Ж палы ауруларды ұқ ң иммунопрофилактикасы мен

Ж палы ауруларды ұқ ң иммунопрофилактикасы мен иммунотерапиясы

Иммунды діспен алдын алу ж не емдеуде медицина ә ә ң т жірибесіндегі м ні мен орны ә ә Иммунды профилактика мен емдеу ж палы ж не ж пайтын ұқ ә ұқ ауруларды зіндік профилактикасын, емдеуін ж не диагноз оюын ң ө ә қ зерттеп оларды жа а т сілдерін сынатын иммунологияны б лімі ң ң ә ұ ң ө болып саналады. Айтыл ан ма саттар а жету шін иммунды ж йеге ғ қ ғ ү қ ү сер ететін, не иммунологиялы принциптерді негіздеп іс ат аратын ә қ қ иммунобиологиялы препараттар олданылады. қ қ Иммуды профилактика сезімтал организмде ауруды қ ң оздыр ыштарына немесе антигендеріне, немесе бас а да патогендерге қ ғ қ арсы белсенді, немесе енжарлы иммунитет тудыру ар ылы оларды қ қ ң алдын алып, ж палы аурулар а арсы т ру аблеттілігін арттыру а ұқ ғ қ ұ қ ғ ба ыттал ан. ғ ғ Иммунды емдеу иммунды процестер б зыл анда пайда бол ан ұ ғ ғ ауруларды емдеп денсаулы ты алпына келтіруге негізделген. қ қ

Иммунды профилактика мен иммунды емдеу т мендегідей ө жа дайларда олданылады: ғ қ а) спецификалы иммунитет ру шін, не иммунды ж йе ж мысыны қ құ ү қ ү ұ ң де гейін к термелеу шін; ң ө ү б) иммунды ж йені кейбір б лімдеріні ж мысын тежеу шін; қ ү ң ө ң ұ ү в) иммунды ж йені ж мысы б зыл анда оны алпына келтіру шін; қ ү ң ұ ұ ғ қ ү Иммунды профилактика мен иммунды емдеу медицина т жірибесінде ке ә ң олданылады: ж палы ауруды алдын алу, не емдеу шін, аллергиялы , қ ұқ ң ү қ имунопатологиялы жа дайларда, онкология саласында, қ ғ трансплантациологияда, иммундытапшылы тарда т. б. Мысалы, кейбір қ жа дайда иммунды профилактика, не иммунды емдеу тек ана жал ыз т сіл ғ қ ғ ә болып шы уы м мкін ( ызылша, полимиелит). ғ ү қ Токсинемиялы ауруларды (ботулизм, сіреспе) емдегенде н тижелі емні т рі қ ә ң ү антитоксикалы ан сарысуын, немесе иммундыглобулиндерді олдану қ қ қ болып табылады. Онкологиялы ауруларды емдегенде иммундыцитокиндерді олдануды қ қ ң болаша ы те зор. ғ ө Иммунды алдын алуды , иммунды емдеуді негізгі – иммунды ж йеге ң ң қ ү сер ету. Ол сер белсенді ж не енжарлы, спецификалы , не ә ә ә қ бейспецификалы болуы м мкін. Иммунды алдын алуда, иммунды емдеуде қ ү иммунды ж йеге реттеп сер ету шін иммундыбиологиялы препараттар қ ү ә ү қ (ИБП) деп аталатын заттар тобы зерттеліп , жасалып шы арыл ан. ғ ғ

