Ж рек ан тамырлары ж йесіні аурулары аз

Ж рек ан тамырлары ж йесіні аурулары аз имылдау, м лшерден тыс тама ү қ ү ң қ ө қ ішу, спиртті сусындарды ішу, темекі тарту ж рек іс рекетін нашарлатады, ал ү ә б л б кіл организмге сер етеді. ұ ү ә Ж рек аурулары, р т рлі ауруларды ас ынуынан немесе ү ә ү ң қ ж рек ж не антамыр ж йесі ызметі б зылуы мен ү ә қ ү қ ұ за ымдануынан пайда болатын аурулар. Ж рек ауруларыны қ ү ң жиі кездесетін т рлері: ү ревматизм , гипертония , ж рек а ауыү қ , ж рек демікпесі ү , ж рекү ж не ә ан тамыр неврозық , миокард инфарктысы , гипотония , т. б. Ж рек а ауы – ж рек ү қ ү арыншалары мен ж рекшелеріні арасында ы ан тетін қ ү ң ғ қ ө са ылау тарылып, ж рек ызметіні б зылуы. М ны туа ж не ң ү қ ң ұ ұ ң ә ж ре пайда болатын т рлері бар. Туа пайда бол ан ж рек ү ү ғ ү а ауы к біне ры ты дамуы кезінде, ж ректі алыпты қ ө ұ қ ң ү ң қ жетілмеуінен болады. Ж ре пайда болатын ж рек а ауы, ү ү қ негізінен, баспа, мерез, т. б. ауруларды ас ынуынан болады. ң қ Б л жа дайда ж ректі ішкі абаты абынып, а па шалар ұ ғ ү ң қ қ қ беріштеніп, кішірейіп, ж рекше арасында ы са ылауды толы ү ғ ң қ жаба алмайды.

Сонды тан арынша жиырыл анда ан ж рекшеге қ қ ғ қ ү айта йылып, оны кернеп лсіретеді. ан қ құ ә Қ айналысы б зылып, ж рек ызметі нашарлайды. ұ ү қ Адам ал аш ы кезде ауруын сезбейді. Ауру ғ қ ас ын ан кезде нау ас ентігеді, ж регі а ып, қ ғ қ ү қ ғ шаншып, ан айналысы т мендейді, ол-ая ы қ ө қ ғ ісінеді. Ж рек ж не ан тамыр неврозы – ж рек ү ә қ ү ж не антамыр ж йесі ызметіні б зылуы мен ә қ ү қ ң ұ за ымдануы. Б лар ш топ а б лінеді. Бірінші тобы қ ұ ү қ ө – жалпы невроз (неврастения, истерия, т. б. ). Б л ұ кезде ж ректі со уы б зылады. Клиникалы ү ң ғ ұ қ белгісі: адамны беті ызарады, с рланады, басы ң қ ұ ауырады. Екінші тобы – гипертония, гипотония аурулары. Б л аурулар миды ж рек пен ан ұ ң ү қ тамырыны ж мысын реттейтін ж йке орталы ы ң ұ ү ғ ызметіні б зылуынан, сондай-а , ми ыртысыны қ ң ұ қ қ ң ауру а шалды уынан пайда болады. шінші тобына ғ ғ Ү вегетативтік ж йке ж йесін за ымдап, кейін ми ү ү қ ыртысына таралатын ж йке аурулары жатады. Ауру қ ү к біне адамны жеке органдарында дамып, кейін ө ң ж лын ж не симпатикалы ж йке ж йесіні басты ұ ә қ ү ү ң б лімдеріне таралады. ө

Жүрек және қан тамырларының нығаюына , органимзнің барлық мүшелері мен ұлпаларының қанмен қамтамасыз етілуіне , әр түрлі ауруларға қарсыласуына дене жаттығулары, еңбек және белсенді өмір салты септігін тигізеді.

