистальды өзектік ацидоз Бүйректік емес – гиперальдестеронизм, АГ, Бартер синдромы, диабеттер, саркоидоз, миеломды ауру, біріншілік гиперпаратиреидоз. Дианостикасы мен емі Онкотикалық қысым мен зәр қысымының арақатынасын анықтау Басты себепті анықтау

Никтурия – түнгі зәрдің түнгі зәрге қарағанда көп болуы. Себептері Әр түрлі фильтрациялық қызметтің бұзылысымен көрінетін патологияларда дамиды (Гломерулонефрит, Созылмалы пиелонефрит) Қалқанша безі ауруларында Бауыр циррозында Қантсыз диабет Жүрек жеткіліксіздігі Диагностикасы мен емі – негізгі себепті анықтау.

Олигурия – тәуіліктік зәр мөлшері 500 мл. аспауы. Себептері Преренальды олигурия (бүйрек патологиясымен байланысы жоқ): АҚ төмендеуі: шок, қан кетулер, жүрек жеткіліксіздігі; сусыздану: көп терлеу, құсу, диарея, шамадан аз сұйықтық ішу, ; Бүйректік қанайналым төмендеуі: бүйрек артериясының стенозы, қолқа атероматозы, нефросклероз, васкулит. Ренальды: Гломерулярлы аурулар: гломерулонефриттер, нефриттер; Тубулоинтерстициальды аурулар: жедел шумақтық некроз, жедел интерстициальды нефроз; Қантамырлық аурулар: склеродермия, жүйелік васкулиттер;

• постренальды олигурия (бүйректен зәр айдалуының бұзылысымен байланысты): Несепағардағы тас; Несепағар ісігі; Ішастарарты фиброз(болезнь Ормонда – ретроперитонеальный фиброз) • Ортостатикалық – көп уақыт вертикальды жағдайда болуынан (сопровождает портальную гипертензию)

Анурия – тәуіліктік зәрдің 50 мл. аспауы. Аренальды А. – жаңа туылған нәрестеде бүрек болмауы әсерінен болады (аплазия почек). Преренальды А. : АҚ төмендеуі(систолическое давление не превышает 50 мм. рт. ст. ): шок, бактериотоксикалық шок, сепсис, айқын жүрек жеткіліксіздігі, айқын қан жоғалту; Сусызданудың ақырығы сатысы: тоқтаусыз құсу, ұзақ диарея, көп уақыт сұйықтық пайдаланбау; Бүйректік қанайналым бұзылысы: екіжақтық тромбоз, бүйректік артерияның эмболиясы. Ренальды анурия: ЖБЖ, жедел пиелонефрит, жедел гломерулонефрит, әр түрлі токсиндермен улану СБЖ. Субренальная А: Екіжақтық несепағардағы тас, немесе біржақтық, Ормонд ауруы Рефлекторлы анурия – суық тию әсерінен рефлекторлы қанайналым бұзылысы, рено-ренальды рефлюкс дамуы.

Пайдаланылған әдебиеттер: • http: //www. urolog-site. ru/urolog/dizurija. html • Диагностика болезней внутренних органов А. Н. Окороков • Лечение болезней внутренних органов А. Н. Окороков

Назарларыңызға рахмет!