Иммундыбиоогиялы препараттар (ИБП) қ ИБП – ларды жалпы сипаттамалары мен жіктелуі ң Иммундыбиологиялы препараттар к рделі рамнан т рып қ ү құ ұ бірінен бірі тегімен , шы арылу т сілімен, олдану ба ытымен ғ ә қ ғ ажыратылады. Біра , иммунды ж йе ар ылы сер етуі олрды қ қ ү қ ә ң орта асиеті болып саналады. қ қ ИБП-ларды сер ететін факторлары антиген, антидене, микроб ң ә жасушалары, не оларды ыдыра ан заттары, биологиялы ң ғ қ белсенді иммундыцитокиндерге са ан заттар болып келеді. ұқ ғ Атал ан факторлар а сер ету сапасын дету шін ИБП- а ғ ғ ә ү ү ғ бас адай заттар осылуы м мкін (стабилизаторлар, адъюванттар, қ қ ү консерваттар, витаминдер, адаптогендар). ИБП-лар параентералды, пероралды (ауыз уысы ар ылы), қ қ аэрозолды ж не де бас адай т сілдер ар ылы олданылады. ә қ қ Со ан с йкес олар рт рлі формаларда, олдану шарты ж не ғ ә ә ү қ ә лшемі к рсетіліп дайындалады. ө ө

азіргі заманда ИБП- ны бес топ т рі бар: Қ ң ү 1) тірі, не лі микробтардан (бактерия, вирус, са ырау ла тар), немесе оларды ө ң құ қ ң рамды заттарынан алын ан арнайы профилактика ж не емдеу шін олданылатын құ қ ғ ә ү қ препараттар. Оларды атарына тірі ж не инактивациялан ан корпускілді, ң қ ә ғ субжасушалы вакциналар, анатоксиндер, бактериофактар, пробиотиктер жатады; қ 2) спецификалы антиденелерге негізделген ИБП-лар. Оларды атарына иммунды қ ң қ глобулиндер, иммундысарысулар, иммудытоксиндер, фермент — антиденелер (абзимдер), рецепторлы антиденелер, мини – антиденелер кіреді; 3) ж палы, ж пайтын ауруларды иммундытапшылы тарын иммундыкоррекциялау, ұқ ұқ ң қ алдын алу ж не емдеуі шін олданылатын ИБП. Олар а жататындар: эзогендік ә ү қ ғ иммундымодуляторлар (адъюванттар, кейбір антибиотиктер, антиметаболиттер, гормондар) ж не эндогендік иммундымодуляторлар (интерлейкиндер, интерферондар, ә айырша безді пептидтері, миелопептидтер т. б. ); ң 4) адоптогендер: биологиялы ке белсенді, иммунды ж йеге сер ету м мкіншілігі қ ң қ ү ә ү бар сімдіктер мен жануардан алын ан, немесе тегі бас а к рделі рылысты ө ғ қ ү құ химиялы заттар. Женьшенні , элеутетракоктарды бас а да сімдіктерді қ ң ң қ ө ң сы ындылары, тін лизаттары (ерітінділері), та ам а осылатын рт рлі биологиялы ғ ғ ғ қ ә ү қ осындылар (липидтер, полисахаридтер, витаминдер, микроэлеметтер т. б. ); қ 5) ж палы, не ж пайтын ауруларды спецификалы , не бейспецификалы диагнозын ұқ ұқ ң қ қ ою шін олданылатын диагностикалы препараттар мен ж йелер. Оларды қ ү қ қ ү ң к мегімен антиденелердір, антигендерді, ферменттерді, метаболизм заттарын, ө биологиялы белсенді , б гдетекті жасушаларды та ы бас аларды аны тау а болады қ ө ғ қ қ ғ.

Вакциналар Вакцина деген термин француз тілінен vacca — сиыр деп аударылады. Ол с зді дебиетке кіргізген Л. Пастер болатын. ө ә йткені а ылшын алымы Э. Дженнер сиыр шешегін е ал аш Ө ғ ғ ң ғ адам а егіп , ол адамды аурудан ор ап ал анды ы шін вакцина ғ қ ғ ғ ү деп ата ан. ғ Вакциналарды к бінесе ауруды спецификалы алдын алу а, ө ң қ ғ кейбір кезде емдеуге олданылады. Вакциналы сер ту ызатын қ қ ә ғ заттар санына т мендегілер жатады: ө — патогендігінен арылтып иммуногендігі са тал ан, лсіретілген тірі қ ғ ә миктобтар; — бірнеше т сіл т рімен белсенділігі жойыл ан микробтарды б тін ә ү ғ ң ү жасушалары , не вирустрды б лшектері, я ни лі вакциналар; ң ө ғ ө — микробтардан алын ан субжасушалы антигендерді осындысы ғ қ ң қ (протективті антигендер); — ауруды патогенезінде басты р л ат аратын арнайы антигендік ң ө қ асиеті бар микробтарды рекомбинантты штамдарыннан алын ан қ ң ғ таби и антигендерге сас антигендер. ғ ұқ