Шектен тыс дене ж не психикалы ж ктеме ж ректі алыпты ж мысын б зып ж рек ә қ ү ү ң қ ұ ұ ү ауруларын ту ызуы м мкін екенін ескеру керек. Ж рек ж не ан тамырлары ж мысына ғ ү ү ә қ ұ темекі тарту мен алкоголь ішу зор зиян келтіреді. Олар ж рек б лшы еті мен ж йке ү ұ қ ү ж йесін уландырады. Темекі тартатын ж не алкоголь ішетін жас адамны тамырлары ү ә ң тромбпен бітеліп, тамыр ткізгіштігі нашарлайды, соны салдарынан ж ректі андайда ө ң ү ң қ бір б лігі жансызданып, я ни ж рек инфарктіне шалды уы м мкін. ө ғ ү

ан кетуді Қ ң капиллярлы , қ веналы ж не қ ә артериялы ш қ ү т рін ажыратады. ү Капиллярлы ж не қ ә веналы ан кету қ қ кезінде жара атты қ иодты спирттегі ң ерітіндісімен деп, таза д ке өң ә та ышын салу ңғ керек. Артериялы қ ан кету кезінде қ анны жара аттан қ ң қ ат ылап а уымен қ ғ ерекшеленеді.

М ндай ан кетуде за ымдан ан ұ қ қ ғ жерден с л жо ары жерден тамырды ә ғ с йекке сауса пен басып т рып, ү қ ұс йекке сауса пен басып т рып, ү қ ұ ж йкеге зиян келтірмеу шін ж мса ү ү ұ қж йкеге зиян келтірмеу шін ж мса ү ү ұ қ мата салып, жгутпен ысу керек. қмата салып, жгутпен ысу керек. қ лпалар жансызданып алмауы шін Ұ қ ү жгутті екі са аттан арты стау а ғ қ ұ ғ болмайды, тез аурухана а жеткізу ғ ажет. қ

Б лшы еттерге ауыр к ш т сіретін ж мыстар — ж рек ұ қ ү ү ұ ү б лшы еттеріне за ым келтіріп, жиырылу рекетін ұ қ қ ә т мендетеді. Ж рек б лшы етін анмен жабды тайтын ө ү ұ қ қ қ антамырларды ан атпа бітеліп, оттегі мен оректік қ қ қ қ заттарды тасу а кедергі жасайды. ғ те ауіпті ж палы ауруды оздырушыларды б летін Ө қ ұқ қ ң ө уы анмен ж рекке жетіп, ж рек б лшы еттерін қ ү ү ұ қ за ымдайды. қ ал анша без гормоныны не аз, не к п б лінуі Қ қ ң ө ө ыр а ты жиырылуды б зады. ғ қ ұ Ж рек а па шалары бактериялармен за ымдан анда ү қ қ қ қ ғ жабылмай, ж рек жиырыл анда анны кері а уына ү ғ қ ң ғ сер етеді. Ж рек — антамырлары аурулары ж йке ә ү қ ү ж йесіне де байланысты. ү

Адам артай ан сайын қ ғ артерия антамырлары қ абыр аларыны серпінділігі т мендеп, атайып, қ ғ ң ө қабыр аларыны серпінділігі т мендеп, атайып, қ ғ ң ө қ ты ыздалып, уысы тарылады. М шелерге ан аз келеді, ғ қ ү қты ыздалып, уысы тарылады. М шелерге ан аз келеді, ғ қ ү қ артерия антамырларында ан ысымы жо арылайды. ан қ қ қ ғ Қ ысымыны к терілуі б йрек ауруына, ж йке ж йесіні қ ң ө ү ү ү ңысымыны к терілуі б йрек ауруына, ж йке ж йесіні қ ң ө ү ү ү ң к йзелісіне, денені аз оз алуына байланысты. ан ү ң қ ғ Қ ысымы атты к терілсе, антамырларды жарылуы қ қ ө қ ң м мкін. Ми а ан йылу те ауіпті. Себебі ми ү ғ қ қү ө қ жасушалары за ымданып, б лшы еттер жансызданады. қ ұ қжасушалары за ымданып, б лшы еттер жансызданады. қ ұ қ ол-ая лсізденіп сал болады. Б л кезде Қ қ ә ұ артерия антамырларында ы ан ысымы сынап ба анасымен 200 қ ғ қ қ ғ мм-ден асады. Егер ан ысымы т мендесе, сынап қ қ ө ба анасыны к рсеткіші 70 -80 мм т мен болады. М ндай ғ ң ө ө ұ ауруларды белгілері: бас ауырады, ж регі айниды, ң үауруларды белгілері: бас ауырады, ж регі айниды, ң ү ла ынан шу кетпейді, тама а т беті тартпайды, құ ғ ққ әла ынан шу кетпейді, тама а т беті тартпайды, құ ғ ққ ә ж ректі жиырылуы бірде жиілеп, бірде б сендейді. ү ң ә