Тірі вакциналар Комбинациалан ан ғ вакциналар (тірі+ лі) ө Тірі емес вакциналар(инактивтелген) Аттенуациялан ан ғ Дивергенттік Рекомбинантты қ (векторлы ) қ Корпус ылды қ қ Молекулалық Б тінжасушалы ү қ Б тінвирионды ү қ Субжасушалы қ Субвирионды қ Таби и ғ биосинтетикалы қ Генді- инженерлі биосинтетикалы қ Химия т сілімен ә синтезделген. Вакциналарды ж йеленуі ң ү (А. А. Воробьев бойынша)

Тірі вакциналар — серлі заты рт рлі діспен патогендік асиеті жойылып ә ә ү ә қ антигендік асиеті са талып ал ан, аттенуациялан ан ( лсіретілген) микробтардан қ қ қ ғ ғ ә жасал ан препараттар. Аттенуацины микробты штамына химиялы ғ ң қ (мутагендер), физикалы (температура, радияция), не болмаса ауру ж пайтын қ ұқ жануарлар а айталап егу ар ылы ж ргізеді. Сонды тан н тижесінде ауру ғ қ қ ү қ ә ту ызбайтын, біра организмге енгізген кезде белгілі бір ж палы ауру т ріне ғ қ ұқ ү арсы арнайы иммунитет ратын м мкіншілігі бар заттар пайда болады. қ құ ү Аттентуация т сілін е ал аш Л. Пастер сын ан. Т сіл іс ж зінде тыру, ә ң ғ ұ ғ ә ү құ тырыс а , т йнеме оздыр ыштарында тексерілген. азіргі заманда б л т сіл те қ қ ү қ ғ Қ ұ ә ө ке олданылады. Тірі вакцина ретінде адам а патогендік емес, біра адам а ң қ ғ патогенді микробтарды антигендеріне сас антигендері бар, дивергенттік ң ұқ штамм деп аталатын т рлерін олдану а болады. Мысалы ретінде шешекке, ү қ ғ туберкулезге (БЦЖ) арсы олданылатын вакциналарды келтіруге болады. қ қ Тірі вакциналар а тек ана т ра тылы ын са тайтын заттар осылып ғ қ ұ қ ғ қ қ лиофилдік діспен кентіріледі. Тірі вакцинаны лшемі микроб жасушаларыны ә ң ө ң санымен к рсетіледі. Олар теріні стіне, теріні астына, б лшы етке енгізу ө ң ү ң ұ қ шін, немесе ауыз уысы ар ылы олдану а болады. детте олар біра рет ү қ қ қ ғ Ә қ егіледі, кебір кезде ана айталанып олданылуы м мкін. ғ қ қ ү

лі вакциналарӨ лі вакциналарды сер ететін заты — физикалы , не химиялы Ө ң ә қ қ т сілдермен лтірілген патогенді бактериялар мен вирустарды ә ө ң б тін жасушалары, не олардан алын ан протективті антигендік ү ғ комплекстері (субжасушалы , субвирионды вакциналар). Бактерия қ қ мен вирустарды бейбелсендіру шін формалдегид, спирт, фенол, ү температурамен, ультрак лгін с улесімен сер ету ж не ү ә ә ә ионизациялайтын радиация олданылады. қ Бактерияны , вирустарды антигендік комплексін (гликопротеин, ң ң а уыздар) алу шін шхлорлысірке ыш ылы, фенол, ферменттер, қ ү ү қ қ изоэлектрикалы т ндыру, ультрацентрифугалау, хроматография қ ұ ж не де бас а т сілдер олданылады. ә қ лі вакцинаны алу шін ал ашында микробтар мен вирустарды Ө ү ғ ң таза да ылын сіреді содан кейін белсенділігі жойылады. қ ө Препарат а міндетті т рде консервант, кейде адъювант осылады. қ ү қ лшемі бір антигендік к рсеткішпен есептеледі. детте теріні Ө ө Ә ң астына, не б лшы ет ішіне бірнеше рет егіледі. ұ қ

Молекулалы вакциналарқ Молекулалы вакциналар да антиген, оларды қ ң спецификалы ын аны тайтын молекулалы немесе молекуланы ғ қ қ ң б лшегі т рінде болады (эпитоптар, дитерминанттар). Иммунитет ө ү ту ызатын протективті антигендерді таби и патогенді ғ ғ микробтарды сіру кез нде биологиялы синтез ар ылы алу а ө ә қ қ ғ болады(мысалы, экзотоксині бар к л, сіреспе , ботулизм, ү микробтарынан). Токсинді молекула т рінде б ліп шы ар аннан ү ө ғ ғ кейін, формалинмен еп оны улы ын жойып антигендік ж не өң ң ғ ә иммуногендік асиетін са тайды. Гендік инженерияны дамуы қ қ ң неше т рі рекомбинантты вакциналарды алу а м мкіншілік ү қ ғ ү тудырды. Вирусты гепатиттерге , полиомиелитке, та ы бас а ғ қ к птеген аурулар а арсы вакциналарды айтыл ан т сілмен ө ғ қ ғ ә дайындауды зор болаша ы бар. Молекулалы вакциналарды ң ғ қ алуды та ы бар жолы оларды лабораторияда химиялы ң ң қ синтез ар ылы жасау, біра б л жол те к рделі ж не қ қ ұ ө ү ә м мкіншілігі шектеулі. ү

Анатоксиндер(токсоидтар) Молекулалы вакциналарды т рлеріне к л, сіреспе, қ ң ү ү ботулизм, газды гангренаны оздырушыларыны анатоксиндері ң қ ң жатады. Анатоксин алуды принципіне негізінде токсинді 0, 4 ң пайызды формалин ерітіндісімен 37 градус жылылы та 3 -4 ж ма қ ұ деген кезде токсин улы ын жо алтып антигендік ж не өң ғ ғ ә имуногендік асиетін са тап алуы жатады. Алын ан қ қ қ ғ анатоксинді тазартып о ан адьювант осады. Анатоксинні ғ қ ң лшемі спецификалы антитоксинмен байланыстырушы (ЕС) , ө қ немесе флокуляцлайтын бірлік к рсеткішпен (Lf ) есептеледі ө. Анатоксин те тиімді вакциналар т ріне жатады. Мысалы, ө ү к лге , сіреспеге , арсы анатоксинді егу ар ылы осындай ү қ қ аурулар саны к рт т мендеп эпедемия пайда ауіп ү ө қ жойылады. Тазартыл ан анатоксин тері астына, не б лшы ет ғ ұ қ ішіне егіледі.

Адъюванттар Жо арыда айтыл андай вакциналарды иммуногендік ғ ғ ң д режесін к термелеу шін адъюванттар олданылады (лат. ә ө ү қ аdjuvant — к мекші). Адъювант ретінде минералды ө қ сорбенттер, полимерлі заттар, к рделі химиялы ү қ осындылар; бактериялар мен оны компоненттері (мысалы қ ң Фрейнд адъювантына осатын БЦЖ-ны сорындысы); қ ң абыну тудыратын заттар (сапонин, скипидар) олданылады. қ қ Жо арыда айтыл ан а с йкес адъюванттарды барлы т рі ғ ғ ғ ә ң қ ү организмге б где заттар болып келіп, рт рлі тектен ж не ө ә ү ә рамнан т рады, ал састы ына арай – оларды барлы құ ұ ұқ ғ қ ң қ т рі антигенні иммуногендігін к шейтеді. Адъюванттарды ү ң сер ету механизімі те к рделі. Олар антигенге де а за а ә ө ү ғ ғ да серін тигізеді. ә