аназдыҚ қ (анемия) — анда қ эритроциттердің азайып, гемоглобинні кемуінен болатын ауру. ң аназды ты болу себептері: денеден к п ан кету; Қ қ ң ө қаназды ты болу себептері: денеден к п ан кету; Қ қ ң ө қ химиялы заттарды , уды , безгек ауруыны қ ң ң ңхимиялы заттарды , уды , безгек ауруыны қ ң ң ң серінен эритроциттерді тіршілігін жоюы; кемік ә ң майы, бауыр, к кбауырды за ымдануы; ө ң қмайы, бауыр, к кбауырды за ымдануы; ө ң қ эритроциттерді т зілуіне атысатын заттарды ң ү қ ңэритроциттерді т зілуіне атысатын заттарды ң ү қ ң (темір, В 12 витамині) жетіспеуі ж не т. б. ан оттегіне ә Қ аны па анды тан, м шелер мен лпалар а оттек қ қ ғ қ ү ұ ғ жетіспейді. Зат алмасу б зылады. Эритроциттерді ұ ңжетіспейді. Зат алмасу б зылады. Эритроциттерді ұ ң м лшері азай анда анны т т ырлы ы т мендеп, ө ғ қ ң ұ қ ғ өм лшері азай анда анны т т ырлы ы т мендеп, ө ғ қ ң ұ қ ғ ө ж рек со уы жиілейді. аназды тан ж рекке к п к ш ү ғ Қ қ ү ө ү т седі. Оны ан ю ар ылы емдейді. ү қ құ қ

А андылық қ қ А андылы қ қ қА андылық қ қ (лейкемия) лейкоциттерді тез к бейіп, ан ң ө қ а ынын толтырып жіберуден пайда ғ болады (гр. leukas — а , гр. қ — а , гр. қ haima — — ан). Лейкоциттер кеміктегі жілік қ майын ы ыстырып, эритроциттерді т зілуіне ғ ң ү кедергі жасайды. Б л ұ ауруды рентген с улесі, радиоактивті ә элементтермен емдейді.

ан кету кезінде к рсетілетін ал аш ы ж рдемҚ ө ғ қ ә р т рлі олайсыз жа дайларды серінен а задан ан кетуі м мкін. Ә ү қ ғ ң ә ғ қ ү Артерия антамырларынан ан кету қ қАртерия антамырларынан ан кетуқ қ те ауіпті, аз уа ытты ішінде ө қ қ ң к п ан жо алтады. Себебі артерия антамырларында ысым жо ары ө қ ғ қ қ ғ бол анды тан, анны а уы да тез болады. М ндайда жара аттан ан ғ қ қ ң ғ ұ қ ғ жерді жо ар ы жа ын сауса пен ысады. Жара атты бетін таза ң ғ ғ ғ қ қ қ ң ш берекпен жауып, стінен б рау жіппен атты ысып байлайды. ү ү ұ қ қш берекпен жауып, стінен б рау жіппен атты ысып байлайды. ү ү ұ қ қ Артерия антамырларынан ан ал ызыл т сті болады. қ ққ қ қ ү Вена антамырларынан ан қ ққ қВена антамырларынан анқ ққ қ к гірт- ызыл т сті. Вена үң қ ү антамырлары жара аттанса, ан а ан жерді т менгі жа ынан қ қ қ ққ ң ө ғ сауса пен басып т рып атты та ады. қ ұ қ ң М рыннан ан кеткен кезде ұ қМ рыннан ан кеткен кездеұ қ — басты с л к теріп жат ызып немесе ә ө қ отыр ызып, к з аралы ыны ырына суы ш берек басады. Ма таны ғ ө ғ ң қ қ ү қ сутекті ас ын тоты ымен (перекись водорода) дым ылдап танау а ң қ ғ қ ғ ты ады. Басты тым шал айту а болмайды, ан тама а кетіп, а алып ғ қ ғ қ ққ қ қ алуы м мкін. Е абзалы д рігерге к рсету керек. қ ү ң ә ө Ішкі уыстар а ан кету қ ғ қІшкі уыстар а ан кетуқ ғ қ (кеуде, рса , басс йекті ішіне ж не т. б. ) құ қ ү ң ә адам а засы шін те кауіпті. Б л кезде жедел операция жасау ажет. ғ ү ө ұ қадам а засы шін те кауіпті. Б л кезде жедел операция жасау ажет. ғ ү ө ұ қ Ішкі уыстар а ан кеткенде тері бозарады, суы тер шы ады, қ ғ қ қ ғІшкі уыстар а ан кеткенде тері бозарады, суы тер шы ады, қ ғ қ қ ғ тынысалу баяулайды, тамырды со уы згереді. Б л кезде басты ң ғ ө ұ к теріп жат ызып, ан кетті деген жерлерге суы су басады. ө қ қ қ