Ассоциалан ан вакциналарғ Вакцина егуді ж не егу санын ыс арту шін арнайы ә қ қ ү ассоциялан ан ( рмалан ан) вакцина т рі ойлап табыл ан, ғ құ ғ ү ғ я ни бір препаратты ішіне т рлі текті антигендер кіріп, ғ ң ү бірнеше ауру т ріне арсы иммунизациялау а болады. ү қ ғ Вакцинаны ондай т рін ру ылыми т рде д лелденген, ң ү құ ғ ү ә йткені иммунды ж йе бір мезгілде бірнеше антиген ө қ ү т ріне жауап бере алады. Ассоциалы вакцина жасау ү қ жолында ы шешілетін е басты м селе, ол вакцина а кірген ғ ң ә ғ антигендерді бірімен бірі арсыласты а т спеуі ж не ң қ ққ ү ә жанама к рніс тудырмауы. Ассоциалы вакцинаны ішінде ө қ ң тірі ж не бейбелсендірілген препараттар бірге болуы ә м мкін. Егер препаратты ішіне бір текті антигендер кірсе ү ң оны поливакцина деп атайды. Егерде ассоциалан ан ғ вакцинаны ішіне т рлі текті антигендер кірсе онда оны ң ү комбинациялан ан вакцина деп атайды. ғ

Жаппай вакцинациялау т сілдеріә Вакциндыпрофилактиканы жетістігі тек ана вакцинаны сапасынан ң қ ң емес, сонымен атар анша адам санын, немесе ауіп- атерлі қ қ топта ы адамдарды санын амтуына байланысты. ғ ң қ Вакцинациялауды німділігі бір бригада ж мыскерлеріні бір са атта ң ө ұ ң ғ вакцинациялан ан адам санына т уелді. Мысалы, тері стіне ғ ә ү (скарификациялау) егу дісімен бір са атта 20 адамды егуге, теріні ә ғ ң астына щприцпен — 30 -40 адам егуге, ал инесіз инъектормен — 1200 адам шамасында егуге болады. Вакциндыпрофилактиада ыс а мерзімні ішінде к п адам санын қ қ ң ө егуге болатын зор німділігі бар т сілдер олданылады. Т сілдерге ө ә қ ә жататындар: инесіз егу , пероралды (ауыз уысы ар ылы) ж не қ қ қ ә аэрозолды. қ Инесіз т сіл — ә тапанша т різді инесіз инъекторларды олдану а ә қ ғ негізделген. Аспап ішінде жо ары де гейлі ысым тудырылып с йы ғ ң қ ұ қ вакцинаны жі ішке а ысы рылып вакцинаны керекті лшемі ң ң ғ құ ң ө белгіленген тере дікке енгізіледі. Бір са атты ішінде 1200 адамды ң ғ ң вакцинациялау а болады. ғ

Пероралды (ауыз уысы ар ылы) т сіл — қ қ қ ә шапша , же іл, ң ң олайлы, таби и жол а с йкес т сіл болып саналады. йткені, ол қ ғ ғ ә ә Ө еш андай зорлы сыз адамны сырт абы ын б збай, ыс а мезгілде қ қ ң қ ғ ұ қ қ к п адамдарды вакцинациялау а м мкіншілік береді. Мысалы, бір ө ғ ү бригада бір са атты ішінде, андай жа дай болмасын, еш андай ғ ң қ ғ қ асептика ережелерін са тамай, медициналы заттарды к п қ қ ө шы ындамай, электр уатын ж не арнайы й-жайды талап етпей 1500 ғ қ ә ү адамды вакцинациялайды. Біра , пероралды жолмен олданылатын қ қ қ вакциналар санаулы (полиомиелит, ара шешек, оьа, энцефалитке қ арсы вакциналар). қ Аэрозолды т сіл қ ә – тыныс жолдары ар ылы с йы , не р а қ ұ қ құ ғ қ аэрозолдарды ша датып енгізуге негізделген. Ол шін адамдарды ң ү жабы б лмеге отыр ызып арнайы аспаппен вакцинаны есепті қ ө ғ ң лшемін ша датып, белгілі уа ыт а дейін стайды. Вакциналарды ө ң қ қ ұ аэрозолды тыныс жолдары ар ылы организмні ішкі ортасына кіріп қ ң жергілікті ж не жалпы иммунитетті амтамасыз етеді. ә қ Т сілді німділігі – бір бригада бір са ат ішінде 600 -800 адамды ә ң ө ғ вакцинациялайды. Кейбір аурулар т рінде танау уысы ар ылы ү қ қ аппликация т сілімен вакцинациялау ж ргізіледі (т мау, ызылша, т. б. ). ә ү ұ қ

Иммундыпрофилактикада олданылатын негізгі вакциналар қ тізімі

Вакцинаны т рің ү Вакциналы қ штамны аты ң ор ау Қ ғ коэфициенті Авторлары Бактериялы т рі қ ү Обалы қ Туляремиялы қ Т йнемелік ү Бруцеллездік (Сарып ауруы) Туберкулездік у- ызбалы Қ қ қ Е 15 СТИ-1 19 ВА БЦЖ М-14 10 50 -100 10 -30 10 50 -100 Г. Жерар Ж. Робик Б. Эльберт Н. Гайский Н. Гинзбург Л. Тамарин П. Вершилова А. Кальмет К. Герен П. Здородовский В. Гениг Вирусты т рі қ ү ара шешектікҚ ызылшалы Қ қ Т маулы ұ қ Полиомиелиттік Паротиттік Сары безгектік Жыл ыны венесуалды қ ң қ энцефаломиелиттілік Листер, М-63 Л-16, ЭШИ т. б Ленинград т. б. 1, 2, 3 типі — 17 Д «Дакар» № 230 500 20 -30 2 -3 50 50 10 С. Мареникова А. Смородинцева М. Чумаков т. б. А. Сэбин М. Чумаков А. Смородинцев Ш. Рид А. Воробьев Анатоксиндер Дифтериялы (К л) қ ү Сіреспелік Ботулизімдік (А, В, С, Д, Е) — — — 100 100 А. Воробьев Белсенділігі жойыл ан ғ бактериялы қ АКДС (адсорбтал ан ғ к кж тел – дифтерия — ө ө сіреспелік) Іш с зектік ү — Патогендік штамдар — 5 -10 Генді- инженерлік В-гепатитінікі (ашыт ылы) қ Ашыт ыны қ ң рекомбинатты қ штамы 10 Авторлар тобы

Бактериофагтар Бактериофаг бактерияларды за ымдайтын вирустардан қ алын ан иммунды – биологиялы препарат. Ол бірталай ғ қ бактериялы ж палы аурулар а диагноз оюда, алдын қ ұқ ғ қ алуда ж не емдеуде олданылады. Бактериофагты сер ә қ ң ә ету механизімі оларды тек ана зіне т н бактерияларда ң қ ө ә сіп- ніп, оларды ерітуіне негізделген. Я ни, ө ө ғ Бактериофагтармен ауруды алдын алу ж не емдеу ң ә спецификалы т сілге жатады. қ ә Ауруды алдын алу , не емдеу шін бактериофагтарды ң ү ауыз уысы ар ылы, не сырт ы жараны деуге за қ қ қ өң ұ қ уа ыт олданылады. қ қ

Пробиотиктер адам ішегіні уысын ң қ мекендейтін алыпты микробтарыны арасынан қ ң алын ан потогенсіз, біра тірі микробтардан ғ қ дайындал ан ИБП-лар. Олар адам денесіндегі ғ алыпты микробтар т рі, саны б зыл ан кезде қ ү ұ ғ (дисбактериоз) соларды айта алпына келтіру, не қ қ соны зардабынан пайда бол ан ауруды емдеу ң ғ шін олданылады. ү қ Ке тара ан пробиотиктерге жататындар: ң ғ «Колибактерин» , «Бифидумбактерин» , «Лактобактерин» , «Бификол» , «Субтилин» .