Ж рек антамырларына зиянды заттарды серіү қ ң ә Никотинде (темекіде) у болатынды тан, е алдымен ж ректі қ ң ү ң (темекіде) у болатынды тан, е алдымен ж ректі қ ң ү ң жиырылуын жиілетіп, антамырларын тарылтады. Ж ректі қ ү ңжиырылуын жиілетіп, антамырларын тарылтады. Ж ректі қ ү ң б лшы еттері тез шаршайды. Темекі тартатындарды басы ұ қ ң ауырып, мытша болады. Темекі м шелерді анмен ұ қ ү қ жабды тауды лсіретеді. қ ә Еліктеткіш ішімдікті ңЕліктеткіш ішімдіктің (алкоголь) зияны темекіден де к шті. ү Ара ты уы ан а тез сі іп, а за а тез таралады. Ж рек пен қ ң қ ғ ң ғ ғ ү антамырлар ж мысын б зады. антамырлар абыр асыны қ ұ ұ Қ қ ғ ңантамырлар ж мысын б зады. антамырлар абыр асыны қ ұ ұ Қ қ ғ ң серпінділігі азайып, осал болады. Адам ентігеді, ж рек абы ү қ майланып, ж рек ж мысына кедергі жасайды. ү ұ Ж рек- антамырлар ауруларыны алдын алу шін е ажеттісі — ү қ ң ү ң қ к бірек оз алу. оз алысты негізі — б лшы еттерді ө қ ғ Қ ғ ң ұ қ ңк бірек оз алу. оз алысты негізі — б лшы еттерді ө қ ғ Қ ғ ң ұ қ ң жиырылуы. Дене е бегімен ш ылдан анда б лшы еттер ң ұғ ғ ұ қ анмен амтамасыз етіледі. ан б лшы еттерді оттегімен ж не қ қ Қ ұ қ ә оректі заттармен байытады. Д рыс алыптаскан а за қ ұ қ ғ аурулар а к п шалды пайды. ғ ө қ Шыны у-шыны тыруды да м ні зор. Шыны ан адамны ж регі ғ қ ң ә ққ ң ү андай ж мыс істесе де к пке дейін шаршамайды. Денесі де қ ұ ө ширак, к ілі к тері кі болады. Ж ректі б лшы еттері өң ө ң ү ң ұ қ алы дап, ыр а ты жиырылады. Шыны па ан адам лсіз, тез қ ң ғ қ қ ғ ө шаршайтын болады.