Спецификалы антиденелерді негізінде қ ң жасал ан иммундыбиологиялы препараттар ғ қ Антидене негізінде жасал ан ИБП-лар а ғ ғ жататындары т мендегідей: ө — Иммунды ан сарысулары; қ — Иммундыглобулиндер; — Моноклоналды антиденелер; — Иммундытоксиндер, иммундыадгезиндер; — Абзимдер (антидене- ферменттер)

Иммунды ан сарысулары. Иммундыглобулиндерқ Иммунды сарысулармен ауруды алдын алу, не емдеу ертеден белгілі. Беринг ң ал аш ы рет к л ауруына арсы антитоксикалы ансарысуын олдан ан еді. ғ қ ү қ қ ғ Иммунды сарысуды алу шін жануарды (жыл ы, есек, кейде ор оян ) арнайы ү қ қ антигенмен (анатоксин, бактерия не вирус да ылы, не оларды антигені) қ ң гипериммунизациялау т сілі олданылады. Антидене т зілуіні е жо ар ы ә қ ү ң ң ғ ғ де гейінде малды анын толы ынан а ызып, одан сарысуды дайындайды. ң ң қ ғ ғ Жануарлардан алын ан иммунды сарысуды гетерогендік деп атайды, йткені ғ ө онда адам а б где а уыз бар. ғ ө қ Ауырып сауы ан адамдардан, не арнайы иммунизациялан ан донор ққ ғ адамдардан, не жатырдан, не т сіктен кейінгі анны рамынан алын ан, не ү қ ң құ ғ вакцинациялаудан кейін пайда бол ан антиденелер бар иммунды сарысулар ғ қ гомологиялы деп аталады. қ Иммунды сарысулар мен иммундыглобулиндерді ауруды алдын алу ж не ң ә ауруды емдеу шін олданылады. Токсинемиялы ауруларды (сіреспе, ботулизм, ү қ қ к л, газды гангрена) сарысулы препараттармен емдеген ж н. Сонымен атар, ү қ ө қ кейбір бактериялы ж не вирусты ауруларды ( ызылша, ызамы , оба, т йнеме қ ә қ қ ү т. б. ) емдеуге болады. Иммунды сарысу ал ан адамда жанама ас ыну к рінісі болуы м мкін ғ қ ө ү (анафиалактикалы естен тану, сарысу ауруы). Сонды тан, сарысу олдануды қ қ қ ң алдында адамны сезімталды ын тексеріп, содан кейін препаратты Безредка ң ғ т сілімен енгізу керек. ә

Вирусты инфекцияларды спецификалы алдын алуда қ ң қ пассивті ж не активті иммундауды р лі ә ң ө Ж палы ауруларды алдын алуды жалпы а идаларына сай ұқ ң ң қ ғ вирусты инфекцияларды профилактикасы да енжар ж не қ ң ә белсенді иммундау т сілдерінен т рды. ә ұ Белсенді иммунитет организмге вакцина ретінде вирусты енгізгенде алыптасады. М ндай иммунитет вакцина енгізгеннен қ ұ кейін бірнеше аптадан со пайда болады да, бір жылдан ң бірнеше жылдар а дейін са талады. ғ қ Енжар иммунитет организм ге иммунды антиденелер енгізгенде пайда болады. Пассивті иммундау дісін организмде ә ж палы ауруды дамуын жедел то тату ажет бол анда ұқ ң қ қ ғ олданылады. О ан адамдарда ауру ж у ауіпті т нген ж не қ ғ ұғ қ ө ә активті иммундау уа ыты тіп кеткен жа дайлар жатады. Б л қ ө ғ ұ кезде пайда бол ан иммунитет за а созылмайды. ғ ұ ққ