Гипертония, гипотония Артерия ан ысымы к теріліп, ішкі м шелерді (миды , ж ректі , қ қ ө ү ң ң ү ң б йректі т. б. ) ан айналымын лсірейтін кеселді гипертония ауруы ү ң қ ә деп атайды. Жылдан-жыл а гипертония ауруымен ауыратын ғ нау астарды саны к беюде. Жалпы, гипертония ауруы орталы қ ң ө қнау астарды саны к беюде. Жалпы, гипертония ауруы орталы қ ң ө қ ж йке ж йесіні ызметіні б зылуына байланысты бол анды тан ү ү ң қ ң ұ ғ қ леуметтік згерістер о ан тікелей серін тигізуде. ә ө ғ ә Орталы ми ан тамырлары т скен ауыртпашылы тарды серінен қ қ ү қ ң ә біресе тарылып, біресе ке ейіп, со ында т ра ты тарылу жа дайына ң ң ұ қ ғ келеді. Ал миды ан тамырыны тарылуы жалпы артерия ан ң қ ң қ ысымын арттырады. қ Артерия ан ысымыны к терілу себетеріне тама а ас т зын мол қ қ ң ө ққ ұ олдануды жат ызу а болады. алыпты жа дайда адам а зазына қ қ ғ Қ ғ ғ т улігіне 6 -7 г т зы жеткілікті. Т зды адам денесінде к беюі ә ұ ұ ң ө б йректі ан тамырларыны тарылуына ж не нейро-гормонды ү ң қ ң ә қб йректі ан тамырларыны тарылуына ж не нейро-гормонды ү ң қ ң ә қ згерістерге жеткізеді. Атап айтса , ренин-ангиотензин-альдостерон ө қ ж йесіні ызметі б зылып анны рамында ангиотензин ІІ ү ң қ ұ қ ң құ к бейеді. Ангиотензин ІІ ан тамырларын тарылтып ан ысымын ө қ қ қ к тереді. ө

Гипертонияны негізгі ң себептеріні біріне т ым ң ұқ уалаушылы ты да жат ызу а қ қ қ ғ болады. Ол рпа ты кальций ұ қ ң ионы каналдарыны ңионы каналдарыны ң генетикалы згерістеріне қ ө байланысты. Сонды тан да қ к п жа дайда ж рек- ан ө ғ ү қ тамыр ауруларын, сіресе ә гипертония ауруын бір отбасы м шелерінде к птеп ү ө кездестіруге болады. Оны ңкездестіруге болады. Оны ң бас а артерия ан қ қ ысымыны к беюіне қ ң ө б йрек, без, ан тамырлары ү қ аурулары, орталы ж йке қ ү ж йесіні за ымдануы ү ң қ себепкер болады. Егер ан қ ысымыны м лшері сынап қ ң ө ба анасы бойынша 140/90 ғ мм-ден асып кетсе, нда ө гипертония ауруы болып саналады.

Гипертонияны клиникалы белгілері сан алуан. Кей кездерде тіптен ң қ белгісіз болуы м мкін. Ауру ас ын ан жа дайда ана біледі. ү қ ғ ғ ғбелгісіз болуы м мкін. Ауру ас ын ан жа дайда ана біледі. ү қ ғ ғ ғ Гипертония ас ынуына ми а ан йылу, ж рек етіні инфарктісі, қ ғ қ құ ү ңГипертония ас ынуына ми а ан йылу, ж рек етіні инфарктісі, қ ғ қ құ ү ң к зді ан тамырлары шетінеуі жатады. Сонды тан 40 жастан ө ң қ қ ас аннан бастап р кісі зіні ішкі д ніесін ты дай білуі керек. Б л қ ә ө ң ү ң ұ жа дайда кеселді е ал аш ы белгілірін бай ау а болады. Олар: тез ғ ң ң ғ қ қ ғ шаршау, й ыны б зылуы, ашуша ды , аздап басты ауруы, сіресе ұ қ ң ұ ң қ ң ә ауыр ж мыстан кейін, лсіздік, беймазалы , кейде себепсіз к зді ұ ә қ ө ңауыр ж мыстан кейін, лсіздік, беймазалы , кейде себепсіз к зді ұ ә қ ө ң араюы. Осы белгілерді біреуі немесе бірнешеуі білінген жа дайда қ ң ғ д рігерге аралып, ан ысымын лшету ажет. ә қ қ қ ө қ Гипертония клиникасында за дылы бар, е негізгі белгісі басты ң қ ң ңГипертония клиникасында за дылы бар, е негізгі белгісі басты ң қ ң ң ауруы. сіресе т нде сол ылдап, к з арауытады. Сонан кейін бас Ә ү қ ө қ айналып, ло сиді. қ Ж ректе де згеріс бай алады, кеудені сол жа ы шаншиді, ж рек ү ө қ ң ғ ү со ысы жиілеп, ауа жетпегендей сезінеді. Осы кезде ауруды сырт ы ғ ң қ бейнесі де згереді, к з тамырлары ан талайды, бет к ре ітеді, ө ө қ ү ңбейнесі де згереді, к з тамырлары ан талайды, бет к ре ітеді, ө ө қ ү ң беймазалы ж не ор ыныш пайда болады. Б л жа дайда ан қ ә қ қ ұ ғ қ ысымыны де гейі емес, ан тамырларыны лсіздігі ауыпты. қ ң ң қ ң ә қысымыны де гейі емес, ан тамырларыны лсіздігі ауыпты. қ ң ң қ ң ә қ

Егер нау ас а уа ытылы ж рдем к рсетілмесе, ми а ан уйылып кетуі қ қ қ ә ө ғ қ қ м мкін. Ауруды белгілері р кісіде р т рлі, жас нау астарда ж ректі атты ү ң ә ә ү қ ү ң қ д рілдеп со уы жиірек кездеседі, ал жаста ыларда ж не арттарда миды ү ғ ғ ә қ ңд рілдеп со уы жиірек кездеседі, ал жаста ыларда ж не арттарда миды ү ғ ғ ә қ ң тамырларыны тарылу белгілері басымдау. ң Артерия ан ысымыны к терілуіне т ндегі физиологиялы былыстар да қ қ ң ө ә қ құ серін тигізеді. Соны бірі- й ы. ысымы бар адам а ащы, т здал ан, ә ң ұ қ Қ ғ ұ ғсерін тигізеді. Соны бірі- й ы. ысымы бар адам а ащы, т здал ан, ә ң ұ қ Қ ғ ұ ғ уырыл ан майлы та амдар зиян, олар денеде т з бен суды рамын қ ғ ғ ұ ң құ к бейтіп, ан ысымын арттыра т седі. Ал с т ж не бас а да а ар ан ө қ қ ү ү ә қ ғ ғ т рлерін, жеміс-жидектерді к бірек пайдалан ан ж н. Салма ты артуы да ү ө ғ ө қ ң ауруды негізгі себептеріні біріне жатады. ң ң Кез келген ішімдікте болатын этанол ыдыра ан кезде ацетилальдегидке ғ айналады, ол денедегі барлы биохимиялы процестерді б зып, ми қ қ ұ жасушаларын уландырып, анны ысымын арттырып жібереді. қ ң қ Темекі де бізді анымыз а сі беген зат, оны рамында ы алуан т рлі улы ң қ ғ ң ң құ ғ ү заттар ан тамырыны тарылуына жол ашады, демек ан ысымы к теріледі қ ң қ қ ө деген с з. ө Са тану жолдары: ауруды ал аш ы белгілері пайда бол ан кезде ем д рісіз қ ң ғ қ ғ ә ж ргізіледі. Олар а уа тылы йы тау, д рыс тама тану, салма ты азайту, ү ғ қ ұ қ қж ргізіледі. Олар а уа тылы йы тау, д рыс тама тану, салма ты азайту, ү ғ қ ұ қ қ темекіні, ішімдікті то тату, ж йке-ж йесін жайландыратын д рілік ш птер қ ү ү ә ө оспасын пайдалану, инемен емдеу т сілдері жатады. азіргі кезде ауруды қ ә Қ емдейтін 300 -ден аса д рілік заттар бар. Оларды пайдаланау шін ауру ә ү адамны т ніні ерекшіігін білу керек, йткені кей д рі ан ысымын ң ә ң ө ә қ қ т сіргенмен, бас а кеселді дамуын ршітіп жіберуі м мкін. Сонды тан ү қ ң ө ү қ д ріні здігінен іше бермей, тек д рігерді ке есімен ана пайдалан ан д рыс. ә ө ә ң ң ғ ғ ұ

ан ысымы т мендеп, гипотониялы криз Қ қ ө қ бастал ан кезде к рсетілетін ал аш ы жедел ғ ө ғ қ ж рдем: ә 1. Ауру адамды жат ызып, т ймесін босатып қ ү алады да ая ын с л жо ары к теріп ояды; ғ ә ғ ө қ 2. Бетіне м здай су б ркіп, ала анмен ұ ү қ шапала тайды, сонда ж йкелер тітіркеніп, қ үшапала тайды, сонда ж йкелер тітіркеніп, қ ү миды ан айналысы жа сарады; ң қ қ 3. М с тір спиртін иіскетеді. ү ә Д рігер келгенше кофеин, цитрамон, әД рігер келгенше кофеин, цитрамон, ә аскофен, ою шай немесе кофе беруге қ болады.